Τουρκοκρήτες οι Μουσουλμάνοι της Κρήτης

Με την ονομασία Τουρκοκρήτες, ή Τουρκοκρητικοί  φέρονταν οι Μουσουλμάνοι  κάτοικοι της Κρήτης από της τουρκικής κατάκτησής της το 1669  μέχρι της υποχρεωτικής ανταλλαγής πληθυσμών  που συνομολογήθηκε μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας  το 1923. Αυτοί, δεν αποτελούσαν ιδιαίτερη φυλετική ομάδα, γιατί δεν ήταν Τούρκοι, αλλά εξισλαμισθέντες Κρητικοί.

Μετά την κατάληψη από τους Οθωμανούς οι τοπικοί υπάλληλοι και διοικητές άρχισαν να επιβάλλουν βαρειά φορολογία στους Κρήτες, παρ' όλο που τα σουλτανικά διατάγματα πρόβλεπαν το αντίθετο. Ταυτόχρονα οι Οθωμανοί καταπίεζαν με κάθε τρόπο τον χριστιανικό πληθυσμό, απάγοντας και κακοποιώντας τις γυναίκες, φονεύοντας, απαιτώντας χρήματα και εμποδίζοντας την τέλεση των θρησκευτικών καθηκόντων. Λόγω αυτής της βίας πλείστοι χριστιανοί αναγκάστηκαν να ασπασθούν τον ισλαμισμό, ώστε να περισώσουν την περιουσία τους και την οικογενειακή τους τιμή. Ο Γάλλος βοτανολόγος και περιηγητής Tournefort που επισκέφθηκε την Κρήτη το 1700 αναφέρει ότι "όλοι οι μουσουλμάνοι κάτοικοι είναι εξωμότες (μπουρμά) ή τέκνα εξωμοτών". Η τουρκική λέξη "μπουρμά" σημαίνει "αυθάδης, θρασύς" και έτσι ονόμαζαν οι Τούρκοι τους εξωμότες γιατί από τον υπερβάλλοντα ζήλο του νεοφώτιστου φέρονταν χειρότερα προς τους Χριστιανούς απ' ό,τι οι Τούρκοι.
http://argolikivivliothiki.gr/2010/02/22/%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BA%CE%B5%CE%B2%CE%AF%CE%BB-%CF%86%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%AF%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%82-pouqueville-francois-charles-hugues-laurent-1770-1838-2/

Οι Τουρκοκρήτες αποτελούσαν κατά διάφορες εποχές περίπου το 1/6 μέχρι το 1/2 του πληθυσμού της Κρήτης και ήταν εγκατεστημένοι σχεδόν σε όλη τη νήσο εκτός από δύο ορεινές περιοχές, των Σφακίων  και της Σητείας  στην οποία σημειώνεται ότι ουδέποτε κατοίκησαν μουσουλμάνοι.

Μετά τη κατάκτηση της Κρήτης από τους Οθωμανούς οι διάφοροι Σουλτάνοι  εγκατέστησαν στη νήσο μόνιμα στρατεύματα για την επάνδρωση και φύλαξη τω φρουρίων. Κάποιοι απ΄ αυτούς άρπαξαν Ελληνίδες και αποτέλεσαν τον αρχικό μουσουλμανικό λαό των πόλεων, δεδομένου ότι μετοίκηση τουρκικών οικογενειών από άλλα μέρη της οθωμανικής αυτοκρατορίας  στη Κρήτη ουδέποτε έγινε. Στις μουσουλμανικές αυτές οικογένειες των πόλεων θα πρέπει να προστεθούν και κάποιες ενετικές οικογένειες οι οποίες για να περισώσουν τις περιουσίες τους προτίμησαν να εξισλαμισθούν. Πολλοί απόγονοι Ενετο-τουρκοκρητών Μπέηδων διατηρούν μέχρι και σήμερα, όχι μόνο ανάμνηση της ενετικής τους καταγωγής, αλλά και πολλά οικογενειακά έγγραφα της εποχής καθώς και τον τίτλο τους στο επίθετό τους.
Αντίθετα από τις πόλεις, οι Τουρκοκρήτες της υπαίθρου προήλθαν εξ ολοκλήρου από Έλληνες κατοίκους που ασπάστηκαν στον ισλαμισμό, είτε αυτοβούλως, είτε αναγκαστικά για το θεαθήναι, προκειμένου ν΄ αποφύγουν δημεύσεις ή άλλες πιέσεις. Οι απόγονοι των τελευταίων σιγά - σιγά με το χρόνο απέβαλαν την εθνική τους θρησκευτική παράδοση και κατέληξαν πραγματικοί μουσουλμάνοι. Κάποιοι άλλοι κατάφεραν παρά ταύτα να διατηρήσουν τη χριστιανική τους παράδοση νυμφευόμενοι και βαπτίζοντας τα παιδιά τους κρυφά στις εκκλησίες. Αυτοί οι συγκεκριμένοι κρυπτοχριστιανοί τουρκοκρήτες ονομάζονταν "Λινοβάμβακοι", οι οποίοι και πρόσφεραν εξαιρετικές εθνικές υπηρεσίες από αυθαιρεσίες των Τούρκων.
Ιδιαίτερη κατηγορία των τουρκοκρητών της υπαίθρου, ήταν οι λεγόμενοι Αμπαδιώτες  που κατοικούσαν κυρίως στη περιοχή Αμαρίου . Αυτοί διακρίνονταν από τους άλλους προερχόμενοι από αραβική φυλή.
Γενικά όλοι οι Τουρκοκρήτες ανεξάρτητα προέλευσης, ήταν ελληνόφωνοι και ελάχιστοι εξ αυτών ομιλούσαν την τουρκική, που την μάθαιναν ως ξένη γλώσσα. Ήταν όμως μάχιμοι και ανδρείοι. Καθ΄ όλη την περίοδο της τουρκοκρατίας , μέχρι πρι την Ελληνική επανάσταση του 1821 αυτοί φρουρούσαν όλη την Κρήτη έναντι οποιασδήποτε ξένης επιδρομής ή ελληνικής εξέγερσης.
Εξ αυτού και έχαιραν πολλών προνομίων των Γενίτσαρων , σε σημείο που κάποιες φορές να ξεσηκωθούν και εναντίον των Σουλτάνων. Θεωρούμενοι δε, ως "διαρκώς τελούντες υπό τα όπλα", ουδέποτε κλήθηκαν να υπηρετήσουν στον τακτικό οθωμανικό στρατό. Εκ των παραπάνω λόγων μία αδιάλλακτη εχθρότητα χώριζε αυτούς με τους Έλληνες της Κρήτης με τους οποίους δεν έρχονταν σε καμία επικοινωνία. Διαπιστώθηκε όμως ότι σε πολλές ανώμαλες περιστάσεις (σφαγές, λεηλασίες πόλεων κ.λπ.) πολλοί εξ αυτών παρείχαν γενναιόφρονα προστασία σε πολλούς Έλληνες σώζοντάς τους από τον όλεθρο.
Μετά την προσάρτηση της Κρήτης στην Ελλάδα, οι Τουρκοκρήτες υπήρξαν εξαιρετικά νομοταγείς υπήκοοι του κράτους. Μάλιστα κατά τον μακεδονικό αγώνα και τον Ελληνο-βουλγαρικό πόλεμο,  το 1913, ζήτησαν αθρόα να καταταγούν ως εθελοντές στον ελληνικό στρατό. Η υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 υπήρξε το μεγαλύτερο πλήγμα στην ιστορία των Τουρκοκρητών, όπου αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν το πατρικό τους έδαφος επιβιβαζόμενοι και ολοφυρόμενοι σε ατμόπλοια που θα τους μετέφεραν μακριά, άλλους στη Συρία,τον Λίβανο  και άλλους στη Τουρκία. 
http://el.wikipedia.org/wiki/


