Έχε γειά, πάντα γειά, τα μιλήσαμε όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε. ;

Η Εκστρατεία της Καλλίπολης (25 Απριλίου 1915 - 9 Ιανουαρίου του 1916) ή Μάχη της Καλλίπολης ήταν πολεμική επιχείρηση της Εγκάρδιας Συνεννόησης, από τις 25 Απριλίου 1915 μέχρι τις 9 Ιανουαρίου 1916, για την κατάληψη της χερσονήσου της Καλλίπολης, τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που είχε πρόσφατα ενταχθεί στις Κεντρικές Δυνάμεις, οπόταν και βρετανικά, γαλλικά και αποικιακά στρατεύματα επιχείρησαν, αποτυχημένα, να καταλάβουν τα στενα των Δαρδανελίων ώστε να αποκαταστήσουν τη θαλάσσια τροφοδοσία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.  

Συστήνοντας την ιστοσελίδα του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών.

Το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών ασχολείται από το 1930 με την έρευνα της ιστορίας και του πολιτισμού του Μικρασιατικού ελληνισμού, ιδίως κατά την τελευταία φάση της μακραίωνης διαδρομής του στις αρχαίες του κοιτίδες. Πρωταρχικό αντικείμενο της έρευνας υπήρξε η περισυλλογή της προφορικής παράδοσης του Μικρασιατικού ελληνισμού και η τεκμηρίωση της παρουσίας του σε ολόκληρο το γεωγραφικό εύρος της Μικρασιατικής χερσονήσου.

Το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών εκδίδει επιστημονικό περιοδικό, επιστημονικές μονογραφίες και άλλες εκδόσεις για να καθιστά γνωστά τα αποτελέσματα των ερευνών του.

 

http://www.kms.org.gr/

Οι Ανταλάξιμοι της Συνθήκης της Λωζάννης

Απόσπασμα από δημοσίευμα του Αντώνη Κλάψη* με κύριο τίτλο :

Η Συνθήκη της Λωζάννης είναι αντίστροφη πραγματοποίηση της Μεγάλης Ιδέας

Πως προσέλαβε η ελληνική κοινωνία, τόσο ο λαός, όσο και ο πολιτικός κόσμος τη Συνθήκη της Λωζάννης(1923);
Η διαπραγμάτευση της Λωζάννης προέκυψε μετά από μια μεγάλη ελληνική ήττα στη Μικρά Ασία, η οποία συναρτάται με την εκδίωξη ενός τεράστιου αριθμού Ελλήνων της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης. Έτσι πάνω από 1.000.000 άνθρωποι ήρθαν πρόσφυγες στην Ελλάδα. Κάποιοι εκδιωγμένοι άμεσα λόγω της Καταστροφής, κάποιοι αργότερα λόγω της ανταλλαγής των πληθυσμών.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ

ΣΠΥΡΟΣ ΔΗΜΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ

ΤΟΥ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

ΤΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΚΑΙ Η ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ

ΤΗΣ ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ, 1924-1927

ΤΟΥΡΚΟΚΡΗΤΙΚΟΙ ΗΡΩΕΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Κρήτες μουσουλμάνοι, ένας κόσμος που σβήστηκε βίαια μέσα στη δίνη της κατάρρευσης της οθωμανικής αυτοκρατορίας και των επαναστάσεων στα Βαλκάνια, ως τραγική απόληξη της μικρασιατικής καταστροφής. 

ΤΟΥΡΚΟΚΡΗΤΙΚΟΙ ΗΡΩΕΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 

Το ζήτημα των τουρκοκρητικών είναι ένα πολύ ευρύ θέμα και σχετικά λίγο μελετημένο με εξαίρεση σειρά έργων που παρουσιάστηκαν τα τελευταία 10 – 15 χρόνια. Το ζήτημα μπορεί να αναλυθεί και να παρουσιαστεί από πολλές πλευρές, ιστορική, πολιτική, λαογραφική, εθνολογική και υπάρχει πληθώρα βιβλίων, μελετών, δημοσιευμάτων και ταινιών που αγγίζουν το θέμα.

Η εγκατάσταση των προσφύγων στο Ηρακλείο.

Η αγροτική εγκατάσταση των Μικρασιατών προσφύγων στο νομό Ηρακλείου.
Της Ευγενίας Λαγουδάκη - Σασλή*

Μέρος 1^ο 
Αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο κοινωνικοοικονομικό πρόβλημα που αντιμετώπισε το ελληνικό κράτος, από τη σύστασή του, είναι αυτό της εγκατάστασης των προσφύγων, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή.

