«Η Τουρκική Εκδοχή του Ολοκαυτώματος του Αρκαδίου»

Με πιάνει αραιά και που να θέλω να πω κι εγώ καμιά καλή κουβέντα από ετούτον εδώ τον χώρο, για κάποιο από τα πολλά ιστολογία που με βάση τα κριτήρια μου ξεχωρίζουν στον αχανή ορίζοντα της διαδικτυακής μπλοκόσφαιρας.

Η ιστορική νησίδα της Σούδας. (Λεπτομέρειες)

Σε εκτάκτως προκύψασα διαδικτυακή αναζήτηση, ύστερα από παρακίνηση ενός εύστοχου σχόλιου αναγνώστη, για την αποσαφήνιση σχετικά με επιγραφή στο φρούριο Φιρκά, που αναφέρεται σε ανάρτηση μου με τίτλο ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ ΕΝ ΚΡΗΤΗ 1669-1913 ΗΤΟΙ 267 ΕΤΗ, 7 ΜΗΝΕΣ, 7 ΗΜΕΡΑΙ, ΕΤΗ ΑΓΩΝΙΑΣ. Διαπίστωσα ότι υπέπεσα σε μια ιστορική παρανόηση, λεπτομέρεια μεν ανακρίβεια δε, η οποία ως δημοφιλή καθώς φαίνεται, αναπαράγεται συχνά. Προς επανόρθωσης της ιστορικής αλήθειας, προτείνω το ακόλουθο άρθρο από την εφημερίδα Χανιώτικα Νέα με τίτλο:

Δερβίσηδες και δερβίσικοι τεκέδες στην Κρήτη τα χρόνια των Οθομανων.

Δερβίσηδες και δερβίσικοι τεκέδες στην Κρήτη.

ΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΠΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΤΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΤΩΝ.

Δασκάλοι γρηγορείτε!

ΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΠΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΤΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΤΩΝ.

Τουρκικό Αρχείο Ηρακλείου, Κώδ. 15, σελ. 94 – 28 Τζεμαζιουλάχιρ 1129 [8/6/1717]
Πληροφορηθείς ο Πασάς του Χάνδακος, ότι οι διδάσκαλοι των σχολείων της πόλεως και οι βοηθοί αυτών περιέρχονται αργοσχόλως ανά τας οδούς, και ότι παραμελούν την διδασκαλίαν των παίδων, απηύθυνεν έγγραφον προς τον Ιεροδίκην, εν τω οποίων λέγει, όπως καλέση ούτος πάντας ανεξαιρέτως τους διδασκάλους εις το Ιεροδικείον και συστήση εις αυτούς, όπως τηρήσουν το ακόλουθον πρόγραμμα: Την πρωΐαν οι μαθηταί θα φεύγουν εκ του σχολείου δύο ώρας προ μεσημβρίας, το απόγευμα θα πηγαίνουν εις τα σχολεία μετά την μεσημβρινήν προσευχήν και θα παραμένουν μέχρι της προσευχής του δειλινού. Αναφέρεται εισέτι εις το έγγραφον του Πασά, ότι θα γίνωνται έφοδοι εις τα σχολεία, δημοσία τε και κρυφίως, και θα τιμωρούνται οι απουσιάζοντες και μη ασχολούμενοι με την μόρφωσιν των παίδων διδάσκαλοι. Τη 28η Τζεμαζιελαχίρ 1129.

(περιληπτική μετάφραση· Νικόλαος Σταυρινίδης, Μεταφράσεις Τουρκικών Ιστορικών Εγγράφων, τ. Δ΄, Ηράκλειον 1984, αρ. 1918, σ. 14-15)

ΠΗΓΗ
καταδύσεις ποικίλης ύλης

https://dytistonniptiron.wordpress.com/2019/10/30/kandiyemektepleri/.
Αναδημοσίευση άρθρου από το ιστολόγιο ο δύτης των νιπτήρων και αφορμή για πάσα σε ένα κείμενο Μπαλάντα στους εκδότες άδοξοι πούναι εξαιρετικό αφιέρωμα στον Νικόλαος Σταυρινίδης,

6 Νοεμβρίου 1898

Στις 6 Νοεμβρίου 1898, με την εντολή των μεγάλων δυνάμεων, τα τελευταία οθωμανικά στρατεύματα αποσύρθηκαν από την Κρήτη , σηματοδοτώντας το τέλος των 253 χρόνων οθωμανικής κυριαρχίας.

