Ατμόπλοιο «Πανελλήνιον»

 (Ρήκτες αποκλεισμού )

Κρητική επανάσταση (1866-1899).

Το Πανελλήνιον ήταν ένα από τα πρώτα Ελληνικά ελικοφόρα ατμόπλοια, που χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως ταχυδρομικό (ποστάλι), μετέπειτα ως πολεμικό και στη συνέχεια ως εμπορικό πλοίο για περίπου μισό αιώνα. Υπό τη συνεχή δε διακυβέρνηση των άξιων πλοιάρχων του κατέστη τελικά θρυλικό αποκομίζοντας μεγάλη δόξα.
Ναυπηγήθηκε το 1855, επί βασιλείας του Όθωνα, προς εκσυγχρονισμό και ανανέωση του ελληνικού βασιλικού στόλου. Η ναυπήγησή του έγινε στα ναυπηγεία Henderson υπό την εποπτεία του Έλληνα ναυπηγού Γ. Τομπάζη. Έφερε δύο ιστούς για ιστιοφορία και μία μεγάλη σε ύψος καπνοδόχο ανάμεσα αυτών. Την ναυπήγηση αυτού ακολούθησαν και άλλα τέσσερα μείζονος εκτοπίσματος πλοία, τα «Ύδρα», «Αρκάδι», «Κρήτη» και «Ένωση» που αποτέλεσαν και το πρωτοποριακό (για την Ελλάδα και όλη την Α. Μεσόγειο) ατμο-ελικοκίνητο στόλο που διατέθηκε στην τότε "Υπηρεσία των Ταχυδρομίων" που τελούσε υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εσωτερικών.

Το Πανελλήνιον σε χαρακτικό της εποχής

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Το πλοίο Αρκάδι, αδελφό πλοίο των Πανελληνίου και Ύδρας, σε ελαιογραφία.

Ολικό μήκος 47.5μ.

Μέγιστο πλάτος 6.6μ.

Βύθισμα 3.6μ.

Εκτόπισμα 310 τ.

Ταχύτης 11 κόμβοι

ΠΡΟΩΣΙΣ

Ατμομηχανή 94 hp

Με την άφιξή του Πανελληνίου και των αδελφών πλοίων στην Ελλάδα και την ύψωση της ελληνικής σημαίας, το 1857, με ειδική σύμβαση εκχωρήθηκαν στη νεοσύστατη τότε "Ελληνική Ατμοπλοΐα" Ερμούπολης, λεγόμενη απλούστερα "Συριανή", για την ανάπτυξη ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών που μέχρι τότε ήταν προβληματικές μέχρι ανύπαρκτες.

Επί βασιλείας Γεωργίου του Α΄, με το ξέσπασμα της Κρητικής Επανάστασης (1866-1868) το "Πανελλήνιον" μαζί με το "Ύδρα" εξοπλίστηκαν στα ναυπηγεία της Σύρου με 2 πυροβόλα έκαστο και χρησιμοποιήθηκαν αμέσως στη ρήξη του αποκλεισμού της Κρήτης, που επιχειρούσαν τότε πλοία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και στην αποστολή και αποβίβαση εθελοντών μαχητών, τροφίμων και οπλισμού σε ενίσχυση των επαναστατών.

 Κατά τη διάρκεια της επανάστασης αυτής το "Πανελλήνιον" εκτέλεσε συνολικά εννέα δρομολόγια και διάφορους άλλους μικρούς πλόες αναγνώρισης. Στη τριετία αυτής κυβερνήτες του διετέλεσαν οι πλοίαρχοι Ν. Αγγελικάρας, Ν. Σαχτούρης και Β. Ορλώφ.Σε κάποιο ταξίδι το πλοίο έγινε αντιληπτό από μια τούρκικη φρεγάδα που άρχισε να το καταδιώκει, έτσι το «Πανελλήνιον» μη μπορώντας να γλυτώσει μήτε από τα κανόνια της φρεγάτας, μήτε να ξεφύγει δια της ταχύτητας, κατέφυγε σε ένα μικρό λιμανάκι, τα νερά του οποίου ήταν ότι έπρεπε για το μικρό πλοίο, αλλά η τούρκικη φρεγάτα δεν μπορούσε να πλησιάσει από τον φόβο μήπως και κολλήσει στα αβαθή, η θέση δε του λιμανιού ήταν τέτοια που και ασφάλεια από τα πυροβόλα έδινε και ορατότητα δεν είχαν οι τούρκοι. Η φρεγάτα παρέμεινε ανοικτά του λιμανιού πολιορκώντας και καραδοκώντας την έξοδο του «Πανελλήνιου». Ο καπετάνιος του πλοίου Ν. Αγγελικάρας επιστράτευσε την πονηριά για να βγάλει το πλοίο του από την άσχημη αυτή κατάσταση, όλη την νύχτα το πλήρωμα του πλοίου του, έβαψε το «Πανελλήνιον» από σκούρο που ήταν σε λευκό άλλαξε όνομα σήκωσε και διαφορετική σημαία ,φόρτωσε στο κατάστρωμα δεμάτια με άχυρα που βρήκε στην ακτή, και την επομένη το πρωί, το πλοίο πέρασε μεταμφιεσμένο ξυστά από τις μπουκαπόρτες της τούρκικης φρεγάτας. Ο καπετάνιος και το πλήρωμα μάλιστα του λευκού «Πανελλήνιου» χαιρέτησαν καλόκαρδα τους ναύτες και αξιωματικούς της τούρκικης φρεγάτας, η οποία ανταπέδωσε τα φιλικά χαιρετίσματα του λευκού πλοίου και έμεινε να φυλά το λιμανάκι πότε θα βγει το σκουρόχρωμο «Πανελλήνιον».

    Κατά την κρητική επανάσταση του 1878, συμμετείχε ομοίως όπως και στη προηγούμενη εκτελώντας δεκαεπτά δρομολόγια. Κυβερνήτες του στη περίοδο αυτή διετέλεσαν οι πλοίαρχοι Ν. Σουρμελής και Ν. Δρίβας. Το 1916 ανετινάχθη κοντά στην Ίμβρο. Είναι άγνωστο αν τορπιλίσθηκε η προσέκρουσε σε νάρκη.

ΠΗΓΗ

http://psarianokaravi.blogspot.gr/2013_12_01_archive.html