Κατσούνα

Η τέχνη της κατσούνας

Το ξύλο της αμπελιτσιάς είναι συνυφασμένο με την παραδοσιακή πρακτική – κατασκευή της κρητικής κατσούνας. Μια παράδοση που κρατάει από παλιά και που πρόσφατα, μετά τις κινητοποιήσεις των αγροτών στην Αθήνα, ήρθε ξανά στο προσκήνιο.Ο Γιάννης Κατάκης ή Κάτης από την Κάντανο, τον οποίο συναντήσαμε στο καφενείο που διατηρεί στο χωριό, είναι ένας από τους νεότερους συνεχιστές της παράδοσης της κατσούνας.

Αμπελιτσιά το μοναδικό ενδημικό δένδρο της Κρήτης

ΕΝΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΥΠΟ ΑΠΕΙΛΗ

Αμπελιτσιά η Ανέγνωρο,το επιστημονικό όνομα της οποίας είναι (Zelkova abelicea)

Φωτογραφία του φυτού Αμπελιτσιά, Zelkova abelicea. Είναι το μοναδικό ενδημικό δένδρο της Κρήτης. Στο "Κόκκινο Βιβλίο των Σπανίων και Απειλουμένων ειδών της Ελλάδας" του 1995 αναφέρεται ως Τρωτό (VU).

Τοποθεσία:

Λευκά Όρη

nhmc.image.80821

Ταξινόμηση:

    Plantae

       Magnoliophyta

       Magnoliopsida

               Ulmaceae

    Zelkovaabelicea

Αμπελιτσιά: Tο εμβληματικό δέντρο της Κρήτης

Γράφει: Δημήτρης Μαριδάκης

H Κρήτη είναι γνωστή για τα ενδημικά βότανά της όπως τη μαλοτήρα και το δίκταμο. Αντίθετα ελάχιστοι -ακόμα και ντόπιοι- γνωρίζουν το μοναδικό ενδημικό δέντρο του νησιού. Ο λόγος για την περίφημη αμπελιτσιά που έχει ταυτίσει το όνομά της με ένα προϊόν – σήμα κατατεθέν της Κρήτης, την παραδοσιακή κατσούνα. Eνα δέντρο που αγαπά το ορεινό κλίμα των Λευκών Ορέων αλλά που δυστυχώς τα τελευταία χρόνια ο πληθυσμός του έχει μειωθεί με συνέπεια να έχει τεθεί υπό προστασία. Οι “διαδρομές” παρουσιάζουν σήμερα πτυχές του περιβαλλοντικού αυτού θησαυρού της Κρήτης αλλά και της τοπικής παράδοσης που είναι συνυφασμένη με το ξύλο της αμπελιτσιάς.

ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΠΟΡΦΥΡΑΣ

ΛΕΥΚΗ  
ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΠΟΡΦΥΡΑΣ
ΝΙΚΟΣ ΖΕΡΒΟΝΙΚΟΛΑΚΗΣ

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ

2nd International Symposium

TEXTILES AND DYES

IN THE ANCIENT MEDITERRANEAN WC

(Valencia University end Athens University)

ΛΕΥΚΗ ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΠΟΡΦΥΡΑΣ

Χαίρετε κυρίες και κύριοι,

Θα μιλήσω για ένα μικρό νησί, στην καρδιά της Μεσογείου, που η μοίρα, η ζωή και η διαδρομή του ολόκληρη από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι και την ύστερη αρχαιότητα καθορίστηκαν κατά τρόπο απόλυτο και μοναδικό από το χρώμα της πορφύρας.

Είναι το νησί Λευκή, κοντά στις νότιες ακτές της Ανατολικής Κρήτης.

Τι είναι αυτό που κάνει την Κρήτη ξεχωριστή

Απάντηση σχετικά με το προτεινόμενο Χωροταξικό Σχέδιο της Κρήτης 2015.

Τζένιφερ Μούντυ

A) Τι είναι αυτό που κάνει την Κρήτη ξεχωριστή

1) Η τοπογραφία της. Τα ψηλά βουνά της, με ύψος πάνω από 2.000 μέτρα, σε συνδυασμό με απόκρημνες ακτές και τα περισσότερα από 100 θαυμάσια φαράγγια, καθιστούν την Κρήτη ένα από τα πιο ποικίλα και όμορφα νησιά στον κόσμο. Ευρισκόμενο στο άκρο της

Ευρασιατικής πλάκας, το νησί είχε (και συνεχίζει να έχει) ταραχώδη τεκτονική ιστορία. Αλλά αυτή η ίδια η ιστορία δημιούργησε τη μεγαλοπρεπή τοπογραφία.

