Ο γαμπάς του Αrthur Reade

Η κρητική κάπα Βρεταννού κατασκόπου επίστρεψε στον τόπο της μετά από 72 χρόνια.

Μία κάπα βοσκού που φορούσε στα χρόνια της Κατοχής στην Κρήτη ο Βρεταννός πράκτορας της S.O.E. Αrthur Reade (Άρθουρ Ρήντ), με την απόσυρση του από το νησί φυλάχτηκε και διατηρήθηκε από τον ίδιο στην Μεγάλη Βρεταννία.
Γράφει ο Κωστής Ε. Μαμαλάκης*

Heinz A. Richter, η αποκαθήλωση από το Πανεπιστήμιο Κρήτης.

Σελίδα 1

Αίτηση-Αιτιολογική Έκθεση για την ανάκληση του τίτλου επιτιμίας του κ. Χάινς Ρίχτερ.

Με ανακοίνωσή της στις 16-5-2016 η νέα Πρυτανική Αρχή του Πανεπιστημίου Κρήτης κάλεσε το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης να εκφράσει την άποψή του για τη συνεχιζόμενη χρήση της τιμητικής διάκρισης από τον κ. Χάινς Ρίχτερ «στο πλαίσιο της έκφρασης αμφιλεγόμενων, αν μη τι άλλο, απόψεων για το παρελθόν, το παρόν και μέλλον της χώρας»

John Pendlebury ο κατάσκοπος αρχαιολόγος που ήξερε κάθε πατουχιά της Κρήτης.

John  Pendlebury  Άγγλος αρχαιολόγος, ο οποίος, λίγα

χρόνια πριν από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, διέσχισε με τα πόδια την Κρήτη σε όλο το μήκος της ακολουθώντας διαδρομές δρόμων και μονοπατιών που θεωρούσε αρχαία.

Ο Βρετανός αρχαιολόγος εκτελέστηκε από τους Γερμανούς κατακτητές στις 22 Μαΐου 1941. Ο Pendlebury είχε διτελέσει Επιμελητής της Βρετανικής Σχολής Αθηνών στην Κνωσό τη δεκαετία του 1930, οπότε και είχε εργαστεί μαζί με τον Arthur Evans στις τελευταίες του ανασκαφές στην Κνωσό και αναστηλωτικές εργασίες στο Ανάκτορο.

Ludlow το ντοκιμαντέρ που αφηγείται την δράση των Κρητικών μεταναστών στην εξέγερση του Κολοράντο.

Το ντοκιμαντέρ Ludlow, οι Έλληνες στους Πόλεμους του Άνθρακα

Καλύτερη ταινία καταγραφής μνήμης  στο 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

«Η ταινία φωτίζει, με σπάνιο αρχειακό υλικό, μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας του εργατικού κινήματος της Αμερικής, αναδεικνύοντας τον ιδιαίτερο ρόλο των Ελλήνων μεταναστών».  
Το ντοκιμαντέρ αφηγείται την ιστορία Ελλήνων μεταναστών που κατέληξαν στο μακρινό Κολοράντο, στις αρχές του περασμένου αιώνα, να δουλεύουν κάτω από απάνθρωπες συνθήκες στα ορυχεία του Ροκφέλερ και του συναφιού του και που μαζί με χιλιάδες άλλους ξεσηκώθηκαν, μετά τη Σφαγή του Ludlow, παίρνοντας τα όπλα για να υπερασπιστούν τη ζωή τους και το δίκιο τους.

Η ΚΡΗΤΗ ME TO ΒΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ

Χάρτης της κεντρικής Κρήτης. 

Ύστερα από αρκετές δεκαετίες πολιορκίας η Κρήτη θα περάσει, το 1669, από τους Ενετούς στους Οθωμανούς. Στο πρώτο επίπεδο αποτυπώνεται η ναυμαχία της 8ης Μαρτίου 1668 ανάμεσα στον οθωμανικό και βενετικό στόλο έξω από τον Χάνδακα. Ο στρατηγός Μοροζίνη πατά πάνω σε αιχμαλώτους oθωμανούς αξιωματούχους.  

Χρονολογία έκδοσης 1669

Συλλογή Φωτογραφιών από την Κρητική Επανάσταση του 1897

Η Κρήτη, από τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας, συνταράχθηκε από πάρα πολλές επαναστάσεις και εξεγέρσεις ενάντια στον κατακτητή. Το 1830, η Κρήτη παραχωρείται στην Αίγυπτο, και το 1841 περιέρχεται ξανά στους Τούρκους.

