Σφακιανοί στην επανάσταση του Θερίσου

Η συμμετοχή των Σφακιανών, στην  επανάσταση του Θερίσου, η οποία ουσιαστικά άνοιξε τον δρόμο για την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα δεν ήταν μεγάλη. Και αυτό γιατί οι Σφακιανοί πολιτευτές που είχαν μεγάλη επιρροή στην επαρχία, και συγκεκριμένα οι Χ. Πωλογεωργης, Γ. Δασκαλογιάννης και Γ. Παπαδόπετρος ήταν φιλοπριγκιπικοί και ήταν αντίθετοι προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο.

Παρόλα αυτά, μια ομάδα  Σφακιανων οπαδών του Βενιζέλου συμμετείχαν στην επανάσταση και απαθανατίσθηκαν στην φωτογραφία.

Όποιος ποθεί την λευτεριά τηνε κερδίζει - Η Επανάσταση του Θερίσου

Το επαναστατικό κίνημα του Θερίσου (1905)
Στις 10 Μαρτίου 1905, ο Ελευθέριος Βενιζέλος με τους επιφανείς συνεργάτες του, Κων/νο Φούμη και Κων/νο Μάνο και με 400 ένοπλους Κρητικούς αιφνιδιάζοντας τον ύπατο αρμοστή, πρίγκιπα Γεώργιο, θα κηρύξει στο Θέρισο το ομώνυμο επαναστατικό κίνημα.

Η έναρξη της κινητοποίησης συνδέεται με το βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου Θερίσου όπου σύσσωμοι οι Επαναστάτες θα υψώσουν την ελληνική σημαία, θα ζητωκραυγάσουν  “Ζήτω η Ένωση”, “Κάτω ο δεσποτισμός” και θα υπογράψουν το ιστορικό ψήφισμα.

«Ο Κρητικός λαός, συνελθών εις πάνδημον συλλαλητήριον εν Θερίσω της Κυδωνίας σήμερον την 10 Μαρτίου 1905 κηρύττει ενώπιον Θεού και ανθρώπων την πολιτικήν αυτού ένωσιν μετά του Βασιλείου της Ελλάδος, εις μίαν αδιαίρετον, ελευθέραν, συνταγματικήν πολιτείαν».

Εν Θερίσω τη 12 Μαρτίου 1905

Φωτογραφείων Αφών Ν Διαμαντόπουλου

ΑΔΕΛΦΟΙ Ν. ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ.
Η πορεία των αδελφών Διαμαντόπουλων από το ξεκίνημά τους και μέχρι την τελική εγκατάστασή τους στα Χανιά, δεν ήταν μέχρι σήμερα γνωστή. Φημολογείται πως οι δυο αδελφοί εργάστηκαν για κάποιο διάστημα στη Σμύρνη, και πως ο Περικλής σπούδασε την φωτογραφία στο Παρίσι.

ΟΙ ΠΥΡΓΟΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΤΕΔΑΦΙΖΟΝΤΑΙ. Η ΝΗΣΟΣ ΑΛΛΑΖΕΙ ΟΨΙΝ

Εστία, αρ. φύλ. 319, 16.01.1901:

Σπουδαιότατον γεγονὸς διαδραματίζεται σήμερον ἐν Κρήτῃ. 

Ἡ σκαπάνη καὶ τὸ ἄροτρον τῆς εἰρήνης καὶ τῆς εὐνομίας ἐξαλείφει ἐκ τοῦ ὡραίου τῆς Κρήτης ὁρίζοντος τοὺς ἀπαισίας μνήμης πύργους της, οἵτινες μετὰ τῆς περιοχῆς τωνἥδη πωλοῦνται ὡς ἀγροὶ ὑπὸ τοῦ Κρητικοῦ Δημοσίου. 
Ἄλλοι ἀγροὶ αἵματος πρέπει νὰ θεωρῶνται οἱ ἀγροὶ αὐτοί, ἐπὶ τῶν ὁποίων τὸ αἷμα ἄφθονον ἔρρευσε καὶ τοὺς ἐπότισε πλουσίως.

Μεχμέτ Αγά Γενίτσαρης

Στην Κάινα Αποκορώνου ζούσε ένας τρομερός γενίτσαρος που ονομαζόταν Μεχμέτ Αγάς Γενίτσαρης. Καταγόταν από την Τύνιδα της Τυνησίας και ήταν απόγονος κάποιου Αλή, σωματάρχη του τουρκικού στρατού, κατά την απόβαση του στον όρμο της Κύριας Γωνιάς το 1645.