Αναχώρηση της τουρκικής φρουράς από τα Χανιά 3 Νοεμβρίου 1898

Μετά τις σφαγές τις 25ης Αυγούστου 1898 στο Ηράκλειο το Συμβούλιο των Ναυάρχων των μεγάλων δυνάμεων αποφάσισε ότι όλοι οι χριστιανοί και μουσουλμάνοι κάτοικοι έπρεπε να αφοπλιστούν και όλες οι οθωμανικές δυνάμεις έπρεπε να εγκαταλείψουν την Κρήτη. Έκτοτε οι Οθωμανοί με μεθοδικό τρόπο κωλυσιεργούσαν. Η υπομονή των Μεγάλων Δυνάμεων τελικά εξαλείφθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1898, όταν απαίτησαν όλες οι οθωμανικές δυνάμεις να εγκαταλείψουν την Κρήτη μέχρι τις 19 Οκτωβρίου .

Οι γενίτσαροι Τουρκοκρητικοί

«Τούτο θα σου πάρω, εκείνο θα μου δώσεις κι αυτό θα μου το χαρίσεις». 

Χαρακτηριστική έκφραση των Τουρκοκρητικών

                                               (αρχείο pdf κάντε κλικ στην εικόνα)

Το χρονικό της εξόντωσης 300 Τουρκαλβανών στον ναό του Αγίου Χαραλάμπου στον Κρουσώνα..

Οι Μάχες του Κρουσώνα το 1822 και το Ολοκαύτωμα του ΑγίουΧαραλάμπους

Του Γεωργίου Α. Τζωράκη*

Οι Μάχες του Κρουσώνα τον Ιούλιο του 1822 εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο των εχθροπραξιών που σημειώθηκαν κατά το δεύτερο έτος της Επανάστασης στην Κρήτη.

Ήδη από το Μάιο του 1822 είχε καταφθάσει ο αιγυπτιακός στρατός στην Κρήτη με επικεφαλής τον Χασάν Πασά, ύστερα από έκκληση του Σουλτάνου Μαχμούτ του Δ’ ο οποίος αδυνατούσε ν’ αντιμετωπίσει τα ταυτόχρονα επαναστατικά μέτωπα σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Ο Αιγύπτιος Χασάν Πασάς συναντήθηκε με τον Πασά του Ηρακλείου Σερίφ Πασά αποφασίζοντας να δράσουν ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Κρήτη προκειμένου να καταστείλουν ταχύτερα την Επανάσταση. Ο Χασάν Πασάς κατευθύνθηκε προς την δυτική Κρήτη, ενώ ο Σερίφ παρέμεινε στην ανατολική.

Στα άμεσα σχέδια του Σερίφ Πασά ήταν να χτυπήσει γι’ άλλη μία φορά τη Μεσσαρά. Μια τέτοια επίθεση θα ήταν όμως παράτολμη αν δεν είχε από πριν εξασφαλίσει τα νώτα του από τους Ανωγειανούς και τους Κρουσανιώτες, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Σταυρινίδης.

Απογραφικά κατάστιχα δήμευσης περιουσιών Ρεθύμνου και Χανίων. (Οθωμανικά αρχεία)

Κώδικας θυσιών της Δ. Κρήτης

Γράφει ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΡΕΛΛΗΣ

Ενας από τους κώδικες που διατηρεί στο σημαντικό τμήμα των (Τουρκικών) αρχείων της η Βικελαία Βιβλιοθήκη του Δήμου Ηρακλείου είναι και ο γνωστός ως ´Κώδικας των θυσιών´. Η ονομασία του πρέπει να είναι αρκετά παλιά· αναφέρεται από τον αείμνηστο Νικόλαο Σταυρινίδη, την ´ψυχή´ των δημοτικών αρχείων και για μερικά χρόνια έφορο της Βιβλιοθήκης ως ´ο Μακάβριος Κώδικας των θυσιών´.

