Κουζουλάδες : Κρητική Χωροφυλακή. Σχέδιον καταρτισμού της χωροφυλακής της νήσου Κρήτης

27 Σεπτεμβρίου 2015

Κρητική Χωροφυλακή. Σχέδιον καταρτισμού της χωροφυλακής της νήσου Κρήτης

ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗ ΚΡΗΤΗΣ - CENDARMERIA CRETESE
Ένα υποδειγματικό Σώμα πού οργάνωσαν Ιταλοί ειδικοί στις αρχές του αιώνα στην Κρήτη.

Κομβικό σημείο στην ιστορία της Κρητικής Χωροφυλακής αποτελεί η σύμβαση της Χαλέπας (1878), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπήρχε αστυνόμευση στα χρόνια που προηγήθηκαν της σύμβασης

Το διάστημα 1896-99 σταθμεύει στηνΚρητική Πολιτεία και σώμα 100 Μαυροβουνίων χωροφυλάκων, με επικεφαλής τονΕγγλέζο ταγματάρχη/ Ματζιόρο Μπορ.

Αμέσως μετά την επανάσταση του 1897 και την απομάκρυνση του τούρκικου στρατού από την Κρήτη, οι ξένοι ναύαρχοι αποφάσισαν, για την διατήρηση της δημοσίας τάξεως και ασφαλείας, να ανασυγκροτήσουν την μικτή μέχρι τότε από Οθωμανούς και Έλληνες Χωροφυλακή. Διαπίστωσαν, όμως, ότι μετά τα πολεμικά γεγονότα και την έχθρα μεταξύ Κρητών και Τούρκων, το σχέδιο ήταν πρακτικά ανέφικτο. Η κατάσταση από πλευράς δημόσιας ασφάλειας στο νησί κάθε άλλο παρά ιδανική ήταν. Στην Κρήτη οπλοφορούσαν οι πάντες, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, και εκτός από τα εθνικά προβλήματα υπήρχαν και προσωπικά, κομματικά και βεβαίως ενδημικά προβλήματα, όπως η ζωοκλοπή, βεντέτες κλπ.

Για τον λόγο αυτό αποφασίστηκε η σύσταση εγχωρίου Χωροφυλακής από τους Ιταλούς στο Νομό Χανίων, τους Άγγλους στο νομό Ηρακλείου, τους Γάλλους στο νομό Λασιθίου και τους Ρώσους στο νομό Ρεθύμνης. Οι άνδρες της Χωροφυλακής στρατολογούνταν από τους αξιωματικούς των στρατών κατοχής, ως τον Απρίλιο του 1899. Τότε αποφασίστηκε ή συγκρότηση ενιαίου Σώματος, με σύγχρονη οργάνωση και ανταποκρινόμενου στις ανάγκες του νησιού. Ή οργάνωση της νέας αστυνομικής υπηρεσίας ανατέθηκε σε δοκιμασμένους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς των Ιταλών Βασιλικών Καραβινοφόρων, οι όποιοι έμειναν στη Μεγαλόνησο από τις 10 Ιουνίου 1899 μέχρι την 15 Δεκεμβρίου 1906. «Ψυχή» της Κρητικής Χωροφυλακής και πρώτος οργανωτής της ήταν, από τον Ιούνιο του 1899, ό λοχαγός των Καραβινοφόρων Φ. Κραβέρι

