Αλικιανός

Μια σύντομη ιστορία του Αλικιανού.

Έδρα της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών είναι τ’[ο] Αλικιανού ή ο Αλικιανός (ως θηλυκό, “η Αλικιανού” αναφέρεται από τον ιστορικό Σπυρίδωνα Ζαμπέλιο). Η ιστορική κωμόπολη του Αλικιανού ανήκει στην επαρχία Κυδωνίας του Νομού Χανίων και είναι η έδρα του Δήμου Μουσούρων. Βρίσκεται 12 χλμ. ΝΔ των Χανίων, σε κατάφυτο λεκανοπέδιο, που διασχίζει ο ποταμός Καιρίτης, ο αρχαίος Ιάρδανος.

ΖΗΡΟΣ

Κεφαλοχώρι της Επαρχίας Σητείας που βρίσκεται στο Β.Δ. άκρο του οροπεδίου των Αρμενοχανδράδων, 31 χλμ. από την πόλη της Σητείας  σε υψόμετρο 590 μέτρα. Στην Ενετική απογραφή του 1583 ονομάζεται Siro και είχε 36 κατοίκους.Άγνωστη η ετυμολογία του ονόματός του που γράφεται και Ζίρος και Ζύρος, ωστόσο υποδηλώνει ότι η ύπαρξή της έχει σίγουρα αρχαίες ρίζες γιατί το όνομα Zήρος είναι προελληνικό.

Πύλη Guora ή Μεγάλη Πόρτα του Ρεθύμνου

Η Πύλη Guora ή Μεγάλη Πόρτα όπως συνηθίζουν να την αποκαλούν οι Ρεθυμνιώτες, αποτελούσε την κεντρική είσοδο του τείχους που περιέκλειε την πόλη του Ρεθύμνου και χτίστηκε την περίοδο της ενετοκρατίας

Ο οχυρός περίβολος της πόλης.άρχισε να κατασκευάζεται το 1540, πάνω στα αρχικά σχέδια του διάσημου βερονέζου αρχιτέκτονα M. Sanmicheli. Επειδή όμως τα σχέδιά του ήταν περίπλοκα και απαιτούνταν μεγάλα κονδύλια για την υλοποίησή τους, αυτά απλοποιήθηκαν. Παρ’ όλα αυτά το τείχος ολοκληρώθηκε το 1570, τριάντα ολόκληρα χρόνια μετά τη θεμελίωσή του εξαιτίας της οικονομικής και όχι μόνο παρακμής που είχε αρχίσει να περιέρχεται η Βενετία.

Το Ηράκλειο ως Μητρόπολη και τα Ενετικά τείχη . (Προτάσεις)

Τα ιστορικής σημασίας Ενετικά Τείχη, δεν κατάφεραν ποτέ να ενσωματωθούν στον πολεοδομικό και κοινωνικό ιστό της πόλης. Σήμερα ο χώρος των Ενετικών Τειχών και της τάφρου αποτελεί ένα μεγάλο απόθεμα δημόσιου χώρου, που στο μεγαλύτερο μέρος του παραμένει αναξιοποίητο και ασύνδετο με την πόλη και τις λειτουργίες της…

Τα μνημεία της πόλης του Ηρακλείου. Στέργιος Σπανάκης (1965)

Έκθεση για τα μνημεία της πόλης του Ηρακλείου.του Στέργιου Σπανάκη, γραμμένη τον Αύγουστο του 1965.

Το Ηράκλειο 

Εισαγωγή

Όταν οι Σαρακηνοί Άραβες κατάλαβαν την Κρήτη το 826 ήλθαν στο χώρο αυτό και κτίσαν το κέντρο και τη βάση των πειρατικών τους εξορμήσεων, που το ασφάλισαν με τείχη και τάφρο για την ασφάλειά τους. Η τάφρος αυτή λέγεται στα Αραβικά Χάντακ κι από το όνομα αυτό ονόμασαν και την πολιτεία τους Χάντακ, που οι Βυζαντινοί έκαμαν Χάνδαξ και αργότερα οι βενετσάνοι Χάντια, όνομα που έφερε χίλια ολόκληρα χρόνια, από το 826 που χτίστηκε ως το 1825, οπότε μετονομάσθηκε πάλι Ηράκλειον.Χτίσματα της περιόδου εκείνης βέβαια δεν υπάρχουν σήμερα αλλά και αν σώζονται βρίσκονται σε βάθος 5-6 μ. Όταν έβγαζαν τα θεμέλια του ξενοδοχείου “ΑΣΤΗΡ” βρέθηκαν τέτοια χτίσματα σ΄ αυτό το βάθος και αραβικά νομίσματα των Εμίρηδων της Κρήτης.

ΚΟΛΠΟΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΑ -ΗΡΑΚΛΕΙΟ

Το  Παράκτιο τείχος  στον κόλπο του Δερματά. 

Ο κόλπος του Δερματά συνδέεται με ζωντανές παραδόσεις και πεποιθήσεις του τόπου,  αλλά κυρίως είναι άρρηκτα δεμένος με σημαντικότατα ιστορικά γεγονότα κατά την περίοδο της εικοσαετούς πολιορκίας της Ενετικής CANDIA από τους Οθωμανούς που σήμανε και το τέλος της ιστορίας της, γεγονός που υπερβαίνει τα όρια της τοπικής ιστορίας.

Kandiye. Η όψη της τουρκοκρατούμενης πολιτείας του Χάνδακα.

Τα αποτυπώματα της πολιορκίας του Χάνδακα και οι συνέπειες της κατάκτησής του.
Του Δημήτρη Σάββα

Το έτος 1669 ήταν μοιραίο για τον Χάνδακα «την Ενετική Candia», η πολιτεία του Μεγάλου Κάστρου παραδόθηκε από τους Βενετούς στους Τούρκους, αφού πρώτα γνώρισε την πιο μακροχρόνια πολιορκία που αναφέρει η Ευρωπαϊκή Ιστορία. Μετά την πτώση της οι κατακτητές θεωρούν ιερή την πόλη, αφού κατακτήθηκε με ιερό πόλεμο.

Ρετόντα ο Λευκός οίκος της Κρήτης.

 Η ιστορία της Ρετόντας της Κρήτης μοιάζει με παραμύθι και κρύβει μέσα της όλο το δράμα αυτού του τόπου.

Το 1900 έρχεται στην Κρήτη ένας ξεχωριστός άνθρωπος, προικισμένος με ευφυΐα και γνώσεις: ο Giuseppe Gerola.

Μπαρότσι Φραγκίσκος Με αφορμή ένα οικόσημο.

«...και του Μπαρότσι το χωριό τον Άγιο Κωνσταντίνο 
                                                 και τσι Βιτσίλες, τα νερά, και το περβόλι εκείνο... 
Πάμε μια βόλτα στο όμορφο χωριό Άγιος Κωνσταντίνος;
Εκεί η ιστορία υπάρχει ζωντανή!

Eνετικά τείχη Ηρακλείου

Ηράκλειο το Μεγάλο Κάστρο

Τα ενετικά τείχη του Ηρακλείου αποτελούν μεγαλειώδες δείγμα Μεσαιωνικής οχυρωματικής τέχνης. Η κατασκευή τους άρχισε το 1462 και κράτησε 100 περίπου χρόνια, εργάσθηκαν δε σ' αυτά κατά καιρούς οι μεγαλύτεροι αρχιτέκτονες της εποχής. Θεωρείται το μεγαλύτερο και σπουδαιότερο μεσαιωνικό φρούριο στην Ευρώπη.

Εμιράτο του Χάνδακα ( Iqritish or Iqritiya )

"terra incognita" 

Εμιράτο της Κρήτης (στα αραβικά Iqritish or Iqritiya )

Η περίοδος της Αραβοκρατίας είναι μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ιστορίας της Κρήτης σε ότι αφορά τα ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία, κυρίως λόγω του συσσωρευμένου μίσους των Βυζαντινών προς κάθε τι Αραβικό και της μεγάλης και συστηματικής καταστροφής που προκάλεσαν σε οτιδήποτε θύμιζε την Αραβική περίοδο, μετά την ανακατάληψη της Κρήτης από τον Νικηφόρο Φωκά, το 961.

Ολούντα - Ελούντα η αρχαία Ολούς.

Στον κόλπο του μεραμπέλλου δεσπόζει η  Ελούντα  μία από τις αρχαιότερες γνωστές πόλεις της κρήτης. Ο Όμηρος, όπως και ο Παυσανίας, είναι οι πρώτοι που εκθέτουν στα έργα τους μία πόλη-κράτος με το όνομα Ολούς. Η ιστορία της όμως είναι ακόμα παλαιότερη.

