2 Ιανουαρίου 2017

Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΟΔΟΜΗ ΤΗΣ ΚΟΥΖΟΥΛΑΔΑΣ

Μαρκογιώργης*
Στην εφημερίδα «ΑΝΑΤΟΛΗ» (2003 και 2004), έχω δημοσιεύσει, με Αποκριάτικο λόγο και με τίτλο «ΚΟΥΖΟΥΛΟΓΝΩΣΙΑ» , τη λαογραφική ιστορία της κουζουλάδας, αλλά και της διάφορες απόψεις για την ψυχογραφική της πλευρά, μέρος των απόψεων αυτών είναι και τα παρακάτω:
Σύμφωνα με την γνώμη των πολλών,  κουζουλάδα λέγεται η παραγωγική «τρέλα» εφόσον αυτή δεν στοχεύει, κατά κύριο λόγο, σε οικονομικό όφελος.

Κουζουλάδα δηλαδή είναι η «τρέλα», που μπορεί να ενισχύσει την προσωπικότητα του φορέα της και που, συνήθως, έχει ως θεμέλιο, τον πηγαίο αυθορμητισμό, την λεβεντιά, την ευαισθησία, το μεράκι και την ψυχική ανωτερότητα.
 Όμως, κατά την άποψη των ολίγων, που θεωρείται και πιο επιστημονική, οι Κρητικοί της παλιάς εποχής, πίστευαν, ότι αρκετά προβλήματα της ζωής δεν μπορούν να επιλυθούν ούτε με την λογική ούτε με τη μη λογική. Τέτοιο π.χ.  πρόβλημα αντιμετωπίζουν όσοι βρίσκονται μπροστά στο αδιέξοδο «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα». Για να ξεπεράσουν λοιπών οι παλιοί Κρητικοί αυτό το ψυχονοητικό αδιέξοδο κατέφευγαν σε μια κάποια λύση , η οποία εχαρακτηρίζετο, ψυχογραφικά ως «άλμα εις ύψος». (Δεν ήταν, δηλαδή ούτε φυγή προς τα εμπρός ούτε φυγή προς τα πίσω, αλλά άλμα προς τα πάνω κι εμπρός, όπως π.χ. σημαίνει με την απογείωση του αεροπλάνου). Τη λύση αυτή, οι Κρητικοί, την ονόμασαν ΚΟΥΖΟΥΛΑΔΑ .
Επίσης, είναι βέβαιο, ότι τέτοια ψυχογραφικά προβλήματα αντιμετώπιζαν και  αντιμετωπίζουν σήμερα, πολλοί άνθρωποι, σε όλες της εποχές και σε όλες τις χώρες. Εκείνο, δηλαδή, που διαφοροποιείται χρονικά και τοπικιστικά είναι η ονομασία αυτής της λύσης και η συχνότητα εφαρμογής της. Για την πληρέστεροι λοιπόν ενημέρωση των αναγνωστών (και όχι μόνο), παραθέτουμε, ενδεικτικά την διαχρονική θεμελιοδομή της κουζουλάδας, μήπως και αλλάξουν γνώμη εκείνοι, που εξακολουθούν να πιστεύουν, ότι η λέξη αυτή σημαίνει κανονική τρέλα. (Αγνοούν, όμως ότι, στα παλιά χρόνια της Κρήτης ο τρελός ελέγετο ζαβός η λωλός η πελελός η παράωρος):
  1. Στο περίφημο κείμενο του Θουκυδίδη (Α,70) αναφέρονται τα ακόλουθα:
« Αυτοί (δηλαδή οι Αθηναίοι) είναι καινοτόμοι και οξείς στην επινόηση και ικανότατοι στην εκτέλεση αυτών που θα αποφασίσουν …Εξάλλου αυτοί αποτολμούν χωρίς να μετρούν τις δυνάμεις τους, διακινδυνεύουν χωρίς να τους σταματούν  οι υποδείξεις της λογικής  και μέσα στα δεινά, διατηρούν την ελπίδα…Είναι ακατανόητοι …»
  1. Στον «Αλέξη Ζορμπά» του Νίκο Καζανζάκη καταγράφονται τα εξής:
α) «Είχα ακουστά, ότι εβδομήντα επτά λογιών  είναι η τρέλα…Κάθε άνθρωπος έχει την τρέλα του. Μα, η μεγαλύτερη τρέλα, είναι, θαρρώ, να μην έχεις τρέλα…» 
β) «Τι σου λείπει; Νέος είσαι,  παράδες έχεις, μυαλό έχεις, γερός είσαι καλός άνθρωπος είσαι, τίποτα δεν σου λείπει. Τίποτα δεν σου λείπει, να πάρει ο διάβολος! Μονάχα ένα. Είπαμε, η τρέλα. Κι άμα σου λείπει αυτό αφεντικό, δύσκολο πολύ. Εδώ χρειάζεται τρέλα. Τρέλα το ακούς;  Όλα για όλα. Μα εσύ έχεις μυαλό, κι αυτό θα σε φάει. Ο νους… δεν τα  βάζει όλα κάτω, κρατάει πάντα πισινή …»  
γ) «Πολλές φορές, έχω ντραπεί στην ζωή μου γιατί δεν ακολούθησα την θεϊκιά θηριώδη μέσα μου κραυγή και δεν έκαμα μια γενναία παράλογη πράξη. Ακολούθησα την μετρημένη, κρύα ανθρώπινη φωνή του λογικού …»  
      3. Στο «Εγχειρίδιο βλακείας» του Διον Χαριτόπουλου αναγράφονται τα ακόλουθα: «Δεν έχει καταγραφεί**   ένας γενικά αποδεκτός ορισμός γι αυτό,** που επιτρέπει σε κάποιον να επιλύει, με επιτυχία πολύπλοκα προβλήματα (ενός κάποιος άλλος σκαλώνει και στα απλά)…Σωστή κρίση η απόφαση δεν μπορεί να εξαχθεί ψυχρά εγκεφαλικά δηλαδή, με σκέτη λογική ……Η απόλυτη λογική είναι παραλογισμός. Ένας απολύτως λογικός άνθρωπος θα ερχόταν σε σύγκρουση με τον υπόλοιπο κόσμο,ως απωθητικός κρυόκωλος και αδίσταχτος υπολογιστής. Και μια απολύτως λογική κοινωνία, με απολύτως λογικούς ανθρώπους, θα ήταν μια φριχτή κοινωνία δίχως έλεος…… Μια μικρή δόση παραλογισμού είναι απαραίτητη, για την κοινωνική ισορροπία.»  
      4. Στην εφημερίδα «Νέα Κρήτη» της 9-2-2009  αναγράφονται τα ακόλουθα:
«Οι άνθρωποι που παιδεύονται στο μυαλό τους, πολύ πριν πάρουν μια απόφαση, τελικά όχι σπάνια, κάνουν λιγότερο σωστές  κρίσεις,  σε σχέση με τους ανθρώπους που είναι πιο γρήγοροι, γιατί εμπιστεύονται το ένστικτο τους.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι καλύτερες κρίσεις των ανθρώπων συχνά γίνονται  χωρίς να προηγηθεί καμία σκέψη. Όσο πιο πολύπλοκη μια απόφαση  τόσο λιγότερο χρήσιμος υπήρξε ο προβληματισμός.
Όσοι εμπιστεύτηκαν το ένστικτό τους βγήκαν κερδισμένοι.

