Manuel Serrano Espinosa
Η κρητική ταυτότητα µέσα από τις µαρτυρίες ξένων ταξιδιωτών
του ΙΘ΄ αιώνα*
1
Της Kρήτης την
παράδοση µε ευλάβεια στηρίζω
και όπου σταθώ και
όπου διαβώ µια Kρήτη ζωγραφίζω.
Στον Γ.Π. Εκκεκάκη
Ο κύριος σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η µελέτη
ορισµένων βασικών χαρακτηριστικών και ιδιαιτεροτήτων της κρητικής κοινωνίας
του δέκατου ένατου αιώνα, ειδικά µετά την έναρξη της µεγάλης επανάστασης του
1821, αλλά στην προκειµένη περίπτωση δε θα το κάνουµε µέσω των γραπτών πηγών
και ιστορικών εγγραφών από τα αρχεία, αλλά µέσα από τις µαρτυρίες των
περιηγητών που επισκέφθηκαν το νησί σε όλη τη διάρκεια του δέκατου ένατου
αιώνα, αναµφίβολα, µία από τις περιόδους, καλύτερα τεκµηριωµένη όσο αφορά τις
µαρτυρίες των περιηγητών, και εποµένως, από τις µεγαλύτερες επίσης σε διάχυση και ηχώ
των γεγονότων που είχαν συµβεί στο νησί για τις µεγάλες ευρωπαϊκές δυνάµεις
της εποχής. Μάλλον ό, τι βρήκαν οι ευρωπαίοι επισκέπτες του δέκατου ένατου αιώνα ήταν
µια περιοχή όπου επεκτείνεται η φλόγωση και το πνεύµα της ελληνικής
επανάστασης εναντίον της οθωµανικής κυριαρχίας.1
Σε αυτό το πεδίο δράσης βρίσκεται το επίκεντρο πολλών
επαναστάσεων και εξεγέρσεων του κρητικού λαού ενάντια στην καταπιεστική
Οθωµανική Αυτοκρατορία, πλαισιώνονται σε αυτό το γενικό πόλεµο εναντίον των Τούρκων
που καταλήγει στην τελική νίκη και την απελευθέρωση στις αρχές του εικοστού
αιώνα. Αλλά το γεγονός ότι η τουρκική κυριαρχία στην Κρήτη ξεκίνησε µε µεγάλη
καθυστέρηση (1669) σε σχέση µε άλλες περιοχές της ελληνικής ηπειρωτικής χώρας, του δίνει
κάποιες ιδιαιτερότητες που δεν εµφανίζονται στην υπόλοιπη Ελλάδα, ιδιαίτερα προς το
τέλος της Τουρκοκρατίας.2.
* * *
*Το έργο αυτό έγινε χάρη στη χρηµατοδότηση του DIGICOTRACAM [Βαλένθια, Generalitat Valenciana]. Ref: PROMETEO-2009-042, στο πλαίσιο της οµάδας
IVITRA του Πανεπιστηµίου του Αλικάντε Ισπανίας.