(Τούρκικη οπτική)
(Απόσπασμα από το άρθρο της Sule Toktas *στο Journal of Historical Sociology, 2005 )
Το καθεστώς των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων στην Τουρκία αξίζει ιδιαίτερου προβληματισμού σχετικά με την τουρκική ιθαγένεια. Οι Έλληνες, οι Αρμένιοι και οι Εβραίοι είναι οι μόνες ομάδες που έχουν αποκτήσει το καθεστώς της μειονότητας, οι οποίες είχαν επίσης αναγνωριστεί ως «Millet» προηγουμένως στην Οθωμανική περίοδο.** Αν και σε θρησκευτική βάση, είναι οι μόνες ομάδες στην Τουρκία που αναγνωρίζονται ως μειονότητες από τη Συνθήκη της Λωζάνης του 1923 και έχουν λάβει αντίστοιχα ειδικά δικαιώματα.*** Αυτά τα δικαιώματα ενσωματώνουν τις ελευθερίες διαβίωσης, θρησκευτικές πεποιθήσεις και τη μετανάστευση, τα δικαιώματα της νομικής και πολιτικής ισότητας, χρησιμοποιώντας τη μητρική τους γλώσσα στα δικαστήρια, ανοίγοντας τα δικά τους σχολεία ή παρόμοια θεσμικά όργανα και τη διεξαγωγή θρησκευτικών δικαιωμάτων. Από αυτή την άποψη, το καθεστώς των επίσημα αναγνωρισμένων μειονοτήτων θέτει μια πολυπλοκότητα στην ηγεμονική κατανόηση της ιθαγένειας στην Τουρκία, η οποία τείνει περισσότερο για «ίση» υπηκοότητα παρά για «διαφοροποιημένη» υπηκοότητα. Το πνεύμα στη Λωζάνη σχετικά με την προστασία των τριών καθορισμένων μη μουσουλμανικών κοινοτήτων υπερισχύθηκε από την καθολική σύλληψη της ιθαγένειας. Με αυτόν τον τρόπο, η θέση των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων περιθωριοποιήθηκε. Σε αυτό το πλαίσιο υπήρξε μια ασυμφωνία μεταξύ de jure και της πραγματικής έννοιας των δικαιωμάτων και προστασίας των μειονοτήτων. Το προστατευτικό πλαίσιο της Λωζάνης δεν ενισχύθηκε από ορισμένους άλλους νόμους και νομοθεσίες καθολικής ιθαγένειας. Ως εκ τούτου, η πραγματική πρακτική διέφερε από την πραγματική νομική ρητορική για την προστασία των μειονοτήτων. Κάποιος μπορεί να εντοπίσει τη διαφορά μεταξύ των δικαιώματων που παραχωρούνται στη Συνθήκη της Λωζάνης και τις ελλείψεις από την μεταχείριση μειονοτήτων στις ιστορικές κοινότητες κάθε μη μουσουλμανικής ομάδας Οι τρεις νομικά αναγνωρισμένες μειονοτικές ομάδες - οι Αρμένιοι, οι Έλληνες και οι Εβραίοι - έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ομάδων που τις διαφοροποιούν όχι από άλλες κοινωνικοπολιτισμικές ομάδες στην τουρκική κοινωνία αλλά και μεταξύ τους. Για παράδειγμα, σε πληθυσμιακούς όρους, οι Εβραίοι ανέφεραν πάντα μικρότερα πληθυσμιακά μεγέθη από τους Αρμένιους και τους Έλληνες. Σήμερα, οι κοινοτικές πηγές αριθμούν όχι περισσότερο από 50.000 Αρμένιους, 27.000 Εβραίους και 3.000 Έλληνες μειονότητες που ζουν στην Τουρκία, αποτελώντας λιγότερο από το 0,1% του συνολικού πληθυσμού περίπου 70 εκατομμυρίων (Dündar 2000: 138). Ωστόσο, το 1919, την παραμονή του Πολέμου της Ανεξαρτησίας, οι Τουρκικές επίσημες πηγές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπήρχαν 543.000 Αρμένιοι, 1.015.000 Έλληνες και 93.000 Εβραίοι που ζούσαν στο Alto-gether της Ανατολίας, αποτελώντας το 15% του συνολικού πληθυσμού περίπου 11 εκατομμυρίων (Selek 1987: 64). Η ιστορική σημασία του αρμενικού και του ελληνικού πληθυσμού στην Ανατολία είχε χρησιμεύσει ως λόγος για τους εδαφικούς ισχυρισμούς και για το διαχωρισμό της Ανατολίας από τους δυτικούς αντιπροσώπους στις διαπραγματεύσεις της Συνθήκης της Λωζάνης που δεν έγιναν δεκτές από τους Τούρκους εκπροσώπους (Ürer, 2003 : 240). Φυσικά, παράλληλα με αυτές τις κοινωνικοπολιτισμικές και δημογραφικές διαφορές μεταξύ των τριών μη μουσουλμανικών μειονοτήτων, υπάρχουν και ιστορικές εμπειρίες. Η εβραϊκή μειονότητα είχε καλύτερες