Πρόκειται για ένα ιεροδικαστικό κατάστιχο, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου καλύπτεται από την απογραφή των ονομάτων και των περιουσιακών στοιχείων των Χριστιανών των δύο Νομών της Ανατολικής Κρήτης, του Ηρακλείου και του Λασιθίου, που εκτελέσθηκαν, αιχμαλωτίσθηκαν ή διέφυγαν κατά τη διάρκεια της μεγάλης ελληνικής επανάστασης του 1821 και των οποίων οι περιουσίες δημεύτηκαν από το οθωμανικό δημόσιο.

Ο Κώδικας αυτός, γραμμένος στα ´αυτοκρατορικά´ Τούρκικα ή με άλλη ονομασία, στην αραβική γραφή την καλούμενη nesh, παρουσιάσθηκε σε μένα (τότε υπηρετούσα ως δήμαρχος Ηρακλείου), από τον Νικόλαο Σταυρινίδη.

Η εφαρμογή του οθωμανικού δικαίου στην Κρήτη

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗΣ
Πρωτεύουσα Μεταπτυχιακή Εργασία: ΑΠΘ 

Οθωμανική Κρήτη – ο αιώνας μετά την κατάκτηση:  

Η εφαρμογή του οθωμανικού δικαίου - Οι μάρτυρες επί της διαδικασίας    

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ*

Κρήτη την ιστορία σου,  όποιος την εδιαβάσει,  

αν είναι φίλος θα χαρεί,  αν είναι εχθρός θα σκάσει

Αφορμή για την ανάληψη του συγκεκριμένου θέματος μελέτης αποτέλεσε η ενασχόληση μας, στα πλαίσια του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών, με την μετάβαση της Κρήτης από την βενετική στην οθωμανική κυριαρχία. Η κατάκτηση της Κρήτης από τους Οθωμανούς αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα του 17ου αι. καθώς ολοκλήρωσε με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο την πορεία επέκτασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ευρώπη και σημάδεψε την έναρξη της υποβάθμισης της Βενετίας ως υπολογίσιμης δύναμης στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ιδιαιτερότητα αυτή της Κρήτης, το γεγονός δηλαδή ότι αποτέλεσε την τελευταία μακροχρόνια κατάκτηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από μόνη της αποτελεί κίνητρο για τον ερευνητή να εντρυφήσει στην ιστορία της οθωμανικής περιόδου του νησιού.

Tapu Tahrir Defteri-Το οθωμανικό κτηματολόγιο του Ρεθύμνου

Το επίσημο φορολογικό κατάστιχο επί τουρκοκρατίας στο Ρέθυμνο. 
Μπαλτά, Ευαγγελία -Oguz, Mustafa
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, 2007,

Το οθωμανικό κτηματολόγιο του Ρεθύμνου Tapu Tahir 822 

(Κάντε κλικ στην εικόνα του εξωφύλλου για να μεταβείτε στην εργασία)

ΠΗΓΗ 
http://helios-eie.ekt.gr/EIE/handle/10442/4184

Οι αποστασίες από το ισλάμ στην Κρήτη στη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης,

Ayse Nukhet & Nuri ADIYEKE
Οι αποστασίες από το ισλάμ στην Κρήτη στη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης,

Το άρθρο των δύο Τούρκων ερευνητών αναδημοσιεύεται στα ´Χανιώτικα νέα´ λόγω της εξαιρετικής για την ιστορία της Κρήτης σημασίας του.

Η μετάφραση ανήκει στον κ. Ηλία Κολοβό του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών.

