«Hippie-Hippie Matala! Matala!»
Ένα ντοκιμαντέρ από το Γιώργο Βαρελά , με πολλή μουσική και πρωτότυπο αρχειακό υλικό για τις αλήθειες και τους μύθους των Ματάλων και των χίπις που έζησαν εκεί τη δεκαετία του '60. Είναι η τελευταία εσωτερική παραγωγή του Τμήματος Νεανικών και Επιμορφωτικών Προγραμμάτων της ΕΡΤ ΑΕ, που δεν πρόλαβε να κάνει τηλεοπτική πρεμιέρα γιατί την πρόλαβε το μαύρο στις οθόνες της ΕΡΤ. Το ντοκιμαντέρ, πραγματοποίησε την πρεμιέρα του τον Μάρτιο, στο πρόγραμμα του 15ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου, στο Τμήμα "Μικρές Αφηγήσεις"
Λόγια από έναν βέρο Κρητικό που βίωσε από κοντά τη μαγεία των 60s-70s και τον μύθο των Ματάλων, όπου για κάποια χρόνια είχε γίνει παγκόσμιος πόλος έλξης των απανταχού νεαρών σε αναζήτηση ενός εναλλακτικού τρόπου ζωής σε εγγύτητα με τη φύση, κάτω από τον ζωογόνο ήλιο της Κρήτης.
Η παραπάνω «μαρτυρία» αποτελεί μέρος ενός ντοκιμαντέρ του Γιώργου Βαρελά, το οποίο διερευνά (μέσα από συνεντεύξεις πρώην χίπηδων και ντόπιων, αλλά και μέσα από σπάνιο αρχειακό υλικό) τους μύθους και τις αλήθειες των Ματάλων από τις αρχές της δεκαετίας του ΄60 έως τον διωγμό τους, με πρωτοβουλία της τοπικής εκκλησίας και με τη βοήθεια της χωροφυλακής και του στρατού.
Ο Δημήτρης Πουλικάκος, που υπογράφει και την πρωτότυπη μουσική της ταινίας, οι Γερμανοί Αρν και Έλμαρ, οι Αγγλίδες αδελφές Σίρλευ και Παμ, που ζουν τώρα στην Αυστραλία, η Αμερικανίδα Μπέτσυ και η Βρετανίδα Λιζ, η γιαγιά Αλεξάνδρα και η γιαγιά Κατερίνα που είχε το περίπτερο, ο Στέλιος που ζει στην Καλιφόρνια και είχε το θρυλικό Mermaid café και ο Βαγγέλης από το ΔΕΛΦΙΝΙ αλλά και ο Γιώργης, ο φτωχός Ματαλιώτης ψαράς και φίλος της Joni Mitchell, απαντούν και σχολιάζουν ζητήματα όπως: οι σχέσεις μεταξύ των ντόπιων και των χίπηδων, ο πόλεμος στο Βιετνάμ, η χούντα στην Ελλάδα, τα ναρκωτικά και το ελεύθερο σεξ, η εκκλησία και τα rent rooms, ο διεθνής και ο τοπικός τύπος
ΠΗΓΗ
http://www.ertopen.com/item/15902-probolh-ntokimanter-hippie-hippie-matala-matala-pempth-27-02-stis-22-30-ianos#.U1bYkKJFWDE
Μάταλα
Με αφορμή το HIPPIE’S REUNION στα Μάταλα….
Κάτω από το φεγγάρι των Ματάλων, ο άνεμος της Αφρικής δεν με άφηνε να κοιμηθώ όλη νύχτα…
‘Έτσι τραγούδησε τα Μάταλα η Jonnie Mitchell, που πέρασε και αυτή το 1971, μαζί με χιλιάδες άλλους νέους από αυτή την άκρη του Κρητικού νότου. Αυτός ο τόπος σφράγισε τη ζωή χιλιάδων νέων από την Ευρώπη και την Αμερική αλλά και τη μοίρα των ντόπιων. Ας πάρουμε όμως την ιστορία από την αρχή.
Από την μινωική εποχή ως το 1960
Τα Μάταλα υπήρξαν το λιμάνι της Φαιστού κατά την Μινωική, και της Γόρτυνας κατά την ρωμαϊκή περίοδο. Απομεινάρια των εποχών αυτών βλέπεις ακόμη στις περίφημες σπηλιές αλλά και στο βυθό της θάλασσας του μικρού όρμου που βλέπει τη δύση του ήλιου στο Λιβυκό πέλαγο.
