Δύο εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις σχετικά με την Αντίσταση στην Κρήτη.
Παραπλανητικό σαμποτάζ στο Α/Δ Καστελίου
Του Γεωργίου Ορφανάκη*
Το Σάββατο 5 Ιουλίου στο Δήμο
Καστελίου πραγματοποιήθηκε λαμπρή εκδήλωση για την 60η επέτειου Δεύτερου Σαμποτάζ, στο Α/Δ Καστελίου την 5η Ιουλίου 1943, από Άγγλους κομάντος με
οδηγούς Έλληνες βοηθούς της περιοχής κατόπιν εντολής του Συμμαχικού Στρατηγείου
της Μ. Ανατολής.
Παράλληλα στην εφημερίδα “ΠΑΤΡΙΔΑ” δημοσιεύονται άρθρα του δασκάλου κ. Γεωργίου Καλογεράκη επί δεκαήμερο και... με κουραστικές επαναλαμβανόμενες και άσχετες περιγραφές και αφηγήσεις για τους βοηθούς των βοηθών κ.λ.π., που καθίστανται ανιαρές αφού η ουσία της ενέργειας δεν θα έπρεπε να καταλαμβάνει πέραν της μίας σελίδας, αφού πρόκειται για καταστροφή 3 ή 5 α/φ, κατά την άποψή μου πιθανόν για εκτός ενεργείας αναγνωριστικών α/φων, ενώ για άλλα σημαντικότερα γεγονότα όπως η “Μάχη της Κρήτης” καταλαμβάνουν π.χ. πολύ λιγότερα φύλλα σε εφημερίδες ή περιοδικά με τα ουσιώδη στοιχεία από ένα ιστορικό γεγονός.
Θα μπορούσε η επίπονη και επαινετή εργασία του κ. Καλογεράκη να δημοσιευτεί με άλλο τίτλο όπως “Αφηγήσεις συνεργατών σαμποτέρ κατά την Κατοχή 1941-1944”.
Μπορεί οι Σύμμαχοι και κυρίως οι Βρετανοί, να προγραμμάτισαν το παραπάνω σαμποτάζ, παράλληλα με τα δύο άλλα α/δ του Ηρακλείου και Τυμπακίου, όφειλαν όμως να γνωρίζουν, ότι ως απεδείχθη ούτε βομβαρδιστικά ούτε καταδιωκτικά α/φ υπήρχαν στην Κρήτη, γιατί όλα είχαν συγκεντρωθεί για την Άμυνα της Νότιας Ιταλίας όπου είχε προετοιμασθεί η Συμμαχική απόφαση, μετά την ήττα του εφιάλτη τους, Στρατάρχη Ρόμελ στην Τυνησία τον Μάιο του 1943, και όφειλαν να γνωρίζουν επίσης ότι μόνο στην Σικελία υπήρχαν 35 α/δ και άλλα τόσα στην Ηπειρωτική Ιταλία, Σαρδηνία κ.τ.λ. να εξυπηρετήσουν α/φ του Άξονα.
Οι Γερμανοί αμυνόμενοι στην Αφρική, την άνοιξη του 1943 είχαν συγκεντρώσει στον 2ο αεροπορικό στόλο, 880 περίπου α/φ όλων των κατηγοριών. Την 10-7-1943 δε, ημέρα της αποβάσεως η δύναμη λόγω μεταστάθμευσης είχε μειωθεί στα 450 α/φη λόγω διασποράς και μεταστάθμευσης. Μήπως η σημασία του εγχειρήματος ήταν τέτοιας εμβέλειας ώστε κατέλαβε στο βιβλίο του Γεωργίου Κάβου, Γερμανοϊταλική Κατοχή και Αντίσταση 1941-1945 μία μόνο σελίδα; Αφού τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά και θα μπορούσαν να ήταν ολέθρια,, εάν εξετελούντο από τους Γερμανούς σαν αντίποινα όλοι οι συλληφθέντες από τους νομούς Ηρακλείου, Λασιθίου, Ρεθύμνης και Χανίων 190 αθώοι πολίτες (φυσιολογική αντίδραση των κατακτητών).
Εάν δεν μεσολαβούσε ο Γεν. Διοικητής Κρήτης Ιωάν. Πασαδάκης, να απελευθερωθούν 87 συλληφθέντες από την περιφέρεια Καστελίου για το σαμποτάζ, και να αποσπάσει την συγκατάθεση απελευθέρωσης του Διοικητή φρουρίου Κρήτης Πτεράρχου Μπρουνο Μπρόγιερ στις 8 Ιουλίου 1943, οι Πεδιαδίτες που εκρατούντο στο στρατόπεδο των Πεζών δεν θα εκτελούντο;
Αλήθεια θα υπήρχε σκέψη για πανηγυρισμούς για να τιμηθούν 3 άνθρωποι (προσωπικά δεν έχω καμία αντίρρηση αφού ριψοκινδύνεψαν), απέναντι σε μαυροφορεμένες μητέρες, χήρες και παιδιά των 87 αυτών θυμάτων;
Στο Α/Δ Καστελίου εκτός από τα διερχόμενα αεροσκάφη που αυξομειώνοντο, υπήρχε εντεταγμένη μία μόνο Μοίρα αναγνωριστικών αεροσκαφών η 2 (f) 123 με α/φ ju-86 και Ju-88D5, δυνάμεως 15 αεροσκαφών περίπου, που είναι λοιπόν; ο μεγάλος αριθμός αεροσκαφών που κατέστρεψαν, για να πλήξουν την LUFTWAFFE ώστε να μην μπορεί να παρενοχλήσει τη Συμμαχική απόβαση στη Νότια Ιταλία με την αλλοπρόσαλλη πληροφόρηση ότι επίκειται απόβαση στην Κρήτη;
Μήπως τα παραπλανητικά σαμποτάζ όπως τα χαρακτηρίζει ο κύριος Κάβος, των Βρετανών, αποσκοπούσαν στην προετοιμασία όχι για απόβαση στην Κρήτη αλλά στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και Δωδεκάνησα; για να επιτύχουν πολιτικούς στόχους στην περιοχή, καθώς επίσης και να δελεάσουν την Τουρκία με σκοπό να τερματίσει την ακριβοπληρωμένη ουδετερότητά της και από τις δύο πλευρές και να εμπλακεί στον πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων, με ανταλλάγματα εν αγνοία της εξορίστου Ελλην. Κυβέρνησης, την παραχώρηση της Δωδεκανήσου και την απλόχερη χορήγηση πολεμικού υλικού;
Για την οποία όμως ενέργεια των Βρετανών ο Αϊζενχάουερ ήταν αδύνατον να διασπάσει τις δυνάμεις του, για την παραπάνω ενέργεια συνηγορούντος και του προέδρου Ρούσβελτ, έτσι σώθηκαν τα Δωδεκάνησα.
Σε αντίθεση με τις συμμαχικές διαφωνίες, ο Χίτλερ συγκάλεσε στις 24 Σεπτεμβρίου 1943 σύσκεψη στο στρατηγείο του. Ορισμένοι επιτελείς του πρότειναν ότι θα ήτο φρόνιμο να αποσύρει τις δυνάμεις του από όλα τα Ελληνικά νησιά αφού με την τροπή που είχε πάρει ο πόλεμος η κατοχή τους δεν εξυπηρετούσε σε τίποτα.
Ο Χίτλερ όμως αποφάσισε να τα διατηρήσει πάση θυσία εκτιμώντας ότι ενδεχόμενη Γερμανική αποχώρηση θα αποδείκνυε την Γερμανική αδυναμία, με άμεση συνέπεια την είσοδο της Τουρκίας στον πόλεμο.