Οι αποστασίες από το Ισλάμ στην Κρήτη στη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης (1)

Η Κρήτη ήταν σχεδόν η τελευταία γεωγραφική περιοχή που ενσωματώθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και η οθωμανική κυριαρχία δεν δημιούργησε ισχυρά ερείσματα στο νησί. Η ιδιαιτερότητα αυτή ήταν εμφανής στη διοικητική οργάνωση και στην κοινωνική δομή του νησιού υπό τους Οθωμανούς. Οι μουσουλμάνοι στην Κρήτη αναμίχθηκαν σε τέτοιο βαθμό με τους ντόπιους ορθόδοξους Ρωμιούς, ώστε τα μουσουλμανικά ονόματα ενώθηκαν με τα ρωμέικα. Στα έγγραφα συναντούνται συχνά ονόματα όπως Γιάννης Οσμάν, Χασάν Νικολάκης ή Μολλά Μεχμετάκης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, επιπλέον, συναντούνται και μουσουλμάνοι που είχαν μόνο ρωμέικα ονόματα (βλ. Πίνακα). Μουσουλμάνοι και Ρωμιοί ζούσαν μαζί και σε άλλες γεωγραφικές περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά η Κρήτη ήταν παράδειγμα συμβίωσης με την πραγματική έννοια. Παρ όλο που η επίσημη γραπτή γλώσσα στο νησί ήταν τα τουρκικά και δόθηκε μεγάλη σημασία στην τουρκική εκπαίδευση και στον τουρκικό Τύπο, η γλώσσα που μιλούσε ο λαός ήταν τα ρωμέικα. Τα ρωμέικα δεν τα μιλούσαν απλώς Ρωμιοί και μουσουλμάνοι για να συνεννοηθούν μεταξύ τους αλλά και οι ίδιοι οι μουσουλμάνοι μεταξύ τους (2).

Candia 1897 Photographs

Crete Photo Album from 1897 inc. Seaforth Highlanders

Φωτογραφικό άλμπουμ με σπάνιες φωτογραφίες, πραγματικά ντοκουμέντα  από το τουρκοκρατούμενο Ηράκλειο του 1897, τραβηγμένες από Άγγλο στρατιωτικό κατά την διάρκεια της θητείας του στο εκστρατευτικό σώμα των Seaforth Highlanders, μέρος της διεθνούς δύναμης των μεγάλων δυνάμεων που έδρασαν την εποχή εκείνη στην Κρήτη.Τις φωτογραφίες έχει αναρτήσει ο εγγονός του Alex Rustic, στον ιστότοπο Gentleman's Military Interest Club και όπως μας διευκρινίζει ο ίδιος ( Οι περιγραφές είναι ακριβώς όπως είναι πίσω από τις φώτο, γραμμένες απο το χέρι του παππού μου). Απολαύστε το.

Ο τούρκικος δάκτυλος στην πτώση της Κρήτης

Η πολιτισμική μετάβαση της Κωνσταντινούπολης 1453
 Η δεύτερη πολιτισμική και θρησκευτική μετάβαση της πρώην ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας το 1453 καθόρισε εν καιρό, για άλλη μια φορά την τύχη της Κρήτης. Είναι η σειρά του χριστιανισμού που αντικατέστησε τις αρχαίες θρησκείες κατά την πρώτη οικουμενική σύνοδο, να αντικατασταθεί τώρα από το Ισλάμ σαν επίσημη θρησκεία του μορφώματος και η σειρά της ελληνίζουσας επίσημης διαλέκτου που αντικατέστησε σταδιακά τα λατινικά, να αντικατασταθεί τώρα από την τουρκική γλώσσα.

Εμανουήλ Κρανιωτάκης Κρητικός οπλαρχηγός 1866

Ο ηρωικός καπετάνιος του 1866 Εμμ. Κρανιωτάκης

Ο πρόμαχος της ελευθερίας της Κρήτης Εμμ. Κρανιωτάκης, εξάδελφος του Ηρακλή Κοκκινίδη, με τον οποίο σκοτώθηκαν την ίδια ημέρα (2 Μαρτίου 1868) σε διαφορετικές μάχες.

