Αθήνα-Σπάρτη-Κωνσταντινούπολη

Παρατίθενται προς ιστορική γνώση τρεις διαχρονικά θεμελιώδεις για την ιστορία μας, αλλά εντελώς αντίρροπες κατευθυντήριες τάσεις όπως αυτές εκφραστήκαν σε μια κρίσιμη ιστορική καμπή από τους κυριότερους εκπροσώπους τους.

Κάθε ένα από αυτά τα κομβικά ιστορικά ρεύματα πηγάζει από διαφορετικές πηγές, ρέοντας σε κοίτες σμιλευμένες κατά την μακρά περίοδο της ιστορικής εξέλιξης τους στο διάβα των αιώνων.
Έως ότου την πιο κρίσιμη στιγμή έφτασαν να συγκλίνουν όλα μαζί μεταξύ τους και με όλη τους την ορμή να συγκρουστούν με άγρια μάνητα.
Εντείνοντας έτσι την δραματική κατάσταση που είχε ήδη περιέλθει κατά την μοιραία περίοδο προ της τελικής πτώσης της η βασιλεύουσα.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα που επισημαίνουν εμφαντικά με τον πιο τραγικό ωστόσο τρόπο για το πως ακόμη και στους πιο χαλεπούς καιρούς κρίνονται οι ιστορικές τύχες του γένους μας.
Ώστε να εξάγουμε τώρα με την άνεση μας, δεδομένης της βολικής απόστασης χρόνου συνθηκών και τρόπου, τα αυταπόδεικτα ηθικό-διδάγματα που συμπερασματικά προκύπτουν.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΜΙΣΤΟΣ-ΠΛΗΘΩΝ
Έλληνες εσμέν το γένος, ως η τε φωνή και η πάτριος παιδεία μαρτυρεί".

Γεννάδιος Σχολάριος
«Ἕλλην ὢν τῇ φωνῇ, οὐκ ἄν ποτε φαίην Ἕλλην εἶναι, διὰ τὸ μὴ φρονεῖν ὡς ἐφρόνουν ποτὲ Ἕλληνες· ἀλλ’ ἀπὸ τῆς ἰδίας μάλιστα θέλω ὀνομάζεσθαι δόξης. Καὶ εἴ τις ἔροιτό με τίς εἰμί, ἀποκρινοῦμαι χριστιανὸς εἶναι»

Κωνσταντίνος ΙΑ Δραγάσης Παλαιολόγος
«Το δε την πόλιν σοι δούναι ουκ εμόν εστίν ουτ’ άλλου των κατοικούντων ενταύθα, κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν μη φειδόμενοι της ζωής ημών».