Μαλάξα ιστορία και τοπωνύμια

Η ιστορία της Κοινότητας Μαλάξας

Γράφει ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΙΣΤΡΑΚΗΣ*

Η Μαλάξα βρίσκεται υπεράνω της νότιας πλευράς του λιμανιού της Σούδας. Σχηματίζει δύο τραπεζωειδή οροπέδια. Το ψηλότερο, 614 περίπου μέτρα, γεμάτο από αμπέλια, ελαιώνες, βοσκοτόπια κ.λπ., το οποίο ονομάζεται ´Πούπα´ από το λατινικό pouppis, επειδή μοιάζει με πρύμνη πλοίου.
Η  άκρη του συγκεκριμένου ονομάζεται και Ψαρί. Η θέα από το οροπέδιο είναι πανοραμική.

Ο θησαυρός και ο πύργος του Ιμπραήμ Αληδάκη

Πρόσφατα που βρισκόμουνα στην Κρήτη, μου είπε κάποιος ότι έχουν έρθει  Γερμανοί και ψάχνουν στον Εμπρόσνερο για τον θησαυρό του Αληδάκη. Στην αρχή η ιστορία μου φάνηκε σαν τις διάφορες φήμες που κυκλοφορούν ιδίως για θησαυρούς σε όλη την Ελλάδα αλλά όπως διάβασα στα Χανιώτικα Νέα είναι πραγματική!

Σχέδιο από το βιβλίο του Robert Pashley Travels in Crete ΙΙ (1837)

Με νόμιμη άδεια, 10 ιδιώτες και μεταξύ αυτών ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου στην θέση Σοχώρα, μία περιοχή εκτός οικισμού Εμπρόσνερου  και κάτοικος του χωριού, καθώς και 3 αλλοδαποί (ένας κάτοικος Γερμανίας και δύο κάτοικοι Αυστρίας) για 3 μέρες ανέσκαψαν το μέρος χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Το  χωριό γενικότερα έχει αρχαιολογικό ενδιαφέρον και σε ανασκαφές που έχουν γίνει βρέθηκαν πήλινα αγγεία, τάφοι και πέτρινα τοιχώματα, που ίσως δηλώνουν αγωγούς ύδρευσης αρχαίας πόλης.

Μετά την κατάληψη της Κρήτης, το 1669, αρκετοί  Κρητικοί εξισλαμίσθηκαν μαζικά (ολόκληρα χωριά) σε διάφορες περιόδους, προκειμένου να αποφύγουν τον κεφαλικό φόρο των απίστων (jizya) όπως επίσης και  μεγάλοι  και μικροί  γαιοκτήμονες εξισλαμίσθηκαν οικειοθελώς,  για να μπορέσουν να διατηρήσουν στο ακέραιο τις περιουσίες και τα αξιώματά τους. 

Για την καταστροφή του Πύργου του Αληδάκη

Κύριε διευθυντά,

διαβάζοντας στα ´Χανιώτικα νέα´ τις πρόσφατες σφακιανές θέσεις για την καταστροφή του Πύργου του Αληδάκη στον Εμπρόσνερο Αποκορώνου την άνοιξη του 1774 αλλά και την επιστολή του κ. Γεωργίου Ξενάκη (29/9), διέκρινα μια ´κόντρα´ ανάμεσα στις δύο πλευρές για τη συμμετοχή ή όχι κατοίκων του Εμπρόσνερου στην επιχείρηση.

Σχέδιο από το βιβλίο του Robert Pashley Travels in Crete ΙΙ (1837)

Ως  καθαρόαιμος Σφακιανός από την πλευρά της μητέρας μου και μισός Μπροσνερίτης από την πλευρά του πατέρα θα προσπαθήσω με το χέρι στην καρδιά και το βλέμμα στα ιστορικά βιβλία αλλά και στην κοινή λογική, να βάλω με αντικειμενικότητα τα πράγματα στη θέση τους.

Γκίγκιλος σκαρφαλώνοντας στους Πύργους του.

Το όνομα Γκίγκιλος σημαίνει σαθρός και οφείλεται στα βράχια που πέφτουν από τις πλαγιές του σ’ όλη την διάρκεια του χρόνου. Κατά την αρχαιότητα θεωρείτο ιερό βουνό στο οποίο είχε το θρόνο του ο Κρητογένης Δίας.

Ο Γκίγκιλος

Μαραθώνιος Κρήτης

Ο Μαραθώνιος Κρήτης- Crete Marathon (42.195μ.) διεξάγεται στην πόλη των Χανίων. Η αθλητική διοργάνωση περιλαμβάνει τα αγωνίσματα του Μαραθωνίου των 10χλμ, των 5χλμ, και των 2,5χλμ.

ΑΒΕΑ Ανώνυμος Βιομηχανική Εταιρία Ανατολή

Η ίδρυση της ΑΒΕΑ στα τέλη του 19ου αιώνα (1889), αποτέλεσε ορόσημο για τον εκσυγχρονισμό της οικονομικής ζωής του τόπου, καθώς αποτέλεσε την πρώτη βιομηχανία του είδους της στην Ελλάδα και μια από τις μεγαλύτερες στη Μεσόγειο.