Η προπαγάνδα των Άγγλων και αποδοχή από τους αφελείς Έλληνες ότι ενδιαφέροντο για την απελευθέρωση της Κρήτης, μήπως αργότερα με μυστική συμφωνία Χίτλερ-Τσόρτσιλ (στο όνομα του δεύτερου εθυσιάζοντο οι Κρητικοί), η Μεραρχία ΜΠΕΝΤΑΚ παρέμεινε στη Δυτική Κρήτη από τον Οκτώβριο 1944 μέχρι τον Μάιο του 1945 (ενώ είχαν αναχωρήσει από την υπόλοιπη Ελλάδα) και τέλος να παραδοθούν στους Άγγλους όχι στους Έλληνες και να μεταφερθούν σε στρατόπεδα αιχμαλώτων της Αλεξάνδρειας κ.α., μήπως παίχτηκε κάποιο παιχνίδι διαφυγής μεγαλόσχημων ΝΑΖΙ προς την Νότια Αμερική με Γερμανικά αεροσκάφη μακράς ακτίνας από το Μάλεμε, ή να διατηρήσουν κάποια δύναμη παραπόδα, για πιθανή χρησιμοποίηση σε κάποιο μέτωπο κατά Ρώσων ή ΚΚΕ;
Η Βρετανική κατάληψη των Νησιών του Αιγαίου είχε οδυνηρά αποτελέσματα, προκάλεσε όπως ήταν επόμενο τους Γερμανούς που ανέθεσαν στον Διοικητή της 22ας Μ.Π. Υποστράτηγο Βάλτερ Μίλερ να αντιδράσει αστραπιαία μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, και από 9 Σεπτεμβρίου μέχρι 19 Νοεμβρίου 1943 να συγκεντρώσει μεγάλη Αεροπορική δύναμη 345 περίπου αεροσκαφών, με στρατεύματα που μεταφέρθησαν από Νότια Ελλάδα και Κρήτη και μεγάλο αριθμό πυροβόλων αεροπορικώς και δια θαλάσσης για να πλήξει τελικά και με Αλεξιπτωτιστές με 675-700 εξόδους ρίψεων μεταφορικών αεροσκαφών ju-52/3m, της περίφημης μεραρχίας Μπράντεμπουργκ του 11ου Αεροπορικού σώματος που η προπαγάνδα των Άγγλων είχε πείσει τους Κρητικούς ότι μετά τη μάχη της Κρήτης η 8η Μεραρχία Αλεξιπτωτιστών διελύθη και ποτέ στην συνέχεια δεν χρησιμοποιήθηκαν οι Αλεξιπτωτιστές.
Η επιχείρηση των νησιών στοίχισε στους Βρετανούς 187 νεκρούς, απώλεια μεγάλου αριθμού πυροβόλων και την αιχμαλωσία 3000 Βρετανών και 5500 Ιταλών με τον Άγγλο Διοικητή Ταξίαρχο Τίνλευ, να ακολουθήσει η κατάληψη της Λέρου και η εκκένωση Σάμου, Σύρου και Κω από τα Βρετανικά στρατεύματα.
Το παραπάνω γεγονός μνημονεύεται γιατί πολλά αεροσκάφη της LUFTWAFFE επιχείρησαν από το Καστέλι από Οκτώβρη 1943 μέχρι 19 Νοέμβρη 1943.
Θα μπορούσε όμως κάποιος το Β σαμποτάζ του Καστελίου να το παρομοιάσει με το σαμποτάζ της Δαμάστας, όπου ο Άγγλος λοχαγός Στάνλεϋ Μοςς, βοηθός του Λη-Φερμορ στην απαγωγή του Κράιπε την 26-4-1944, δεν του απενεμήθη το DSO (Ανώτατο Αγγλικό παράσημο για αξιωματικούς), επανήλθε στην Κρήτη για να αιματοκυλήσει τις Αρχάνες, σκοτώνοντας όλους τους Γερμανούς αξιωματικούς που διέμεναν εκεί, όπως αναφέρει στο βιβλίο του ο Ηλίας Αθανασάκης. “Η τύχη των Αρχανών και η μοίρα της Δαμάστας” και αφού δεν βρήκε υποστηρικτές, προέβη στις 8 Αυγούστου 1944 στην “Ενέδρα” κοντά στη Δαμάστα για να δείξει στους Γερμανούς πόσο δύσκολη ήταν η μετακίνηση προς τα Χανιά και επετέθη στο τεθωρακισμένο όχημα μεταφοράς αλληλογραφίας, με αποτέλεσμα 35 Γερμανοί και 10 Ιταλοί να χάσουν την ζωή τους, και τους δε Γερμανούς να αντιδρούν άμεσα με εκτέλεση 30 κατοίκων και την καταστροφή της Δαμάστας.
Δεν αναφέρομαι στο ολοκαύτωμα της Βιάννου που ξεκίνησε χωρίς λόγο εκ μέρους του...ούτε στην εξόντωση της φρουράς της Δροσιάς και το επακολουθησαν ολοκαύτωμα των Ανωγείων. Όλες ενέργειες ανορθόδοξου πολέμου!!
Η απαγωγή του Κράιπε ουσιαστικά δεν ήταν ένα μεγάλο φιάσκο; Αφού απώτερος σκοπός των Βρετανών ήταν η απαγωγή του Υποστράτηγου Βάλτερ Μίλερ υπευθύνου για την καταστροφή του εκστρατευτικού σώματος στα νησιά του Αιγαίου και ολοκαύτωμα της Βιάννου, και αντί της νύφης απήγαγαν την πεθερά, δηλαδή αντί του Μίλερ τον Κράιπε (ένα άκακο αρνίο του Ανατολικού μετώπου) και όμως μία αποτυχία με κατάλληλη προπαγάνδα έγινε μέχρι κινηματογραφική ταινία, για ένα διεθνές ρεζίλεμα... αφού θεωρήθηκε κατόρθωμα.
Αποτέλεσμα όμως αντίδρασης των Γερμανών ήταν η σύλληψη τόσων αθώων πολιτών με κίνδυνο την εκτέλεση και τόσες υλικές ζημιές που προκλήθηκαν κατά μήκος της διαδρομής των απαγωγέων. Ο υποστράτηγος Μίλερ σαν ικανότατος αξιωματικός είχε κληθεί στην Γερμανία το Μάρτιο του 1944 για την άμυνα του Δυτικού μετώπου.
Σαν απόστρατος της Αεροπορίας έχω μελετήσει κατά κόρον, ιστορικές μελέτες και αρχές του πολέμου (Κλαούζεβιτς και συνθήκη της Γενεύης) και πιστεύω απόλυτα ότι κινήσεις δολιοφθοράς από σαμποτέρ ή αντάρτες και παράνομες ομάδες κρούσεως, έχουν αντίκτυπο σε θύματα αθώων πολιτών (Η Κρήτη και το Ηράκλειο κατέχουν την πρωτιά), χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα, τα όσα αναφέρει ο Καψάλης ότι “Ο Ρόμελ έπεσε στην Κρήτη” είναι υπερβολές αν όχι φανταστικά.
Υπηρετώντας το Α/Δ Καστελίου επί διετία 1976-1978 μου δόθηκε η ευκαιρία να συλλέξω στοιχεία από όλες τις πλευρές, να συγγράψω αργότερα την Ιστορία του με αντικειμενικότητα, σήμερα μετά 25 χρόνια φρονώ ότι το Β σαμποτάζ της 5 Ιουλίου 1943 ήταν άσκοπο, αδικαιολόγητο και παραλίγο καταστρεπτικό. Ως εκ τούτου κρίνω απαραίτητο για τον Ιστορικό του μέλλοντος το συμπλήρωμα αυτό στο βιβλίο μου.
* Ο Γεώργιος Ορφανάκης είναι Σμήναρχος ε.α.
