Κουζουλάδες : Η δράση της Βρετανικής κατασκοπίας στην Κρήτη.

29 Ιουλίου 2016

Η δράση της Βρετανικής κατασκοπίας στην Κρήτη.

Οι αγγλικές μυστικές υπηρεσίες φρόντισαν, άμα την έναρξη του πόλεμου στην Ελλάδα, να στείλουν δικούς τους πράκτορες μαζί με στρατιωτικές δυνάμεις,

SOE team operating on Crete in mid-‘44.

ώστε να εξοπλίσουν τον ελληνικό πληθυσμό και στρατό αλλά και να οργανώσουν την αντίσταση. Όπως και στην περίπτωση του Α΄ΠΠ, έτσι και τώρα, αρχαιολόγοι, ιστορικοί και φιλόλογοι που γνώριζαν γεωγραφία, τοπογραφία και την νεοελληνική γλώσσα, στάλθηκαν στην Ελλάδα.
Μετά την Μάχη της Κρήτης και την κατάληψη της από τους γερμανούς, υπήρχαν αρκετές ομάδες αντίστασης από ντόπιους αντάρτες που έδρασαν ενάντια στους κατακτητές , με την καθοδήγηση και την υποστήριξή των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών,
μελών του σώματος (SOE ) Special Operations Executive στο οποίο συμμετείχαν

Μπιλ Στάνλεϊ Μος

προσωπικότητες όπως ο Πάτρικ Λη Φέρμορ, John Lewis,

ο Χάρι Rudolph Fox Burr, ο Tom Dunbabin,

Sandy Rendel, John Houseman, Xan Fielding

και ο Μπιλ Στάνλεϊ Μος.

Μια από τις πιο διάσημες στιγμές περιελάμβανε την απαγωγή του στρατηγού Χάινριχ Κράιπε με επικεφαλής τον Λι Φέρμορ και Moss.Την ώρα που ο Michael Ventris - ο μετέπειτα αποκρυπτογραφος της Γραμμικής Β΄- και η Nancy Sandars - συγγραφέας της πρώτης πλήρους μονογραφίας για τους λαούς της θάλασσας - αποκωδικοποιούσαν γερμανικά κρυπτά μηνύματα υποβρύχιων…

Οι βρετανικές πληροφορίες και οι υποκλοπές Ultra

Ο Patrick Leigh Fermor (δεξιά) με τον

Γεώργιο Δανδουλάκη

Μέχρι τότε, οι διοικητές των Συμμάχων ήταν ενήμεροι για την επικείμενη εισβολή μέσω των υποκλοπών Ultra. Ο στρατηγός Φρέυμπεργκ είχε ενημερωθεί για το σχέδιο μάχης των Γερμανών και είχε ξεκινήσει να ετοιμάζει την άμυνα κοντά στα αεροδρόμια και στις βόρειες ακτές. Παρ’ όλα αυτά καθυστέρησε σημαντικά λόγω έλλειψης σύγχρονου εξοπλισμού, και συνειδητοποίησε ότι ακόμα και οι ελαφρά οπλισμένοι αλεξιπτωτιστές είχαν ίση ή μεγαλύτερη δύναμη πυρός από τα δικά του στρατεύματα. Ακόμα, πρέπει να σημειωθεί ότι αν και οι πληροφορίες που είχε ο Φρέυμπεργκ από τις υποκλοπές της Ultra ήταν πολύ λεπτομερείς, η μετάφραση από τα γερμανικά είχε γίνει από γλωσσολόγους και όχι ειδικούς στην τακτική. Το αποτέλεσμα ήταν παραπλανητικές πληροφορίες που είχαν βγει από τα συμφραζόμενα. Για παράδειγμα, τα γερμανικά μηνύματα ανέφεραν ναυτικές επιχειρήσεις, κάτι που επηρέασε σημαντικά την τοποθέτηση των στρατευμάτων του Φρέυμπεργκ καθώς περίμενε αμφίβια απόβαση ενώ ο πραγματικός στόχος των Γερμανών ήταν το αεροδρόμιο του Μάλεμε.]

