Κουζουλάδες : Μάχη της Κρήτης στο Ρέθυμνο

20 Μαΐου 2016

Μάχη της Κρήτης στο Ρέθυμνο

Μικρό χρονικό για τη Μάχη στα Περιβόλια (άγιο Γεώργιο) και στα Μυσσίρια.

Το επίκεντρο των μαχών σε όλη τη διάρκεια του 10ήμερου πολέμου στο Ρέθυμνο ήταν το ύψωμα του Αγίου Γεωργίου της περιοχής των Περιβολίων,. Και όταν λέμε Μάχης της Κρήτης στο Ρέθυμνο, εννοούμε τα πολεμικά γεγονότα που έλαβαν χώρα έχοντας ως επίκεντρο το ύψωμα του Αγίου Γεωργίου. Ακόμη και οι συμμαχικές δυνάμεις που δρούσαν κυρίως στην περιοχή του Σταυρωμένου, είχαν ως απώτερο σκοπό την κατάληψη του Αγίου Γεωργίου, ενώ οι Γερμανοί με νύχια και με δόντια πάλευαν για να διατηρήσουν την θέση τους, υποστηριζόμενοι από αέρος με πυρομαχικά και τρόφιμα.

Τελικά κατάφεραν να διατηρήσουν τη θέση τους μέχρι τις 29 Μαΐου όπου οι Γερμανοί μετά την πτώση των Χανίων έφθασαν οδικώς στο Ρέθυμνο ή καλύτερα στα Περιβόλια.

Οι λιγοστοί Γερμανοί που υπήρχαν ακόμη στον Άγιο Γεώργιο κατηφόρησαν από το δρομάκι – τη σημερινή οδό Γιάννη Μαθιουδάκη – και σταμάτησαν λίγο πιο δυτικά στον κεντρικό δρόμο, μπροστά ακριβώς από το ερειπωμένο σπίτι του Εμμ. Παχλά. Εκεί συναντήθηκαν με τον Γερμανό στρατηγό Στούντεντ όπου του έγινε τάχα η παράδοση της πόλης του Ρεθύμνου. Υπάρχει ευτυχώς η σχετική φωτογραφία που προέρχεται από το αρχείο του μακαρίτη πλέον Ρεθεμνιώτη ιστορικού Μάρκου Πολιουδάκη.

Το τι έγινε στο 10ήμερο της Μάχης δεν μπορεί να ιστορηθεί σε μια ομιλία. Τα αποτελέσματα όμως της Μάχης δείχνουν την σκληρή πραγματικότητα και τα αποτελέσματα είναι, ότι μετά τη Μάχη δημιουργήθηκαν τρία Νεκροταφεία στην περιοχή των Μυσσιρίων όπου και διαδραματίστηκαν τα σπουδαιότερα ιστορικά γεγονότα.

Το Γερμανικό νεκροταφείο στα Μισίρια

Τα Νεκροταφεία αυτά ήταν: Ένα, το μεγαλόπρεπο, το Γερμανικό. Αυτό ήταν στο σημείο που σήμερα είναι το γηροκομείο Ρεθύμνης. Αναλυτική περιγραφή του Νεκροταφείου πάνω στο βιβλίο μου «Τα Περιβόλια – Το Συναξάρι του τόπου» και σήμερα έχω τη χαρά και την τύχη να κατέχω την αυθεντική φωτογραφία του συγκεκριμένου Νεκροταφείου.

Το δεύτερο Νεκροταφείο ήταν το συμμαχικό που οι ίδιοι οι Γερμανοί το δημιούργησαν. Ήταν ακριβώς στο σημείο που σήμερα είναι κτισμένο το Δημοτικό Σχολείο των Μυσσιρίων.

Το Νεκροταφείο αυτό ήταν μια μικρογραφία του Γερμανικού, χωρίς όμως, την εξεζητημένη παρουσίασή του. Εκεί είχαν ταφεί αξιωματικοί και οπλίτες των συμμαχικών δυνάμεων που έπεσαν στο πεδίο της Μάχης.

Τέλος, υπήρχε και το τρίτο Νεκροταφείο η εκατόμβη των νεκρών τους οποίους οι Γερμανοί εκτέλεσαν και κατέκαυσαν σε αντίποινα για την αντίσταση του άμαχου πληθυσμού στη Μάχη της Κρήτης.

Οι εκτελέσεις έγιναν στο διήμερο 23 και 24 Μαΐου από τους αιχμαλώτους που οι Γερμανοί είχαν συγκεντρώσει στο συγκεκριμένο διήμερο.

Τους αιχμαλώτους αυτούς που ήταν και γυναικόπαιδά τους είχαν κλείσει σε δύο σπίτια στα Μυσσίρια. Το ένα ήταν το καφενείο του Θεοδώρου Δουλουμπέκη πάνω στην αμαξιτή οδό που σήμερα είναι αποθήκη κτηνοτρόφων. Δυστυχώς βρίσκεται σε άθλια κατάσταση από απόψεως αισθητικής και που κανείς αρμόδιος παρά τις κατά καιρούς οχλήσεις μου δεν προβαίνει σε καμιά ενέργεια καλλωπισμού του χώρου ή έστω της τοποθέτησης μιας αναμνηστικής πλάκας που να μαρτυρεί το γεγονός ότι δηλαδή εξήντα τουλάχιστον γυναικόπαιδα ήταν εκεί αιχμαλωτισμένα από τους Γερμανούς και στις 23 και 24 του Μάη τα οδήγησαν στο εκτελεστικό απόσπασμα στην Άμμο των Μυσσιρίων.

Το δεύτερο σπίτι – στρατόπεδο – συγκέντρωσης – ήταν το σπίτι του Γιάννη Μελισσουργού που ήταν στην παραλία. Αυτό το σπίτι όμως σήμερα δεν υπάρχει.

Το καφενείο Δουλουμπέκη όπως ήταν κατά τη διάρκεια της μάχης και όπως είναι 70 χρόνια αργότερα. Οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές ξεκουράζονται στην άκρη του δρόμου.(Αρχείο Δ.Σκαρτσιλάκη)

ΠΗΓΗ

Αναδημοσίευση αποσπάσματος από το ιστολόγιο

Άγονη γραμμή