Δερβίσηδες και δερβίσικοι τεκέδες στην Κρήτη τα χρόνια των Οθομανων.

Δερβίσηδες και δερβίσικοι τεκέδες στην Κρήτη.

Οι γενίτσαροι Τουρκοκρητικοί

«Τούτο θα σου πάρω, εκείνο θα μου δώσεις κι αυτό θα μου το χαρίσεις». 

Χαρακτηριστική έκφραση των Τουρκοκρητικών

                                               (αρχείο pdf κάντε κλικ στην εικόνα)

ΤΟΥΡΚΟΚΡΗΤΙΚΟΙ ΗΡΩΕΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Κρήτες μουσουλμάνοι, ένας κόσμος που σβήστηκε βίαια μέσα στη δίνη της κατάρρευσης της οθωμανικής αυτοκρατορίας και των επαναστάσεων στα Βαλκάνια, ως τραγική απόληξη της μικρασιατικής καταστροφής. 

ΤΟΥΡΚΟΚΡΗΤΙΚΟΙ ΗΡΩΕΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 

Το ζήτημα των τουρκοκρητικών είναι ένα πολύ ευρύ θέμα και σχετικά λίγο μελετημένο με εξαίρεση σειρά έργων που παρουσιάστηκαν τα τελευταία 10 – 15 χρόνια. Το ζήτημα μπορεί να αναλυθεί και να παρουσιαστεί από πολλές πλευρές, ιστορική, πολιτική, λαογραφική, εθνολογική και υπάρχει πληθώρα βιβλίων, μελετών, δημοσιευμάτων και ταινιών που αγγίζουν το θέμα.

Οι σφαγές του Λασιθίου το 1897 ήταν μια σφαγή των Μουσουλμάνων πολιτών το 1897 στο νομό Λασίθιου της ανατολικής Κρήτης. Πάνω από 850 ή περίπου 1.000 άτομα δολοφονήθηκαν.

Αι Σφαγαί Σητείας 1897

Οπού το αίμα ταλλουνού χύνει και δε δειλίαται
Και των παιδιών του θα χυθεί και μη παραπονάται,
Θεού βουλή εγίνηκε, θεού δικαιοσύνη’
εί δε κ’ εγίνη άδικο, Εκείνος θα το κρίνει,

Πρόκειται για μικρό σε μέγεθος βιβλίο και στην ουσία του είναι η δημοσίευση ενός ποιήματος από άγνωστο συγγραφέα, με μόνα γνωστά στοιχεία του το μονόγραμμά του Χ.Χ. και την πληροφορία ότι ο ποιητής ήταν από τη Σητεία. Τα στοιχεία αυτά λαμβάνουμε από τον τίτλο, όμως το όνομα του ποιητή μας το ομολογεί μετά από αρκετό καιρό ο Εμμανουήλ Αγγελάκις στο δεύτερο τόμο των Σητειακών όπου αναφέρει την αποστολή όλων των στοιχείων για την επανάσταση στον Νικόλαο Παπαδάκη.

Η σφαγή 851 Μουσουλμάνων από Χριστιανούς στη Σητεία 1897

Η μαρτυρία του Βρετανού Πρόξενου της Κρήτης.

Σητεία 1897: Η σφαγή 851 Μουσουλμάνων από Χριστιανούς.

Το Φεβρουάριο του 1897 οι φήμες άρχισαν να κυκλοφορούν για ένα ξέσπασμα βίας στη Σητεία. Σαν αποτέλεσμα, στις 18 Φεβρουαρίου ένας ισχυρισμός της σφαγής 300 μουσουλμάνων τέθηκε στη Βουλή των Κοινοτήτων, μαζί με τη φήμη ότι έξι χριστιανοί ρίχτηκαν ζωντανοί σε έναν φούρνο αρτοποιείου στα Χανιά [1]. Ο Βρετανός πρόξενος στην Κρήτη, ο Sir AlfredBiliotti, επιβεβαίωσε πως κάτι τέτοιο συνέβη αλλά τότε, το Φεβρουάριο του 1897, δεν ήταν σε θέση να παρέχει οποιεσδήποτε λεπτομέρειες.

Ο θρήνος των τουρκοκρητικών αγάδων.

Ο θρήνος των τουρκοκρητικών αγάδων.

Τ’ Αυγούστου πέντε κ’ είκοσι, οκτώ και ενενήντα,

χριστιανούς εσφάξανε οκτώ φορές πενήντα.

Γετίμ Αλής (Το τραγούδι του Γετίμ Αλή)

(Περιώνυμοι Κρήτες Μουσουλμάνοι)

Ο Αλί Γετίμ  ήταν ένας τρομερός Τουρκοκρητικός γενίτσαρος, από το χωριό Κυριάννα . 

Αυτός κρατούσε κάτω απ’ τον ζυγό του, όλη σχεδόν την επαρχία του Ρεθύμνου. Αρκετές παραλλαγές των κρητικών δημοτικών τραγουδιών αναφέρουν με σχετικές λεπτομέρειες, τόσο τον Αλί Γετίμ, όσο και τα έργα του.