Στις 8 Αυγούστου 1899 δημοσιεύθηκε ο πρώτος Οργανισμός της Κρητικής Χωροφυλακής και στη συνέχεια ο Κανονισμός του Σώματος. Αποστολή της ήταν η τήρηση της δημοσίας ασφαλείας και τάξεως και η άσκηση της αστυνομικής εξουσίας σ' ολόκληρη την Κρήτη. Ό Κραβέρι «δεν έδημιούργησε κυρίως Αστυνομίαν, αλλά Χωροφυλακήν, έμπεριέχουσαν και Αστυνομίαν, παρεκκλίνας ούτω του έν Ιταλία συστήματος, καθ' ο μετέχει μεν και το όπλον των Καραβινοφόρων της Αστυνομίας, πλην αύτη είναι διοργανωμένη επί διαφορετικών βάσεων». Ό Κραβέρι διοίκησε την Κρητική Χωροφυλακή για ένα χρόνο, ως τον Ιούνιο του 1900. Μετά πήγε στην Ερυθραία της Αφρικής. Τον διαδέχθηκε ο Μπαλντουΐνο Καπρίνι, ως τις 2 Σεπτεμβρίου 1903 και εκείνον ο Ευγένιος Μόνακο ως τις 15 Δεκεμβρίου 1906. Και οι δύο ήταν λοχαγοί των Καραβινοφόρων.

“ Σχέδιον καταρτισμού της χωροφυλακής της νήσου Κρήτης”

Στις 10 και 11 Ιανουαρίου 1879, πραγματοποιήθηκαν δύο συνεδριάσεις της Γενικής Συνέλευσης με τις οποίες ψηφίστηκε το “ Σχέδιον καταρτισμού της χωροφυλακής της νήσου Κρήτης”. Σύμφωνα με το οποίο συγκροτήθηκε σύνταγμα της Κρητικής Χωροφυλακής, δυνάμεως 2.000 ανδρών. Το σώμα συγκροτήθηκε σε πέντε τάγματα, με έδρες τα πέντε σαντζάκια (νομούς): Το Α΄ Τάγμα στα Χανιά, το Β' Τάγμα στα Σφακιά, το Γ΄ Τάγμα στο Ρέθυμνο, το Δ΄ στο ηράκλειο και το Ε΄ στο Λασίθι.

Διοικητής της Χωροφυλακής ήταν ένας συνταγματάρχης με έδρα τα Χανιά.

Η διάρθρωση των βαθμίδων ήταν ως εξής: Ταγματάρχες, λοχαγοί, υπολοχαγοί α΄ και β΄ τάξεως, ανθυπολοχαγοί, επιλοχίες, λοχίες, δεκανείς και απλοί χωροφύλακες. Σε κάθε τάγμα και λόχο υπήρχε ένας “λογιστής” , δηλαδή ένας αξιωματικός που είχε την ευχέρεια να χειρίζεται καλύτερα το γραπτό λόγο και ως εκ τούτου είχε αναλάβει τη γραφική εργασία. Ο αριθμός των λόχων ανά τάγμα διέφερε σε κάθε σαντζάκι , όπως και η δύναμη των έφιππων χωροφυλάκων. Η δύναμη της έφιππης χωροφυλακής ανερχόταν σε 120 άντρες, χωρίς να διαθέτει αξιωματικούς παρά μόνο λοχίες, δεκανείς και απλούς χωροφύλακες. Ο μηνιαίος μισθός του Συνταγματάρχη έφτανε τις 18 τουρκικές λίρες, ενώ του απλού χωροφύλακα 1,5 τουρκική λίρα. Κάθε έφιππος χωροφύλακας λάμβανε εκτός του μισθού του και ένα επίδομα 140 γροσίων για τη συντήρηση του ίππου του. Επιπλέον, ετησίως δινόταν ένα επίδομα στους χωροφύλακες από το βαθμό του λοχαγού και κάτω για την προμήθεια παπουτσιών και ενδυμασίας.

“Κανονισμός της εν τη νήσω Κρήτη Χωροφυλακής” , 1884 και 1888

Με πολύ αναλυτικό τρόπο διατυπωθηκε ο “σκοπός και προορισμος” της Χωροφυλακής και στους δύο κανονισμούς
“ Της Χωροφυλακής σκοπός και προορισμός είναι να επιτηρή , στερεώνη και διαφυλάττη την ασφάλειαν και την ησυχίαν των κατοίκων της νήσου , επαγρυπνούσα προς αποτροπήν πάσης απευκταίας και επιβλαβούς πράξεως, προλαμβάνουσα την διατάραξιν της κοινής ησυχίας, κωλύουσα πάσαν εγκληματικήν επιχείρησιν, ανακαλύπτουσα, συλλαμβάνουσα και παραδίδουσα εις τας αρχάς πάντα εγκληματούντα και διατηρούσα την ισχύν του νόμου καθ΄ όλην την έκτασιν της Νήσου”

Η δύναμη του Σώματος το 1884 ανερχόταν σε 1.797 άντρες, ενώ το 1888 σε 1.575.