Βιβλιογραφία:
1. Γερμανοϊταλική Κατοχή και Αντίσταση 1941-1945 Γεωργ. Κάβου
2. Η Τύχη των Αρχανών και η μοίρα της Δαμάστας Ηλ. Αθανασάκη
3. Βρετανική έκθεση μετάφραση Νικ. Κοκονά
4. Περιοδικό “Πτήση” Νοε. 1993
5. Αεροπ. Ιστορία Τ.9 Μάρτιος 2001
6. Αεροπορική Ιστορία Τ. 10 Απρίλιος 2001
7. Ηittler’s Luftwaffe by Tung Wood-Bill Cunston
8. Air War for Yugoslavia Greece and Crete by Christopher Shores and Brian Gulf.
9. R.A.F. The aircraft in service since 1918 By Michael Turner.
Παράλληλα στην εφημερίδα “ΠΑΤΡΙΔΑ” δημοσιεύονται άρθρα του δασκάλου κ. Γεωργίου Καλογεράκη επί δεκαήμερο και... με κουραστικές επαναλαμβανόμενες και άσχετες περιγραφές και αφηγήσεις για τους βοηθούς των βοηθών κ.λ.π., που καθίστανται ανιαρές αφού η ουσία της ενέργειας δεν θα έπρεπε να καταλαμβάνει πέραν της μίας σελίδας, αφού πρόκειται για καταστροφή 3 ή 5 α/φ, κατά την άποψή μου πιθανόν για εκτός ενεργείας αναγνωριστικών α/φων, ενώ για άλλα σημαντικότερα γεγονότα όπως η “Μάχη της Κρήτης” καταλαμβάνουν π.χ. πολύ λιγότερα φύλλα σε εφημερίδες ή περιοδικά με τα ουσιώδη στοιχεία από ένα ιστορικό γεγονός.
Θα μπορούσε η επίπονη και επαινετή εργασία του κ. Καλογεράκη να δημοσιευτεί με άλλο τίτλο όπως “Αφηγήσεις συνεργατών σαμποτέρ κατά την Κατοχή 1941-1944”.
Μπορεί οι Σύμμαχοι και κυρίως οι Βρετανοί, να προγραμμάτισαν το παραπάνω σαμποτάζ, παράλληλα με τα δύο άλλα α/δ του Ηρακλείου και Τυμπακίου, όφειλαν όμως να γνωρίζουν, ότι ως απεδείχθη ούτε βομβαρδιστικά ούτε καταδιωκτικά α/φ υπήρχαν στην Κρήτη, γιατί όλα είχαν συγκεντρωθεί για την Άμυνα της Νότιας Ιταλίας όπου είχε προετοιμασθεί η Συμμαχική απόφαση, μετά την ήττα του εφιάλτη τους, Στρατάρχη Ρόμελ στην Τυνησία τον Μάιο του 1943, και όφειλαν να γνωρίζουν επίσης ότι μόνο στην Σικελία υπήρχαν 35 α/δ και άλλα τόσα στην Ηπειρωτική Ιταλία, Σαρδηνία κ.τ.λ. να εξυπηρετήσουν α/φ του Άξονα.
Οι Γερμανοί αμυνόμενοι στην Αφρική, την άνοιξη του 1943 είχαν συγκεντρώσει στον 2ο αεροπορικό στόλο, 880 περίπου α/φ όλων των κατηγοριών. Την 10-7-1943 δε, ημέρα της αποβάσεως η δύναμη λόγω μεταστάθμευσης είχε μειωθεί στα 450 α/φη λόγω διασποράς και μεταστάθμευσης. Μήπως η σημασία του εγχειρήματος ήταν τέτοιας εμβέλειας ώστε κατέλαβε στο βιβλίο του Γεωργίου Κάβου, Γερμανοϊταλική Κατοχή και Αντίσταση 1941-1945 μία μόνο σελίδα; Αφού τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά και θα μπορούσαν να ήταν ολέθρια,, εάν εξετελούντο από τους Γερμανούς σαν αντίποινα όλοι οι συλληφθέντες από τους νομούς Ηρακλείου, Λασιθίου, Ρεθύμνης και Χανίων 190 αθώοι πολίτες (φυσιολογική αντίδραση των κατακτητών).
Εάν δεν μεσολαβούσε ο Γεν. Διοικητής Κρήτης Ιωάν. Πασαδάκης, να απελευθερωθούν 87 συλληφθέντες από την περιφέρεια Καστελίου για το σαμποτάζ, και να αποσπάσει την συγκατάθεση απελευθέρωσης του Διοικητή φρουρίου Κρήτης Πτεράρχου Μπρουνο Μπρόγιερ στις 8 Ιουλίου 1943, οι Πεδιαδίτες που εκρατούντο στο στρατόπεδο των Πεζών δεν θα εκτελούντο;
Αλήθεια θα υπήρχε σκέψη για πανηγυρισμούς για να τιμηθούν 3 άνθρωποι (προσωπικά δεν έχω καμία αντίρρηση αφού ριψοκινδύνεψαν), απέναντι σε μαυροφορεμένες μητέρες, χήρες και παιδιά των 87 αυτών θυμάτων;
Στο Α/Δ Καστελίου εκτός από τα διερχόμενα αεροσκάφη που αυξομειώνοντο, υπήρχε εντεταγμένη μία μόνο Μοίρα αναγνωριστικών αεροσκαφών η 2 (f) 123 με α/φ ju-86 και Ju-88D5, δυνάμεως 15 αεροσκαφών περίπου, που είναι λοιπόν; ο μεγάλος αριθμός αεροσκαφών που κατέστρεψαν, για να πλήξουν την LUFTWAFFE ώστε να μην μπορεί να παρενοχλήσει τη Συμμαχική απόβαση στη Νότια Ιταλία με την αλλοπρόσαλλη πληροφόρηση ότι επίκειται απόβαση στην Κρήτη;
Μήπως τα παραπλανητικά σαμποτάζ όπως τα χαρακτηρίζει ο κύριος Κάβος, των Βρετανών, αποσκοπούσαν στην προετοιμασία όχι για απόβαση στην Κρήτη αλλά στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και Δωδεκάνησα; για να επιτύχουν πολιτικούς στόχους στην περιοχή, καθώς επίσης και να δελεάσουν την Τουρκία με σκοπό να τερματίσει την ακριβοπληρωμένη ουδετερότητά της και από τις δύο πλευρές και να εμπλακεί στον πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων, με ανταλλάγματα εν αγνοία της εξορίστου Ελλην. Κυβέρνησης, την παραχώρηση της Δωδεκανήσου και την απλόχερη χορήγηση πολεμικού υλικού;
Για την οποία όμως ενέργεια των Βρετανών ο Αϊζενχάουερ ήταν αδύνατον να διασπάσει τις δυνάμεις του, για την παραπάνω ενέργεια συνηγορούντος και του προέδρου Ρούσβελτ, έτσι σώθηκαν τα Δωδεκάνησα.
Σε αντίθεση με τις συμμαχικές διαφωνίες, ο Χίτλερ συγκάλεσε στις 24 Σεπτεμβρίου 1943 σύσκεψη στο στρατηγείο του. Ορισμένοι επιτελείς του πρότειναν ότι θα ήτο φρόνιμο να αποσύρει τις δυνάμεις του από όλα τα Ελληνικά νησιά αφού με την τροπή που είχε πάρει ο πόλεμος η κατοχή τους δεν εξυπηρετούσε σε τίποτα.
Ο Χίτλερ όμως αποφάσισε να τα διατηρήσει πάση θυσία εκτιμώντας ότι ενδεχόμενη Γερμανική αποχώρηση θα αποδείκνυε την Γερμανική αδυναμία, με άμεση συνέπεια την είσοδο της Τουρκίας στον πόλεμο.