Μάταλα, στο βάθος ο κόλπος της Μεσσαράς και ο Ψηλορείτης
Ως τη δεκαετία του ’60 παρέμεινε ένα μικρό ψαροχώρι όπου έμεναν μόνο λίγοι ψαράδες από τα Πιτσίδια, του χωριού που βρίσκεται 3 χλμ. πιο μέσα, στον κάμπο της Μεσσαράς. Είχαν περάσει μόλις 40 χρόνια από την οριστική αποχώρηση των Τούρκων (1923) και η καθημερινότητα στα Πιτσίδια δεν είχε αλλάξει παρά ελάχιστα από τότε. Χωρίς ηλεκτρισμό, μόνο λύχνος και λάμπες πετρελαίου. Νερό από πηγές και πηγάδια. Χωρίς αυτοκίνητα και μηχανές, αγροτικές δουλειές με γαϊδάρους. Το «κάμωμα» (όργωμα) των χωραφιών με το παραδοσιακό αλέτρι και το μουλάρι. Ο ιδρώς του αγρότη έσμιγε με τον ιδρώτα του μουλαριού. Άνθρωποι και ζώα ζούσαν δίπλα-δίπλα. Στάρια, λάδια, αμπέλια και κάποιοι κήποι, η λιγοστή παραγωγή του χωριού, xρόνια δύσκολα. Πολλοί μετανάστευσαν κυρίως στην Αθήνα, λιγότεροι στο εξωτερικό.
Η εισβολή των hippies και η Κρητική ανεκτικότητα.
Γύρω στα 1965, εμφανίστηκαν κάποιοι περίεργοι νέοι με μακριά μαλλιά και πολύχρωμα ρούχα. Τους τράβηξε το άγονο και άγριο τοπίο. Συνθήματά τους ήσαν, η επιστροφή στη φύση, η ελευθεριότητα, (κάντε έρωτα, όχι πόλεμο), η μουσική και ο χορός. Σε ένα πράγμα έμοιαζαν με τους ντόπιους. Ήσαν το ίδιο, αν όχι περισσότερο φτωχοί με αυτούς. Έστησαν την δική τους παράλληλη κοινωνία στις γνωστές σπηλιές και επεβίωναν πεινώντας, προσπαθώντας να ψαρέψουν, κλέβοντας κανένα σταφύλι από τα γύρω χωράφια, και στην καλύτερη περίπτωση με αυγά και πατάτες που τηγάνιζαν τα δύο παλιά καφενεία των Ματάλων. Όλη τη μέρα μπάνιο στη θάλασσα, το βράδυ κιθάρες γύρω από τη φωτιά και έρωτας.
Σήμερα, μετά από 40 τόσα χρόνια, προκαλεί εντύπωση η παράλληλη συνύπαρξη δύο τόσο διαφορετικών κόσμων. Ο Κρητικός μεσαίωνας από τη μια πλευρά, και το πιο επαναστατημένο τμήμα της νεολαίας των δυτικών μητροπόλεων από την άλλη, συμβίωναν στον ίδιο θαυμαστό τόπο, χωρίς τριβές. Οι φτωχοί και παραδοσιακοί χωριανοί, έδειχναν από αδιαφορία ως και συμπάθεια για τους περίεργους αυτούς πεινασμένους νέους, ακόμη και όταν τους έκλεβαν κανένα πεπόνι. Σήμερα αυτό το λέμε «ανεκτικότητα». Οι παλιοί hippies που επισκέπτονται με τα παιδιά τους πια, τον τόπο αυτό που σημάδεψε τη νιότη τους, μιλούν με συγκίνηση για τους χωριανούς.
Ο Ros Daly πέρασε και αυτός από τα Μάταλα το 1970. Το 2008 έδωσε συναυλία κάτω από τις σπηλιές…
Το άλμα στο σύγχρονο κόσμο.
Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, η εποχή των hippies, έκανε το κύκλο της σε όλο τον κόσμο, οι σπηλιές άδειασαν, αλλά οι hippies φεύγοντας, είχαν πια για πάντα σφραγίσει τη μοίρα του τόπου. Έκαναν τα Μάταλα παγκοσμίως γνωστά ως τουριστικό προορισμό. Τώρα καινούργιοι επισκέπτες κατέφθασαν, οι τουρίστες. Αυτοί είχαν χρήματα, και ήθελαν δωμάτια με τουαλέτα και εστιατόρια. Οι παλιοί στάβλοι της αυλής μετατράπηκαν γρήγορα σε δωμάτια (rent rooms), τα παλιά καφενεία σε ταβέρνες. Χωρίς σχέδιο, χωρίς κρατική στήριξη, χωρίς μεγάλους ιδιώτες επενδυτές. Ό,τι έγινε, έγινε από τους χωριανούς. Μπορεί σήμερα να τραυματίζεται η αισθητική μας από αυτές τις πρώτες κατασκευές, αλλά πρέπει να παραδεχτούμε πώς αυτό ήταν ένα μεγάλο άλμα, ήταν η απότομη μετάβαση του χωριού στην σύγχρονη εποχή. Μετά τόσα χρόνια προκαλεί εντύπωση η ευκολία με την οποία οι Πιτσιδιανοί παραδοσιακοί αγρότες μετατράπηκαν σε ξενοδόχους και εστιάτορες. Βέβαια διατήρησαν τις αγροτικές τους ασχολίες, αλλά ζούσαν δίπλα-δίπλα με τους τουρίστες. Βεγγέριζαν μαζί τους (βεγγερίζω = περνώ το απόβραδο με άλλους), μοιράζονταν καμιά φορά το φαγητό τους, τους έπαιρναν μαζί στα χωράφια. Σήμερα αυτό το λέμε «αγροτουρισμό».
Το άδηλο μέλλον του Κρητικού νότου.
Τώρα πια όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Ο τουρισμός είναι η μοναδική για πολλούς ασχολία. Μοναδική εξωτουριστική ασχολία που αντέχει είναι το λάδι. Στο χωριό δεν μένουν πια μόνο οι χωριανοί. Επιχειρηματίες από όλη την Κρήτη δραστηριοποιούνται, μετανάστες κυρίως από την Αλβανία και τη Βουλγαρία, αρκετοί δυτικοευρωπαίοι εργάζονται στην οικοδομή και στον τουρισμό. Ευρωπαίοι συνταξιούχοι ζουν όλο το χρόνο στα Πιτσίδια και σε όλη τη Μεσσαρά. Στην πλατεία του χωριού μπορείς πια να ακούσεις όλες τις γλώσσες της Ευρώπης και στα σχολεία να συναντήσεις όλες τις φυλές να μαθαίνουν αρχαία ελληνικά και ιστορία. Η παλιά πιτσιδιανή ανεκτικότητα διευκολύνει τα πράγματα.
Ποιος ξέρει πως θα είναι άραγε τα Πιτσίδια σε 20 σε 50 χρόνια; Οι κίνδυνοι είναι μεγάλοι. Η Μεσσαρά ολόκληρη αντιμετωπίζει λειψυδρία τη στιγμή που όλες οι γέρικες ξερικές ελιές έχουν αντικατασταθεί από αρδευόμενα δενδρύλλια, η ρύπανση από τα αγροχημικά είναι έντονη κυρίως στην περιοχή του Τυμπακίου, τα σημάδια της ερημοποίησης της μεσσαρίτικης γης που θρέφει τα παιδιά της από τα μινωικά χρονιά, είναι πια εμφανή, τα σκουπίδια πνίγουν τα πάντα. Τα τελευταία χρόνια συζητείται το ενδεχόμενο κατασκευής στον κόλπο της Μεσσαράς ενός μεγάλου διαμετακομιστικού λιμένος για εμπορευματοκιβώτια (containers), κινέζικων ή κορεατικών συμφερόντων. Αν γίνει αυτό το έργο, θα δώσει τη χαριστική βολή στο μεσσαρίτικο τοπίο, που παρά την έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα από τα προϊστορικά κιόλας χρόνια, ακόμη αντέχει και διατηρεί την φυσικότητά του. Πώς θα σταθεί απέναντι σε όλα αυτά άραγε η κοινωνία του Κρητικού νότου…
Του Ευάγγελου Σπινθάκη
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Μην πυροβολείτε ασκόπως