Κουζουλάδες : Επαναστατικές Συνελεύσεις των Κρητών .

2 Απριλίου 2016

Επαναστατικές Συνελεύσεις των Κρητών .

Οι Γενικές Επαναστατικές Συνελεύσεις των Κρητών στους Αρμένους Χανίων, στις Αρχάνες Ηρακλείου και στο Μελιδόνι Μυλοποτάμου , όπου οι πρόκριτοι απεφάσισαν να δεχτούν την αυτονομία της Κρήτης.

Γενική συνέλευση των Κρητών 1822 ή Α' Συνέλευση των Αρμένων,

Το Νοέμβρη του 1821 ήλθε στην Κρήτη ο Μιχαήλ Αφεντούλης, απεσταλμένος του Δημ. Υψηλάντη, με το τίτλο '' Γενικός Έπαρχος και Αρχιστράτηγος Κρήτης '', ο οποίος συγκάλεσε γενική συνέλευση στους Αρμένους Χανίων το Μάη του 1822 όπου ψηφίστηκε το '' Σχέδιο Προσωρινής Διοικήσεως της νήσου Κρήτης'' και η Κρήτη διαιρέθηκε σε τέσσερα διαμερίσματα.

Γενική συνέλευση των Κρητών, 1830

Γενική συνέλευση των Κρητών, 1867

Γενική συνέλευση των Κρητών, 1878

Υπόμνημα των χριστιανών της Κρήτης υποβληθέν εις ταςΕυρωπαϊκάς κυβερνήσεις υπό του συναθροισθέντος λαού εν "Κλήμα" και"Κράπη" τη 3 και 10 Σεπτεμβρίου 1895 / Συνταχθέν υπό Μ.[ανούσου]Ρ.[ούσου] Κ.[ούνδουρου]. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου Ν. Ταρουσοπούλου,1895.

Α΄Γενική συνέλευση των Κρητών 1897 ή Β' Συνέλευση των Αρμένων.

Η Γενική Επαναστατική Συνέλευση πραγματοποιήθηκε στους Αρμένους Αποκορώνου στις 26 Ιουνίου1897 , όπου ο Ελευθέριος Βενιζέλος εξελέγη μέλος της τριμελούς επιτροπής που θα ανακοίνωνε τις αποφάσεις της συνέλευσης στις Μεγάλες Δυνάμεις.

Η συνέλευση πήρε την απόφαση ότι οι πληρεξούσιοι οι οποίοι θα συγκεντρώνονταν στην επόμενη γενική συνέλευση που θα γινόταν στις Αρχάνες, κατά το αίτημα εκπροσώπων από την ανατολική Κρήτη, δεν θα μπορούσαν να συζητήσουν άλλο θέμα πέραν από την εσωτερική οργάνωση και ασφάλεια του νησιού, και να μην τεθεί το πολιτικό πρόβλημα πριν υπογραφεί η ελληνοτουρκική συμφωνία ειρήνης και πριν οι Κρήτες ακούσουν από τους αντιπροσώπους των ΜΕΔ τις προτάσεις τους για το νέο καθεστώς στην Κρήτη. Το πολιτικό ζήτημα θα το παρέπεμπαν σε επόμενη συνεδρίαση, η οποία θα γινόταν κοντά στον τόπο όπου ήταν η έδρα των ναυάρχων, δηλαδή στο Ακρωτήρι. Η απόφαση, κατά τον κανονισμό της συνέλευσης, θα λαμβανόταν με απόλυτη πλειοψηφία των 138 μελών, δηλαδή με 70, ενώ σε άλλες περιπτώσεις αρκούσαν οι 40.

Τη 9 Ιουλίου κοινή γνώμη των εν Αρμένοις παρόντων πληρεξουσίων ελήφθη η επομένη απόφασις: «Αναβάλλεται επ’ αόριστον η πολιτική συζήτησις. Εν τω μεταξύ εις την υπό της πλειονοψηφίας της Συνελεύσεως ορισθησομένην έδραν θα μεταβή το Προεδρείον και εις τουλάχιστον πληρεξούσιος εξ εκάστης επαρχίας, όπως ασχοληθώσι περί της εσωτερικής τάξεως. Όταν το Προεδρείον μετά των παρόντων πληρεξουσίων κρίνη ότι επέστη η ώρα δια την πολιτικήν συζήτησιν θα προσκαλέση αμέσως προς τούτο και τους απόντας πληρεξουσίους. Προ της προσκλήσεως ταύτης και της παροχής αναλόγου χρόνου προς προσέλευσιν των απόντων ουδεμία πολιτική συζήτησις επιτρέπεται. Θα γίνη δε η συζήτησις αύτη εις μέρος κείμενον πλησίον του τόπου όπου εδρεύουσιν οι ναύαρχοι, πάντων των πληρεξουσίων αναλαμβανόντων την ηθικήν υποχρέωσιν να προσέλθωσιν εις το εν λόγω μέρος. Εάν ότε θα γίνη η πολιτική συζήτησις οι ναύαρχοι εξακολουθώσιν εδρεύοντες εις το Τμήμα Χανίων η συζήτησις θα γίνη ωρισμένως εις Αρμένους».