Ακολουθεί μια περίοδος αναταραχών με αιματηρές εξεγέρσεις του κρητικού λαού, με αποκορύφωμα την επανάσταση του 1895-96. 

Επήλυδες Κρήτες

Σύμφωνα με τον Ισοκράτη («Πανηγυρικός», 23 -25 ), «αυτόχθονες» λέγονται οι πρώτοι που πάνε και μένουν σε κάποιο μέρος και «επήλυδες» ( από το «επί + έρχομαι, ήλθα…») αυτοί που πάνε μετά.

Σωστότερα επήλυδες ονομάζονταν οι ομόφυλοι μετανάστες ή έποικοι, αφού οι μη Έλληνες παλιά λέγονταν βάρβαροι.

Μανούσου Ρ Κούνδουρου ιστορικά αρχεία.

Παραπομπές σε ιστορικά αρχεία του Μανούσου Ρ. Κούνδουρου:

Τα εν Αρχάνες γενόμενα, η έκθεση του Βενιζέλου στην Κεντρική Επιτροπή των Κρητών Αθήνας.

Η έκθεση του Ελευθερίου Βενιζέλου προς την Κεντρική Επιτροπή των Κρητών της Αθήνας, για τα γεγονότα των Αρχανών , και την άρνησή του να ληφθεί απόφαση για την αυτονομία 13 Αυγούστου 1897.

«Είνε αληθές θαύμα πώς διεσώθημεν…»

Του Αλέκου A. Ανδρικάκη

Την επομένη των γεγονότων, ο Βενιζέλος συνέταξε εκτενή έκθεσή του προς την Κεντρική Επιτροπή των Κρητών της Αθήνας, που στην ουσία είχε το συντονισμό των κρητικών αγώνων από το 1866. Η έκθεση υπάρχει στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, αλλά τμήματά της δεν έχουν διασωθεί. Έχει καταστραφεί τμήμα κάπου στη μέση του κειμένου, αλλά και ένα ακόμη στο τέλος. Λίγες ημέρες αργότερα στην εφημερίδα «Νεολόγος» της Κωνσταντινούπολης δημοσιεύτηκε ένα ανυπόγραφο κείμενο που μοιάζει σε πολλά σημεία με την έκθεση του Βενιζέλου.

Επαναστατική Συνέλευση Αρχανών , η απόφαση για την καθαίρεση του Βενιζέλου.

Η απόφαση της Επαναστατικής Συνέλευσης των Αρχανώνγια την καθαίρεση του Βενιζέλου.

(Ιστορικό Μουσείο Κρήτης © Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών)

Μια μέρα μετά τα θλιβερά γεγονότα και ενώ ο Βενιζέλος είχε αποχωρήσει με τους φίλους του, πληρεξουσίους των δυτικών επαρχιών της Κρήτης, από τις Αρχάνες, τα εναπομείναντα μέλη της Γενικής Επαναστατικής Συνέλευσης συνεδρίασαν και αποφάσισαν την καθαίρεσή του από το αξίωμα. Η συνεδρίαση έγινε υπό την προεδρία του εκ των αντιπροέδρων της Συνέλευσης γιατρού Σάββα Σαββάκη από τον Άγιο Βασίλειο Ρεθύμνου, και στην απόφαση αναφέρεται ότι ο Βενιζέλος κηρύσσεται έκπτωτος επειδή «ηρνήθη υπηρεσίαν και απεχώρησεν της έδρας της Συνελεύσεως άνευ ευλόγου αφορμής και άνευ προηγουμένης επί τούτω αποφάσεως». Δηλαδή δεν αναγνωρίζει και δεν καταγράφει τα βίαια γεγονότα και θεωρεί αναίτια την αποχώρηση του Βενιζέλου.

ΕΚΛΟΓΑΙ 31 ΜΑΪΟΥ 1915- ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΑΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΕΝ ΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Οι πρώτοι Κρήτες βουλευτές στη Βουλή 1915.