*) Ο Μαρκογιώργης είναι ο μοναδικός, που σε λαογραφικό επίπεδο, έχει υποστηρίξει ότι κουζουλάδα είναι ο τρόπος σκέψης, με τον οποίο λύνονται τα προβλήματα, που δεν μπορούν να λυθούν ούτε με την λογική ούτε με τη μη λογική.
**)Κι ώμος, αυτό έχει καταγραφεί στην ιστορία της Κρήτης, γιατί μόνο οι κρητικοί από όλους τους ‘Έλληνες, έχουν κάνει γενικά αποδεκτό τον ορισμό του τρόπου, με τα οποία λύνονται τα προβλήματα εκείνα, που δεν μπορούν να επιλυθούν ούτε με την λογική, ούτε με την μη λογική.

Ο ορισμός αυτός που ονομάσθηκε πριν από εκατοντάδες χρόνια, ΚΟΥΖΟΥΛΑΔΑ έχει γενική αποδοχή, σε ολόκληρη την Κρήτη  και αποτελεί ως ιδιωματισμός την κορωνίδα της Κρητικής διαλέκτου. Υπάρχουν και συναφείς επεξηγηματικές η ειρωνικές η ακόμη και αφοριστικές ερμηνείες του ορισμού αυτού, αλλά η λέξη κουζουλάδα και τα παράγωγα της έχουν δεσπόζουσα θέση στην λαογραφική ιστορία της Κρήτης …
ΠΗΓΗ
Καταγραφή κι αντιγραφή από την ιστοσελίδα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Μην πυροβολείτε ασκόπως