Γλυμίδ΄Αλίς (Του Γλυμίδη το τραγούδι)

(Περιώνυμοι Κρήτες Μουσουλμάνοι)

Ο ονομαστός Τουρκοκρητικός Αλί Γλυμίδης (ή Γλυμιδάκης), με αφορμή την εξόντωση από τους Κρητικούς επαναστάτες του Αλί Γετίμ, ενός κτηνώδη Τουρκοκρητικού (oι τουρκοκρητικοί Γετίμ Αλής και ο Γλυμίδης Αλής, αναφέρονται ως «θηρία εξαγριωμένα») , παρουσιάστηκε σε μεγάλη συγκέντρωση Τουρκοκρητικών του Ρεθύμνου και ορκίστηκε εκδίκηση. Ορκίστηκε ακόμη, ότι θα φέρει οπωσδήποτε στο Ρέθυμνο τα κεφάλια του Δεληγιαννάκη και των άλλων Ελλήνων οπλαρχηγών. Σύντομα, αφού συγκέντρωσε ένα στρατιωτικό σώμα 2.000 επίλεκτων
Τουρκοκρητικών, εξόρμησε για να συναντήσει τους Έλληνες.

Αλί Τσαούσης

(Περιώνυμοι Κρήτες Μουσουλμάνοι)

Τουρκοκρητικός πολεμιστής

O Αλί Τσαούσης από το Σέλινο, ήταν ένας πλούσιος τσιφλικάς και μόλις εξερράγη η Επανάσταση του 1821, ανέλαβε με τους ομόθρησκους του τουρκοκρητικούς τον Καούρη και τον Βεδούρη, να κάνουν αντεπανάσταση στην δυτική Κρήτη.

Η Σφαγή του Αγριολίδη

(Περιώνυμοι Κρήτες Μουσουλμάνοι)

Ο Αγριολίδης ή Αγριαλής ήταν, αρχηγός των Τουρκοκρητικων του Μεγάλου Κάστρου (Ηράκλειο Κρήτης) στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης. Μετά το ξέσπασμα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821 ο Αγριολίδης, επικεφαλής των γενίτσαρων, τρομοκρατούσε τους πληθυσμούς και λεηλατούσε τις γύρω περιοχές, για να αποτρέψει την εξάπλωση της επανάστασης στην Κρήτη.

Ιεροδικαστικά κατάστιχα του οθωμανικού στρατοπέδου στην πολιορκία του Χάνδακα

Ένας θησαυρός κρητικής Ιστορίας
Σπάνιοι χάρτες της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης για την πολιορκία του Χάνδακα

Ο τόμος, 500 σελίδων, περιέχει γλωσσάρι, ευρετήριο ονομάτων και 5 σπάνιους χάρτες της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης της Βενετίας για την πολιορκία του Χάνδακα και το οθωμανικό φρούριο

Στο κρισιμότερο σταυροδρόμι της Ιστορίας της Κρήτης αναφέρεται ο εξαιρετικός τόμος, με κομβικής σημασίας μεταφρασμένα έγγραφα της οθωμανικής περιόδου, για την Ιστορία του Ηρακλείου της Κρήτης, αλλά με βαρύτητα συνολικά για τον Ελληνισμό και τη Μεσόγειο, που εξέδωσε πρόσφατα η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου.

Τούρκικο Αρχείο Ηρακλείου (1637-1930)

Ιεροδικείο Ηρακλείου (1637-1930)

398 κώδικες, 124 ντοσιέ, 114 πρωτόκολλα, 26 τεφτέρια, 107 βιβλία και 10 φάκελλοι

Η γλώσσα των τεκμηρίων είναι Τουρκική που αποδίδεται με την παλιά Αραβική γραφή, δηλαδή τα γνωστά ως Οθωμανικά.

Το Τούρκικο Αρχείο Ηρακλείου («T.A.H.») αποτελείται, από χειρόγραφα με την μορφή των λυτών εγγράφων ή κωδίκων, του Ιεροδικείου Ηρακλείου και άλλων υπηρεσιών που σχετίζονται με την οθωμανική διοίκηση. Όλα τα τεκμήρια είναι στα Οθωμανικά και εκτείνονται χρονικά από 1637 έως 1930.

« μηδέ Τούρκοι Τούρκοι μηδέ Έλληνες Έλληνες »

Οι Μουσουλμάνοι της Κρήτης 1898-1930

«μηδέ 

Τούρκοι Τούρκοι 

μηδέ 

Έλληνες Έλληνες  

υπήκοοι είμαστε»

Πηγαίνοντας στον πόλεμο...

Η δύναμη του παραδείγματος.