Φωτογραφίες του οπλαρχηγού Εμμανουήλ Κρανιωτάκη από το Κράσι Πεδιάδος  μια ηρωική μορφή, ο οποίος σκοτώθηκε από τις σφαίρες των Τούρκων στις Γούβες, στις 2 Μαρτίου 1868, την ίδια ημέρα που στην περιοχή του Γαζίου έβρισκε το θάνατο μια άλλη θρυλική μορφή, ο Ηρακλής Κοκκινίδης.
Κι οι δύο τους ήταν μόλις 26 χρόνων, και μάλιστα εξαδέλφια. Η απώλειά τους ήταν καίριο πλήγμα στον απελευθερωτικό αγώνα του νησιού, που βρισκόταν σε μια κρίσιμη φάση.

Ρίμα για τον θάνατο του Κρητικού επαναστάτη Εμμανουήλ Κρανιωτάκη.

Ο θρήνος για τον Κρανιωτάκη σε ποίημα ανώνυμου ποιητή

Ο θάνατος του Κρανιωτάκη θρηνήθηκε σε ποίημα ανώνυμου ποιητή. Ο ποιητής -όπως σημειώνει η κ. Θεοδοσία Αργυράκη – Ασαργιωτάκη- που ύμνησε τον Εμμανουήλ Κρανιωτάκη με το μακροσκελές ποίημά του εξιστορεί την όλη δράση του τιμημένου αυτού παλικαριού στην επανάσταση του 1866. Το τραγούδι του Κρανιωτάκη βρέθηκε σε χειρόγραφο του ιερέα Νικηφόρου Νικηφοράκη το 1914. Ο κάτοχος του χειρογράφου παρέδωσε το ποίημα, γραμμένο σε γραφομηχανή ποίημα στον αείμνηστο Νικόδημο Κριτσωτάκη, ο οποίος το δημοσίευσε στο πλαίσιο της μελέτης του «Ο θάνατος του επαναστάτη Εμμανουήλ Κρανιωτάκη» (1982).
Το ποίημα είναι το παρακάτω:
Άσμα τραγούδι του αρχηγού Εμμ. Κρανιωτάκη εκ του χωρίου Κράσι της Επαρχίας Πεδιάδος φονευθέντος εις το πεδiον της μάχης την 2αν Μαρτίου γεννωμένης το 1868 ημέρα Σάββατο εις Γούβες.

Πάσα ταχιά με τη δροσιά π’ ανοίγει το λουλούδι
Αφουγκραστείτε να σας πω λυπητερόν τραγούδι
Τραγούδι να το μάθετε τραγούδι να το λέτε
Τον Κρανιωτάκη αρχηγό καθημερνώς να κλαίτε
Ως τρέχει το κρυγιό νερό και μπαίνει μες τ’ αυλάκι
Αφουγκραστείτε να σας πω γι’ αυτόν τον Κρανιωτάκη

Ηρακλής Κοκκινίδης

Ο Ήρωας Ηρακλής Κοκκινίδης

Του Μανώλη Ε. Δετοράκη*

Προκαλεί πράγματι μεγάλη εντύπωση στον ερευνητή, πως ένας άνδρας ηλικίας μόλις 25 ετών, εκλέγεται συναρχηγός δύο σημαντικών επαρχιών και ουσιαστικά κύριος αρχηγός, επιβάλλεται, διακρίνεται και καθίσταται σύμβουλος όχι μόνο για τους συμπολεμιστές και τον αγωνιζόμενο λαό αλλά και για το Έθνος. Ήταν ασφαλώς η γιγάντια και ωραία μορφή του, η αρχοντική του συμπεριφορά, η γενναιότητα και η τόλμη, η ταχύτητα και η αμεσότητα στις στρατιωτικές του ενέργειες, ακόμη και το θρυλικό όνομα που έφερε, που παρέπεμπε σε ένα μυθικό ήρωα της Ελληνικής Ιστορίας, τιμωρό των κακών και προστάτη των αδυνάτων.
Η Επανάσταση της Κρήτης του 1866, με το σύνθημα Ένωσις ή Θεάνατος, δεν ήταν μόνο μια ένοπλη διαμαρτυρία των καταδυναστευόμενων Κρητικών τοπικού χαρακτήρα εναντίον του πιο βάρβαρου κατακτητή.

