Η Κρητική Πολιτεία και τα Σύμβολα της (1898-1913)

( ΕΡΑΛΔΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΔΙΑΣΗΜΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ) 

Οικόσημο του Πρίγκιπος Γεωργίου της Ελλάδος, 

Ύπατου Αρμοστή της Κρητικής Πολιτείας (του Ανδρέα Μέγκου).*

Η Κρητική Πολιτεία και τα Σύμβολα της (1898-1913)

Του Ανδρέα Μέγκου

Με αφορμή το σχόλιο ενός καλού φίλου αναφορικά με το οικόσημο του Πρίγκιπα Γεωργίου, Ύπατου Αρμοστή της Κρήτης που ανασχεδίασα πριν λίγες μέρες, ότι δηλαδή κατά την άποψη του, από αυτά που έχει διαβάσει: «ο πρίγκιπας πήγε να διοικήσει την Κρήτη που βρισκόταν υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου και έχει στο οικόσημο τη σημαία με το «τουρκάστερο», μου μπήκαν σκέψεις και είπα να ψάξω λίγο παραπάνω το θέμα αυτό.

Έχουμε ακούσει και διαβάσει στο διαδίκτυο, εκεί που υπάρχουν άρθρα ή αναρτήσεις για την Κρητική Πολιτεία (1898-1913) ασυνάρτητα σχόλια, χωρίς ωστόσο να είναι πειστικά, με φανατισμό τις περισσότερες φορές περί «Οθωμανικού κρατιδίου», «Έλληνες υποτελείς στον Σουλτάνο», «Τουρκάστερου στη σημαία» και άλλα τέτοια, που σε κάνουν να αναρωτηθείς, αυτά που διαβάζεις είναι το άσχημο αποτέλεσμα της ημιμάθειας η αποτέλεσμα ιστορικής εθελοτυφλίας, που δεν αφήνει να αναδειχθούν οι πτυχές της Ιστορίας του κάθε τόπου, ακόμη κι αν αυτές δεν έρχονται σε καμιά περίπτωση σε αντίθεση με τον Ελληνισμό;

Το Μείζον εθνόσημο της Κρητικής Πολιτείας ήταν παραλλαγή αυτού του Βασιλείου της Ελλάδος και η χρήση του προοριζόταν σε επίσημα κυβερνητικά και δημόσια έγγραφα, καθώς και στα νομίσματα του νησιού.

Η Κρητική Πολιτεία (1898-1913) με πρωτεύουσα τα Χανιά, ήταν το επίσημο όνομα με το οποίο αναγνωρίστηκε η Κρήτη ως αυτόνομο κράτος (με σύνταγμα, πολιτική ηγεσία, σημαία, ύμνο, χωροφυλακή, νόμισμα, παράσημα κ.α.) με τη Συνθήκη του Βερολίνου μετά την κρητική επανάσταση του 1895 και την απόσχισή της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία τον Νοέμβριο του 1898. Είχε τέσσερις Προστάτιδες Δυνάμεις, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Γαλλία, την Ιταλία και την Ρωσία. Από την πλευρά των Χριστιανών Κρητικών η Κρητική Πολιτεία είχε σκοπό καθαρά μεταβατικό προς την Ένωση του νησιού με την Υπόλοιπη Ελλάδα.

Η Κρητική Πολιτεία είχε στην ηγεσία της μέλος της Βασιλικής οικογένειας της Ελλάδος, τον Ύπατο Αρμοστή Πρίγκιπα Γεώργιο, είχε νόμισμα που λεγόταν δραχμή, σημαία με σταυρό, επίσημη γλώσσα τα Ελληνικά και Σύνταγμα γραμμένο σε αυτή την γλώσσα και σώματα ασφαλείας που συμμετείχαν στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες των Ελλήνων στους Βαλκανικούς Αγώνες εναντίον του σουλτάνου και φυσικά δεν άνηκε στην Οθωμανική αυτοκρατορία ούτε υπήρχε επικυριαρχία του σουλτάνου στο νησί.

Πολλοί μπερδεύουν ή εσκεμμένα αναφέρονται  στην Κρητική Πολιτεία με την Κρήτη που προέκυψε από τη «Σύμβαση της Χαλέπας» στις 15 Οκτωβρίου 1878 (με τη σύμβαση της Χαλέπας η Κρήτη μετατρεπόταν σε ημιαυτόνομη επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, καθώς της παραχωρήθηκαν και αρκετά προνόμια) και το καθεστώς του νησιού μετά τη «Συνέλευση των Κρητών» στις 16 Οκτωβρίου 1897 όπου η εκτελεστική επιτροπή αποδέχθηκε αυτονομία υπό την υψηλή επικυριαρχία του σουλτάνου, χωρίς όμως να αναμιγνύεται στις εσωτερικές υποθέσεις της Κρήτης, αλλά δεν καθιστούσε το νησί ανεξάρτητο κράτος. Με την εκτελεστική επιτροπή που προέκυψε από τη «Συνέλευση των Κρητών», που εκτελούσε χρέη κυβέρνησης και είχε τις επαφές με τους Ευρωπαίους ναυάρχους άρχισε να εφαρμόζεται το προσωρινό πολίτευμα με πρώτη επίσημη ημέρα της αυτόνομης Κρήτης την 09η Δεκεμβρίου 1889 (άφιξη του Υπάτου Αρμοστή, Πρίγκιπα Γεωργίου).