Εμιράτο του Χάνδακα ( Iqritish or Iqritiya )

"terra incognita" 

Εμιράτο της Κρήτης (στα αραβικά Iqritish or Iqritiya )

Η περίοδος της Αραβοκρατίας είναι μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ιστορίας της Κρήτης σε ότι αφορά τα ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία, κυρίως λόγω του συσσωρευμένου μίσους των Βυζαντινών προς κάθε τι Αραβικό και της μεγάλης και συστηματικής καταστροφής που προκάλεσαν σε οτιδήποτε θύμιζε την Αραβική περίοδο, μετά την ανακατάληψη της Κρήτης από τον Νικηφόρο Φωκά, το 961.

Θεόλεστος Κρήτη . Εμιράτο του Χάνδακα

Περίοδος Αραβοκρατίας στην Κρήτη                                  Εμιράτο του Χάνδακα

Η πτώση της Κρήτης στους Άραβες ήταν γεγονός υψίστης σημασίας αφού άλλαξε ουσιαστικά την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή.

Χρονικό του Σκυλίτση. Πολιορκία Χάνδακος υπό τον Νικηφόρο Φωκά.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση στα χρόνια της Τουρκοκρατίας στην Κρήτη.

Ερεύνα: Ζαχαρίας Καψαλάκη

Χάρτης της διοικητικής διαίρεσης της Κρήτης κατά την Τουρκοκρατία

            Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας τόσο στην Κρήτη, όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα μα και σε ολόκληρη την Οθωμανική αυτοκρατορία οι δημοτικοί θεσμοί ήταν κάτι το άγνωστο.

            Για πρώτη φορά στα 1864, επί Μιδχάτ πασά, στην Νομαρχία του Δουνάβεως (σημερνή Βουλγαρία), εφαρμόστηκαν διοικητικές υποδιαιρέσεις, ενώ στην Κρήτη υπόσχεση εφαρμογής δόθηκε το 1867, και εξ αιτίας της μεγάλης Κρητικής επανάστασης του 1866.

Το δίκτυο των Οθωμανικών οχυρώσεων επί τουρκοκρατίας στην επαρχία Σφακίων

 Κουλέδες στην επαρχία Σφακίων 
ΔΙΚΤΥΟ ΟΘΩΜΑΝΙΚΩΝ ΟΧΥΡΩΣΕΩΝ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ

THE 19TH CENTURY OTTOMAN DEFENCES NETWORK
 Ερευνητική Εργασία Ασημάκη Ευσταθία.

Η γεωμορφολογία της επαρχίας Σφακίων δημιουργεί αυθόρμητα την αίσθηση ενός φυσικού οχυρού, με μοναδικό άξονα πρόσβασης τον δύσβατο δρόμο που έρχεται από τον Αποκόρωνα. Στα τέσσερα μικρά οροπέδια (Ασκύφου, Ανώπολης, Νίμπρου και Καλλικράτη) 36 παρατηρείται ηπιότητα στη μορφολογία του εδάφους, καθώς όλη την επαρχία τη διασχίζουν βαθιά φαράγγια και απόκρυμνες κορυφές των Λευκών Ορέων μέχρι τις νότιες ακτές, στο Λιβυκό Πέλαγος. Η παρουσία των Τούρκων στα Σφακιά δεν ήταν συχνή καθώς η ζωή εκεί ήταν σκληρή και οι Σφακιανοί είχαν την δυνατότητα να ζουν, σχεδόν, ελεύθεροι.

ΚΡΗΤΗ ΔΙΚΤΥΟ ΟΘΩΜΑΝΙΚΩΝ ΟΧΥΡΩΣΕΩΝ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ

Το δίκτυο των Οθωμανικών οχυρώσεων επί τουρκοκρατίας στην Κρήτη.

 Ερευνητική Εργασία Ασημάκη Ευσταθία.

... Παρά την συνεχή και αδιάκοπη επαναστατική δραστηριότητα των Κρητικών, η αφορμή για την κατασκευή του μεγάλου δικτύου των Κουλέδων υπήρξε το Κρητικό Ζήτημα, τα έτη 1866 έως 1869. Οι Τούρκοι ένιωθαν εκτεθειμένοι και φοβισμένοι απέναντι στους Επαναστάτες και πίστευαν ότι δε μπορούσαν να ελέγξουν την Επανάσταση.

Το δίκτυο των Οθωμανικών οχυρώσεων επί τουρκοκρατίας στην Κρήτη.(1866-1869)

ΔΙΚΤΥΟ ΟΘΩΜΑΝΙΚΩΝ ΟΧΥΡΩΣΕΩΝ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ

THE 19TH CENTURY OTTOMAN DEFENCES NETWORK
Ερευνητική Εργασία Ασημάκη Ευσταθία.

Tο δίκτυο οχυρώσεων που ανέπτυξαν οι Τούρκοι και ανεγέρθηκε κατά την τρίχρονη Κρητική Επανάσταση, την χρονική περίοδο 1866 με 1869

 Ο χάρτης είναι μια καταγραφή  των κουλέδων που είχαν κτιστεί τη χρονική περίοδο στην Κρήτη.Φαίνεται η μορφολογία του εδάφους και οι περιοχές που αναπτύχθηκαν... (καταγράφονται και αρκετοί κουλέδες που σήμερα δεν υπάρχουν.)