Το ιστορικό πλαίσιο του Κρητικού ζητήματος

Πρόκειται για την πιο τεκμηριωμένη ιστορική καταγραφή του Κρητικού ζητήματος από το (1978 έως το1897) που έχει υποπέσει στην αντίληψη μου.

Μετά τόν ρωσοτουρκικόν πόλεμον (1876 - 1878) και συνεπεία τών αποφάσεων τοΰ συνεδρίου τοΰ Βερολίνου, τό άρθρο 23 τής συνθήκης του Βερολίνου διεκήρυξε, ότι ή Πύλη ύπεχρεούταν να εφαρμόσει αυστη­ρώς αυστηρά στη Κρήτη τόν όργανικόν νόμον του 1868 με τις αναγκαίες τροποποιήσεις. Κατ έφαρμογή των ως ανω, η Πύλη παρεχώρησε στην Κρήτην τον Όκτώβριο 1878 τόν λεγόμενο «Χάρτη της Χαλέπας». 

ΟΙ ΠΥΡΓΟΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΤΕΔΑΦΙΖΟΝΤΑΙ. Η ΝΗΣΟΣ ΑΛΛΑΖΕΙ ΟΨΙΝ

Εστία, αρ. φύλ. 319, 16.01.1901:

Σπουδαιότατον γεγονὸς διαδραματίζεται σήμερον ἐν Κρήτῃ. 

Ἡ σκαπάνη καὶ τὸ ἄροτρον τῆς εἰρήνης καὶ τῆς εὐνομίας ἐξαλείφει ἐκ τοῦ ὡραίου τῆς Κρήτης ὁρίζοντος τοὺς ἀπαισίας μνήμης πύργους της, οἵτινες μετὰ τῆς περιοχῆς τωνἥδη πωλοῦνται ὡς ἀγροὶ ὑπὸ τοῦ Κρητικοῦ Δημοσίου. 
Ἄλλοι ἀγροὶ αἵματος πρέπει νὰ θεωρῶνται οἱ ἀγροὶ αὐτοί, ἐπὶ τῶν ὁποίων τὸ αἷμα ἄφθονον ἔρρευσε καὶ τοὺς ἐπότισε πλουσίως.

Μεχμέτ Αγά Γενίτσαρης

Στην Κάινα Αποκορώνου ζούσε ένας τρομερός γενίτσαρος που ονομαζόταν Μεχμέτ Αγάς Γενίτσαρης. Καταγόταν από την Τύνιδα της Τυνησίας και ήταν απόγονος κάποιου Αλή, σωματάρχη του τουρκικού στρατού, κατά την απόβαση του στον όρμο της Κύριας Γωνιάς το 1645.

Γεράσιμος Πικράκις, ένας πατέρας του Μπαλιού

H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1866 ΣΤΟ ΜΠΑΛΙ

 O όρμος του Μπαλί ήταν ένας από τα βασικά σημεία ανεφοδιασμού των επαναστατών κατά το 1866 -1869, αλλά και πύλη εισόδου των εθελοντικών σωμάτων που ήρθαν από την ελεύθερη Ελλάδα για να πολεμήσουν στο πλευρό των Κρητών.Στον όρμο του Μπαλί αποβιβάστηκε το 1866 ο Πάνος Κορωναίος και εκεί συγκεντρώνονταν οι άμαχοι περιμένοντας πλοίο να αναχωρήσουν για την Ελλάδα.