Η προπαγάνδα των Άγγλων και αποδοχή από τους αφελείς Έλληνες ότι ενδιαφέροντο για την απελευθέρωση της Κρήτης, μήπως αργότερα με μυστική συμφωνία Χίτλερ-Τσόρτσιλ (στο όνομα του δεύτερου εθυσιάζοντο οι Κρητικοί), η Μεραρχία ΜΠΕΝΤΑΚ παρέμεινε στη Δυτική Κρήτη από τον Οκτώβριο 1944 μέχρι τον Μάιο του 1945 (ενώ είχαν αναχωρήσει από την υπόλοιπη Ελλάδα) και τέλος να παραδοθούν στους Άγγλους όχι στους Έλληνες και να μεταφερθούν σε στρατόπεδα αιχμαλώτων της Αλεξάνδρειας κ.α., μήπως παίχτηκε κάποιο παιχνίδι διαφυγής μεγαλόσχημων ΝΑΖΙ προς την Νότια Αμερική με Γερμανικά αεροσκάφη μακράς ακτίνας από το Μάλεμε, ή να διατηρήσουν κάποια δύναμη παραπόδα, για πιθανή χρησιμοποίηση σε κάποιο μέτωπο κατά Ρώσων ή ΚΚΕ;
Η Βρετανική κατάληψη των Νησιών του Αιγαίου είχε οδυνηρά αποτελέσματα, προκάλεσε όπως ήταν επόμενο τους Γερμανούς που ανέθεσαν στον Διοικητή της 22ας Μ.Π. Υποστράτηγο Βάλτερ Μίλερ να αντιδράσει αστραπιαία μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, και από 9 Σεπτεμβρίου μέχρι 19 Νοεμβρίου 1943 να συγκεντρώσει μεγάλη Αεροπορική δύναμη 345 περίπου αεροσκαφών, με στρατεύματα που μεταφέρθησαν από Νότια Ελλάδα και Κρήτη και μεγάλο αριθμό πυροβόλων αεροπορικώς και δια θαλάσσης για να πλήξει τελικά και με Αλεξιπτωτιστές με 675-700 εξόδους ρίψεων μεταφορικών αεροσκαφών ju-52/3m, της περίφημης μεραρχίας Μπράντεμπουργκ του 11ου Αεροπορικού σώματος που η προπαγάνδα των Άγγλων είχε πείσει τους Κρητικούς ότι μετά τη μάχη της Κρήτης η 8η Μεραρχία Αλεξιπτωτιστών διελύθη και ποτέ στην συνέχεια δεν χρησιμοποιήθηκαν οι Αλεξιπτωτιστές.
Η επιχείρηση των νησιών στοίχισε στους Βρετανούς 187 νεκρούς, απώλεια μεγάλου αριθμού πυροβόλων και την αιχμαλωσία 3000 Βρετανών και 5500 Ιταλών με τον Άγγλο Διοικητή Ταξίαρχο Τίνλευ, να ακολουθήσει η κατάληψη της Λέρου και η εκκένωση Σάμου, Σύρου και Κω από τα Βρετανικά στρατεύματα.
Το παραπάνω γεγονός μνημονεύεται γιατί πολλά αεροσκάφη της LUFTWAFFE επιχείρησαν από το Καστέλι από Οκτώβρη 1943 μέχρι 19 Νοέμβρη 1943.
Θα μπορούσε όμως κάποιος το Β σαμποτάζ του Καστελίου να το παρομοιάσει με το σαμποτάζ της Δαμάστας, όπου ο Άγγλος λοχαγός Στάνλεϋ Μοςς, βοηθός του Λη-Φερμορ στην απαγωγή του Κράιπε την 26-4-1944, δεν του απενεμήθη το DSO (Ανώτατο Αγγλικό παράσημο για αξιωματικούς), επανήλθε στην Κρήτη για να αιματοκυλήσει τις Αρχάνες, σκοτώνοντας όλους τους Γερμανούς αξιωματικούς που διέμεναν εκεί, όπως αναφέρει στο βιβλίο του ο Ηλίας Αθανασάκης. “Η τύχη των Αρχανών και η μοίρα της Δαμάστας” και αφού δεν βρήκε υποστηρικτές, προέβη στις 8 Αυγούστου 1944 στην “Ενέδρα” κοντά στη Δαμάστα για να δείξει στους Γερμανούς πόσο δύσκολη ήταν η μετακίνηση προς τα Χανιά και επετέθη στο τεθωρακισμένο όχημα μεταφοράς αλληλογραφίας, με αποτέλεσμα 35 Γερμανοί και 10 Ιταλοί να χάσουν την ζωή τους, και τους δε Γερμανούς να αντιδρούν άμεσα με εκτέλεση 30 κατοίκων και την καταστροφή της Δαμάστας.
Δεν αναφέρομαι στο ολοκαύτωμα της Βιάννου που ξεκίνησε χωρίς λόγο εκ μέρους του...ούτε στην εξόντωση της φρουράς της Δροσιάς και το επακολουθησαν ολοκαύτωμα των Ανωγείων. Όλες ενέργειες ανορθόδοξου πολέμου!!
Η απαγωγή του Κράιπε ουσιαστικά δεν ήταν ένα μεγάλο φιάσκο; Αφού απώτερος σκοπός των Βρετανών ήταν η απαγωγή του Υποστράτηγου Βάλτερ Μίλερ υπευθύνου για την καταστροφή του εκστρατευτικού σώματος στα νησιά του Αιγαίου και ολοκαύτωμα της Βιάννου, και αντί της νύφης απήγαγαν την πεθερά, δηλαδή αντί του Μίλερ τον Κράιπε (ένα άκακο αρνίο του Ανατολικού μετώπου) και όμως μία αποτυχία με κατάλληλη προπαγάνδα έγινε μέχρι κινηματογραφική ταινία, για ένα διεθνές ρεζίλεμα... αφού θεωρήθηκε κατόρθωμα.
Αποτέλεσμα όμως αντίδρασης των Γερμανών ήταν η σύλληψη τόσων αθώων πολιτών με κίνδυνο την εκτέλεση και τόσες υλικές ζημιές που προκλήθηκαν κατά μήκος της διαδρομής των απαγωγέων. Ο υποστράτηγος Μίλερ σαν ικανότατος αξιωματικός είχε κληθεί στην Γερμανία το Μάρτιο του 1944 για την άμυνα του Δυτικού μετώπου.
Σαν απόστρατος της Αεροπορίας έχω μελετήσει κατά κόρον, ιστορικές μελέτες και αρχές του πολέμου (Κλαούζεβιτς και συνθήκη της Γενεύης) και πιστεύω απόλυτα ότι κινήσεις δολιοφθοράς από σαμποτέρ ή αντάρτες και παράνομες ομάδες κρούσεως, έχουν αντίκτυπο σε θύματα αθώων πολιτών (Η Κρήτη και το Ηράκλειο κατέχουν την πρωτιά), χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα, τα όσα αναφέρει ο Καψάλης ότι “Ο Ρόμελ έπεσε στην Κρήτη” είναι υπερβολές αν όχι φανταστικά.
Υπηρετώντας το Α/Δ Καστελίου επί διετία 1976-1978 μου δόθηκε η ευκαιρία να συλλέξω στοιχεία από όλες τις πλευρές, να συγγράψω αργότερα την Ιστορία του με αντικειμενικότητα, σήμερα μετά 25 χρόνια φρονώ ότι το Β σαμποτάζ της 5 Ιουλίου 1943 ήταν άσκοπο, αδικαιολόγητο και παραλίγο καταστρεπτικό. Ως εκ τούτου κρίνω απαραίτητο για τον Ιστορικό του μέλλοντος το συμπλήρωμα αυτό στο βιβλίο μου.
* Ο Γεώργιος Ορφανάκης είναι Σμήναρχος ε.α.
Βιβλιογραφία:
1. Γερμανοϊταλική Κατοχή και Αντίσταση 1941-1945 Γεωργ. Κάβου
2. Η Τύχη των Αρχανών και η μοίρα της Δαμάστας Ηλ. Αθανασάκη
3. Βρετανική έκθεση μετάφραση Νικ. Κοκονά
4. Περιοδικό “Πτήση” Νοε. 1993
5. Αεροπ. Ιστορία Τ.9 Μάρτιος 2001
6. Αεροπορική Ιστορία Τ. 10 Απρίλιος 2001
7. Ηittler’s Luftwaffe by Tung Wood-Bill Cunston
8. Air War for Yugoslavia Greece and Crete by Christopher Shores and Brian Gulf.
9. R.A.F. The aircraft in service since 1918 By Michael Turner.
Αρθογράφος: Πατρίς
Ημερομηνία δημοσίευσης: 23/7/2003
Ημερομηνία δημοσίευσης: 23/7/2003
Απάντησις εις τον Γεώργιον Ορφανάκη
σμήναρχον ε.α.
Του Εμμ. Μπαντουβά *
Η παρέμβασις του αξιοτίμου
κου σμηνάρχου Γεωργίου Ορφανάκη ανεπιλήπτου αξιωματικού, υπήρξε επίκαιρος μεν,
αλλά λίαν ατυχής και επίμεπτος δια Ελληνα αξιωματικόν και μάλιστα Κρήτα.
