ΒΙΚΤΩΡ ΟΥΓΚΩ διαγγέλματα για τον ΓΟΥΣΤΑΥΟ ΦΛΟΥΡΑΝΣ και την ΚΡΗΤΗ.

(VictorMarie Vicomte Hugo)

...Μια σειρά γεγονότων της Ευρώπης και της Αμερικής συγκινούν τον αρχάγγελο του ρομαντισμού Βίκτωρ Ουγκώ και τον μεταβάλλουν από εθνικό βάρδο της Γαλλίας σε παγκόσμια μορφή και συνείδηση των λαών που αγωνίζονται. Είναι η εποχή που τα έθνη παλεύουν για την ανεξαρτησία τους και εναντίων των θρόνων.

Η Ιταλία ορθώνεται εναντίον του Πάπα. Η Πολωνία σπαράσσεται από τον Τσάρο, στο Βέλγιο, στη Γαλλία, στην Ελβετία, στην Αμερική, εκδηλώνεται μια σειρά απεργιών και αγώνες εναντίον της θανατικής ποινή. Και στην Κρήτη, τη μεγάλη αδυναμία του Ουγκώ, αρχίζει το μεσογειακό ηφαίστειο μιας αιμόπνιχτης εξέγερσης, που θα σκεπαστεί το 1866 από τους καπνούς και τις μεσούρανες φλόγες του Αρκαδίου. Όλα αυτά τα παγκόσμια γεγονότα τα ζει ο πολιτικός εξόριστος του Γερνεζέ, του νησιού της Μάγχης, όπου έζησε 15 χρόνια εξορίας, διωγμένος από τη δικτατορική κυβέρνηση του Ναπολέοντα του Γ΄. 

...Η αλληλογραφία του ποιητή με τους συμπατριώτες μας. Με τον κο Βαρδουλάκη, τον πρόεδρο της Επαναστατικής Κυβέρνησης στην Κρήτη, τον Ι. Ζιμπρακάκη, ένα γενναίο ανυπόταχτο στρατιωτικό, που έκανε πόλεμο στα κρητικά βουνά με τον Γουσταύο Φλουράνς, τον γνωστό ηγέτη της Παρισινής Κομμούνας αργότερα, που είχε φτάσει από τη Γαλλία στην Κρήτη για να πολεμήσει κι ακόμα με μια άλλη ενδιαφέρουσα μορφή, τον Ανδρέα Ριζόπουλο, έναν ανήσυχο δημοκράτη αγωνιστή από την Πάτρα, όπου είχε θερμή αλληλογραφία. Ο Ριζόπουλος σε ένα ταξίδι του στο νησί που είναι εξόριστος ο Ουγκώ, συνδέεται με μεγάλους Γάλλους δημοκράτες, όπως τον Γουσταύρο Φλουράνς (συγγραφέας), πρώτο φίλο του Ουγκώ, ο οποίος ήλθε στην Ελλάδα για να αγωνιστεί για την αφύπνιση των δημοκρατικών ιδιωτών, για την επανάσταση της Κρήτης, που κορυφώνεται το 1866.

Στον τόπο μας, τον Φλουράνς τον περιμένει μεγάλη περιπέτεια όπου καταδιώκεται και φυλακίζεται. Τις κρίσιμες αυτές ώρες ο Ουγκώ εξαπολύει από τον τόπο της εξορίας του ένα διάγγελμα με το οποίο στηλιτεύει την αντιδραστική κυβέρνηση της Ελλάδα, εξαίροντας το πιο αγωνιστικό πνεύμα της δημοκρατίας.

Διαβάζοντας στα χρόνια μας το διάγγελμα αυτό έχεις την εντύπωση πως είναι γραμμένη για σήμερα.

«Μπροστά σε μερικά γεγονότα βγαίνει άθελα ένας βόγκος οργής γράφει ο Βίκτωρ Ουγκώ. «Ο Γουσταύος Φλουράνς είναι νέος συγγραφέας με ταλέντο. Γιος αφοσιωμένος στην πρόοδο, ενός πατέρα αφοσιωμένου στην επιστήμη.

Όταν ξέσπασε η επανάσταση της Κρήτης πήγε εκεί. Η φύση τον έκανε στοχαστή. Η λευτεριά τον έπλασε μαχητή. Παντρεύτηκε την κρητικιά υπόθεση και πάλεψε για την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Υιοθέτησε, σαν παιδί του, αυτό το ηρωικό νησί της Κρήτης. Έχυσε αίμα και πόνεσε πάνω σ’ αυτή την κακότυχη γη. Γεύτηκε κάψα και πάγο, πείνα και δίψα. Αυτός ο Παριζιάνος πολέμησε στα Λευκά ¨Όρη των Σφακίων, υπόμεινε τραχιά καλοκαίρια και τραχείς χειμώνες, γνώρισε τα σκοτεινά πεδία του πολέμου και πολλές φορές, έπειτα από τη μάχη, κοιμήθηκε πάνω στο χιόνι, δίπλα σ’ αυτούς που κοιμόνταν πάνω στο θάνατο. Έδωσε το αίμα του. Έδωσε το χρήμα του. Και –συγκινητική λεπτομέρεια- τόφερε η τύχη να δανείσει τριακόσια φράγκα στην κυβέρνηση της Κρήτης σ’ αυτή την Κυβέρνηση την περιφρονημένη, όπως καταλαβαίνουμε, από τις Κυβερνήσεις τις χρεωμένες με δεκάδες εκατομμύρια.