Η συνεργασία ήταν δύσκολη το κλίμα μεταξύ Ελλήνων και Βρετανών δεν υπήρξε καλό.. Έλληνες αντιστασιακοί έχουν εκφράσει την άποψη ότι προδόθηκαν από τους Άγγλους σύμμαχους μετά και την κατάληψη της Κρήτης κατά την επιχείρηση Ερμής, μεταξύ 20 Μάιου και 1 Ιουνίου 1941. Οι τελευταίοι δηλαδή τους εγκατέλειψαν στην μοίρα τους, γιατί θεώρησαν ότι το μέτωπο της Ελλάδος είχε ήδη χαθεί. Προτίμησαν να καταφύγουν στο συμμαχικό αρχηγείο στο Καιρό, Όπως είχε κάνει ήδη το βασιλικό ζεύγος της Ελλάδος. Μόνο λίγοι Άγγλοι παρέμειναν στην κυρίως Ελλάδα και την Κρήτη άμα την κατάληψη των από τους Ναζί.

Xan Fielding

Μπορεί οι δυνάμεις του Άξονα να κατέλαβαν την Κρήτη χρησιμοποιώντας αλεξιπτωτιστές, Επρόκειτο όμως για Πύρρειο νίκη με βαριές απώλειες για τους Ναζί, καθώς - και πάλι - είχαν υποτιμήσει το φρόνημα των Κρητικών. Οι τελευταίοι επιβεβαίωσαν για ακόμη μια φορά την φήμη τους ως ατρόμητοι πολεμιστές και αγνοί πατριώτες, καθώς άνδρες και γυναίκες, γέροι και νέοι, δεν δίστασαν να επιτεθούν στους κατακτητές χρησιμοποιώντας από αγροτικά εργαλεία μέχρι όπλα του Α΄ΠΠ. Οι Ναζί για αντεκδίκηση προχώρησαν σε ολοκαυτώματα και γενοκτονίες ολόκληρων χωριών του νησιού, Όπως στην περιοχή της Ιεράπετρας (Γιάννος). Ανάλογες πράξεις είχαν κάνει και στην ηπειρωτική Ελλάδα, σε Δίστομο, Καλάβρυτα και αλλού.

Ο εκκεντρικός Άγγλος αρχαιολόγος John Pendlebury υπήρξε από τους πρώτους που έσπευσαν να αντιμετωπίσουν τους Ναζί, άμα την εκκίνηση της επιχείρησης Ερμής. O Pendlebury είχε περατώσει τις κλασικές του σπουδές στο Κέιμπριτζ. Στα 1927 είχε έρθει στην Ελλάδα με υποτροφία της Βρετανικής Σχολής. μεταξύ 1928-1929 είχε ταξιδέψει και στην Αίγυπτο. Ενδιαφερόταν εξίσου για την αρχαιολογία των δυο χωρών. υπήρξε προσωπική επιλογή του σερ Άρθουρ Έβανς για να διευθύνει τις ανασκαφές στην Κνωσό μεταξύ 1929 και 1934. Παράλληλα, το χρονικό διάστημα 1930-1936 διηύθυνε και τις ανασκαφές στην Τελλ ελ Αμαρνα. Ο Pendlebury επομένως είχε την εμπειρία να δουλέψει πάνω σε δυο αρχαίους και διαφορετικούς πολιτισμούς, σε διαφορετικές χώρες…

Tom Dunbabin

Αναμφίβολα ένας χαρακτήρας όμοιος με τον Λόρενς της Αραβίας. Ο Pendlebury πρόλαβε να εκδώσει το έργο του Aegyptiaca (1930), έναν κατάλογο των μέχρι τότε γνωστών αιγυπτιακών ευρημάτων επί της Κρήτης, έργο το οποίο Μόνο προς τα τέλη του 20ου αιώνα ξεπεράστηκε με σύγχρονες δημοσιεύσεις. Με την κατάληψη της Κρήτης από τους Ναζί, ο εκκεντρικός αυτός αρχαιολόγος τραυματίστηκε σε μπλόκο με τους Ναζί, πιάστηκε αιχμάλωτος στο κρησφύγετο που κρυβόταν, του παρεχθησαν οι πρώτες βοήθειες από Γερμανό γιατρό, αλλά ήταν πλέον αργά. Βαριά τραυματισμένος και μη φέροντας χαρτιά ή αλλού είδους διακριτικά επάνω του, δολοφονήθηκε από τους Ναζί. έτσι έχασε η αρχαιολογική επιστήμη ένα από τα πιο δυνατά μυαλά της εποχής του, που εάν ζούσε σίγουρα θα προσέφερε πολύ περισσότερα…

