Στο Υδατικό Διαμέρισμα της
Κρήτης εμφανίζονται λίγα ποτάμια μόνιμης ροής που ρέουν καθ όλη τη διάρκεια του
χρόνου. 
Η ροή τους μπορεί να υπόκειται σε μεγάλες εποχιακές διακυμάνσεις εντός
του υδρολογικού έτους, ωστόσο δεν μηδενίζεται ποτέ εκτός ίσως από περιπτώσεις
ακραίας ξηρασίας. Τα περισσότερα ποτάμια στην Κρήτη είναι χείμαρροι περιοδικής
ροής.
Σε αυτούς διακρίνονται τρεις κατηγορίες: αυτοί των οποίων η επιφανειακή
ροή διαρκεί 8-9 μήνες την υγρή περίοδο του χρόνου και διατηρούν τέλματα στην
κοίτη τους την ξηρή καλοκαιρινή περίοδο καθώς η στάθμη του υπόγειου υδροφόρου
ορίζοντα δε χαμηλώνει αρκετά. Στη δεύτερη κατηγορία η επιφανειακή ροή των
χειμάρρων διαρκεί 6-8 μήνες την υγρή περίοδο του χρόνου αλλά δεν διατηρούν
τέλματα στην κοίτη τους το καλοκαίρι. Τέλος στην τρίτη κατηγορία ανήκουν οι
χείμαρροι με πολύ μικρή περίοδο επιφανειακής ροής (3 μήνες περίπου) και φυσικά
χωρίς τέλματα στην κοίτη τους το καλοκαίρι (Βορεάδου Α., 1993). Αυτές οι
διαφοροποιήσεις στο καθεστώς ροής είναι ουσιαστικές, καθ όσον καθορίζουν τη
δομή της βιοκοινωνίας αυτών των οικοσυστημάτων. Έτσι η βιοποικιλότητα του κάθε
ποταμού διαμορφώνεται ανάλογα με το καθεστώς ροής του και παρουσιάζονται
έντονες διαφοροποιήσεις στη βιοποικιλότητα μεταξύ των διαφορετικών καθεστώτων
ροής (Βορεάδου Α., 1993). Για τα ποτάμια του Υδατικού Διαμερίσματος της Κρήτης,
έγινε η επιλογή του συστήματος κατάταξης τύπων που αναφέρεται στον Πίνακα 2-2.
Και τούτο διότι το ανωτέρω σύστημα, που στηρίζεται στο Σύστημα Β, περιλαμβάνει
ένα περιγραφέα με ιδιαίτερη σημασία για την Κρήτη: το καθεστώς ροής που
προβλέπει μάλιστα και τις περιπτώσεις ποταμών με περιοδική ροή, όπως οι
χείμαρροι (τύπος R-M5) που πλειοψηφούν στην Κρήτη. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα να
εκτιμηθεί η οικολογική κατάσταση και στα ποτάμια μόνιμης ροής αλλά και στους
χειμάρρους των 2 πρώτων κατηγοριών που εντάχθηκαν όλοι στην κατηγορία R-M5.
Επιπλέον το σύστημα του ανωτέρω Πίνακα 2-2 είναι πιο ευέλικτο, καθώς η
απλούστευση των κλάσεων των Λεκανών Απορροής και η αφαίρεση του υψομέτρου,
έδωσαν τη δυνατότητα στον Ανάδοχο να ενταχθεί σε τύπους η πλειοψηφία των
ποταμών στο Υδατικό Διαμέρισμα της Κρήτης και να καθορισθούν στη συνέχεια οι τυποχαρακτηριστικές
συνθήκες αναφοράς γι αυτούς. Επιπλέον στους τύπους του Πίνακα 2-2, προστέθηκαν
δύο υποκατηγορίες: οι R-M1a και R-M5a, προκειμένου να καλυφθούν τα ποτάμια με
λεκάνη απορροής μικρότερη των 10 km² καθώς αυτού του μεγέθους λεκάνες,
αποτελούν συχνό και χαρακτηριστικό φαινόμενο των συστημάτων του ΥΔ Κρήτης
(Πίνακας 2-3). Τύπος R-M1a Πίνακας 2-3: Υποκατηγορίες για το ΥΔ της Κρήτης στην
Ευρωπαϊκή Απόφαση 2013/480/ΕΕ Χαρακτηρισμός Λεκάνη Γεωλογία Καθεστώς Ποταμού
Απορροής (km²) ροής Μικρά μεσογειακά Μικτή (εκτός από Έντονα εποχικό <10 120="" 22="" elements="" eu="" gd="" gis="" guidance="" implementing="" of="" p="" policy="" r-m5a="" the="" updating="" water="">
Η ροή τους μπορεί να υπόκειται σε μεγάλες εποχιακές διακυμάνσεις εντός
του υδρολογικού έτους, ωστόσο δεν μηδενίζεται ποτέ εκτός ίσως από περιπτώσεις
ακραίας ξηρασίας. Τα περισσότερα ποτάμια στην Κρήτη είναι χείμαρροι περιοδικής
ροής.
ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΟΤΑΜΙΩΝ
ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Τυπολογία και άσκηση διαβαθμονόμησης Ο χωρισμός των
επιφανειακών νερών (ποτάμια, λίμνες, μεταβατικά και παράκτια ύδατα) σε υδατικά
συστήματα και στη συνέχεια σε τύπους, βάσει συγκεκριμένων αβιοτικών
χαρακτηριστικών τους, ονομάζεται τυπολογία. Η διαδικασία αυτή ορίστηκε στο
Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, σύμφωνα με το οποίο τα Κράτη Μέλη
απαιτείται να διαφοροποιούν και να κατατάσσουν τα επιφανειακά νερά σε διάφορους
τύπους. Σε κάθε ένα τύπο θα πρέπει να βρεθούν και να καταγραφούν αδιατάρακτα,
από ανθρώπινη επέμβαση, επιφανειακά νερά στα οποία θα επικρατούν πρότυπες
συνθήκες αναφοράς. Ο κύριος σκοπός της τυπολογίας είναι συνεπώς ο καθορισμός
τυποχαρακτηριστικών συνθηκών αναφοράς για να χρησιμοποιηθούν αυτές στη συνέχεια
ως συγκριτικό αναφορικό στοιχείο για την τελική οικολογική ταξινόμηση των
επιφανειακών νερών. Τα αβιοτικά χαρακτηριστικά, βάσει των οποίων υποδιαιρούνται
σε τύπους τα επιφανειακά νερά, καθορίζονται στα Συστήματα Α και Β τα οποία
περιγράφονται στο Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας. Προκειμένου να εφαρμοστεί σωστά η
Οδηγία στις χώρες της Ευρώπης έπρεπε να υπάρχει συγκρισιμότητα των
αποτελεσμάτων της οικολογικής κατάστασης ανάμεσα σε όλα τα Κράτη Κέλη. Έτσι,
σύμφωνα με το Παράρτημα V της Οδηγίας, απαιτήθηκε μια διαβαθμονόμηση
(Ιntercalibration Εxercise), μεταξύ των εθνικών μετρικών συστημάτων που η κάθε
χώρα εφαρμόζει προκειμένου να αξιολογήσει την οικολογική κατάσταση των
επιφανειακών της νερών. Για να επιτευχθεί αυτό καταρτίστηκαν από ειδικούς οι 14
«Γεωγραφικές Ομάδες Διαβαθμονόμησης» οι οποίοι ομαδοποίησαν τις γεωγραφικές
περιοχές της Ευρώπης (π.χ. Μεσόγειο, Κεντρική Ευρώπη & Βαλτική, Αλπική
κ.ά.) (van de Bund etal. 2004, vandebund 2009) ανάλογα με τους παρόμοιους
τύπους ποταμών, λιμνών, μεταβατικών και παράκτιων νερών που μοιράζονται. Για να
διευκολυνθεί η διαβαθμονόμηση, σε κάθε γεωγραφική περιοχή της Ευρώπης
καθορίστηκαν π.χ. για τα ποτάμια, ορισμένοι τύποι υδατικών συστημάτων (R-Μ,
R-C, R-N, R-A&R-E) που προέκυψαν από συνδυασμό των παραγόντων των
συστημάτων Α και Β ενώ προστέθηκαν και νέοι παράγοντες σύμφωνα με τα φυσικά
γνωρίσματα και τις ιδιαιτερότητες των επιφανειακών νερών της κάθε γεωγραφικής
περιοχής. Πάνω σε αυτούς τους τύπους καθορίστηκαν οι τυποχαρακτηριστικές
συνθήκες αναφοράς, το οποίο αποτέλεσε το σημαντικότερο βήμα της
διαβαθμονόμησης. Η Μεσογειακή Γεωγραφική Ομάδα Διαβαθμονόμησης (MediterraneanIntercalibrationGroup,
MEDGIG) στην οποία ανήκει η Ελλάδα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Απόφαση
2008/915/ΕΚ, καθόρισε αρχικά 5 τύπους για τα ποτάμια (Πίνακας 2-1) βασιζόμενους
στα συστήματα Α & Β ενώ πρόσθεσε και το «καθεστώς ροής ποταμού» σαν μία ιδιαίτερης
σημασίας παράμετρο για τη Μεσόγειο. Σύμφωνα με τη Μεσογειακή Γεωγραφική Ομάδα
Διαβαθμονόμησης, το καθεστώς μόνιμης ροής χαρακτηρίζει ποταμούς που ρέουν καθ
όλη τη διάρκεια του χρόνου. Η ροή τους μπορεί να υπόκειται σε μεγάλες εποχικές
διακυμάνσεις εντός του υδρολογικού έτους, ωστόσο δεν μηδενίζεται ποτέ εκτός
ίσως από περιπτώσεις ακραίας ξηρασίας. Το καθεστώς περιοδικής ροής χαρακτηρίζει
χείμαρρους που ρέουν κατά την υγρή περίοδο του υδρολογικού έτους, αλλά
στερεύουν κατά την ξηρή περίοδο (θερινή περίοδο) του έτους, ο δε κύκλος αυτός
αποτελεί είτε φυσικό ιδιοχαρακτηριστικό τους, είτε προκύπτει ως αποτέλεσμα
ανθρωπογενών επιδράσεων. Χαρακτηριστικό αυτών των χειμάρρων είναι ότι
παρουσιάζουν τέλματα κατά μήκος της κοίτης τους την ξηρή περίοδο. Το καθεστώς
εφήμερης ροής χαρακτηρίζει χείμαρρους που εμφανίζουν ροή για μικρό χρονικό
διάστημα (μικρότερο των 6 μηνών) και δεν παρουσιάζουν τέλματα κατά μήκος της
κοίτης τους την ξηρή περίοδο.
<10 -="" 8="" p="" r-m5a="">
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Μην πυροβολείτε ασκόπως