« έπειτα από επίμονη αφοσίωση χρόνων, ο Γάλλος αυτός έγινε κρητικός. Η Εθνική Κρητική Συνέλευση έκανε τον Γουσταύρο μέλος της. Τον έστειλε στην Ελλάδα για να κάνει τη συνένωση και τον επιφόρτισε να βάλει στο Ελληνικό Κοινοβούλιο τους Κρητικούς βουλευτές. Στην Αθήνα, ο Φλουράνς θέλησε να δει τον Γεώργιο της Δανίας, που όπως φαίνεται είναι βασιλιάς της Ελλάδας. Ο Γουσταύρος πιάστηκε από τις Ελληνικές Αρχές.

«Σαν Γάλλος, είχε ένα δικαίωμα. Σαν Κρητικός είχε ένα καθήκον. Δικαίωμα και καθήκον καταπατήθηκαν. Η ελληνική κυβέρνηση και Γαλλική κυβέρνηση, δύο συνένοχοι, τον έβαλαν σε ένα περαστικό βαπόρι και τον εξαπέστειλαν με τη βία στη Μασσαλία. Εκεί ήταν δύσκολο να μην τον αφήσουν ελεύθερο. Αναγκάστηκαν να τον απολύσουν. Ελεύθερος, ο Γουσταύρος Φλουράνς έφυγε αμέσως για την Κρήτη. Ούτε οκτώ μέρες δεν πέρασαν έπειτα από την απέλαση του από την Αθήνα και βρέθηκε στην Κρήτη. Αυτό ήταν το καθήκον του. Ο Γουσταύρος είχε δεχθεί μια ιερή αποστολή. Ήταν ο πληρεξούσιος ενός λαού που ψυχομαχούσε. Ήταν ο θεματοφύλακας της πιο σεβαστής παρακαταθήκης του δικαιώματος ενός Έθνους. Αυτή την παρακαταθήκη ήθελε να τιμήσει. Αυτή την αποστολή ήθελε να την εκτελέσει. Γι αυτό το λόγο, επέμενε ακατάβλητα. Όμως σε μερικά βασιλικά καθεστώτα, όποιος κάνει το καθήκον του κάνει έγκλημα. Αυτή την ώρα, ο Γουσταύρος είναι εκτός νόμου. Η ελληνική κυβέρνηση τον παρακολουθεί,  η γαλλική κυβέρνηση τον παραδίνει. Κι αυτός ο αγωνιστής από την Αθήνα μου γράφει αυτά:

« Αν πιαστώ, με περιμένει το δηλητήριο, σε κάποια σκοτεινή φυλακή»

Σ’ ένα άλλο γράμμα από την Ελλάδα διαβάζουμε: «Ο Γουσταύρος Φλουράνε εγκαταλείφθηκε».«¨όχι δεν εγκαταλείφθηκε. Ας το ξέρουν οι κυβερνήσεις κι εκείνες που πιστεύουνε τον εαυτό τους δυνατό, όπως η Ρωσία κι εκείνες που νιώθουνε τον εαυτόν τους αδύναμο, όπως η Ελλάδα, εκείνες που βασανίζουνε την Πολωνία, όπως κι εκείνες που προδίδουνε την Κρήτη, ας το ξέρουνε κι ας τόχουνε στο νου τους, η Γαλλία είναι μια δύναμη άγνωστη κι απέραντη. Η Γαλλία δεν είναι αυτοκρατορία, ούτε ένας στρατός, δεν είναι γεωγραφική περιοχή ή μια μάζα από τριανταοχτώ εκατομμύρια ανθρώπους ξεκομμένους λίγο-πολύ από το δίκαιο, γιατί είναι κουρασμένοι. Η Γαλλία είναι ψυχή.

«Όχι! Η Κρήτη που την βάζουνε έξω από τα έθνη, δεν εγκαταλείφθηκε! Η αλήθεια, αυτή η μεγάλη φοβέρα, είναι εκεί κι αγρυπνάει. Οι κυβερνήσεις κοιμούνται ή κάνουνε τον κοιμισμένο, μα υπάρχουν κάπου μάτια άγρυπνα. Αυτά τα μάτια βλέπουν και δικάζουν. Αυτά τα στυλωμένα μάτια είναι τρομερά. Μια κόρη ματιού όπου συγκεντρώνεται το φως είναι επίπεδη εξακολουθεί εναντίον σε κάθε τι που είναι ψεύτικο άδικο και σκοτεινό.

«Ξέρεις γιατί οι τύραννοι, οι σουλτάνοι, οι παλιοί βασιλιάδες, οι παλιοί κώδικες και τα παλιά δόγματα γκρεμίστηκαν; Γιατί είχαν επάνω τους ριγμένα αυτό το φως. Ξέρεις γιατί έπεσε ο Ναπολέοντας; Γιατί τον παρακολουθούσε ορθή μεσ’ στο σκοτάδι, η δικαιοσύνη.

ΒΙΚΤΩΡ ΟΥΓΚΩ. 

Από τον Παύλο Κυριαζή

Δημοσιογράφος – Λογοτέχνης

Αναδημοσίευση από το περιοδικό

ΚΡΗΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ του 1965

http://www.rizaonline.gr/1/8/1101.nphtml