σχέσεις με τους τουρκικούς υπαλλήλους από τους Αρμένιους και τους Έλληνες. Η εβραϊκή ελίτ δεν άσκησε πολιτική εδαφικού διαχωρισμού, ενώ η ελληνική και η αρμενική ελίτ, συγκεκριμένα οι θρησκευτικές αρχές αυτών των μειονοτήτων το έκαναν κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ανεξαρτησίας. Επιπλέον, οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ ακολούθησαν ένα ομαλό και συνεταιριστικό πρότυπο από την ίδρυση του Ισραήλ, το οποίο σε αντάλλαγμα συνέβαλε στη παραδοσιακή «πιστή» εικόνα της εβραϊκής μειονότητας. Ωστόσο, οι ταραχές μεταξύ Τουρκίας-Ελλάδας λόγω της σύγκρουσης για την Κύπρο, τα νησιά του Αιγαίου, το καθεστώς του ελληνικού πατριαρχίου και την απειλή της τουρκικής μειονότητας στην ελληνική δυτική Θράκη άσκησαν πιέσεις στην ελληνική μειονότητα που ζει στην Τουρκία (Macar, 2003). Ομοίως, στην περίπτωση της αρμενικής μειονότητας, οι συνεχείς ισχυρισμοί της Αρμενίας για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων από την Τουρκία συν την τρομοκρατία ASALA (ο μυστικός στρατός για την απελευθέρωση της Αρμενίας) της δεκαετίας του 1970 και του 1980 δεν συνέβαλαν στην ειρηνική ύπαρξη της αρμενικής μειονότητας που ζει στην Τουρκία. Ωστόσο, η συμπεριφορά της τουρκικής ιθαγένειας δεν καθορίστηκε από τα ειδικά ιστορικά περιστατικά κάθε μειονοτικής ομάδας. Η ανάπτυξη της τουρκικής ιθαγένειας ακολούθησε την «ισότητα» κατ 'αρχήν για όλους τους πολίτες της Τουρκίας - μουσουλμάνοι και μη μουσουλμάνοι - και οι συνακόλουθες πολιτικές δεν διέκριναν τις τρεις μη μουσουλμανικές κοινότητες. Με άλλα λόγια, παρά τις σημαντικές ιστορικές διαφορές μεταξύ των Αρμενίων, των Ελλήνων και των Εβραίων, η εξελισσόμενη έννοια της ιθαγένειας στην Τουρκία και η επίδρασή της στις μειονότητες ισχύουν και για τις τρεις ομάδες. Σε αυτό το πλαίσιο τοποθετήθηκε η εβραϊκή μειονότητα, ανεξάρτητα από την περίφημη «πιστή» ετικέτα της ομάδας, τις «αρμονικές» σχέσεις με τις επίσημες αρχές και τον «λειτουργικό» ρόλο ως σύνδεσμος προς την αντιληπτή δύναμη του εβραϊκού λόμπι της Αμερικής. σε ίση βάση με άλλες μη μουσουλμανικές ομάδες. Η ένταξή τους στον ορισμό του «Τούρκου» ήταν ακόμα προβληματική και επηρεάστηκαν από την απόκλιση μεταξύ de jure και στην πραγματικότητα έννοιες της τουρκικής ιθαγένειας κατά καιρούς. Επομένως, η εστίαση στην εβραϊκή μειονότητα στην ανάπτυξη της τουρκικής ιθαγένειας επιτρέπει να παραδείξει όχι μόνο την έννοια της κατηγορίας πίστης στην τουρκική ιθαγένεια και τη συμπεριφορά των μειονοτήτων καθεαυτή, αλλά και την ανεπάρκεια αυτής της ίδιας έννοιας της πίστης για τη νομιμοποίηση των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων στον ορισμό του Τούρκου. …
Σημειώσεις
* Η Sule Toktas είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Isik, Τουρκία.
** Τα δικαιώματα της ομάδας αντικατοπτρίζουν την επίσημη θέση για μια μινιμαλιστική κατανόηση του ποιες είναι οι μειονότητες στην Τουρκία. Για παράδειγμα, άλλες μη μουσουλμανικές θρησκευτικές ομάδες, π.χ. Οι Ασσύριοι, οι οποίοι δεν είχαν συμπεριληφθεί στο σύστημα του Οθωμανικού Millet , στερήθηκαν κάθε ξεχωριστό καθεστώς μειονότητας.
*** Από τότε, υπήρξαν λίγες αναθεωρήσεις ή πρόσθετες συμφωνίες που αμφισβητούν το σχήμα των μειονοτικών δικαιωμάτων που εκπονήθηκε από τη Λωζάνη, σήμερα, η συνθήκη θεωρείται ο νόμιμος ακρογωνιαίος λίθος που διαμορφώνει το γενικό πλαίσιο θεμάτων που σχετίζονται με μη μουσουλμανικές μειονότητες
ΠΗΓΗ
Αναδημοσίευση απο
(Αυτόματη μετάφραση https://translate.google.gr/?hl=el)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Μην πυροβολείτε ασκόπως