Η φωτογραφία έχει μεγάλη ιστορική αξία. Απεικονίζονται οι πρώτοι βουλευτές που εξελέγησαν ως αντιπρόσωποι της Κρήτης στην ελληνική βουλή, 1,5 χρόνο μετά την ένωση. Ήταν οι εκλογές της 31ης Μαΐου 1915, στις οποίες θριάμβευσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος πόζαρε μάλιστα μαζί με τους πρώτους συμπατριώτες του βουλευτές, καθώς ο ίδιος εξελέγη πρώτος σε ψήφους στα Χανιά, όπου ήταν υποψήφιος (ήταν και στην Αττικοβοιωτία). Σ” εκείνες τις εκλογές ο Βενιζέλος είχε εκλέξει και τους 23 αντιπροσώπους της Κρήτης! Η μεγάλη έκπληξη ήταν η αποτυχία του επί χρόνια πρωθυπουργού της Κρητικής Πολιτείας, Αντωνίου Μιχελιδάκη, αντιπάλου του Βενιζέλου, που ήταν υποψήφιος με το κόμμα του Δημητρίου Γούναρη.

Η τελευταία μεγάλη εξέγερση της Κρήτης, Φεβρουάριος 1979.

Μουσείο Ηρακλείου τα γεγονότα που συντάραξαν τον λαό του Ηρακλείου τον Φεβρουάριο του 1979, και κόντεψαν να αιματοκυλίσουν την Κρήτη.

Μια ιστορία για τα ΜΑΤ την Κρήτη και τα παιδικά μου χρόνια.

Το 1979 η κυβέρνηση Καραμανλή  κάνει μια συμφωνία με το μουσείο της Νέας Υόρκης για τη μεταφορά αρχαιοτήτων από το Μουσείο Ηρακλείου Κρήτης προκειμένου να εκτεθούν στην Αμερική.

Μυλοτόπια

Οι ανεμόμυλοι στην Κρήτη κτίζονταν στα "μυλοτόπια", δηλαδή σε μέρη όπου επικρατούσαν ισχυροί άνεμοι. Οι περιοχές της Κρήτης που βρίσκονται ανατολικά χαρακτηρίζονται από ξηρασία και ισχυρούς ανέμους, ενώ αυτές που βρίσκονται στα δυτικά από ισχυρές βροχοπτώσεις.

Τ΄αλάτσι της Κρήτης.

Στο νοτιοανατολικό όριο του οικισμού Σχίσμα, κοντά στη βυθισμένη αρχαία πόλη Ολούς βρίσκονται οι αλυκές της Ελούντας.

Οι αλυκές της Ελούντας για 5 αιώνες – από τον 15ο μέχρι και τον 20ο – παρήγαγαν αλάτι εξαιρετικής ποιότητας
Όλα αυτά τα χρόνια, το απαραίτητο για την καθημερινή ζωή αλάτι, ήταν είδος μονοπωλιακό.

Giuseppe Gerola - Monumenti Veneti nell' isola di Creta

Το 1902 έφθασε στην Κρήτη ο σπουδαίος ερευνητής Giuseppe Gerola ως επικεφαλής της επιστημονικής αποστολής  που είχε οργανωθεί από το ινστιντούτο Veneto Scienze  με σκοπό την καταγραφή, φωτογράφιση, σχεδίαση και μελέτη των μνημείων της Ενετοκρατίας στο «Βασίλειον της Κρήτης».Το αποτέλεσμα της έρευνάς του αυτής ήταν το πεντάτομο μνημειώδες έργο του Monumenti Veneti hell’ Isola di Creta από το οποίο αντλούμε τα περισσότερα από όσα γνωρίζουμε σήμερα για τα μνημεία της Ενετικής  Κρήτης, αφού μετά τις καταστροφικές επεμβάσεις, που έγιναν κατά καιρούς στα τείχη και στις πόλεις, βλέπουμε σήμερα τα περισσότερα μνημεία μόνο μέσα απ’ τις σελίδες του

Ποδοσφαιρικά Derby στην Κρητική Πολιτεία (Χουριέλ εναντίων Άμιλλας 1911)

Οι Βρετανοί από τα πρώτα χρόνια εγκατάστασής τους στην πόλη φρόντισαν για τη μετατροπή δημόσιων χώρων σε γυμναστήρια και γήπεδα για την εκγύμναση των στρατιωτικών τους δυνάμεων. Όπως προκύπτει από φωτογραφικό υλικό και σποραδικές αναφορές στον Τύπο, οι Βρετανοί διαμόρφωσαν πρόχειρα γυμναστήρια και γήπεδα ποδοσφαίρου…

ΑΜΙΛΛΑ ο πρώτος ποδοσφαιρικός σύλλογος στην Κρήτη (1910).