Στην Κρήτη το 18ο αιώνα το λάδι αποτελούσε το βασικό εξαγώγιμο προϊόν. Έτσι, η ΑΒΕΑ διαμόρφωσε μια ανεξάρτητη οικονομία στο νησί, στηρίζοντας τον αγροτικό τομέα, αφού συνδέθηκε με το ελαιόλαδο, το κυριότερο αγροτικό προϊόν της περιοχής και παρείχε απασχόληση σε μεγάλο αριθμό κατοίκων της πόλης.

Τα ΑΚΑΠΝΑ ΦΟΥΓΑΡΑ της ΑΒΕΑ

ΑΒΕΑ: Ολόρθες άκαπνες καμινάδες… μνήμη βαθιά

Κύριε διευθυντά

«Κατεδαφίζονται οι καμινάδεςτης ΑΒΕΑ»!

Με αυτόν τον τίτλο πληροφορηθήκαμε από τα “Χανιώτικα νέα” (17/6/2016) ότι δόθηκε το πράσινο φως για την κατεδάφιση των δύο καμινάδων καθώς και για το εναπομείναν τμήμα του πρώην εργοστασίου της ΑΒΕΑ, ενώ ο σχετικός φάκελος για να κηρυχθεί το βιομηχανικό συγκρότημα νεώτερο μνημείο, απορρίφθηκε (το 2001) από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων.

Κατσούνα

Η τέχνη της κατσούνας

Το ξύλο της αμπελιτσιάς είναι συνυφασμένο με την παραδοσιακή πρακτική – κατασκευή της κρητικής κατσούνας. Μια παράδοση που κρατάει από παλιά και που πρόσφατα, μετά τις κινητοποιήσεις των αγροτών στην Αθήνα, ήρθε ξανά στο προσκήνιο.Ο Γιάννης Κατάκης ή Κάτης από την Κάντανο, τον οποίο συναντήσαμε στο καφενείο που διατηρεί στο χωριό, είναι ένας από τους νεότερους συνεχιστές της παράδοσης της κατσούνας.

Αμπελιτσιά το μοναδικό ενδημικό δένδρο της Κρήτης

ΕΝΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΥΠΟ ΑΠΕΙΛΗ

Αμπελιτσιά η Ανέγνωρο,το επιστημονικό όνομα της οποίας είναι (Zelkova abelicea)

Φωτογραφία του φυτού Αμπελιτσιά, Zelkova abelicea. Είναι το μοναδικό ενδημικό δένδρο της Κρήτης. Στο "Κόκκινο Βιβλίο των Σπανίων και Απειλουμένων ειδών της Ελλάδας" του 1995 αναφέρεται ως Τρωτό (VU).

Τοποθεσία:

Λευκά Όρη

nhmc.image.80821

Ταξινόμηση:

    Plantae

       Magnoliophyta

       Magnoliopsida

               Ulmaceae

    Zelkovaabelicea

Αμπελιτσιά: Tο εμβληματικό δέντρο της Κρήτης

Γράφει: Δημήτρης Μαριδάκης

H Κρήτη είναι γνωστή για τα ενδημικά βότανά της όπως τη μαλοτήρα και το δίκταμο. Αντίθετα ελάχιστοι -ακόμα και ντόπιοι- γνωρίζουν το μοναδικό ενδημικό δέντρο του νησιού. Ο λόγος για την περίφημη αμπελιτσιά που έχει ταυτίσει το όνομά της με ένα προϊόν – σήμα κατατεθέν της Κρήτης, την παραδοσιακή κατσούνα. Eνα δέντρο που αγαπά το ορεινό κλίμα των Λευκών Ορέων αλλά που δυστυχώς τα τελευταία χρόνια ο πληθυσμός του έχει μειωθεί με συνέπεια να έχει τεθεί υπό προστασία. Οι “διαδρομές” παρουσιάζουν σήμερα πτυχές του περιβαλλοντικού αυτού θησαυρού της Κρήτης αλλά και της τοπικής παράδοσης που είναι συνυφασμένη με το ξύλο της αμπελιτσιάς.

Δρυμός Σαμαριάς απειλείται με διαγραφή από τον παγκόσμιο κατάλογο της UNESCO

Κινδυνεύει να διαγραφεί από UNESCO ο Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς 

Γραφειοκρατικές διαδικασίες και η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών ενδέχεται να ανοίξουν την πόρτα της εξόδου της Σαμαριάς από την Unesco και η χώρα μας θα είναι η πρώτη παγκοσμίως που θα «αποβληθεί» από τον οργανισμό.