Ορεινή Ερημος

Η Ορεινή Ερημος της Κρήτης

«Στο ψηλότερο νότιο μισό των Λευκών Ορέων συναντάται το πιο ασυνήθιστο τοπίο της Κρήτης. Σειρές κωνικών κορυφών, που όλες μοιάζουν μεταξύ τους και έχουν κλίση 32 μοιρών, καταλήγουν σε ξερές κοιλάδες, σε καθεμία από τις οποίες σχηματίζεται μια αλυσίδα από δολίνες με σχήμα ανεστραμμένου κώνου

H καταστροφή του κρητικού τοπίου

Η δημιουργία και η καταστροφή του κρητικού τοπίου.

Του Ελ. Αντωνακάκη*

Επειδή δυστυχώς κανείς δεν ακούει στην βάση γενικών αρχών και αξιών αλλά μόνο με βάση την μοναδική αρχή και αξία του χρήματος θα αναγκαστώ και εγώ σε αυτό το άρθρο να μιλήσω με οικονομικούς/επιχειρηματικούς όρους για την απόλυτη καταστροφή του κρητικού τοπίου από την ανεξέλεγκτη τοποθέτηση ανεμογεννητριών που λαμβάνει χώρα αυτό το διάστημα.

Τα τελευταία χρόνια δημιουργείται στο εξωτερικό ένα μεγάλο κίνημα περιπατητικού τουρισμού στο οποίο συμμετέχουν ως τουρίστες/ περιπατητές συνήθως άνθρωποι υψηλής οικονομικής στάθμης οι οποίοι αναζητούν κάτι πιο ποιοτικό και εναλλακτικό για τις διακοπές τους. Αυτοί οι άνθρωποι είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν αδρά ώστε να διανύσουν μονοπάτια πάνω σε βουνά και να έρθουν σε επαφή με την φύση, τις αρχαιότητες και τους σχετικά απομονωμένους ή μη τουριστικούς οικισμούς που συναντούν στο διάβα τους.

Η Κρήτη μπορούσε να ισχυριστεί ότι είναι το ωραιότερο νησί στον κόσμο (Oliver Rackham.)

Το τοπίο της Κρήτης και οι αλλοδαποί λάτρεις του.

Έχουν περάσει πάνω από δύο χρόνια από τότε που ο γράφων, με την υποστήριξη του προεδρείου της Ελληνικής Κοινότητας του Πανεπιστημίου Cambridge, είχε τη χαρά να διοργανώσει μία ομιλία από έναν κύριο που φέρει το όνομα Oliver Rackham.

Ποιός είναι ο κύριος αυτός; Με απλά λόγια θα έλεγε κάποιος ότι είναι ένας λάτρης του Ελληνικού τοπίου. Είναι ο άνθρωπος ο οποίος, μέσα από τις εργασίες και τα βιβλία του, έχει αναλύσει σε βάθος τους φυσικούς και ανθρωπογενείς παράγοντες που διαμόρφωσαν και διαμορφώνουν το τοπίο της ιδιαίτερης αυτής χώρας, εστιάζοντας σε μία από τις πολύ ξεχωριστές περιοχές της, την Κρήτη.

Η επέλαση των ξένων κολοσσών της παγκόσμιας τουριστικής βιομηχανίας σαρώνει την Κρήτη.

Στην μεγαλόνησο διασταυρώνουν τα ξίφη τους (η τα μαχαιροπίρουνα τους) οι μεγαλύτερες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις του κόσμου που είτε αγόρασαν υπάρχουσες μεγάλες μονάδες είτε διαπραγματεύονται αγορές ή ετοιμάζονται να χτίσουν πρότυπα ξενοδοχεία-μαμούθ. Το παιχνίδι έχει μόλις αρχίσει και δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από το 2020, όταν θα αρχίσουν πλέον να παραδίδονται έτοιμες οι νέες ξενοδοχειακές «πολιτείες».

