Κρητικά Πάτρας

Τα Κρητικά της Ελλάδας (Κρήτες πρόσφυγες)
Τα Κρητικά της Πάτρας

Η επανάσταση των Κρητών στα 1866-που σαν βασική αιτία της είχε την επιθυμία τους να κερδίσουνε την ανεξαρτησία τους
και να λύσουνε συγχρόνως προς όφελός τους το τεράστιο αγροτικό πρόβλημα του νησιού τους-ήταν πολύ φυσικό να συγκινήσει ιδιαίτερα την επίσημη Ελλάδα και να οδηγήσει απαρχής την ελληνική κυβέρνηση σε συγκεκριμένες ενέργειες ενίσχυσης των προσπαθειών τους για την εθνική και κοινωνική τους αποκατάσταση. Η ελληνική κυβέρνηση συγκεκριμένα προχώρησε στη διάθεση για χάρη του Κρητικού αγώνα τριών μικρών πολεμικών σκαφών, για τον ανεφοδιασμό των επαναστατών και τη μεταφορά των γυναικόπαιδων στην ελεύθερη πατρίδα-ενώ κάλυψε παράλληλα τις κινήσεις ειδικά συστημένων συλλόγων για τη συγκέντρωση χρημάτων με σκοπό την ενίσχυση των Κρητών αγωνιστών αλλά και για την οργάνωση και την άμεση αποστολή στη μεγαλόνησο διαφόρων εθελοντικών σωμάτων.

Η Πάτρα δεν υστέρησε ασφαλώς στις προκείμενες περιπτώσεις και από τις πρώτες κιόλας ημέρες τις επανάστασης συγκροτήθηκε στην πόλη ερανική επιτροπή, που συγκέντρωσε και απέστειλε στην κεντρική επιτροπή της Αθήνας για την ενίσχυση των Κρητών ένα πρώτο χρηματικό ποσό που ανέβαινε στις 5670 δραχμές. Όπως αναφέρει ο Τριανταφύλλου (Κώστας Τριανταφύλλου, «Κρήτες καταφυγόντες εις Πάτρας κατά τους νεωτέρους χρόνους», Ανατ. Πεπραγμένων Γ΄ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου, τ. Γ), η Κεντρική Επιτροπή της Αθήνας με σχετικό έγγραφό της, που το υπογράφανε και τα έξι μέλη της, είχε ευχαριστήσει την πατραϊκή επιτροπή γι’ αυτό το χρηματικό ποσό και είχε γενικότερα επαινέσει το έργο της.

Η Πάτρα όμως δεν αρκέστηκε στην αποστολή χρημάτων για τον αγώνα των Κρητών. Κατά το τρίτο δεκαήμερο του Μάη του 1867 εκατό περίπου εθελοντές με επικεφαλής το Δημ. Σκαλτσογιάννη φύγανε από την πόλη για τη μεγαλόνησο και πλήθη λαού τους αποχαιρέτησαν με ενθουσιασμό στο λιμάνι. Όπως γράφει ο Φοίνιξ σχετικά, «ωραιότατον θέαμα κατά την παρούσαν εβδομάδα παρέσχεν η πόλις ημών, (ότε) εκατόν περίπου πολεμοστόλιστοι νεανίαι,πλήρεις ζωής και μεστοί ελπίδων, απέπλευσαν ευχομένης της Ελλάδος προς επικουρίαν των ηρωικώς αγωνιζομένων αδελφών μας (εις την Κρήτην).

Δεν υπάρχουν μαρτυρίες για άλλες αποστολές εθελοντών από την Πάτρα για τη μεγαλόνησο, οι οποίες εντούτοις δεν πρέπει να αποκλείονται-παραδίδεται όμως ότι πολέμησε τότε στην Κρήτη ο πατρινός ταγματάρχης πυροβολικού Μιλτιάδης Δόξας. Παραδίδεται ότι μία φορά τουλάχιστον άραξε στο λιμάνι της πόλης το επιβατηγό πλοίο Πανελλήνιον, το οποίο είχε διαθέσει η Ελληνική Ατμοπλοΐα για την μεταφορά γυναικών και παιδιών από το ξεσηκωμένο νησί στην ελεύθερη Ελλάδα.

Ο τοπικός τύπος αναφέρεται σ’ αυτόν τον κατάπλου του Πανελληνίου και γράφει, ότι πολλοί πατρινοί μπήκαν σε βάρκες και το προϋπαντήσανε, ενώ μερικοί καλλιτέχνες ανέβηκαν στο σκάφος και στολίσανε την πλώρη του με λουλούδια… Το Πανελλήνιον σε αυτή την περίπτωση δεν μετέφερε πρόσφυγες στην Πάτρα, τούτο όμως έγινε στα τέλη του Ιούλη του 1867, όταν το ελληνικό ατμόπλοιο Αιγαίον έφερε στην πόλη εκατόν πενήντα γυναικόπαιδα, που είχαν αφήσει την Κρήτη κυνηγημένοι από την τουρκική θηριωδία και που οι πατρινοί τα δεχθήκανε στον τόπο τους με ξεχωριστή αγάπη…

….Ήταν αρκετά μεγάλο το ποσοστό εκείνο των Κρητών προσφύγων (ακολούθησαν κι άλλοι) που κατέφυγε τότε στην Πάτρα, στην οποία άλλωστε και παρέμεινε-αντίθετα με ότι συνέβη σε άλλες περιοχές της χώρας, όπου η εγκατάσταση των προσφύγων από τη μεγαλόνησο πήρε προσωρινό χαρακτήρα. Οι περισσότεροι μάλιστα από τους Κρήτες πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν τότε κοντά στο Κάστρο της πόλης, στην περιοχή που ονομάζεται και σήμερα Κρητικά-και άρχισαν από τον πρώτο κιόλας καιρό να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνική και οικονομική ζωή…

Το 1880 ίδρυσαν τον Σύλλογος Κρητών Το Αρκάδιον , ο παλιότερος σύλλογος Κρητικών στην Ελλάδας.

Βασίλης Λάζαρης, 1986, Πολιτική Ιστορία της Πάτρας, τόμος πρώτος. Αθήνα: Αχαϊκές Εκδόσεις.

ΠΗΓΗ 
αναδημοσίευση από το :

http://christostsantis.com/2014/06/17/%CF%84%CE%B1-%CE%BA%CF%81%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%AC%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%82/