Συναξάριον των
ευγενικών γυναικών και τιμιοτάτων αρχόντισσων.
Ανωνύμου
Ο
άνθρωπος ότι έναι κάλλιον, διανά υπομένει / με δράκαιναν, όταν πεινάν, και
λέαιναν αγριωμένην·/παρ’ ου με την γυναίκαν του, όταν έναι θυμωμένη.
 |
|
|
Τώρα θέλω να
αρχινήσω
και καμπόσο να
μιλήσω
τα γυναίκεια φυσικά
και μοιράδι οκ τα
κακά
τα ‘χουν εις τα
φυσικά τους,
ήγουν εις τα
γνωμικά τους.
Όσον ο καθεείς
ηξέρει,
τριων λογιών
γυναίκες έχει [...]
Πρώτα λέγω τας
παρθένες,
δεύτερο τας
παντρεμένες,
και ύστερα τες
κουρεμένες
τες χηράδας τας
σπασμένας.
Το στολίδι έχουν
πλούτο
και την όψην τους
να φτιάνουν
και την ρόκαν να
την χάνουν
και ποτές ουδέ
χορταίνουν,[...]
και άλλον πάντα δεν
κατέχουν,
μόνον το κεφάλι
βρέχουν [...]
τα μαλλιά τους να
ξαθάνου
και όλα τα κακά
μαθάνου.
(1–6, 17–20)
και τότε
επήγεν ο διάβολος,
την Εύαν
να πλανέσει,
επειδή
ήξερε, ότι ομοιάζει του,
είπε· Να
την οδεύσω
διατί εις
μύθον λέγεται·
Όμοιος
τον όμοιον,
εύκολα
συμβιβάζουνται
εις τας
γνώμας των ομοίως.
δια τούτο
επήγεν ο δαίμονας,
την Εύαν
να πειράξει
αμμή όχι
τον πτωχόν Αδάμ,
όπου δεν
το ομοιάζει στάξη
(24-29)
Ακόμη έχουν και
άλλον ένα:
‘τι τα φρύδια τα
καμένα
θέλουν πάντα να τα
εβγάνουν
και έμορφα δια να
τα εφτιάνουν,
σαν γατάνι να τα
κάμνουν.
(28–31, 35–36, 39–45)
Έβαλεν και η
Λασκαρίνα
το φουστάνι, και η
Μαρίνας
τότες λέγει η
Κατερίνα:
«Ω, το τί σας πιάει
φίνα!»
Ήλθε και η κυρά
Μαριέτα
και ερωτά διά την
Ζαμπέτα.
«Ευτυμία θέλω να
ποίσω,
να χαρώ και να
χορεύσω.»
(93–100)
Δοκιμάζουν και
άλλους θέλουν,
να σκολάσουν πλέο
δε θέλουν.
Φαίνεταί της σαν το
μέλι,
βάνει και μικρόν
κοπέλι
και τον άνδρα της
ου θέλει,
επειδή τον έχει ως
τρέλη.
(210–215)
Ο
άνθρωπος ότι έναι κάλλιον,
διανά
υπομένει
με
δράκαιναν, όταν πεινάν,
και
λέαιναν αγριωμένην·
παρ’ ου
με την γυναίκαν του,
όταν έναι
θυμωμένη,
να τον
εφάγει εγλήγορα
ωσάν
λέφαινα αγριωμένη
(255-258)
[…] όλες ετούτο χρήζουν·
εις πάσα
ψώλον, οπού να ευρούν,
θέλουν
δια να καθίζουν
Τίποτε
τέσσερα δε χορταίνου,
αμμή να τρώσιν
πάντοτε
θέλουν και ν’ αμαρτάνουν·
η γη και ο Άιδης και η φωτία
και η
φύση της γυναίκας,
ουδέ χορταίνει ουδέποτες,
πάντα να την πελεκάς.
(299-304)
ω μέγαν
πράγμαν και φρικτόν,
που έναι
εις αυτήν την φύση
των
γυναικών το άνομον
και ποιος
να μη απορήσει
(331-332)
και δια
το άρι της γυναικός
σε λέγουν
Αριστοτέλη,
οπού σε
εκαβαλλίκευσε
εις τους
νώμους και επεριπάτεις
εις τον
φόρον ωσάν τον γάδαρον
και αγάλι
αγάλι επάτεις
(425-427)
και μια
γυναίκα σε έσυρνε
απέ τα
γένεια ωσάν τον τράγον
και
έδειξέ σε τας γειτονίας
και όλας
τα κουτράδας
(432-433)
και αν
ήτον, να σε εξήγουμουν
καθαρά
όλα τα γνωμικά τους
δεν με
έσωνε όλο το χαρτί,
να γράψω
τα κακά τους,
ουδέ
μελάνι ευρίσκετο,
να πω τα πάθητά
τους […]
(470-472)
[...] οπού ο άτυχος
δεν φτάνει
στην ιγήν να
οκτωμερίσει,
τούτη και να
τριγυρίσει,
και ουδέν θωρεί την
ώραν
να έβγει έξω εις
την χώραν
και να
συχνοχαρχαρίζει
και άλλον το κορμί
δανείζει.
(673–679)
Είναι και άλλες,
όταν ζούσαν
οι άνδρες των και
περπατούσαν,
τότες άλλους
αγαπούσαν
και εκεινούς
εμεριμνούσαž
ν’ αποθάνου
ελιγωρούσαν
και άλλο δεν
επεθυμούσα,
και τους κώλους των
εκρούσα
και τους άνδρες των
γελούσα
και παστάρικα
γεννούσα.
(700–708)
Περί το στιχούργημα
Συναξάριον των ευγενικών γυναικών και τιμιωτάτων αρχοντισσών.
Το στιχούργημα Συναξάριον των
ευγενικών γυναικών και τιμιωτάτων αρχοντισσών παραδίδεται από έναν κώδικα του
16ου αιώνα, που φυλάσσεται στο Collegio Greco της Ρώμης. Εκδόθηκε το 1905 από
τον Κάρολο Krumbacher, ο οποίος επιχείρησε να αποκαταστήσει κριτικά το κείμενο.
Ορισμένα χωρία του, ωστόσο, επιδέχονται διορθώσεις και καλύτερες αναγνώσεις. Το
έργο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως προς τη γλωσσική του μορφή. Πρόκειται
για τη δημώδη ελληνική του 16ου αιώνα, με τύπους και παροιμιώδεις φράσεις που
προδίδουν την αρχική κρητική προέλευσή του. Ακολουθώντας την ποιητική παράδοση
του Στέφανου Σαχλίκη, ο ανώνυμος ποιητής του Συναξαρίου παρουσιάζει με
αθυροστομία τις συνήθειες των γυναικών και το πολιτισμικό πλαίσιο της εποχής.
ΠΗΓΗ απο τα αποσπασμάτα των στίχων:
Bc. Taťána Blažková
Μεταπτυχιακή Διατριβή
Masarykova univerzita
BΟΥΛΓΑΡΙΔΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ
ΠΗΓΗ κειμένου :
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Μην πυροβολείτε ασκόπως