Οι Άγγλοι και Σκωτσέζοι στρατιωτικοί ασκούνταν στη γυμναστική και παράλληλα σε ομαδικά σπορ, όπως το ποδόσφαιρο, το κρίκετ και το τένις.

Στο ποδόσφαιρο δημιούργησαν ομάδες στους τέσσερις λόχους τους και μεικτή ομάδα επίλεκτων του συντάγματος. Οι ομάδες αυτές έδιναν φιλικούς αγώνες μεταξύ τους ή με ομάδες στόλων που στάθμευαν στο λιμάνι. Το ποδόσφαιρο, ένα άθλημα που μπορούσε να παιχτεί με ευκολία σε οποιαδήποτε αλάνα της πόλης, με τη χρήση μιας μπάλας, συχνά αυτοσχέδιας, και τερμάτων από πέτρες ή άλλα αντικείμενα, κέντρισε το ενδιαφέρον των ντόπιων που άρχισαν να το παίζουν σε αλάνες της πόλης.

Αθλητισμός στα χρόνια της Κρητικής Πολιτείας.

Δίκτυα κοινωνικότητας και σωματειακός αθλητισμός στο Ηράκλειο (1898-1940) 
 ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΪΜΑΚΗΣ

Ακολουθώντας με μικρή καθυστέρηση την εξέλιξη του φαινόμενου σε άλλα μεγαλύτερα αστικά κέντρα της χώρας, η εμφάνιση του οργανωμένου αθλητισμού στο Ηράκλειο χρονολογείται στα πρώτα χρόνια της Κρητικής Πολιτείας και ανταποκρίθηκε στις ανάγκες των μελών των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων για μια νέου τύπου κοινωνικότητα στον δημόσιο χώρο…

Η κοινωνιογένεση του τοπικού αθλητισμού στα χρόνια της Κρητικής Πολιτείας

-Η γέννηση του αθλητισμού στο Ηράκλειο, και γενικότερα στην Κρήτη, συνδέθηκε με το προσωπικό ενδιαφέρον του πρίγκιπα Γεωργίου, τακτικού μέλους της επιτροπής Ολυμπιακών αγώνων και επίτιμου προέδρου του Πανελλήνιου Γυμναστικού Συλλόγου από το 1892 και άλλων αθλητικών σωματείων στην Αθήνα και την επαρχία.

ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΕΙΟ

Το Καπετανάκειο Ίδρυμα ή απλώς Καπετανάκειο, πήρε το όνομά του από τον ιδρυτή του, το γιατρό Αντώνη Καπετανάκη, που άφησε με τη διαθήκη του 200.000 δραχμές σε μετρητά και όλη την ακίνητη περιουσία του για το σκοπό αυτό. Σήμερα ονομάζεται Ίδρυμα Αντωνίου και Βικτωρίας Καπετανάκη, γιατί η γυναίκα του ιδρυτή Βικτωρία, κόρη του Λυσιμάχου Καλοκαιρινού, αγωνίστηκε και εκείνη για την πραγματοποίηση της επιθυμίας του συζύγου της, παραχωρώντας στο ίδρυμα ένα επιπλέον ποσό 2.500.000 δρχ. και μέρος της προσωπικής της περιουσίας.

Το πρώτο Γυμνάσιο στην Κρήτη

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ 1ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 
Το πρώτο Γυμνάσιο στην Κρήτη, του οποίου  συνέχεια αποτελούν το 1ο Γυμνάσιο και το 1ο Λύκειο, ιδρύθηκε στο Ηράκλειο. Η ίδρυσή του ήταν αποτέλεσμα των επίμονων προσπαθειών των Κρητικών που, στερημένοι τότε επαρκούς μόρφωσης, αγωνίστηκαν επίμονα γι’ αυτήν.

Ο αγώνας τους κορυφώθηκε το 1865, όταν ξεσηκώθηκαν για να διεκδικήσουν τη διάθεση των μοναστηριακών προσόδων για την ίδρυση σχολείων, γεγονός που οδήγησε στη μεγάλη και ατυχή επανάσταση του 1866-1869.