Για να θέσουμε ένα ιστορικό πλαίσιο, οι μουσουλμάνοι της Κρήτης, που έμειναν γνωστοί ως Τουρκοκρήτες ή Τουρκοκρητικοί, ήταν σε συντριπτική πλειοψηφία ιθαγενείς Κρήτες που εξισλαμίστηκαν οικειοθελώς προκειμένου να ζήσουν χωρίς τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι χριστιανοί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Απαρνώμενοι την θρησκεία τους και ενστερνιζόμενοι το Ισλάμ απέφευγαν την επαχθέστατη φορολογία, κατάφερναν μέσω των ιεροδικείων να λαμβάνουν τα καλλίτερα κτήματα και γίνονταν αυτομάτως επικυρίαρχοι πάνω στους αδελφούς τους υποδούλους. Το μίσος που αναπτύχθηκε μεταξύ των Κρητών και των Τουρκοκρητών ήταν παροιμιώδες. Οι Τουρκοκρητικοί έγιναν οι πλέον φανατικοί και αιμοσταγείς διώκτες των χριστιανών Κρητών. Ίσως για να αποδείξουν ότι είναι ακραιφνείς μουσουλμάνοι, ίσως από φθόνο και μειονεξία απέναντι σε αυτούς που άντεχαν τις δυσκολίες και δεν αλλαξοπιστούσαν, έγιναν ο εφιάλτης που στοίχειωνε την ζωή των σκλαβωμένων Κρητών. Παράλληλα, λόγω της ελληνικής τους καταγωγής και της ελάχιστης γνώσης της τουρκικής γλώσσας, ουδέποτε απέκτησαν την πλήρη αναγνώριση των γνήσιων Τούρκων, που ήσαν πάντοτε λίγοι στην Κρήτη. Γι’ αυτό και οι δεύτεροι τους απέδωσαν την υποτιμητική ονομασία «μπουρμάδες», δηλαδή αρνησίθρησκοι, αλλαξόπιστοι, και σύντομα τους αποκαλούσαν έτσι και οι χριστιανοί του νησιού.
Μετά το 1898, που τερματίστηκε η οθωμανική κατοχή της Κρήτης με το καθεστώς της αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας και άρχισε να διαφαίνεται καθαρά ότι αργά ή γρήγορα η Μεγαλόνησος θα ενωθεί με την Ελλάδα, άρχισε ένα ρεύμα φυγής των Τουρκοκρητικών και μετοίκησής τους σε περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αυτό το ρεύμα ενισχύθηκε κι εντάθηκε ιδιαίτερα μετά το 1912, όταν η πολυπόθητη ένωση συντελέστηκε. Στην δεκαετία 1912-1922 μεγάλο μέρος των Τουρκοκρητικών εκποίησε τις περιουσίες του και έφυγε από την Κρήτη, υπό τον φόβο της αντιμετώπισης που θα είχε από τους νέους κυριάρχους, τους χριστιανούς Κρήτες, που είχαν ζήσει τα πάνδεινα επί δύο και πλέον αιώνες.

http://www.antibaro.gr/2010/07/01/%CE%BF%CE%B9-%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BC%CE%AC%CE%B4%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B9-%CE%BF%CE%B9-%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BC%CE%AC%CE%B4%CE%B5%CF%82/