Κρήτη μπροστά στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής

Η Κλιματική Αλλαγή είναι μία από τις σημαντικότερες παγκόσμιες προκλήσεις. Σήμερα και οι πλέον δύσπιστοι έχουν πεισθεί ότι δεν πρόκειται για ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας αλλά για ένα πραγματικό φαινόμενο του οποίου οι επιπτώσεις είναι ήδη εμφανείς.

Η  επιστημονική κοινότητα είχε κρούσει από καιρό τον κώδωνα του κινδύνου, παρόλα αυτά, η παραδοχή του εύρους προβλήματος σε πολιτικό επίπεδο και η ανάγκη για λήψη μέτρων άργησε. Τελικά όμως ήρθε και επισφραγίστηκε με την ιστορική συμφωνία των ηγετών 195 χωρών στο Παρίσι τον περασμένο Δεκέμβριο. Είναι πλέον προφανές ότι καμία χώρα δεν μπορεί να μείνει απαθής. Αυτό ισχύει φυσικά και για τη χώρα μας η οποία επηρεάζεται και θα επηρεαστεί ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια από τις επιπτώσεις του φαινομένου.

Δικτυο ΑΑΕ-1 στον Τηλεπικοινωνιακό κόμβο Χανίων

Το δίκτυο Asia-Africa-Europe-1(ΑΑΕ-1) αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα υποθαλάσσια καλωδιακά συστήματα στο κόσμο με συνολικό μήκος 25,000 χλμ.,

από τα ελάχιστα που διασυνδέουν το Χονγκ Κονγκ και τη Σιγκαπούρη, με τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ευρώπη (μέσω Ελλάδας, Ιταλίας και Γαλλίας).

Κερίτης το χρονικό της εκτέλεσης της 1ης Αυγούστου 1941.

Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης, η περιοχή  Αλικιανού έγινε θέατρο σφοδρών συγκρούσεων,

καθώς άντρες και γυναίκες από την ευρύτερη περιοχή - ηλικιωμένοι και παιδιά κυρίως, που δεν είχαν επιστρατευτεί στον ελληνοϊταλικό πόλεμο - έτρεξαν να υπερασπίσουν τη γη τους ενάντια στους πάνοπλους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές. Για την αντίσταση των αμάχων οι κατακτητές  πήραν σκληρή εκδίκηση. Στις 2 Ιουνίου 1941, συνέλαβαν, με αιφνιδιαστικό μπλόκο, 60 Αλικιανιώτες, κατά το πλείστον ηλικιωμένους και εφήβους, και τους εκτέλεσαν  στον περίβολο της εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού.

Αλικιανός

Μια σύντομη ιστορία του Αλικιανού.

Έδρα της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών είναι τ’[ο] Αλικιανού ή ο Αλικιανός (ως θηλυκό, “η Αλικιανού” αναφέρεται από τον ιστορικό Σπυρίδωνα Ζαμπέλιο). Η ιστορική κωμόπολη του Αλικιανού ανήκει στην επαρχία Κυδωνίας του Νομού Χανίων και είναι η έδρα του Δήμου Μουσούρων. Βρίσκεται 12 χλμ. ΝΔ των Χανίων, σε κατάφυτο λεκανοπέδιο, που διασχίζει ο ποταμός Καιρίτης, ο αρχαίος Ιάρδανος.

Η γέφυρα του Κερίτη

Τόπος της Ιστορίας - της Μάχης και της Αντίστασης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΑΛΑΝΑΚΗΣ

Εκεί, στη Γέφυρα, στη Γέφυρα του Κερίτη, όπως λέμε, που είναι ποτισμένα τα θεμέλια της με το αίμα 118 ανθρώπων που την 1η Αυγούστου 1941 εκτελέσανε οι Γερμανοί εκεί που κατά τη διάρκεια της κατοχής η κοιλάδα του πλήρωσε στη Γερμανική θηριωδία με τον θάνατο 397 ανθρώπων.

Ο κάμπος, τότε, ήταν ανοιχτός από δέντρα στο μεγαλύτερο μέρος της έκτασής του. Είχε ελάχιστα δέντρα. Οι διάφορες ιδιοκτησίες χωρίζονταν με κάποιους δέτες και χαντάκια και κάποια χαμόκλαδα.

Αυτά ήταν τα μετερίζια που χρησιμοποιούσαν οι αγωνιστές για να προστατευτούν από τα μυδράλια και τα πολυβόλα των αεροπλάνων και των αλεξιπτωτιστών. Εκεί, στον ανοιχτό κάμπο, παίχτηκε το παιχνίδι της αναμέτρησης και του μεγαλείου, της δόξας του αδούλωτου ανθρώπου με τη φωτιά και το σίδερο της χαμηλής και σκοτεινής ανθρώπινης βαρβαρότητας.