Είναι από τα
σημαντικότερα εκθέματα του μουσείου του Λούβρου. Θεωρείται το ωραιότερο,
διασημότερο και πιο αντιπροσωπευτικό έργο της δαιδαλικής τέχνης, σήμα κατατεθέν
της μετάβασης από τα ειδώλια στα μεγάλα αγάλματα.Παρά το ξενικό όνομά της la dame d'auxerre είναι
γνήσια Κρητικιά. Η κυρία της Οξέρ, άγαλμα 75 εκατοστών , σμιλεύτηκε γύρω στο
640 π.Χ. στη Ελεύθερνα, όπως απέδειξε η έρευνα του καθηγητή Ν. Σταμπολίδη.
Απεικονίζεται είτε μια κόρη, είτε μια θεά σ ε όρθια στάση. Το δεξί της χέρι,
πιθανόν σε χειρονομία προσευχής, ακουμπάει στο στήθος, ενώ το αριστερό
εφάπτεται στο σώμα. Διαθέτει πέπλο και περίβλημα, τη λεπτή μέση που έχουν και
μινωίτισσες πρόγονοί της και την εκφραστική δύναμη των απογόνων της, των κούρων
και των κορών.Παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον για την ιστορία της τέχνης καθώς
αποτελεί ένα από τα σπάνια σωζόμενα ολόκληρα δείγματα της γλυπτικής του 7ου αι.
π.Χ.H επιστροφή μιας Κυρίας
Εχει τη λεπτή μέση που συναντούμε σε όλες τις μινωίτισσες και μυκηναίες θεές, σφιγμένη με μια φαρδιά ζώνη. Φέρει πέπλο και επίβλημα. Τα στυλιζαρισμένα μαλλιά της δείχνουν αιγυπτιακή επιρροή. Ωστόσο αυτό το ήρεμο, ανεπαίσθητο χαμόγελο που κοσμεί τα χείλη της παραπέμπει άμεσα στο αρχαϊκό μειδίαμα, το οποίο ύστερα από κάποια χρόνια θα άρχιζε να επικρατεί στην τέχνη του ελληνικού κόσμου. H Κυρία της Οξέρ, παρά το ξενικό της όνομα, δεν χωρεί καμία αμφιβολία ότι είναι γνήσια κόρη της Κρήτης. Και η αρχαία Ελεύθερνα είναι κατά πάσα πιθανότητα ο γενέθλιος τόπος της. Ετσι, η επιστροφή της Κυρίας στην Ελλάδα από το Μουσείο του Λούβρου όπου φυλάσσεται δεν μπορεί παρά να είναι ένα μεγάλο γεγονός. Γιατί αυτό το μικρό σχετικά γλυπτό, ύψους 75 εκατοστών, το οποίο έρχεται από τον 7ο αιώνα π.X. και ακριβέστερα από το 640 π.X. όπου τοποθετείται η μέση δαιδαλική περίοδος, αναγνωρίζεται σήμερα ως το ωραιότερο γνωστό παράδειγμα δαιδαλικής γλυπτικής στον κόσμο. H ιστορία της αρχίζει μόλις το 1907, όταν ένας επιμελητής του Λούβρου, ο M. Κολινιόν, την εντόπισε τυχαία στις αποθήκες του Μουσείου της Οξέρ όπου οφείλει και το προσωνύμιο που της έδωσαν εν συνεχεία οι μελετητές, οι οποίοι ασχολήθηκαν με ιδιαίτερη ζέση το πρώτο μισό του 20ού αιώνα με το υπέροχο γλυπτό. Πώς βρέθηκε όμως εκεί το άγαλμα; Ουδείς μπορεί σοβαρά να απαντήσει. Ετσι, μόνο κάποιες φήμες, οι οποίες άρχισαν να κυκλοφορούν άμα τη μεταφορά της στο Λούβρο, τη συνοδεύουν ως... βιογραφικό. Οτι δηλαδή είχε ανακαλυφθεί σε ένα μοναστήρι τον 18ο ή 19ο αιώνα ή είχε φθάσει από τη Μασσαλία που ήταν αποικία των Φωκαέων από την αρχαιότητα ακόμη. Το 1998, όμως, όταν ο κ. Σταμπολίδης