1ον) Η Εθνική Αντίστασις Κρήτης ως αύτη ανεμετρήθη με τον πλέον βάρβαρον και στυγνόν κατακτητήν του 20ου αιώνος, εις παγκόσμιον κλίμακα, δεν πρέπει να κρίνεται και να συσχετίζεται ή να βαθμολογείται από την Συμμαχικήν ή Ελληνικήν Πολιτικήν και στρατιωτικήν στρατηγικήν και τακτικήν εναντίον του άξονος. Ο μόνος κοινός παρονομαστής Εθνικής Αντιστάσεως Κρήτης και συμμάχων, αλλά και πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της Ελλάδος ήτο ο κοινός στόχος της νίκης.
2ον) Εις τα σημεία εις τα οποία απεφάνθη ο σμήμαρχος του αναγνωρίζω αναλυτικήν ιστορικήν επιμέλειαν και ανθρωπιστικήν ευαισθησίαν, ουδεμίαν όμως έχουσαν σημασίαν με το ανακύψαν θέμα.
3ον) Είμαι ο τελευταίος επιζών εκ των πρωταγωνιστών των Μπαντουβάδων μετά του εξαδέλφου μου Ζαχ. Κ. Μπαντουβά και διευκρινίζω ότι εις την Κρήτην, η Εθνική Αντίστασις από την μάχην κατά των αλεξιπτωτιστών μέχρι την ορκομωσίαν της πρώτης εις τον κόσμον της Ευρώπης Αντιστάσεως 2.6.41 και μέχρι της λήξεως του πολέμου 1945, απετέλεσε την μόνην παραδειγματικήν συνισταμένην δύναμιν Αντιστάσεως, η οποία εφύλαξε Θερμοπύλες ζωής, τιμής, ενότητας και αποφυγής αδελφοκτόνου μακελειού παρά τας φιλοτίμους προσπαθείας των κατ’ ευφημισμόν συμμάχων Ρώσων και Αγγλοσαξώνων.
4ον) Πάσσαλος πασσάλω εκκρούεται. Η ανοχή και υποταγή εις τον κατακτητήν συμπίπτει με συνενοχήν (όρα Αριστοτέλης, Δημοσθένης). Αντίκρυσμα και αντίλυτρον της αξίας της ελευθερίας είναι η προσφορά και εν ανάγκη θυσία της ζωής, άλλως εάν εθέλατε να επιτύχετε αποφυγήν εκτελέσεων, βασανιστηρίων και αναγκαιότητα δουλοφρόνων επιτρόπων ως του Πασσαδάκη, τότε οφείλετε ευθέως να υποστηρίξετε ότι κακώς ο Ι. Μεταξάς δεν απεδέχθη παράδοσιν λόγω υπερτέρων δυνάμεων του άξονος και επίσης κακώς επί χιλιετηρίδας οι πρόγονοι μας εμάχοντο και ενικούσαν κατά υπερτέρων δυνάμεων δια εθνικήν ελευθερίαν, γεγονός το οποίον σημαίνει εάν επεκράτει ότι απ’ αιώνων πολλών δεν θα υπήρχε Ελλάς.
5ον) Το ανυποχώρητον επίταγμα ελευθερία ή θάνατος αποτελεί την πεμπτουσίαν της στρατιωτικής τιμής την οποίαν πρώτος εσείς ως Ανώτατος Ελλην αξιωματικός εβιώσατε μαζί με όλους τους άλλους κι ωρκίσθητε να φυλάσσετε.
6ον) Υπάρχουν στοιχεία να αποδειχθεί ότι η συμβολή της Κρητικής Αντιστάσεως υπήρξε καταλυτική στην ήττα του άξονος τόσον εις την Αίγυπτον (Ρόμμελ) όσον κι εις το Ανατολικόν μέτωπον. Διότι εδώ κατηργήθη το αήττητον μέχρι τότε του άξονος, εδώ η ψυχή ενίκησε το ατσάλι της ύλης (βλέπε συγκλονιστικόν ύμνον των τότε εχθρών μας Ιαπώνων εις εφημερίδα Τόκιο δια την μάχην της Κρήτης, προτάσεως περί παγκοσμίου αναγορεύσεως Τάγματος ιπποτών της Κρήτης).
7ον) Οθεν το δεύτερον σαμποτάζ του Καστελλίου περί ου ο λόγος υπήρξεν πυρσός αυτοθυσίας, εθελοθυσίας και προσφοράς ολοκαυτώματος ηρωικών ανδρών ως και του τιμηθέντος Κειμ. Ζωγραφάκη, πυρσός που εφώτισε με την λάμψη του όχι μόνον τα κουφάρια του αδυσωπήτου κατακτητού, αλλά και το σκότος της τυραννίας και εθέρμανε την καρδιά και ψυχήν των σκλάβων. Η συμμετοχή του πατέρα μου Γιάννη Μπαντουβά στην ομάδα που έστειλε το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, επεκύρωνε την πάνδημον συμμετοχήν της ψυχής του κρητικού λαού, υπεράνω συμμαχικών επιτρόπων και διαταγών.
Η μετάδοσις εις το στρατηγείον του Καΐρου σημαντικών πληροφοριών συνέβαλε εις την σωτηρίαν της Αιγύπτου το θέρος του 1942 και στην νίκη των συμμάχων στο Ελ Αλαμέϊν. Πρωταγωνισταί αυτών των επιτυχιών ήσαν οι κρητικαί μυστικαί οργανώσεις αντιστάσεως, πληροφοριών και δολιοφθοράς αι οποίαι έδρασαν εις Κρήτη με την συνεργασίαν Βρετανών αξιωματικών. Το σχέδιον Ερμής του Χίτλερ δια την Κρήτην με βεβαίαν πρόβλεψιν την κατάληψιν της έως 21-22 Μαΐου απέβλεπε εις άμεσον εισβολήν εν συνεχεία εις Ρωσίαν και κατάληψιν της Μόσχας. Κυκλωτική κίνησιν κατά των Ρώσων από τα νότια με διείσδυσιν στον Καύκασον μέσω Παλαιστίνης, Ιράκ και Περσίας με κατάληψιν των μεγαλυτέρων αποθεμάτων πετρελαίου του κόσμου. Δι’ αυτό η κατοχή της Κρήτης και Κύπρου εθεωρείτο αναγκαία δι’ ο και έκαστος αλεξιπτωτιστής διέθετε δύο αλεξίπτωτα. Λόγω των βαρειών απωλειών των Γερμανών εις Κρήτη (6.514 αλεξιπτωτισταί και 220 αεροσκάφη) κυρίως εκ του λαϊκού στοιχείου, ο Χίτλερ έχασε ολόκληρον την Μέσην Ανατολήν. Ο φασισμός ηττήθη εις Αλβανίαν και ο Ναζισμός εις Κρήτην. Σφάλμα ο μη εξοπλισμός του κρητικού λαού, εκ φόβου ανατροπής της κυβερνήσεως. Πρώτη αντίστασις της Κρήτης την 2.6.41 όταν υπό την αρχηγίαν του Εμμ. Μπαντουβά εγένετο ορκομωσία των αγωνιστών εις Χαμουτζή σπήλαιον του Αη Σύλλα υπό τας ευλογίας του ιερομονάχου Σωφρονίου της ιστορικής Μονής Αγ. Γεωργίου Επανωσήφη. Η απόφασις του συμμαχικού στρατηγίου ν’ ανοίξουν τα φράγματα του πορθμού Port Side προς ανάσχεσιν της προελάσεως του Ρόμμελ, εματαιώθη λόγω των συνεχών μεγάλης σπουδαιότητος πληροφοριών της Κρητικής Αντιστάσεως 1941-1942 δια τας κινήσεις και ανεφοδιασμόν που οι Γερμανοί στην Κρήτην επιχειρούσαν δια τα μέτωπα της Αφρικής. Ο ένας ασύρματος έδρευε πλησίον του αρχηγείου Μπαντουβά εις Λασίθι με τον λοχαγόν Αγγλο Σάντυ Ρέντελ και ο άλλος εις Δυτικήν Κρήτην υπό τον Τομ Νταμπαμπιν αντισυν/ρχην και Βάμβουκα.