Το ζήτημα της εγκατάστασης προσφύγων στην Ελλάδα δεν εμφανίστηκε τότε για πρώτη φορά. Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης η ελληνική πολιτεία είχε να μεριμνήσει για την εγκατάσταση προσφύγων από τη Σμύρνη, τη Χίο και τα Ψαρά. Αργότερα, ύστερα από κάθε εξέγερση στην Κρήτη, όσοι δεν μπορούσαν να ζήσουν κάτω από τον τουρκικό ζυγό, κατέφευγαν στο ελεύθερο ελληνικό τμήμα. Ο αριθμός των προσφύγων αυτής της περιόδου ήταν μικρός και με μικρή βοήθεια από μέρους του κράτους αντιμετωπιζόταν η περίθαλψη και η εγκατάστασή τους.

Το ζήτημα της διανομής των αγροτικών γαιών στους πρόσφυγες του Ηρακλείου.

Η αγροτική εγκατάσταση των Μικρασιατών προσφύγων στο νομό Ηρακλείου 
Της Ευγενίας Λαγουδάκη - Σασλή* 
Μέρος 2ο

Η αγροτική εγκατάσταση στην υπαίθρου του νομού Ηρακλείου παρουσίασε αδυναμίες εξαιτίας της στάσης που τήρησε η Υπηρεσία Εποικισμού, αλλά και οι ίδιοι οι πρόσφυγες.

Η Υπηρεσία Εποικισμού καθόρισε το χωριό της εγκατάστασης αλλά δεν καθόρισε τον γεωργικό κλήρο κάθε προσφυγικής οικογένειας. Οι οικογένειες που εγκαταστάθηκαν αρχικά στη Μεσαρά κατάλαβαν όλα τα μουσουλμανικά κτήματα της περιφέρειας του χωριού τους. Από αυτά, άλλα καλλιέργησαν μόνες τους και άλλα εκχώρησαν σε ντόπιους για καλλιέργεια «συμμισακά». Αρνήθηκαν δε να παραχωρήσουν τον κλήρο που αναλογούσε στις οικογένειες που εγκαταστάθηκαν τελευταία. Προκλήθηκαν διενέξεις που κατέληξαν σε συμπλοκές στον Στείρωνα. 
Επίσης σε πολλά χωριά οι γηγενείς προέβησαν στην καλλιέργεια μεγάλων εκτάσεων χωρίς άδεια.

Η κατοχύρωση των ανταλλάξιμων κλήρων του νομού Ηρακλείου.

Η αγροτική εγκατάσταση των Μικρασιατών προσφύγων στο νομό Ηρακλείου  
Της Ευγενίας Λαγουδάκη - Σασλή* 
Μέρος 3ο
Επειδή η οριστική εκκαθάριση των περιουσιών των ομοεθνών που είχαν εγκαταλειφθεί στην Τουρκία από τη Μικτή Επιτροπή καθυστερούσε, η Δ΄ των Ελλήνων Συντακτική Συνέλευση με ψήφισμά της, στις 7/4/1925, «Περί ιδρύσεως Διοικητικών Επιτροπών προς έλεγχον δηλώσεων εγκαταλειφθεισών εν Τουρκία περιουσιών υπό ανταλλάξιμων ομογενών και καταβολής ποσοστού» αποφάσισε τη σύσταση πρωτοβαθμίων εκτιμητικών επιτροπών (Κοινοτικές Επιτροπές ), μία για καθεμιά κοινότητα από αυτές που υπήρχαν στην Τουρκία ώστε να ελέγξουν τη δήλωση που υπέβαλε ο ανταλλακτέος και να εκτιμήσουν προσωρινά την περιουσία που είχε εγκαταλειφθεί στην Τουρκία και δευτεροβαθμίων ( Επαρχιακών Επιτροπών), μία για κάθε Μητροπολιτική Επαρχία στην Τουρκία, στις οποίες μπορούσαν να προσφύγουν οι ανταλλακτέοι, αν θεωρούσαν τους εαυτούς τους αδικημένους από τις πρωτοβάθμιες επιτροπές.

Αυθαίρεται καταλήψεις ανταλλαξίμων κτημάτων.