προσκλήθηκε για επιστημονική ομιλία στο Λούβρο σχετικά με τη δική του Κόρη της Ελεύθερνας, τη συνέκρινε σαφώς και με επιχειρήματα με γαλλίδα κυρία, ενώ ένα μικρό βιβλίο του Ζαν Λυκ Μαρτινέζ, επιμελητή ελληνικών αρχαιοτήτων του Λούβρου, το οποίο εκδόθηκε το 2000 για την Κυρία της Οξέρ, περιλαμβάνει όλο το σκεπτικό που ανέπτυξε στην ομιλία του ο έλληνας καθηγητής. «Οι ανασκαφές στη νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας στην αρχαία Ελεύθερνα επιβεβαιώνουν ακόμη μία φορά την καταγωγή της Κυρίας της Οξέρ» λέει ο κ. Σταμπολίδης. Αυτό το γυναικείο αγαλμάτιο μπορεί να αναπαριστά μια νεαρή θεά, όπως η Περσεφόνη, ή ακόμη μια θνητή, αριστοκράτισσα ή ιέρεια. Με το δεξί χέρι λυγισμένο στο στήθος, σε χειρονομία ίσως προσευχής, είναι ντυμένη με διακοσμημένο φόρεμα, φαρδιά ζώνη και επίβλημα στους ώμους. Και στο πρόσωπο όλα τα χαρακτηριστικά της γλυπτικής του 7ου αιώνα π.X., που ορίζεται ως δαιδαλική τέχνη (ονομασία προερχόμενη από τον μυθικό γλύπτη Δαίδαλο): σχήμα ωοειδές, απαλό μειδίαμα, αυστηρή μετωπικότητα και βαριά πολυεπίπεδη κόμη. «Και τα δύο αγάλματα έσπασαν στο ίδιο σημείο, στη μέση συγκεκριμένα (στην περίπτωση της Κυρίας της Οξέρ έγινε επανασυγκόλληση ενώ το πανωκόρμι της Κόρης δεν έχει βρεθεί), τόσο γιατί είναι το πιο λεπτό σημείο τους όσο και λόγω του υλικού τους, που έχει την ίδια δομή» επισημαίνει ο κ. Σταμπολίδης απαριθμώντας άλλες, πλην των οφθαλμοφανών, ομοιότητες. Και προσθέτει: «H πέτρα φαίνεται να είναι από το ίδιο λατομείο και κάποιες στυλιστικές λεπτομέρειες, όπως τα μακριά δάκτυλα και τα κρόσσια του ενδύματος, είναι ίδιες. Ακόμη, η Κυρία της Οξέρ έχει διπλή εγχάραξη στο επάνω βλέφαρο, χαρακτηριστικό όμοιο με αυτό των ελεφαντοστέινων μικρών κεφαλών (ύψους 4-5 εκατοστών), τα οποία βρέθηκαν σε ταφική πυρά της ίδιας περιοχής και χρονολογούνται περίπου από το 600 π.X.».Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως έχει το γεγονός ότι την ίδια λεπτομέρεια έχει και ο ασβεστολιθικός κορμός, δαιδαλικός και αυτός σε φυσικό μέγεθος, που βρέθηκε στην Ορθή Πέτρα της Ελεύθερνας το 1891 και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε γαλλικό περιοδικό το 1893, λίγο πριν δηλαδή από την «ανακάλυψη» της Κυρίας της Οξέρ. Την Κρήτη, άλλωστε, που αυτή την εποχή δεν είχε ενωθεί ακόμη με την Ελλάδα, επισκέπτονταν από χρόνια γάλλοι ιστοριοδίφες κάνοντας «αρχαιολογικές περιηγήσεις».
ΠΗΓΗ
Αναδημοσίευση αποσπασμάτων από
http://104fm.gr/general-news/2010-01-26-18-42-33/
http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=162385
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Μην πυροβολείτε ασκόπως