Ο Pendlebury πρόλαβε να συνεργαστεί με έναν άλλον κλασικιστή, τον Patrick Leigh Fermor, ο οποίος είναι περισσότερο γνωστός στην Ελλάδα, διότι έχει αφήσει πλούσιο λογοτεχνικό έργο και επειδή υπήρξε επί δεκαετίες μόνιμος κάτοικος της χώρας μας. Ίσως η δολοφονία του εκκεντρικού αρχαιολόγου και συμπατριώτη του να τον γέμισε με σκέψεις εκδίκησης, Ίσως και το θέμα να το σκέφτηκε νηφάλια και ψύχραιμα. Ο Φερμορ αποφάσισε με αλλά μέλη της Κρητικής Αντίστασης και των Βρετανικών μυστικών υπηρεσιών να απαγάγουν τον διοικητή των γερμανικών στρατευμάτων του νησιού Friedrich-Wilhelm Müller. O Müller έχει μείνει στην ιστορία γνωστός ως "ο χασάπης της Κρήτης". είναι ο άνθρωπος ο οποίος διέταξε να γίνει το ολοκαύτωμα στα χώρια της Ιεράπετρας ως αντίποινα στις δραματικές απώλειες του ναζιστικού στρατιωτικού δυναμικού.

Στα 1944 όμως που σχεδιάστηκε και οργανώθηκε η επιχείρηση, ο Müller είχε μετατεθεί. Στη θέση του έγινε διοικητής της Κρήτης ο Heinrich Kreipe. Η απαγωγή παρά ταύτα στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία!

Συνεργάτης του Φερμορ και πιθανόν γνώριμος του Pendlebury υπήρξε ο Αυστραλός Thomas James Dunbabin. Ουσιαστικά ήταν Τασμανός, Όπως ο στρατηγος Μοντγκομερυ στο βορειαφρικανικο μέτωπο, αλλά είχε σπουδάσει στο Σιδνευ. Στη συνεχεία περάτωσε τις σπουδές του στην Οξφόρδη. O Dunbabin - Όπως και οι Fermor, Fraser και Hammond - επέζησε τον Β΄ΠΠ. Στα 1948 εξέδωσε την διατριβή του The Western Greeks - μια πρωτοποριακή εργασία, η οποία άνοιξε τους δρόμους μελέτης των αποικιών της Μεγάλης Ελλάδος.

Γερμανική κατασκοπεία

Ο ναύαρχος Βίλχελμ Κανάρις, αρχηγός της γερμανικής Άμπβερ (υπηρεσίας πληροφοριών), αρχικά ανέφερε ότι υπήρχαν μόνο 5.000 Βρετανοί στρατιώτες στην Κρήτη και καθόλου ελληνικές δυνάμεις. Δεν είναι ξεκάθαρο αν ο Κανάρις, ο οποίος είχε ένα εκτενές δίκτυο κατασκοπείας στη διάθεσή του, ήταν παραπληροφορημένος ή προσπαθούσε να σαμποτάρει τα σχέδια του Χίτλερ (ο Κανάρις αργότερα θα εκτελούνταν για τη δράση του εναντίον της πολιτικής του Χίτλερ). Η Άμπβερ επιπλέον είχε προβλέψει ότι ο κρητικός πληθυσμός θα υποδεχόταν τους Γερμανούς σαν απελευθερωτές, λόγω των ισχυρών τους δημοκρατικών και αντιμοναρχικών πεποιθήσεων τους, και ότι θα ήθελαν να συμμετάσχουν στην «ευνοϊκή» συμφωνία που απολάμβανε η ηπειρωτική Ελλάδα. Ενώ αληθεύει ότι ο δημοκρατικός πρωθυπουργός της Ελλάδας, Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν Κρητικός και έχαιρε μεγάλης υποστήριξης από το νησί, οι Γερμανοί υποτίμησαν σοβαρά το βάθος του πατριωτισμού των Κρητικών. Στην πραγματικότητα, ο βασιλιάς Γεώργιος Β’ και η ακολουθία του είχαν εγκαταλείψει την Ελλάδα μέσω της Κρήτης με τη βοήθεια Ελλήνων και Κοινοπολιτειακών στρατιωτών, Κρητών πολιτών, και ακόμα μίας ομάδας φυλακισμένων που είχαν απελευθερωθεί λόγω της προέλασης των Γερμανών.

ΠΗΓΗ

http://notis-o-talas.blogspot.gr/2014/07/blog-post_20.html