Μετά την απόφασιν ταύτην γενομένης ψηφοφορίας προσωρινή έδρα εις ην θα μετέβαινε το Προεδρείον μεθ’ ενός πληρεξουσίου εξ εκάστης επαρχίας ωρίσθησαν αι Αρχάναι.

Β΄Γενική συνέλευση των Κρητών, 1897.
Η δεύτερη και πιο επεισοδιακή Επαναστατική Συνέλευση, έγινε στις Αρχάνες Ηρακλείου .

Στις Αρχάνες οι συνεδριάσεις της συνέλευσης άρχισαν στις 30 Ιουλίου 1897, με πρόεδρο τον αντιπρόεδρο του προηγούμενου μηναίου, όπως ήταν τότε, προεδρείου Ιωάννη Τσουδερό. Στις 5 Αυγούστου εξελέγη πρόεδρος ο Ελευθέριος Βενιζέλος, διεκπεραιώνοντας τα θέματα κατά την απόφαση των Αρμένων. Στις 12 Αυγούστου κατά την διάρκεια μιας θυελλώδους συνεδρίας ο Βενιζέλος υποστήριξε την άποψη περί ενώσεως της Κρήτης με την Ελλάδα απορρίπτοντας την ιδέα της αυτονομίας, θέση που υποστήριζε η πλειοψηφία των επαναστατών, ως η πιο άμεσα εφικτή λύση για αποτίναξη της τούρκικης τυραννίας. Η ατμόσφαιρα ήταν τεταμένη οδηγώντας αρκετές φορές τους συμμετέχοντας σε ακραίες ενέργειες. Η κατάσταση οδηγήθηκε στα άκρα όταν ο Βενιζέλος και οι υποστηρικτές του αρνήθηκαν να υπογράψουν την διακήρυξη περί αυτονομίας με αποτέλεσμα να προκληθούν επεισόδια. Αποτέλεσμα ήταν ο Βενιζέλος να διακόψει την συνεδρίαση και να αποχωρήσει ,καθώς απειλήθηκε απόπειρα δολοφονίας εναντίων του. Για την κίνησή του αυτή του αφαιρέθηκε η προεδρία και του απαγορεύθηκε η συμμετοχή στις συνεδριάσεις του σώματος. Τελικώς η διακήρυξη περί αυτονομίας ψηφίστηκε.

Γ΄Γενική συνέλευση των Κρητών, 1897.
Η τρίτη Γενική Επαναστατική Συνέλευση έγινε στο Μελιδόνη Μυλοποτάμου στις 16 Οκτωβρίου 1897 με τη συμμετοχή του Ελ.

Βενιζέλου, σε συνέχεια δύο προηγούμενων που είχαν συγκληθεί στους Αρμένους και στις Αρχάνες, με πρόεδρο τον γιατρό Ιωάννη Κ. Σφακιανάκη, τον μετέπειτα πρώτο πρωθυπουργό της Κρήτης, που αποδέχτηκε με όρους την αυτονομία. Το ψήφισμα του Μελιδονίου, στις 16 Οκτωβρίου 1897 το οποίο αποδόθηκε στους ναυάρχους των μεγάλων δυνάμεων θεωρείται στην ουσία και η πρώτη αποδοχή της αυτονομίας της Κρήτης, καθώς το «πραξικοπηματικό» ψήφισμα των Αρχανών, στις 13 Αυγούστου, δεν είχε την απαραίτητη συμμετοχή και πλειοψηφία, και φυσικά ήταν αποτέλεσμα μονομερών ενεργειών. Επίσης με άλλα ψηφίσματα ζητήθηκε η απομάκρυνση των Τούρκων από το νησί και ο διορισμός κυβερνήτη. Με βάση αυτά τα ψηφίσματα, μετά την υπογραφή της Ελληνοτουρκικής συνθήκης στην Κωνσταντινούπολη, με απόφαση των μεγάλων δυνάμεων, διορίστηκε ύπατος αρμοστής της Κρήτης ο πρίγκιπας Γεώργιος.

Γενική συνέλευση των Κρητών, 1899.

Στις 9 Δεκεμβρίου 1898 ο πρίγκιπας Γεώργιος της Ελλάδας ορίστηκε Ύπατος Αρμοστής Κρήτης με τριετή θητεία. Ο Γεώργιος ανέθεσε σε επιτροπή από 16 μέλη (12 χριστιανούς και 4 μουσουλμάνους), με πρόεδρο τον Ιωάννη Σφακιανάκη, τη σύνταξη σχεδίου Συντάγματος που θα ενέκρινε η Κρητική Συνέλευση, η οποία συγκροτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 1899, ενώ ταυτόχρονα προκηρύχθηκαν για τις 24 του ίδιου μήνα εκλογές των πληρεξουσίων. Στις 8 Φεβρουαρίου έγινε η πρώτη συνεδρίαση της Κρητικής Συνελεύσεως που αποτελείτο από 138 χριστιανούς και 50 μουσουλμάνους. Η Συνέλευση, με πρόεδρο τον Σφακιανάκη, ψήφισε το Σύνταγμα της Κρητικής Πολιτείας.