Κυβερνητικό εθνόσημο της Κρητικής Πολιτείας

Όσο για την σημαία της Κρητικής Πολιτείας, διαμορφώθηκε σαν Εθνικό σύμβολο από την «Επιτροπή Σχεδίου Πολιτεύματος» κατά την ιδιαίτερη συνεδρίαση υπ’ αριθμόν 2 (01 Ιανουαρίου 1899) για την οποία κρατήθηκαν επίσημα πρακτικά που φυλάσσονται στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης. Τα αντίγραφα αυτών των Πρακτικών βρήκα στο Μουσείο Μπενάκη – Αρχείο Ελευθερίου Βενιζέλου – Φάκελος 258∼29.

Ιδιαίτερη σημαία της Κρητικής Πολιτείας (1889)

Συγκεκριμένα, η σημαία της Κρητικής Πολιτείας (παραλλαγή της Ελληνικής σημαίας της ξηράς του 1822) είναι κυανή διαιρουμένη δια λευκού σταυρού σε 4 ίσα ορθογώνια εξ ων το ανώτερο παρά του ιστού είναι ερυθρό φέρον εν των μέσω αστέρα λευκό με πέντε ακτίνες. Στο πρακτικό υπ’ αριθμόν 3 της συνεδριάσεως της επιτροπής αναφέρεται ότι στο άρθρο 3 περί σημαίας προστέθηκε ότι η μία εκ των 5 ακτινών του αστέρα είναι διπλασίατων άλλων, όπως πρότεινε ο Χαράλαμπος Πωλογεώργης, και ότι συμβολίζει τον αστέρα της Βηθλεέμ κατά την απόφαση των πρεσβευτών, που πρότεινε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Τα τρία τεταρτημόρια κυανά και το ένα ερυθρό είναι αναφορά στην τότε πληθυσμιακή αναλογία του νησιού ήτοι: 3/4 Χριστιανοί – 1/4 Μουσουλμάνοι.

Τα νομίσματα της Κρητικής Πολιτείας κόπηκαν στο Παρίσι μεταξύ των ετών 1900-1901, παρέμειναν δε σε κυκλοφορία και μετά την Ένωση, ως το 1929.

Ιστορικά ορθό είναι, παρά την λανθασμένη άποψη που επικρατεί, ότι το ερυθρό τεταρτημόριο και το λευκό άστρο δε συμβολίζουν σε καμία περίπτωση την υψηλή επικυριαρχία του σουλτάνου σε ένα νησί που δεν είχε καμία σχέση με την Οθωμανική αυτοκρατορία και στο οποίο δεν διέθετε στρατό ύστερα από την αποχώρηση των Οθωμανών στις 02 Νοεμβρίου του 1898 που σήμανε και το τέλος της μακρόχρονης τουρκοκρατίας. Θα πρέπει να σημειωθεί εδώ, ότι η σημαία της Κρητικής Πολιτείας αναρτούνταν (υποχρεωτικά) μόνο στα κυβερνητικά κτήρια και δημόσιες υπηρεσίες...

Η Συνέχεια εδώ

*Το οικόσημο του Πρίγκιπος Γεωργίου της Ελλάδος, Ύπατου Αρμοστή της Κρητικής Πολιτείας. Την σχεδίαση έκανα με πρότυπο το οικόσημο που βρίσκεται σε πρόσκληση του 1901 για γεύμα στο Παλάτι του Ύπατου Αρμοστή.

ΠΗΓΗ

Η Κρητική Πολιτεία και τα Σύμβολα της (1898-1913)

ΓΝΩΜΕΣ / 13/01/2020

Ανδρέα Μέγκου

Αναδημοσίευση αποσπάσματος από

http://www.royalchronicles.gr/symvola-tis-kritikis-politeias-1898-1913/

Έργα του ίδιου

ΕΡΑΛΔΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΚΑΙ ΔΙΑΣΗΜΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

https://www.politeianet.gr/books/9786188208513-megkos-andreas-stemma-eraldika-sumbola-kai-diasima-tou-basileiou-tis-ellados-265321