Protection of the Area of Kavo Sidero in East Crete

Κάβο Σίδερο ανησυχία της διεθνούς αρχαιολογικής κοινότητας για τις επενδύσεις στην Κρήτη Παγκόσμιο Αρχαιολογικό Κογκρέσο  

Protection of the Area ofKavo Sidero in East Crete 

Την ανησυχία της διεθνούς αρχαιολογικής κοινότητας στα επενδυτικά σχέδια στην περιοχή του Κάβο Σίδερο στην Κρήτη, εκφράζει το Παγκόσμιο Αρχαιολογικό Κογκρέσο’Στην επιστολή προς τον Έλληνα πρωθυπουργό, το Παγκόσμιο Αρχαιολογικό Κογκρέσο ( World Archaeological Congress), τονίζει ότι παρακολουθεί εδώ και χρόνια το σχέδιο της εταιρείας Loyalward Ltd,θυγατρική της βρετανικής «Minoan Group», για δημιουργία ξενοδοχειακής μονάδας «Luxury Golf Resort», 7.000 κλινών και τριών γηπέδων γκολφ, στο Κάβο Σίδερο της Ανατολικής Κρήτης

Κάβο Σιδερο S.O.S

H μεταλλαγμένη επένδυση της Μονής Τοπλού στην Β.Α. Κρήτη 
Ο μίτος του fast track 

Η χωροταξία αποδίδεται στους ιδιώτες μέσω «επενδύσεων» όπως αυτή στο Κάβο Σίδερο. Εκείνος που κερδίζει είναι πρώτα απ’ όλα η μετοχή της βρετανικής εταιρείας που αγόρασε την τεράστια έκταση από τη Μονή ΤοπλούΜια τεράστια τουριστική επένδυση στο Λασίθι της Κρήτης επανέρχεται τα τελευταία χρόνια ως Τοπλού ή Κάβο Σίδερο ή Ιτανος Γαία και προσαρμόζεται σαν χαμαιλέοντας στις απαιτήσεις μιας βρετανικής εταιρείας που υποστηρίζει ότι προσαρμόζεται στους νόμους και επιχειρεί να πείσει τους κατοίκους της περιοχής ότι όλα θα γίνουν για το καλό τους. Στις 2 Απριλίου η Περιφέρεια Κρήτης θα καλωσορίσει τη ΣΜΠΕ (Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) για το έργο, στο όνομα της ανάπτυξης. 

Σώστε το Κρητικό Τοπίο

ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΦΑΡΑΩΝΙΚΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΚΑΒΟ ΣΙΔΕΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΪ

Με το σύνθημα «Σώστε το Κρητικό Τοπίο» πλήθος Ελλήνων και ξένων υποστηρίζουν την εκστρατεία συλλογής υπογραφών εναντίον της δημιουργίας τεραστίων τουριστικών εγκαταστάσεων και γηπέδων γκολφ στο ανατολικότερο ακρωτήριο της Κρήτης, το Κάβο Σίδερο. Είναι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, οικολόγοι, αρχαιολόγοι, σύμβουλοι σε θέματα τουρισμού, επιχειρηματίες, Κρητικοί και Έλληνες της διασποράς, ξένοι που κατοικούν μόνιμα στην Κρήτη και στην Ελλάδα, αλλά και απλοί πολίτες από την Ελλάδα, την Κύπρο, την υπόλοιπη Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Νότιο Αμερική, την Αυστραλία και αλλού.

Βιλλάνοι και ελεύθεροι στα μεσαιωνικά φέουδα της Κρήτης.

Κοινωνικές τάξεις

Δύο ήταν οι μεγάλες κοινωνικές τάξεις που συνδέονταν με τη γη: οι φεουδάρχες και οι αγρότες. Την αγροτική τάξη αποτελούσαν δύο ευδιάκριτες ομάδες, οι βιλλάνοι (1) που είχαν στενή προσωπική και οικονομική εξάρτηση από τους κυρίους τους και οι ελεύθεροι(2) αγρότες που καλλιεργούσαν μεν τη φεουδαρχική γη, αλλά δεν εξαρτώντο προσωπικά από τους ιδιοκτήτες της γης.

Χωριά - ζευγολατιά- τσιφλίκια

Το χωριό ως θεσμός

Με μια σύντομη αναφορά στο βυζαντινό παρελθόν υπενθυμίζεται ότι η γη αποτελούσε τη βασική πηγή πλούτου της Κρήτης και υπερίσχυε η μεγάλη οικογενειακή κληρονομική έγγειος περιουσία θεμελιωμένη στη  μικρή  ελεύθερη  ιδιοκτησία, στοιχείο που διευκόλυνε τη Βενετία στην εφαρμογή   ενός φεουδαρχικού   συστήματος προσαρμοσμένου στις αρχές της αλλά και στις συνθήκες του νησιού. 

