Η μάχη στο Μαλεβύζι (14 Φευρουαριου1897)

Η  μάχη περιγράφεται στο βιβλίο του ιστορικού Ηλία Βουτιερίδη “Ημερολόγιον του Τάγματος των Επιλέκτων Κρήτης” έκδοση Α’ 1898.   
Την ίδια μέρα και ώρα που γινόταν η μάχη των Αρχανών (14/2/1897) γινόταν και η έναρξη των εχθροπραξιών στο Μαλεβύζι ...
Οι χριστιανοί με τις προφυλακές τους κρατούσαν τα χωριά Καλέσα, Βούτες και Σταυράκια. Οι δε Τούρκοι είχαν τα χωριά που βρίσκονταν στην ουδέτερη ζώνη Γάζι, Γούρνες και άλλα, σε απόσταση 1.500 περίπου μέτρα από τα παραπάνω. Οι προφυλακές των Οθωμανών, συχνά ενοχλούσαν τις χριστιανικές και για το λόγο αυτό αποφάσισαν να προσβάλουν τους εχθρούς. Για το σκοπό αυτό μαζεύτηκαν 500 περίπου πολεμιστές από τα χωριά: Βούτες, Καλέσα και Αγιο Μύρωνα. Και μαζί με κείνους που έμεναν στα χωριά Καλέσα και Βούτες σαν φρουροί εθελοντών υπό τον Ν. ΘΕΙΑΚΑΚΗ, πορεύονται κατά των Οθωμανών στο Γάζι και στο μετόχι Αμπτίν-Βέη. Μόλις πλησίασαν οι χριστιανοί στο Γάζι, αρχίζει σφοδρότατο πυρ και από τις δυο μεριές και η μάχη γενικεύεται σ’ όλη τη γραμμή. Οι Τούρκοι αμύνονται απελπισμένα και ο αγώνας γίνεται λυσσαλέος. Επί πολλές ώρες χριστιανοί και Οθωμανοί κρατούν με πείσμα τις θέσεις τους οπότε οι χριστιανοί μετά από σφοδρή επίθεση κατορθώνουν να εκτοπίσουν τον εχθρό και να καταλάβουν το χωριό Γάζι και το Μετόχι Αμπτίν-Βέη, όπου έβαλαν αμέσως φωτιά και τα πυρπόλησαν εντελώς. 
Οι Τούρκοι καταδιώχθηκαν μακριά γιατί δεν είχαν παρά ελάχιστες ενισχύσεις, διότι το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεων τους μαχόταν στις Αρχάνες. Και όταν πια η νύχτα άρχιζε να πέφτει, οι χριστιανοί γύριζαν στα χωριά τους νικητές, με απώλειες δυο νεκρούς. 
Από την Επισκοπή Πεδιάδος τον ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ που έπεσε ηρωικά στην πρώτη γραμμή, στο κρισιμότερο σημείο της μάχης. Είναι ο πρώτος που έβαψε με το αίμα του τη γη του Μαλεβυζίου... Επίσης το ΜΙΧΑΗΛ ΜΕΡΤΑΡΑΚΗ από τα Καλέσα και τέσσερις  τραυματίες. 
Οι απώλειες των Τούρκων δεν έγιναν γνωστές. Πάντως όμως θα ήσαν πολύ μεγαλύτερες από των χριστιανών.

Η σπουδαιότητα αυτής της μάχης (14-2-1897)

Η μάχη αυτή στο Μαλεβύζι έφερε σπουδαίο αντιπερισπασμό στους μαχητές των Αρχανών. Διότι ο εχθρός φοβήθηκε ότι και από τα πλάγιά του μπορούσε να έχει επιθέσεις, γι’ αυτό έστρεψε και προς τα εκεί τις δυνάμεις του και όχι μόνο κατά των Αρχανών. Αλλά και κάτι άλλο σπουδαίο συνέβη. Οι Μαλεβυζιώτες, ενήργησαν αυτή την επίθεση δίχως να γνωρίζουν ότι γινόταν μεγάλη μάχη μπροστά στην κωμόπολη Αρχάνες (τότε η επικοινωνία και μάλιστα η ταχεία επικοινωνία ήταν δυσκολότατη).

Στοιχεία για το 1897 μας δίδει ο τότε ιστορικός Ηλίας Βουτιερίδης .

ΠΗΓΗ εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ

Eιρήνη Ταχατάκη

http://www.patris.gr/articles/58665/22393?PHPSESSID=#.ValPIbUoER8