ΑΜΙΛΛΑ ο πρώτος ποδοσφαιρικός σύλλογος στην Κρήτη (1910).

Οι Άγγλοι και Σκωτσέζοι στρατιωτικοί ασκούνταν στη γυμναστική και παράλληλα σε ομαδικά σπορ, όπως το ποδόσφαιρο, το κρίκετ και το τένις.

Στο ποδόσφαιρο δημιούργησαν ομάδες στους τέσσερις λόχους τους και μεικτή ομάδα επίλεκτων του συντάγματος. Οι ομάδες αυτές έδιναν φιλικούς αγώνες μεταξύ τους ή με ομάδες στόλων που στάθμευαν στο λιμάνι. Το ποδόσφαιρο, ένα άθλημα που μπορούσε να παιχτεί με ευκολία σε οποιαδήποτε αλάνα της πόλης, με τη χρήση μιας μπάλας, συχνά αυτοσχέδιας, και τερμάτων από πέτρες ή άλλα αντικείμενα, κέντρισε το ενδιαφέρον των ντόπιων που άρχισαν να το παίζουν σε αλάνες της πόλης.
Περίπου το 1904 με πρωτοβουλίες φιλάθλων, όπως οι έμποροι Νίκος Σαρατσόπουλος και Αγκόπ Μαγαζιάν και ο υπάλληλος Λεωνίδας Τσιριντάνης καιοι αδελφοί Σταυρουλάκη, δημιουργήθηκαν άτυπες ομάδες σε γειτονιές, στην Καινούργια Πόρτα, το Μπαλτά Τζαμί κ.ά . (Φλεριανός 1929: 23-5).Το ενδιαφέρον αυτό οδήγησε στη δημιουργία του πρώτου επίσημου ποδοσφαιρικού σωματείου στην πόλη, την Άμιλλα. Το σωματείο είχε εμφανιστεί σε άτυπη

μορφή στην πόλη από το 1910, αλλά η ίδρυσή του πρέπει να χρονολογείται στις αρχές του 1911, και όχι το 1906 όπως αναφέρει μεταγενέστερη πηγή,* έπειτα από πρωτοβουλία νεαρών που προέρχονταν από αστικές οικογένειες, οι περισσότεροι εκ των οποίων είχαν αγωνιστεί με τους Βρετανούς στρατιώτες. Το σωματείο, όπως φαίνεται και από τον τοπικό Τύπο, διεξήγαγε τις πρώτες του επιδείξεις ποδοσφαιρίσεως στην Πλατεία του Πρίγκιπα (μετέπειτα Ελευθερίας) και αγωνίστηκε με Μουσουλμανικές ομάδες και ομάδες του γαλλικού στόλου που είχαν καταπλεύσει στο λιμάνι του Ηρακλείου στο δεύτερο μισό του φθινοπώρου του 1911 (Φλεριανός1946: 24-12).

Η Άμιλλα οργανώθηκε στα πρότυπα των ποδοσφαιρικών σωματείων της εποχής που ελέγχονταν από την ελίτ της μεσαίας τάξης. Τα ιδρυτικά στελέχη της ήταν 20 και το πρώτο διοικητικό συμβούλιο συγκροτήθηκε από επιφανείς Ηρακλειώτες με πρόεδρο τον εκπαιδευτικό Ιωάννη Τζοβενή, αντιπρόεδρο τον μετέπειτα συμβολαιογράφο Εμμανουήλ Χουμεριανό, γραμματέα τον Μηνά Σγουράκη, ταμία τον στρατιωτικό Σταύρο Δροσίτη και μέλη τους Θ. Μέτζο, Ν. Λουλακάκη, Εμμανουήλ Σταυρουλάκη και Ιωάννη Χαλκιαδάκη. Τα μέλη του συλλόγου προέρχονταν από τα μεσαία και τα υψηλά κοινωνικά στρώματα της πόλης και οι περισσότεροι αγωνίζονταν και ως ποδοσφαιριστές στο σύλλογο. Η Άμιλλα, που είχε σήμα «λακτούντα» ποδοσφαιριστή, προμηθευόταν αθλητικές στολές από το Παρίσι και διατηρούσε λέσχη των φίλων σε καφενείο στον Άγιο Μηνά. Το σωματείο είχε βραχύβια λειτουργία, αφού αμέσως μετά τους Βαλκανικούς πολέμους τα μέλη του στρατεύθηκαν, στα μέσα της δεκαετίας του 1910 υπολειτουργούσε και το1916 διαλύθηκε (Φλεριανός 1929: 21 και 23-5).

* Ανώνυμος αρθρογράφος στο περιοδικό Κνωσός υποστηρίζει ότι η ίδρυση του πρώτου«Ποδοσφαιρικού συλλόγου στο Ηράκλειο» ήταν το 1906 και παραθέτει φωτογραφία των ποδοσφαιριστών και του προέδρου του συλλόγου, που τοποθετεί «περίπου στα έτη 1908-9». Στο κείμενο υποστηρίζεται ότι ο σύλλογος αυτός είναι ο πρώτος στην Ελλάδα (Κνωσός, 1956). Η άποψη αυτή είναι αβάσιμη αφού δεν υπάρχει σύγχρονη με τα γεγονότα γραπτή μαρτυρία που να επιβεβαιώνει την αναφορά. Τα ονόματα των εικονιζόμενων ποδοσφαιριστών συμπίπτουν με αυτά του σωματείου Άμιλλα, έτσι όπως φαίνεται από άλλες πηγές που είναι χρονικά πιο κοντά στα γεγονότα (Νέα Εφημερίς, 24.7.1911, Φλεριανός 1929: 23-5). Η φωτογραφία πρέπει να είναι του 1911, όπως φαίνεται και από τη χρονολογία στο πίσω μέρος πρωτότυπου αντιγράφου που έχει στη διάθεση του ο διδάκτωρ κοινωνιολογίας και ερευνητής θεμάτων αθλητισμού Μανόλης Χουμεριανός και το οποίο προέρχεται από τον παππού του, αντιπρόεδρο του συμβουλίου και ποδοσφαιριστή της Άμιλλας. Επισημαίνουμε ότι το πρώτο επίσημα αναγνωρισμένο αμιγώς ποδοσφαιρικό σωματείο στην Ελλάδα είναι ο Ποδοσφαιρικός Σύλλογος Γουδή το 1906, ενώ είχαν προηγηθεί Γυμναστικοί και Αθλητικοί Σύλλογοι που διατηρούσαν στις τάξεις τους ποδοσφαιρικά σωματεία, με πρώτο τον Πειραϊκό και σχεδόν ταυτόχρονα τον Πανελλήνιο και τον Εθνικό (Κουλούρη 1997: 187).21. Ίδη,4.6.1911.

ΠΗΓΗ

Αναδημοσίευση αποσπάσματος από την εργασία του

 ΓΙΑΝΝΗ  ΖΑΪΜΑΚΗ

ΔΙΚΤΥΑ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ (1898-1940)