Η βενετική κατοχή της Κρήτης αρχίζει και τυπικά το 1211, έτος κατά το οποίο εκδίδεται το έγγραφο της Παραχώρησης (1)

Το  χωριό  αποτελεί  ενιαία  παραγωγική  μονάδα,  που  περιλαμβάνει σιτοπαραγωγική γη, αμπέλια, ρυάκια, μύλους και τους κατοίκους με

τα αμπέλια, τα περιβόλια, τα δέντρα και τα ζώα τους

Η ενετική εισαγωγή του φέουδου στην Κρήτη.

Η ενετική εισαγωγή του φέουδου, πρόγονου του μετοχιού.

Με τον όρο φέουδο για τη δυτική Ευρώπη, από τον 8ο αι. και έπειτα, ορίζεται η γη (ή μια υπηρεσία, δικαίωμα ή αξίωμα) που

παραχωρείται από κάποια αρχή (αυτοκράτορας, επίσκοπος, κόμης κ.ά.) προς ένα πρόσωπο (feudatarìus - φεουδάρχης) (1) με σκοπό την εκμετάλλευση της και με αντάλλαγμα προς τον παραχωρητή τις αρμόζουσες τιμές και υπηρεσίες (servitù).(2)

Τα μετόχια στην Κρήτη

Η  ιδιότυπη  μορφή  των  μετοχιών  αναγνωρίζεται  στην Κρήτη  με διαφορετική ονομασία και διαφορετική έκταση από την περίοδο της Βυζαντινής  αυτοκρατορίας  και  έπειτα.  Αυτό  συμβαίνει  γιατί η εκμετάλλευση της γης δεν έπαψε ποτέ να απασχολεί τον εκάστοτε κατακτητή, καθώς μέσω αυτής του δινόταν η δυνατότητα διάρθρωσης των κοινωνικών τάξεων και κατανομής συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων.

Δρυμός Σαμαριάς απειλείται με διαγραφή από τον παγκόσμιο κατάλογο της UNESCO

Κινδυνεύει να διαγραφεί από UNESCO ο Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς 

Γραφειοκρατικές διαδικασίες και η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών ενδέχεται να ανοίξουν την πόρτα της εξόδου της Σαμαριάς από την Unesco και η χώρα μας θα είναι η πρώτη παγκοσμίως που θα «αποβληθεί» από τον οργανισμό.

Ο Γορτύνιος Κώδικας Δικαίου

Η επιγραφή με τους νόμους της Γόρτυνας.
 Η Μεγάλη Επιγραφή δεν είναι μόνο οι νόμοι της Γόρτυνας, αλλά ο αρχαιότερος ελληνικός κώδικας δικαίου και έχει χαρακτηριστεί ως η μεγαλύτερη προσφορά της Κρήτης, κατά την κλασσική εποχή, στον παγκόσμιο πνευματικό πολιτισμό.

Το 1884 βρέθηκε και διασώθηκε η Μεγάλη Επιγραφή από τους Ιωσήφ Χατζηδάκη, Στέφανο Ξανθουδίδη και τον Ιταλό Federico Halbherr. Αυτό ήταν η αιτία για την έναρξη ανασκαφών στη Γόρτυνα.

Η ΚΡΗΤΗ ME TO ΒΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ

Χάρτης της κεντρικής Κρήτης. 

Ύστερα από αρκετές δεκαετίες πολιορκίας η Κρήτη θα περάσει, το 1669, από τους Ενετούς στους Οθωμανούς. Στο πρώτο επίπεδο αποτυπώνεται η ναυμαχία της 8ης Μαρτίου 1668 ανάμεσα στον οθωμανικό και βενετικό στόλο έξω από τον Χάνδακα. Ο στρατηγός Μοροζίνη πατά πάνω σε αιχμαλώτους oθωμανούς αξιωματούχους.  

Χρονολογία έκδοσης 1669

Συλλογή Φωτογραφιών από την Κρητική Επανάσταση του 1897

Η Κρήτη, από τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας, συνταράχθηκε από πάρα πολλές επαναστάσεις και εξεγέρσεις ενάντια στον κατακτητή. Το 1830, η Κρήτη παραχωρείται στην Αίγυπτο, και το 1841 περιέρχεται ξανά στους Τούρκους.

Ακολουθεί μια περίοδος αναταραχών με αιματηρές εξεγέρσεις του κρητικού λαού, με αποκορύφωμα την επανάσταση του 1895-96. 