Ούτω τα μεταγωγικά αεροπλάνα που απεγειώθησαν από το αεροδρόμιον του Τυμπακίου, το Βαμβακόπουλο με τις αποθήκες εις Χανιά, η μεγάλη νηοπομπή μεταφοράς υλικού και στρατού με τμηματικόν απόπλουν μέχρι 8 Ιουλίου 1942 δια Τομπρούκ και άλλαι αποστολαί υπέστησαν πανωλεθρίαν αεροπορικήν και ναυτικήν χάριν των ακριβών και εγκαίρων πληροφοριών της Κρητικής Αντιστάσεως.
Ολα τα τηλεγραφήματα του Ρόμμελ περί αδυναμιών και ανεπαρκειών του που εστέλνοντο στο Ανώτατον Στρατηγείον εις Βερολίνον και εις τον Κάϊτελ, απεκαλύπτοντο από τους ιδικούς μας ασυρμάτους. Το 1943 τα σαμποτάζ στην Κρήτη παρεπλάνησαν τον άξονα δια τας προθέσεις των συμμάχων και διηυκόλυναν την απόβασιν εις την Σικελίαν. Η νίκη των συμμάχων στο Ελ Αλαμέϊν και η απόβασις των Αμερικανών εις την γαλλικήν βόρειαν Αφρικήν, εν συνδυασμώ με την ιδικήν μας Παγκρήτιον επιθετικήν δραστηριότητα πανταχόθεν, εις ην και εγώ έλαβον ενεργόν μαχητικόν μέρος πλησίον του πατρός μου, και των θείων μου Μανώλη, Χρήστον, Ζαχάρη και Νίκον Μπαντουβά, είχον σχεδόν καταπείσει τον κατακτητήν περί επικειμένης αποβάσεως εις Κρήτην, ώστε να διατηρούν ισχυράς δυνάμεις εις Κρήτην και να μην τας μεταφέρουν εις Σικελίαν. Οι γενικοί αγώνες, οι οποίοι αξιούν πανανθρωπίνην ελευθερίαν ως ήτο τότε της Κρήτης, απαιτούσαν γενικάς θυσίας με πρόταξιν και πρωτοπορείαν εις την εκ του συστάδην αναμέτρησιν των ιδίων των αρχηγών, ως ήσαν τα μέλη της οικογενείας μας, αυτό το ολοκαύτωμα από του άκρου των Χανίων μέχρι του άκρου της Ανατολικής Κρήτης και εκαθήλωσε και έφερε εις αδιέξοδον τον κατακτητήν με φοβερά αντίποινα και λυσσώδη αντίδραση και με επισήμανση ότι ο μοναδικός αίτιος ήτο ο Μπαντουβάς (Τσιλίβδικα, Καλλικράτης, Σελιά, Καλή Συκιά, Βιάννη με 13 χωριά και εκατοντάδες μετόχια). Παρά τας αντιρρήσεις του σμηνάρχου, ημείς και τότε και τώρα και υποστηρίζομεν και αποδεικνύομεν ότι έχομε συστοιχισθεί ισαξίως με τα αδέλφια μας στο Ζάλογγο, στο Αρκάδι, στο Μανιάκι,, στο Σούλι κ.α. Διαφωνεί και ο Λιφέρμορ διότι ασφαλώς δεν μοιάζει με τον Λόρδο Βύρωνα.
Στην σημερινή καταισχύνη της φυγομαχίας και του εξευτελισμού της πολιτικής ηγεσίας ας καταγραφεί ότι ημείς δεν ραίνομε τας κεφαλάς των εχθρών του ελληνισμού και χριστιανισμού με άνθη και υποταγήν, αλλά ενεργούμε ως οι μακρυνοί και κοντινοί πρόγονοί μας.
*Ο Ε.Ι. Μπαντουβάς
είναι καθηγητής Χειρ/κής Παν/μίου Αθηνών
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1) Βαρώνος Φον Ντερ Χαϊντε. Η επιστροφή του Δαίδαλου, 1945.
2) Αγγλική Στρατιωτική Επιθεώρησις Ελλάς-Κρήτη του Κρίστοφερ Μπάκλεϊ (σελ. 303), 1946.
3) Hide And Seek. Ξαν Φίλντιγκ λοχαγός της 133 Force, 1947.
4) Γ. Ψυχουντάκης The Cretan Runner.
5) Γ. Στρατηγάκης, Αξ. Γεν. Επιτ. Στρατού. Η Μάχη της Κρήτης, 1950.
6) D. Davin-CRETE (σελ. 84). Νεοζηλανδός Ιστορικός.
7) Γιάννης Μανωλικάκης “Ο Γολγοθάς της Κρήτης”.
8) Εκθεσις Καπετάν Μανώλη Μπαντουβά προς το Γ.Ε.Σ. για τη μάχη και την Αντίσταση στην Κρήτη.
9) Γ. Χαροκόπου “Το φρούριο Κρήτης”, 1941-1944.
10) Αυστραλός πολεμικός ανταποκριτής, Τζων Χεδεριγκτων, Βιβλίον “AIR BORNE INVASION”, από τη σελίδα 71.
11) Ναύαρχος Αντριου Κάνιγκαμ, αρχηγός αγγλικού στόλου της Μεσογείου “A SAILOR’S ODYSSEY”.
12) Βιβλίον Σάντυ Ρέντελ “Appointment in Crete”, 1943.
13) “Operation Victory” του Ντε Γκιγιαρντ διευθυντού του Α2 του στρατηγείου του Καϊρου υποστράτηγου.
14) Ντένις Ρίτσαρντς και Χίλαρυ Σώντερς, Αγγλων ιστορικών συγγραφέων.
15) “The Filibusters. English History. Second International War”.
16) Βιβλίον Αγγλων συγγραφέων Τζάκομσεν και Ρούβερ.
1ον) Η Εθνική Αντίστασις Κρήτης ως αύτη ανεμετρήθη με τον πλέον βάρβαρον και στυγνόν κατακτητήν του 20ου αιώνος, εις παγκόσμιον κλίμακα, δεν πρέπει να κρίνεται και να συσχετίζεται ή να βαθμολογείται από την Συμμαχικήν ή Ελληνικήν Πολιτικήν και στρατιωτικήν στρατηγικήν και τακτικήν εναντίον του άξονος. Ο μόνος κοινός παρονομαστής Εθνικής Αντιστάσεως Κρήτης και συμμάχων, αλλά και πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της Ελλάδος ήτο ο κοινός στόχος της νίκης.
2ον) Εις τα σημεία εις τα οποία απεφάνθη ο σμήμαρχος του αναγνωρίζω αναλυτικήν ιστορικήν επιμέλειαν και ανθρωπιστικήν ευαισθησίαν, ουδεμίαν όμως έχουσαν σημασίαν με το ανακύψαν θέμα.
3ον) Είμαι ο τελευταίος επιζών εκ των πρωταγωνιστών των Μπαντουβάδων μετά του εξαδέλφου μου Ζαχ. Κ. Μπαντουβά και διευκρινίζω ότι εις την Κρήτην, η Εθνική Αντίστασις από την μάχην κατά των αλεξιπτωτιστών μέχρι την ορκομωσίαν της πρώτης εις τον κόσμον της Ευρώπης Αντιστάσεως 2.6.41 και μέχρι της λήξεως του πολέμου 1945, απετέλεσε την μόνην παραδειγματικήν συνισταμένην δύναμιν Αντιστάσεως, η οποία εφύλαξε Θερμοπύλες ζωής, τιμής, ενότητας και αποφυγής αδελφοκτόνου μακελειού παρά τας φιλοτίμους προσπαθείας των κατ’ ευφημισμόν συμμάχων Ρώσων και Αγγλοσαξώνων.