Η αγροτική εγκατάσταση των Μικρασιατών προσφύγων στο νομό Ηρακλείου 
Της Ευγενίας Λαγουδάκη - Σασλή*
Μέρος 4ο (τελευταίο) 
Η Επιτροπή Απαλλοτριώσεων Ηρακλείου εξέδωσε τις πρώτες οριστικές αποφάσεις κατάταξης των κληρούχων το 1938: Γάσι, Αγία Σεμνή, Ρουσοχώρια, Χουμέρι και τις επόμενες το 1939 και 1940: Ζερβού Μετόχι, Μαλάδες, Νέα Αλικαρνασσό, Άγιο Βλάσση, Άγιο Σίλα, Μελέσες-Πεζά-΄Αγιος Βασίλειος-Καλλονή, Καβροχώρι(Γάζι, Τσαλικάκη Μετόχι, “μπεδίν Μπέη), Φιλίσα, Χρυσοπηγή, Αστρίστι, Μασταμπά, Φορτέτσα, Ζίντα, Δοράκι-Χάρακας, “για Φωτιά, Πύργος, Ατσαλένιο, Άγιος Ιωάννης, Γούρνες, Σίλαμος, Μπεντεβή Καμάρα, Χανιαλή Τεκέ, Νέα Φορτέτσα, Τοπ Αλτί (=Νέες Κλαζομενές), Επάνω Βάθεια, Ελιά και Καρτερός.

Από το 1949 μέχρι το 1952 εκδόθηκαν οι οριστικές αποφάσεις κατάταξης των κληρούχων των υπολοίπων συνοικισμών του νομού.

Τοπ Αλτί του Χάνδακα η διανομή των αγροκτημάτων.

Ως «Τοπ Αλτί» ορίζεται η δημόσια έκταση γύρω από ένα φρούριο που κατακτήθηκε, μετά από αντίσταση, και δωρίστηκε στον κατακτητή. Στην έκταση αυτή απαγορευόταν η οικοδόμηση και η καλλιέργεια από οποιονδήποτε, ώστε η περιοχή να αποτελεί ζώνη ορατή και ελεγχόμενη από τις δυνάμεις που βρίσκονταν μέσα στην οχύρωση. Τα όρια της ζώνης έπρεπε να φθάνουν μέχρι εκεί, όπου μπορούσε να χτυπήσει η σφαίρα τηλεβόλου.

Η άγνωστη ιστορία των ναών στο κέντρο του Ηρακλείου

Της Λιάνας Σταρίδα*

Μετά την κατάρρευση του Μικρασιατικού μετώπου το 1922, στο Ηράκλειο, που αριθμούσε τότε 25.000 κατοίκους, εγκαταστάθηκε μεγάλος αριθμός προσφύγων μέχρι το 1928.

Το στεγαστικό πρόβλημα των προσφύγων αντιμετωπίστηκε αρχικά με τη χρήση του συνόλου των κενών μουσουλμανικών οικιών, την παραχώρηση δημοσίων κτιρίων και εκκλησιών και την επίταξη κενών θερινών οικιών.

Οι «ανταλλάξιμοι υπήκοοι »

«Από της 1 Μαΐου 1923, θέλει διενεργηθή η υποχρεωτική ανταλλαγή των Τούρκων υπηκόων Ελληνικού Ορθοδόξου θρησκεύματος, εγκατεστημένων επί των τουρκικών εδαφών, και των Ελλήνων υπηκόων Μουσουλμανικού θρησκεύματος, εγκατεστημένων επί των ελληνικών εδαφών»

Ι.) Μετά τη μικρασιατική καταστροφή αποκορύφωμα του απάνθρωπου μέτρου της ανταλλαγής των πληθυσμών αποτέλεσε η σύμβαση της Λοζάννης μεταξύ

Ελλάδος και Τουρκίας που υπογράφηκε την 30η Ιανουαρίου 1923. Κατά τη

σύμβαση αυτή η ανταλλαγή δεν ήταν θεληματική και ελεύθερη αλλά υποχρεωτική και αποτέλεσμα όρου πολεμικής ήττας....

Η Ανταλλάξιμη περιουσία

Η Ανταλλάξιμη περιουσία 

 ... και η απίστευτη ιστορία της

«Ούτος (ο μετανάστης) δικαιούται κατ' αρχήν να λάβη εν τη χώρα ένθα μεταναστεύει και δια τα ποσά άτινα τω οφείλονται, περιουσίαν ίσης αξίας και της αυτής φύσεως, οία η παρ' αυτού εγκαταλειφθείσα..».