'Οποιος επιθυμούσε να καταταγεί στο Σώμα θα έπρεπε να έχει ηλικία άνω των 25 και κάτω των 50 ετών - στον κανονισμό του 1884 η κατώτερη ηλικία ήταν 20 ετών-, να μην έχει καταδικαστεί για κακούργημα ή πλημμελήματα και να είναι σωματικά και διανοητικά ικανός. Επίσης , προτιμούνταν ως υπαξιωματικοί και απλοί χωρρωση οφύλακες όσοι ήταν άγαμοι και γνώριζαν γραφή και ανάγνωση. Την τελική απόφαση λάμβανε ο Γενικός Διοικητής , κατόπιν σχετικής πρότασης του διοικητού της Χωροφυλακής.

Ο διοριζόμενος χωροφύλακας θα έπρεπε να καταβάλει εντός 15νθημέρου από την έκδοση της διαταγής διορισμού του το ποσό των δέκα λιρών ενώπιον του ταγματάρχου του ως εγγύηση. Σε αντίθετη περίπτωση “....θεωρείται αυτοδικαίως ως πεπαυμένος και διαγράφεται εκ των τάξεων χωροφυλακής” Οι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί έδιναν διαφορετικό όρκο από εκείνον των απλών χωροφυλάκων.

Με τη συμπλήρωση 25ετούς υπηρεσίας , οι χωροφύλακες λάμβαναν σύνταξη ίση με το ήμισυ του μέσου όρου τω μισθών των τελευταίων τεσσάρων ετών υπηρεσίας. Για κάθε επιπλέον έτος υπηρεσίας , προστίθετο στη σύνταξη το 1/50 του ποσού της εικοσιπενταετούς σύνταξης.

Με κριτήριο την εντοπιότητα και για να αποφευχθούν φαινόμενα απειθαρχίας, ο ταγματάρχης δεν μπορούσε να υπηρετεί στο νομό καταγωγής του, ο λοχαγός στην επαρχία του, και οι υπαξιωματικοί και απλοί χωροφύλακες στους τόπους καταγωγής τους.

Οι λόχοι Χωροφυλακής μετά των υπαξιωματικών μεταστάθμευαν από επαρχία επαρχία σε επαρχία εντός του νομού , ενώ σε έκτακτες περιπτώσεις μεταστάθμευαν σε άλλο νομό.

Η χορηγούμενη άδεια δε θα έπρεπε να υπερβαίνει τις οκτώ ημέρες. Απαγορευόταν ο λοχαγός να εγκρίνει την απουσία δέκα χωροφυλάκων ταυτοχρόνως-στον κανονισμό του 1888 αναφερόταν για τρεις χωροφύλακες. Για λόγους ασθενείας και έκτακτες περιστάσεις ο λοχαγός μπορούσε να εγκρίνει άδεια μέχρι δέκα ημερών, με δική του ευθύνη.

Εξοντωτικές ήταν οι ποινές για τους παραβάτες των αδειών: όσοι παραβίαζαν την άδειά τους στερούνταν μέρος του μισθού τους, ενώ οι υπότροποι “ στερούνται του διπλασίου του μισθού των όλων ημερών της αδείας”.