4ον) Πάσσαλος πασσάλω εκκρούεται. Η ανοχή και υποταγή εις τον κατακτητήν συμπίπτει με συνενοχήν (όρα Αριστοτέλης, Δημοσθένης). Αντίκρυσμα και αντίλυτρον της αξίας της ελευθερίας είναι η προσφορά και εν ανάγκη θυσία της ζωής, άλλως εάν εθέλατε να επιτύχετε αποφυγήν εκτελέσεων, βασανιστηρίων και αναγκαιότητα δουλοφρόνων επιτρόπων ως του Πασσαδάκη, τότε οφείλετε ευθέως να υποστηρίξετε ότι κακώς ο Ι. Μεταξάς δεν απεδέχθη παράδοσιν λόγω υπερτέρων δυνάμεων του άξονος και επίσης κακώς επί χιλιετηρίδας οι πρόγονοι μας εμάχοντο και ενικούσαν κατά υπερτέρων δυνάμεων δια εθνικήν ελευθερίαν, γεγονός το οποίον σημαίνει εάν επεκράτει ότι απ’ αιώνων πολλών δεν θα υπήρχε Ελλάς.
5ον) Το ανυποχώρητον επίταγμα ελευθερία ή θάνατος αποτελεί την πεμπτουσίαν της στρατιωτικής τιμής την οποίαν πρώτος εσείς ως Ανώτατος Ελλην αξιωματικός εβιώσατε μαζί με όλους τους άλλους κι ωρκίσθητε να φυλάσσετε.
6ον) Υπάρχουν στοιχεία να αποδειχθεί ότι η συμβολή της Κρητικής Αντιστάσεως υπήρξε καταλυτική στην ήττα του άξονος τόσον εις την Αίγυπτον (Ρόμμελ) όσον κι εις το Ανατολικόν μέτωπον. Διότι εδώ κατηργήθη το αήττητον μέχρι τότε του άξονος, εδώ η ψυχή ενίκησε το ατσάλι της ύλης (βλέπε συγκλονιστικόν ύμνον των τότε εχθρών μας Ιαπώνων εις εφημερίδα Τόκιο δια την μάχην της Κρήτης, προτάσεως περί παγκοσμίου αναγορεύσεως Τάγματος ιπποτών της Κρήτης).
7ον) Οθεν το δεύτερον σαμποτάζ του Καστελλίου περί ου ο λόγος υπήρξεν πυρσός αυτοθυσίας, εθελοθυσίας και προσφοράς ολοκαυτώματος ηρωικών ανδρών ως και του τιμηθέντος Κειμ. Ζωγραφάκη, πυρσός που εφώτισε με την λάμψη του όχι μόνον τα κουφάρια του αδυσωπήτου κατακτητού, αλλά και το σκότος της τυραννίας και εθέρμανε την καρδιά και ψυχήν των σκλάβων. Η συμμετοχή του πατέρα μου Γιάννη Μπαντουβά στην ομάδα που έστειλε το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, επεκύρωνε την πάνδημον συμμετοχήν της ψυχής του κρητικού λαού, υπεράνω συμμαχικών επιτρόπων και διαταγών.
Η μετάδοσις εις το στρατηγείον του Καΐρου σημαντικών πληροφοριών συνέβαλε εις την σωτηρίαν της Αιγύπτου το θέρος του 1942 και στην νίκη των συμμάχων στο Ελ Αλαμέϊν. Πρωταγωνισταί αυτών των επιτυχιών ήσαν οι κρητικαί μυστικαί οργανώσεις αντιστάσεως, πληροφοριών και δολιοφθοράς αι οποίαι έδρασαν εις Κρήτη με την συνεργασίαν Βρετανών αξιωματικών. Το σχέδιον Ερμής του Χίτλερ δια την Κρήτην με βεβαίαν πρόβλεψιν την κατάληψιν της έως 21-22 Μαΐου απέβλεπε εις άμεσον εισβολήν εν συνεχεία εις Ρωσίαν και κατάληψιν της Μόσχας. Κυκλωτική κίνησιν κατά των Ρώσων από τα νότια με διείσδυσιν στον Καύκασον μέσω Παλαιστίνης, Ιράκ και Περσίας με κατάληψιν των μεγαλυτέρων αποθεμάτων πετρελαίου του κόσμου. Δι’ αυτό η κατοχή της Κρήτης και Κύπρου εθεωρείτο αναγκαία δι’ ο και έκαστος αλεξιπτωτιστής διέθετε δύο αλεξίπτωτα. Λόγω των βαρειών απωλειών των Γερμανών εις Κρήτη (6.514 αλεξιπτωτισταί και 220 αεροσκάφη) κυρίως εκ του λαϊκού στοιχείου, ο Χίτλερ έχασε ολόκληρον την Μέσην Ανατολήν. Ο φασισμός ηττήθη εις Αλβανίαν και ο Ναζισμός εις Κρήτην. Σφάλμα ο μη εξοπλισμός του κρητικού λαού, εκ φόβου ανατροπής της κυβερνήσεως. Πρώτη αντίστασις της Κρήτης την 2.6.41 όταν υπό την αρχηγίαν του Εμμ. Μπαντουβά εγένετο ορκομωσία των αγωνιστών εις Χαμουτζή σπήλαιον του Αη Σύλλα υπό τας ευλογίας του ιερομονάχου Σωφρονίου της ιστορικής Μονής Αγ. Γεωργίου Επανωσήφη. Η απόφασις του συμμαχικού στρατηγίου ν’ ανοίξουν τα φράγματα του πορθμού Port Side προς ανάσχεσιν της προελάσεως του Ρόμμελ, εματαιώθη λόγω των συνεχών μεγάλης σπουδαιότητος πληροφοριών της Κρητικής Αντιστάσεως 1941-1942 δια τας κινήσεις και ανεφοδιασμόν που οι Γερμανοί στην Κρήτην επιχειρούσαν δια τα μέτωπα της Αφρικής. Ο ένας ασύρματος έδρευε πλησίον του αρχηγείου Μπαντουβά εις Λασίθι με τον λοχαγόν Αγγλο Σάντυ Ρέντελ και ο άλλος εις Δυτικήν Κρήτην υπό τον Τομ Νταμπαμπιν αντισυν/ρχην και Βάμβουκα.
Ούτω τα μεταγωγικά αεροπλάνα που απεγειώθησαν από το αεροδρόμιον του Τυμπακίου, το Βαμβακόπουλο με τις αποθήκες εις Χανιά, η μεγάλη νηοπομπή μεταφοράς υλικού και στρατού με τμηματικόν απόπλουν μέχρι 8 Ιουλίου 1942 δια Τομπρούκ και άλλαι αποστολαί υπέστησαν πανωλεθρίαν αεροπορικήν και ναυτικήν χάριν των ακριβών και εγκαίρων πληροφοριών της Κρητικής Αντιστάσεως.
Ολα τα τηλεγραφήματα του Ρόμμελ περί αδυναμιών και ανεπαρκειών του που εστέλνοντο στο Ανώτατον Στρατηγείον εις Βερολίνον και εις τον Κάϊτελ, απεκαλύπτοντο από τους ιδικούς μας ασυρμάτους. Το 1943 τα σαμποτάζ στην Κρήτη παρεπλάνησαν τον άξονα δια τας προθέσεις των συμμάχων και διηυκόλυναν την απόβασιν εις την Σικελίαν. Η νίκη των συμμάχων στο Ελ Αλαμέϊν και η απόβασις των Αμερικανών εις την γαλλικήν βόρειαν Αφρικήν, εν συνδυασμώ με την ιδικήν μας Παγκρήτιον επιθετικήν δραστηριότητα πανταχόθεν, εις ην και εγώ έλαβον ενεργόν μαχητικόν μέρος πλησίον του πατρός μου, και των θείων μου Μανώλη, Χρήστον, Ζαχάρη και Νίκον Μπαντουβά, είχον σχεδόν καταπείσει τον κατακτητήν περί επικειμένης αποβάσεως εις Κρήτην, ώστε να διατηρούν ισχυράς δυνάμεις εις Κρήτην και να μην τας μεταφέρουν εις Σικελίαν. Οι γενικοί αγώνες, οι οποίοι αξιούν πανανθρωπίνην ελευθερίαν ως ήτο τότε της Κρήτης, απαιτούσαν γενικάς θυσίας με πρόταξιν και πρωτοπορείαν εις την εκ του συστάδην αναμέτρησιν των ιδίων των αρχηγών, ως ήσαν τα μέλη της οικογενείας μας, αυτό το ολοκαύτωμα από του άκρου των Χανίων μέχρι του άκρου της Ανατολικής Κρήτης και εκαθήλωσε και έφερε εις αδιέξοδον τον κατακτητήν με φοβερά αντίποινα και λυσσώδη αντίδραση και με επισήμανση ότι ο μοναδικός αίτιος ήτο ο Μπαντουβάς (Τσιλίβδικα, Καλλικράτης, Σελιά, Καλή Συκιά, Βιάννη με 13 χωριά και εκατοντάδες μετόχια). Παρά τας αντιρρήσεις του σμηνάρχου, ημείς και τότε και τώρα και υποστηρίζομεν και αποδεικνύομεν ότι έχομε συστοιχισθεί ισαξίως με τα αδέλφια μας στο Ζάλογγο, στο Αρκάδι, στο Μανιάκι,, στο Σούλι κ.α. Διαφωνεί και ο Λιφέρμορ διότι ασφαλώς δεν μοιάζει με τον Λόρδο Βύρωνα.
Στην σημερινή καταισχύνη της φυγομαχίας και του εξευτελισμού της πολιτικής ηγεσίας ας καταγραφεί ότι ημείς δεν ραίνομε τας κεφαλάς των εχθρών του ελληνισμού και χριστιανισμού με άνθη και υποταγήν, αλλά ενεργούμε ως οι μακρυνοί και κοντινοί πρόγονοί μας.
*Ο Ε.Ι. Μπαντουβάς
είναι καθηγητής Χειρ/κής Παν/μίου Αθηνών
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1) Βαρώνος Φον Ντερ Χαϊντε. Η επιστροφή του Δαίδαλου, 1945.
2) Αγγλική Στρατιωτική Επιθεώρησις Ελλάς-Κρήτη του Κρίστοφερ Μπάκλεϊ (σελ. 303), 1946.
3) Hide And Seek. Ξαν Φίλντιγκ λοχαγός της 133 Force, 1947.
4) Γ. Ψυχουντάκης The Cretan Runner.
5) Γ. Στρατηγάκης, Αξ. Γεν. Επιτ. Στρατού. Η Μάχη της Κρήτης, 1950.
6) D. Davin-CRETE (σελ. 84). Νεοζηλανδός Ιστορικός.
7) Γιάννης Μανωλικάκης “Ο Γολγοθάς της Κρήτης”.
8) Εκθεσις Καπετάν Μανώλη Μπαντουβά προς το Γ.Ε.Σ. για τη μάχη και την Αντίσταση στην Κρήτη.
9) Γ. Χαροκόπου “Το φρούριο Κρήτης”, 1941-1944.
10) Αυστραλός πολεμικός ανταποκριτής, Τζων Χεδεριγκτων, Βιβλίον “AIR BORNE INVASION”, από τη σελίδα 71.
11) Ναύαρχος Αντριου Κάνιγκαμ, αρχηγός αγγλικού στόλου της Μεσογείου “A SAILOR’S ODYSSEY”.
12) Βιβλίον Σάντυ Ρέντελ “Appointment in Crete”, 1943.
13) “Operation Victory” του Ντε Γκιγιαρντ διευθυντού του Α2 του στρατηγείου του Καϊρου υποστράτηγου.
14) Ντένις Ρίτσαρντς και Χίλαρυ Σώντερς, Αγγλων ιστορικών συγγραφέων.
15) “The Filibusters. English History. Second International War”.
16) Βιβλίον Αγγλων συγγραφέων Τζάκομσεν και Ρούβερ.
Αρθογράφος:Πατρίς
Ημερομηνία δημοσίευσης:4/8/2003
Ημερομηνία δημοσίευσης:4/8/2003
Παραπλανητικό Σαμποτάζ στο Αεροδρόμιο
Καστελίου
Από τον Σμήναρχο ε.α. κ. Γ.
Ορφανάκη πήραμε την παρακάτω επιστολή:
Αγαπητέ κύριε Δ/ντά,
Όπως σας τηλεφώνησα το βράδυ της Τρίτης 29-7-2003 επιστρέφοντας από το Καστέλι, κατά λάθος δημοσιεύσατε μία προσθήκη για το βιβλίο μου που σας έστειλα με στοιχεία αναφορικά με τις εκδηλώσεις στον Δήμο Καστελίου την 5-7-2003 και τα μακροσκελή δημοσιεύματα στην έγκριτη εφημερίδα σας για το Β’ Σαμποτάζ στο Αεροδρόμιο Καστελίου του κυρίου Γιώργου Καλογεράκη, ενώ επρόκειτο για μία ενσωμάτωση στο βιβλίο μου και όχι κριτική για δημοσίευση με απόψεις μου αν έπρεπε ή όχι να γίνει το Σαμποτάζ.
Χωρίς να αθετώ ούτε λέξη από τα αναγραφόμενα, στην εν λόγω προσθήκη δεν επιθυμούσα ούτε επιθυμώ την αντιπαράθεση και δημοσιεύματα στον Τύπο παρακαλώ δε για ανάλογη διόρθωση.
Τα σχόλια και οι απόψεις μου αυτές αποτελούν ένα συμπλήρωμα στο Δοκίμιο βιβλίο μου που αναφέρεται στην “ιστορία του Αεροδρομίου Καστελίου” με νεότερα στοιχεία για τον ιστορικό του μέλλοντος που περιήλθαν εις γνώση μου μετά την αρχική έκδοση του 1991 αλλά δεν έχει ακόμη λάβει την τελική του μορφή, ως εκ τούτου δεν έχει εκτυπωθεί και κυκλοφορήσει στα βιβλιοπωλεία όπως γνωρίζετε, παρά ελάχιστα αντίτυπα σε φίλους και αρχές που έχουν προσφερθεί δωρεάν.
Παραμένω ανοιχτός σε κάθε καλόπιστο συνομιλητή από κάθε πλευρά ...
Ευχαριστώ για
την φιλοξενία
Αγαπητέ κύριε Δ/ντά,
Όπως σας τηλεφώνησα το βράδυ της Τρίτης 29-7-2003 επιστρέφοντας από το Καστέλι, κατά λάθος δημοσιεύσατε μία προσθήκη για το βιβλίο μου που σας έστειλα με στοιχεία αναφορικά με τις εκδηλώσεις στον Δήμο Καστελίου την 5-7-2003 και τα μακροσκελή δημοσιεύματα στην έγκριτη εφημερίδα σας για το Β’ Σαμποτάζ στο Αεροδρόμιο Καστελίου του κυρίου Γιώργου Καλογεράκη, ενώ επρόκειτο για μία ενσωμάτωση στο βιβλίο μου και όχι κριτική για δημοσίευση με απόψεις μου αν έπρεπε ή όχι να γίνει το Σαμποτάζ.
Χωρίς να αθετώ ούτε λέξη από τα αναγραφόμενα, στην εν λόγω προσθήκη δεν επιθυμούσα ούτε επιθυμώ την αντιπαράθεση και δημοσιεύματα στον Τύπο παρακαλώ δε για ανάλογη διόρθωση.
Τα σχόλια και οι απόψεις μου αυτές αποτελούν ένα συμπλήρωμα στο Δοκίμιο βιβλίο μου που αναφέρεται στην “ιστορία του Αεροδρομίου Καστελίου” με νεότερα στοιχεία για τον ιστορικό του μέλλοντος που περιήλθαν εις γνώση μου μετά την αρχική έκδοση του 1991 αλλά δεν έχει ακόμη λάβει την τελική του μορφή, ως εκ τούτου δεν έχει εκτυπωθεί και κυκλοφορήσει στα βιβλιοπωλεία όπως γνωρίζετε, παρά ελάχιστα αντίτυπα σε φίλους και αρχές που έχουν προσφερθεί δωρεάν.
Παραμένω ανοιχτός σε κάθε καλόπιστο συνομιλητή από κάθε πλευρά ...
Ευχαριστώ για
την φιλοξενία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Μην πυροβολείτε ασκόπως