Oι πρόσφατες εξελίξεις που συνδέονται με την οικονομική κατάρρευση του ελληνικού κράτους και την επιτακτική ανάγκη εξεύρεσης πόρων για να καλυφθούν οι δυσβάστακτες δανειακές υποχρεώσεις, φέρνει και πάλι στην επιφάνεια το ζήτημα της Ανταλλάξιμης Περιουσίας.

Συνθήκη της Λωζάννης (24 Ιουλίου 1923)

Συνθήκη της Λωζάννης: Ξεριζωμός στο όνομα της ειρήνης

Κουλούρη Χριστίνα 

Ανταλλαγή πληθυσμών, Λήμνος

Η Συνθήκη της Λωζάννης (24 Ιουλίου 1923) επισφράγισε με οδυνηρό τρόπο τη Μικρασιατική Καταστροφή και, ταυτόχρονα, το τέλος της ελληνικής πολεμικής περιπέτειας που είχε ξεκινήσει με τους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912. Η Ανατολική Θράκη, η Ιμβρος, η Τένεδος και η ζώνη της Σμύρνης παραχωρήθηκαν στην Τουρκία, ενώ αποφασίστηκε η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΗΣ (Τουρκοκρητικοί)

Ι ) ΣΥΝΘΗΚΗ ΕΙΡΗΝΗΣ
ΥΠΟΓΡΑΦΕΙΣΑ ΤΗΝ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923

Η ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ,  

Η ΓΑΛΛΙΑ, Η ΙΤΑΛΙΑ, Η ΙΑΠΩΝΙΑ, 

Η ΕΛΛΑΣ , Η ΡΟΥΜΑΝΙΑ, 

ΤΟ ΣΕΡΒΟΚΡΟΑΤΟΣΛΟΒΕΝΙΚΟΝ ΚΡΑΤΟΣ
αφ ενός

ΚΑΙ Η ΤΟYΡΚΙΑ

αφ ετέρου

Διαπνεόμεναι υπό του αυτού πόθου όπως τερματίσωσιν οριστικώς την εμπόλεμον κατάστασιν, ήτις από του 1914 συνετάραξε την Ανατολήν...

Ανταλλαγή πληθυσμών 1923-24:

Η  υποχρεωτική ανταλλαγή  πληθυσμών 1923-24:

μνησιπήμων πόνος!*
«…Το επίκεντρο της διήγησης κάθε πρόσφυγα παραμένει το ίδιο.
Να γεννιέσαι σε ένα μέρος, να γερνάς σε άλλο.
Και να αισθάνεσαι ξένος και στα δύο μέρη»
( αφήγηση ανταλλαγείσας μουσουλμάνας.)
Η Συνθήκη της Λωζάνης, που ακολούθησε τη Μικρασιατική Καταστροφή (για του Έλληνες) ή τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας(για τους Τούρκους) επεδίωξε, εκτός της εξυπηρέτησης των συμφερόντων των ισχυρών,

Ο Ερωτόκριτος για πρώτη φορά στα τουρκικά, από τον καθηγητή Hakki Bilgehan (Χακκί Μπιλγκεχάν)

Γεννήθηκε πριν από 86 χρόνια στη Σμύρνη, όπου και μεγάλωσε, ακούγοντας στο σπίτι του μόνο ελληνικά και συγκεκριμένα το ιδίωμα της Κρήτης. Τα κρητικά είναι η μητρική γλώσσα του Τούρκου- ή μάλλον Τουρκοκρητικού- καθηγητή μικροβιολογίας στο Ege Universitesi (με έδρα τη Σμύρνη) Χακκί Μπιλγκεχάν, ο οποίος μετέφρασε, πρόσφατα, στα τουρκικά τον "Ερωτόκριτο", το επικολυρικό ποίημα του Βιτσέντζου Κορνάρου, που αφηγείται τον έρωτα του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας.

Η Ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923 μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και οι συνέπειές της

Καραβάνι 5.000 Ρωμηών προσφύγων καθ' οδόν 
από το Χαρπούτ προς την Τραπεζούντα(Νοέμβριος 1922).

Η Συνθήκη της Λωζάνης για την ανταλλαγή των πληθυσμών της 30 Ιανουαρίου 1923 θεωρήθηκε ως μια πιο πολιτισμένη μορφή εθνοκάθαρσης σε σχέση με τις εθνoκαθάρσεις που προηγήθηκαν Για χιλιάδες ανθρώπους όμως ήταν πολύ αργά.
Το 1915 το ½ με τα 2/3 των Αρμενίων χάθηκαν σε κακουχίες στρατοπέδων εργασίας και εξοντωτικές πορείες.