Εναλλακτικά είχαν εξεταστεί η Ρόδος, που κατά τα 3/4 ήταν τότε έρημη κατοίκων, το Δάλι της Κύπρου - επαρχ. Λευκωσίας - πλάι στους επίσης ελληνόφωνους (και ελληνικής καταγωγής) μουσουλμάνους της Πελοποννήσου που είχαν μεταφερθεί εκεί μετά την επανάσταση του 1821, ενώ για τους μουσουλμάνους σφουγγαράδες της Σητείας ζητήθηκε η περιοχή της Βεγγάζης που όμως δεν εγκρίθηκε από τους Γάλλους. Τελικά, εκτός από όσους αμείφθηκαν με αξιώματα για τις υπηρεσίες που είχαν προσφέρει προς την Πύλη και κατοίκησαν στην Κωνσταντινούπολη, οι υπόλοιποι, πένητες και ταλαιπωρημένοι, εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Σμύρνη και την ευρύτερη περιοχή της.
Η σημερινή κατάσταση
Οι Τουρκοκρήτες είναι σήμερα
ενταγμένοι στη σύγχρονη Τουρκική Κοινωνία. Κατοικούν σε μεγάλο αριθμό πόλεων,
κωμοπόλεων και χωριών που εκτείνονται από την Κωνσταντινούπολη μέχρι τη
Νοτιοδυτική επαρχία Χατάϋ. Σε πολλές από αυτές αποτελούν την πλειοψηφία του
πληθυσμού, όπως χαρακτηριστικά στο Μαρμαρά, στο Αϊβαλί, τον Τσεσμέ, το Δικιλί,
το Νταβουτλάρ και τα χωριά Αχμέντιγε και Σελίμιγε της περιοχής Αντάλειας. Σε
άλλες κωμοπόλεις αποτελούν μειονότητα, όπως στο Κουσάντασι, τα Σώκια, τα
Μούγλα, την Αλικαρνασσό (Μποντρούμ), το Τσανάκαλε και τη Μαρμαρίδα, ενώ ο
αριθμός τους στις μεγάλες πόλεις (Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Αδάνα), αν και
απροσδιόριστος φαίνεται αξιοσημείωτος. Συχνά τους εντοπίζουμε στις παρυφές
πόλεων, σε χωριστές συνοικίες, με μικρά λευκοβαμμένα σπίτια. Στα σπίτια αυτά
ζουν από το 1913, όταν η Οθωμανική Κυβέρνηση τους Θεώρησε επίσημα
"πρόσφυγες" και τους παραχώρησε μικρές ιδιοκτησίες για την
εγκατάστασή τους. Μια τέτοια συνοικία, γνωστή με το όνομα "τα
Κρητικά", συναντάμε στην είσοδο της πόλης των Σωκίων, ακριβώς απέναντι από
την παλιά Ελληνική γειτονιά.
Παραδέχονται πως οι πρόγονοί
τους ήταν ελληνικής καταγωγής, αφού άλλωστε κι οι περισσότεροι απ' τους
νεότερους μιλούν ακόμα τη χαρακτηριστική "κρητική" διάλεκτο ή το
λιγότερο "καταλαβαίνούν" Ελληνικά. Σε συζητήσεις αποφεύγουν να θίξουν
το ταραγμένο παρελθόν και τις ιδιαίτέρες συνθήκες που οδήγησαν στη νέα τάξη
πραγμάτων της ευρύτερης περιοχής. Δεν παραλείπουν πάντως μερικοί από αυτούς να
εξάρουν το ρόλο των Τουρκοκρητών κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου
στην περίθαλψη και διάσωση πολλών Ελλήνων που διέφευγαν μέσω Τουρκίας και την
Παλαιστίνη.
Διακρίνονται για την
ιδιαίτερη πολιτισμική τους ταυτότητα, χωρίς να αποτελούν βέβαια εξαίρεση για το
λόγο αυτό, δεδομένού ότι και άλλες μειονότητες εμφανίζουν πολιτισμικές
ιδιαιτερότητες μέσα στο πληθυσμιακό μωσαïκό της Τουρκίας. Στην περίπτωση όμως
των Τουρκοκρητών, πέρα από τα οικογενειακά ήθη και έθιμα, τους τρόπούς διασκέδασης,
το χιούμορ, τις συνήθειες στο φαγητό, κλπ, αυτό που τους καθιστά μια ξέχωρη
μειονότητα είναι ότι όλοι ανεξαιρέτως διατηρούν τη μνήμη της κρητικής τους
καταγωγής και επιθυμούν να επισκεφτούν την Κρήτη και τα χωριά των παππούδων
τους. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η ισχυρή εκτίμηση και ο σεβασμός πού τρέφουν
απέναντι στους δεσμούς αίματος, η αυτό άλλωστε διατηρούν στενές τις οικογενειακές
σχέσεις. Βέβαια οι ισχυροί οικογενειακοί δεσμοί παρατηρούνται σε όλες τις μειονότητες
της Τουρκίας, γιατί αποτελούν "δύναμη συντήρησης" σε περιβάλλον όπου
ασκούνται συνεχείς πιέσεις και είναι όλα επισφαλή και ρευστά. Στην περίπτωση
των Τουρκοκρητών οι οικογενειακοί δεσμοί ίσως υπήρξαν το αντιστάθμισμα στην
αδυναμία τους να εκφραστούν συλλογικά όπως, για παράδειγμα, μέσα από Συλλόγους
και Σωματεία. Κάτω από άλλες συνθήκες, κοινωνικές και πολιτικές, είναι βέβαιο
ότι οι Τουρκοκρήτες θα είχαν οργανωθεί σε τέτοιους φορείς μνήμης, όπως οι
Μικρασιάτες στην Ελλάδα.
Μπράβο
ΑπάντησηΔιαγραφή