ΚΥΔΩΝΙΑ

Η Κυδωνία ήταν μια από τις τρεις σπουδαιότερες πόλεις της Κρήτης στα ιστορικά χρόνια, νεότερη

της Γόρτυνας και κατά πολύ νεότερη της Κνωσού, αν και ο Διόδωρος τοποθετεί την ίδρυσή της σε εποχή που ταυτίζεται με το 1500 π.Χ. και ο Ευσέβιος ακόμα παλαιότερα.

Κυδωνία (Αρχαίες πόλεις της Κρήτης)

ΟΙ ΑΡΧΑΙΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Κυδωνία η τρίτη σε μέγεθος πόλη της Κρήτης, που βρισκόταν στην βορειοδυτική παραλία του νησιού, στη θέση της σημερινής πόλης των Χανίων (Στραβ. 10, 476 και 479), η οποία είναι χτισμένη πάνω στην προϊστορική και ιστορική Κυδωνία.

Η Γέφυρα στον Ταυρωνίτη.

 Η γέφυρα είναι έργο της κρητικής πολιτείας το 1901,για να συνδέσει την επαρχία Κισάμου και την επαρχία Σελίνου με την Κυδωνία και τον υπόλοιπο νομό.

Λόγω του μεγάλου πλάτους του ποταμού σχεδιάστηκε και κατασκευά

Η ιστορία του Ηρακλείου δια χειρός Κονδυλάκη .

Μια ιστορική αναφορά του Ι. Κονδυλάκη για το τουρκοκρατούμενο Ηράκλειο στην «Εστία» του 1891

Ένα σπάνιο κείμενο από το περίφημο φιλολογικό περιοδικό «Εστία» του Ιωάννη Κονδυλάκη για το Ηράκλειο και την ιστορία του, μέχρι και τα τέλη του 19ου αιώνα. Το κείμενο είχε δημοσιευθεί το 1891, στο τεύχος 26, όταν ακόμη δηλαδή το Μεγάλο Κάστρο και φυσικά όλη η Κρήτη ήταν υπό τον τουρκικό ζυγό. 

Μονή Φραρώ (Λασιθίου)

Το λατινικό μοναστήρι των Φραγκισκανών,
η επονομαζόμενη μονή Φραρώ ή Άγιος Αντώνιος του Σιμέτι βρίσκεται δυτικά της Νεάπολης, στην κοιλάδα του Μεραμπέλλου. Η ονομασία του προέρχεται από το Frari (Fratres minores - ελάσσονες αδελφοί, όπως ονομάζονταν από ταπεινοφροσύνη οι Φραγκισκανοί μοναχοί).

Η προέλευση των Λασιθιωτών

Του Εμμ. Συμιανάκη Φιλόλογου

Δεν γνωρίζουμε πολλά πράγματα για τους κατοίκους του Οροπεδίου Λασιθίου 1000 χρόνια πριν από την κατάκτηση της Κρήτης από τους Ενετούς το 1211 μ.Χ.

Τα ελάχιστα βυζαντινά μνημεία που διατηρήθηκαν δεν είναι αρκετά, για να υπερκαλύψουν την παντελή ανυπαρξία γραπτών πηγών και άλλων ντοκουμέντων.

Νεάπολη Λασιθίου ( Κάποτε γνώρισα μια κώμη που θέλε πόλη να γενεί…)

Ένα κείμενο για την παρακμασμένη πια Νέας πόλεως, που με την «ξεφτισμένη» αρχοντιά της φαντάζει στον επισκέπτη σαν μια φτιασιδωμένη γεροντοκόρη που ξέμεινε στο ράφι της Λασιθιώτικης ενδοχώρας.

Η μνήμη και η πόλη το παράδειγμα της Νεάπολης

H  Νεάπολη του παρελθόντος μας

(Κούλες) Το Φρούριο της Θάλασσας

Castello del Molo, Rocca al Mare ή απλώς Castello, Φρούριο της Θάλασσας, Κούλες και Su Kulesi.

Το φρούριό που υψώνεται επιβλητικό στην είσοδο του παλιού λιμανιού της πόλης του Ηρακλείου.Στην ιστορική μνημη της πόλης της Candia τελικά κατέγραφικε ως Κούλες.