Οι ποινές που επιβάλλονταν για τα πειθαρχικά παραπτώματα ήταν η επίπληξη , ο περιορισμός- μέχρι τριών ημερών- και η κράτηση (μέχρι οκτώ ημερών) με ταυτόχρονη στέρηση του μισθού για όσο διαρκεί η ποινή. Το 1887 , σύμφωνα με κάποιες προσθήκες στον κανονισμό της Χωροφυλακής, κάθε χωροφύλακας θα μπορούσε να αποπεμφθεί πριν συμπληρώσει δύο χρόνια στο Σώμα αν χαρτόπαιζε ή ήταν μέθυσος, για κακοήθεια, οκνηρία, απροθυμία για τη σύλληψη εγκληματιών , άρνηση εκτέλεσης υπηρεσίας, αν είχε συνάψει σχέσεις με φυγόδικους, αν είχε τιμωρηθεί τουλάχιστον τρεις φορές για πειθαρχικά παραπτώματα και αν είχε κατηγορηθεί για κακούργημα.

Πειθαρχικά παραπτώματα

Ως πειθαρχικά παραπτώματα χαρακτηρίζονται η ανυπακοή, η αντιλογία, η δυσαρέσκεια και η έλλειψη σεβασμού προς τους ανωτέρους, η άτακτη συμπεριφορά, η παράβαση των αστυνομικών διατάξεων, κάθε πράξη που προσέβαλε την αξιοπρέπεια της Χωροφυλακής και η συνήθεια του “συχνάζειν” σε καφενεία και καπηλειά.

“Εν εκάστη επαρχία επαρχία θα σχηματίζηται εκ του εν αυτή λόχου μεταβατικόν απόσπασμα χωροφυλάκων εκ των ικανωτέρων , διευθυνόμενον από τον ανθυπολοχαγόν ή τον επιλοχίαν ή από έναν λοχίαν”

Η δύναμη του μεταβατικού αποσπάσματος ανερχόταν σε τουλάχιστον δέκα άντρες , οι οποίοι αντικαθίσταντο ανά δίμηνο. Κύρια αποστολή των αποσπασμάτων αυτών ήταν η καταδίωξη και η σύλληψη των φυγόδικων και φυγόποινων.

Αμέσως μετά την αναχώρηση της Ιταλικής αποστολής, το Σώμα πλαισιώθηκε με ντόπιους αξιωματικούς, πού αποτελούσε αίτημα του λαού της Κρήτης. Τριάντα Κρητικοί προήχθησαν σε ανθυπομοιράρχους και 6 πτυχιούχοι της Ιατρικής σε ανθυπιάτρους.

Το 1911, η δύναμη της Κρητικής Χωροφυλακής ήταν συνολικά 45 αξιωματικοί, 50 ανθυπασπιστές, 132 ενωμότάρχες, 97 υπενωμοτάρχες, 1.067 χωροφύλακες και 25 δόκιμοι.

Οι στολές των οπλιτών και των αξιωματικών της Κρητικής Χωροφυλακής ήταν στολές υπηρεσίας και στολές παρατάξεως. Την στολή υπηρεσίας αποτελούσε η βράκα, το αμπέχωνο, το πηλήκιο, η ζώνη και τα παπούτσια.

Κατά τις παρατάξεις, οι χωροφύλακες φορούσαν βράκα και οι υπαξιωματικοί σαλβάρι από σκουρογάλαζη τσόχα, με παραρράμματα και τρία σειρήτια.

*Οι Ιταλοί αξιωματικοί έφυγαν από την Κρήτη στις 31 Δεκεμβρίου 1906.

*Παρότι η οργάνωση της Κρητικής Χωροφυλακής και των Κρητικών Ταχυδρομείων οφείλετε στην εθελοντική προσφορά από τους Ιταλούς . ότι οι προσφορές τους εξυπηρετούσαν τις ανομολόγητες βλέψεις τους για την προσάρτηση της Κρήτης. Σχέδια που απόμειναν τελικά ανεκπλήρωτος πόθος για την Ιταλία 23 χρόνια πριν από την "πορεία στην Ρώμη", την 28η Οκτωβρίου 1922, που κατέστησε την Ιταλία και επισήμως ιμπεριαλιστική.

Φαίνετε