Βρακοφόροι άγιοι της Κρήτης

Οι Κρητικοί άγιοι. 
Οι αγιογραφημένοι νεομάρτυρες όπως απεικονίζονται στης εκκλησίες και στα ξωκλήσια της Κρήτης, κρατούν σταυρό φορώντας τις παραδοσιακές τους φορεσιές, με βράκα, στιβάνια, κι εκτός από το σαρίκι στο κεφάλι φοράνε και φωτοστέφανο.

Λαβύρινθοι

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΜΥΘΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

T-logos Μαθήματα Κλασσικής Παιδείας με θέματα τεχνολογίαςκαι φιλοσοφίας που έχουν εκφωνηθεί στο Μαξίμει

Ποιος είναι αρμόδιος για την μελέτη του Λαβυρίνθου;

Palazzo di te

Ο αρχαιολόγος; ο εθνολόγος; ο ιστορικός της τέχνης; ο ιστορικός των θρησκειών ή ο κλασσικός φιλόλογος;

Σήμερα υπάρχουν πάνω από ένα εκατομμύριο φωτογραφίες, σχήματα, εικόνες και πάνω από 2000 δημοσιεύσεις. Αναφέρω τους πιο σημαντικούς ερευνητές πάνω στο θέμα: Krause, Matthews , Santarcangeli, Kern και ο συμπατριώτης μας Παναγής Λεκατσάς. Δεν πρέπει να παραλείψω το υπέροχο διήγημα του Luis Borges, ίσως του μεγαλύτερου λογοτέχνη του 20^ου αιώνα, ¨το σπίτι του Αστερίωνα¨. Από την πλευρά της γλωσσολογίας εμφανίζεται με 3 διαφορετικές σημασίες : μεταφορικά, ως μπλέξιμο των διαδρόμων και ως ο κυρίως λαβύρινθος.
α) Μεταφορικά: αναφέρεται σε μια κατάσταση δύσκολη, μπλεγμένη που δεν φαίνεται καμία τάξη και κανένα διέξοδο. Με αυτήν την σημασία την συναντάμε ήδη από τον 4^ο αιώνα π.Χ.
β) Μπλέξιμο των διαδρόμων μέσα σε κτήρια ή σε κήπους, που προσφέρουν στον επισκέπτη πολλές εναλλακτικές πορείες που μερικές, όμως, οδηγούν σε αδιέξοδα. Η ιδέα υπάρχει είδη σε πολλά αρχαία κείμενα και είναι γνωστή με το γερμανικό Irrgarten=λαβύρινθος. Όμως, η πιο παλιά μορφή  ενός τέτοιου λαβυρίνθου βρίσκεται μόνο το 1550 μ.Χ. σε ένα σχέδιο πάνω σε χαρτί από έναν άγνωστο Ολλανδό καλλιτέχνη . Πρόκειται για μια πρόταση διαρρύθμισης της αυλής του υπέροχου οικοδομήματος στην Mantova,  του Palazzo del Te, ανάκτορο του τσαγιού. Αφορά έναν υπαίθριο Λαβύρινθο από φράκτες θάμνων. Πρόκειται για το πρωιμότερο σχέδιο ενός Irrgarten, δηλαδή για έναν Λαβύρινθο με δυνατότητα επιλογής και αδιέξοδα. Και αυτό έρχεται σε αντίθεση με την φιλολογική παράδοση όπου από την αρχαιότητα και τον μεσαίωνα, μέχρι και τον μανιερισμό, ο λαβύρινθος παριστάνεται με έναν μόνο δρόμο χωρίς, φυσικά, κανένα αδιέξοδο.
γ) Αυτό, λοιπόν, το σχήμα, ο κυρίως λαβύρινθος, όπως φαίνεται στην εικόνα,είναι η τρίτη σημασία της λέξης.

Κυκλικός Λαβύρινθος

    Αυτές, όμως, οι σημασίες μπλέκονται ακόμη και από την αρχαιότητα, και μόνο τον 20^ο  αιώνα αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε την διαφορά.

Ανατολές κι ανατολές

Ανατολία

Ο παραδοσιακός ορισμός της Μικράς Ασίας στη σύγχρονη Τουρκία

Η Μικρά Ασία (στα σύγχρονα Τουρκικά Αναντολού), γνωστή επίσης ως Ανατολία, Ασιατική Τουρκία, χερσόνησος της Ανατολίας ή οροπέδιο της Ανατολίας αποτελεί τη δυτικότερη προέκταση της Ασίας