ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΗΣ (Τουρκοκρητικοί)

Ι ) ΣΥΝΘΗΚΗ ΕΙΡΗΝΗΣ
ΥΠΟΓΡΑΦΕΙΣΑ ΤΗΝ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923

Η ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ,  

Η ΓΑΛΛΙΑ, Η ΙΤΑΛΙΑ, Η ΙΑΠΩΝΙΑ, 

Η ΕΛΛΑΣ , Η ΡΟΥΜΑΝΙΑ, 

ΤΟ ΣΕΡΒΟΚΡΟΑΤΟΣΛΟΒΕΝΙΚΟΝ ΚΡΑΤΟΣ
αφ ενός

ΚΑΙ Η ΤΟYΡΚΙΑ

αφ ετέρου

Διαπνεόμεναι υπό του αυτού πόθου όπως τερματίσωσιν οριστικώς την εμπόλεμον κατάστασιν, ήτις από του 1914 συνετάραξε την Ανατολήν...

Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΗΣ 24/7/1923

(πληρες κειμενο)

Η αναχώρηση των Τουρκοκρητικών από την Κρήτη άρχισε στο τέλος της επανάστασης του 1897, όταν αρκετοί φοβούμενοι γενίκευση των αντεκδικήσεων (οι οποίες παρά την αυστηρή εφαρμογή των νόμων από την Κρητική Πολιτεία δεν μπορούσαν να αποφευχθούν τελείως) εγκατέλειψαν οικειοθελώς την Κρήτη (πχ οι άποικοι του γνωστού Χαμιντιε (προς τιμήν του σουλτάνου του Αβδουλ Χαμίντ) στην σημερινή Συρία και τότε Οθωμανική επαρχία). Κατά την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 αναγκάσθηκαν όλοι ανεξαιρέτως να εγκαταλείψουν την Κρήτη ως Οθωμανοί. Στην Τουρκία όπου μετεγκαταστάθηκαν, οι γηγενείς Τούρκοι τους αποκαλούσαν "σουνετλη γκιαούρ", δηλαδή περιτετμημένους απίστους !

Στα μέσα του 18ου αιώνα, όταν οι κάτοικοι της Κρήτης ανέρχονταν περίπου σε 260000, οι περισσότεροι ήταν μουσουλμάνοι, ενώ, στο τέλος του, χάρη στις βελτιωμένες συνθήκες ζωής των χριστιανών, η αναλογία ήταν σχεδόν ένα προς ένα, σύμφωνα με τον Olivier [ G. A. Olivier, Voyage dans l’ Empire Ottoman, 6 τόμοι, Παρίσι 1801-1807 ].Μετά το 1821 στη διάρκεια της μάλλον ήπιας αιγυπτιακής κατοχής, οι χριστιανοί αυξήθηκαν- σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Pashley το 1834 [ Robert Pashley, Travels in Crete, 2 τόμοι, Λονδίνο 1837 ]- και αποτέλεσαν την πλειονότητα το 1858, όταν 60000 μουσουλμάνοι αντιστοιχούσαν σε 220000 χριστιανούς [ και 907 εβραίους ]. Αυτή η υπεροχή των χριστιανών αύξήθηκε κι άλλο στις αρχές του 20ου αιώνα: 303000 χριστιανοί έναντι 34000 μουσουλμάνων, που με τη σειρά τους υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν το νησί το 1923, όταν άρχισε να ισχύει το πρόγραμμα ανταλλαγής πληθυσμών της συνθήκης της Λωζάννης.

ΠΗΓΗ

 http://www.kairatos.com.gr/sinthiki%20lozanis%201923.pdf
https://pontosandaristera.wordpress.com/2008/07/17/18-7-2008/ 
 https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF