Η περίοδος του 1889-1898
είναι μεγάλης σημασίας όχι μόνο για την τοπική ιστορία αλλά για την ιστορία της
Ανατολικής Κρήτης. Διότι αν τότε οι Αρχάνες έπεφταν στα χέρια των Τούρκων, οι
καταστροφές του τόπου δεν θα περιορίζονταν μόνο τοπικά αλλά θα άνοιγε ο δρόμος
προς τις ανατολικές επαρχίες, που να μπορούσαν θα υποστούν όλα τα δεινά των
επιθέσεων ενός μανιασμένου εχθρού. Να γιατί οι Αρχάνες είχαν κάθε λόγο να
κρατηθούν ακέραιες.
Αυτούσιο ένα κείμενο της έκθεσης με θέμα: “Σύστασις και οργανισμός της εν Αρχάναις επί της Αμύνης
επιτροπής”
Το κείμενο αυτό έχει ως εξής:
ΕΚΘΕΣΗ
“Σύστασις και Οργανισμός της
εν Αρχάναις επί της Αμύνης Επιτροπής.
Κατά τον μήνα Ιανουάριον π.ε.
οπότε εισήλθον οι Τούρκοι του τμήματος εντός της πόλεως Ηρακλείου, η Κωμόπολις
των Αρχανών ένεκα της τοπογραφικής θέσεώς της, και του ασπόνδου μίσους το
οποίον έτρεφον και τρέφουν οι Τούρκοι κατά της Κωμοπόλεως ταύτης, διέτρεχε τον
έσχατον των κινδύνων δι’όπερ οι κάτοικοι επί τη απειλούμενη ταύτη καταστροφή
συνήλθον άπαντες επί το αυτό, κατόπιν δε ωρίμου σκέψεως περί σωτηρίας της
Κωμοπόλεως και της σπουδαίας ταύτης υπό πολεμικήν έποψιν θέσεως, εξελέγξαντο
την καθ’ ημάς επί της αμύνης Επιτροπή ήτις ως εκ του σοβαρού και ιερού σκοπού
της αποστολής της συνέστη εκ δέκα τεσσάρων (14) Μελών.
Της συστάσεως της επιτροπής
γενομένης συνεπεία εκλογητηρίου εγγράφου ανετέθη εις ταύτην η προστασία της
Κωμοπόλεως και της σπουδαίας ταύτης θέσεως δια παντός επιτρεπομένου μέσου.
Η Επιτροπή αμέσως έσπευσε να
γνωρίση την σύστασιν της εις τας διαφόρους επαρχίας, εις τους αρχηγούς τούτων
και να εξαιτήσηται την άμεσον συνδρομήν των, ποιησαμένην έκκλησιν εις τα
γενναία και πατριωτικά αισθήματα παντός Χριστιανού Κρητός οίτινες πάνυ
προφρόνως και προθύμως έσπευσαν να προσφέρωσιν την προσωπικήν συνδρομήν των.
Ούτω συνέστη στρατόπεδον εκ
ξένων οπλιτών το οποίον τη αγρύπνω φροντίδι και τροφοδοσία κατωρθώθη να
διατηρηθή υπό της καθ’ημάς Επιτροπής μέχρι των τελών του μηνός Μαΐου οπότε
κατεδείχθη ότι η παρουσία ξένων οπλιτών εν Αρχάναις ήτο όλως περιττή. Ως μόνους
πόρους προς συντήρησιν του στρατοπέδου η Επιτροπή το πρώτον εχρησιμοποίησε τα
εναποταμιεύματα της Χριστιανικής Κοινότητος, προς δε υπεχρέωσε και τους
ευπορωτέρους να λαμβάνει έκαστος δέκα εως είκοσι πρόσωπα εκ των ξένων οπλιτών
και να διατρέφει ταύτα επί δύο μήνας.
Κατόπιν η Επιτροπή,
δι’εκκλήσεώς της προς τας Επαρχίας του Τμήματος Ηρακλείου και Λασιθίου,
εζητήσατο την συνδρομήν των δι’ αποστολής τροφίμων. Αι επαρχίαι και ιδίως του
Τμήματος Λασιθίου, απέστειλαν ικανά βοηθήματα εις τρόφιμα. Εκ των βοηθημάτων
τούτων και εκ γενναίων δανείων τα οποία συνήψεν η Επιτροπή κατόρθωσε
ν’ανταποκριθεί εις τας πολυμειδείς υποχρεώσεις της.
Τα του πολέμου καθόλου
διηύθυνεν η Επιτροπή.
Την ύλην του πολέμου
επρομηθεύθη κατά μέγα μέρος εκ των αποστολών του Συνταγματάρχου κ. Βάσου, κατ’ελάχιστον
δε εκ της αποστολής του κ. Αριστοτέλους Κόρακα.
Η Επιτροπή, από της συστάσεως
της, συνέστησε πολιτοφυλακή εκ τριάκοντα γενναίων ανδρών οίτινες είχον ως μόνα
καθήκοντα την επίβλεψιν προς κανονικήν λειτουργίαν των φρουρών, και την τήρησιν
της τάξεως, διετηρήθησαν δε και διατηρούνται εισέτι προς τούτο δια μηνιαίου
μισθού εκατόν πεντήκοντα γροσίων δι’ έκαστον.
Προς τήρησιν της τάξεως και
περιστολήν των αδικημάτων, τα οποία από της παύσεως των γενικών εχθροπραξιών
ήρξαντο πολλαπλασιαζόμενα, η Επιτροπή αποτελεί και την διατήρησιν παντός βαθμού
και επί μεν των πολιτικών αγωγών των την δικαιοδοσίαν του Ειρηνοδικείου
υπαγομένων, δικάζει ο Πρόεδρος μετά του Γραμματέως, ωσαύτως δε και επί των
πταισμάτων, επί δε των πολιτικών αγωγών, των εις την δικαιοδοσίαν του
Πρωτοδικείου υπαγομένων, δικάζει το Προεδρείον μετά εξ Μελών της Επιτροπής,
ωσαύτως δε και των πλημμελημάτων, επί αγωγών και αδικημάτων ανωτέρου βαθμού το
Δικαστήριον αποτελείται υπό της ολομελείας της Επιτροπής.
Προς κανονικήν και
αποτελεσματικήν λειτουργίαν του Δικαστηρίου της Επιτροπής άπαντες οι κάτοικοι
έχουσι υποχρεωθεί συνεπεία εγγράφου να παρέχωσι την συνδρομήν των εις την
πολιτοφυλακήν κατά παντός ανθισταμένου προς προσαγωγήν του εις τας φυλακάς ή
όπως δήποτε δυστροπούντος.
Προς προστασίαν των αγροτικών
κτημάτων διωρίσθηκαν αγροφύλακες, ετέθη δε εν ισχύει ο τελευταίος περί
αγροφυλακής κανονισμός.
Επάνω Αρχάναις 23 Φεβρουαρίου
1898
Ο πρόεδρος Μιχ. Καλυβιανάκης
Ο Γραμματεύς Γεωργ.
Ανδρουλάκης
Τ.Σ. Επιτροπής
Απο το βιβλίο της Ειρήνης Ταχατάκη “Η άμυνα των Αρχανών 1889-1898 και η συμβολή της Εκκλησίας σ’αυτήν”
Του δασκάλου, ερευνητή
ιστορικών θεμάτων και συγγραφέα Νίκου Γ. Χριστινίδη Έκδοση ενορίας Αρχανών
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Μην πυροβολείτε ασκόπως