Φράγµα Πλακιώτισσας και ποταµός Αναποδάρης

Από τον δρόμο Ηράκλειο-Πύργος μετά τη Λιγόρτυνο πάρτε το δρόμο για το χωριό της Πλακιώτισσας. Ακολουθείστε τον κύριο δρόμο που περνά μέσα από το χωριό και συνεχίστε στον χωματόδρομο. Το παλιό φράγμα βρίσκεται σε στενό σημείο του άνω ρου του ποταμού Αναποδάρη που είναι ο μακρύτερος της Κρήτης.

Το χωριό Πλακιώτισσα αναφέρεται στην επαρχία Μονοφατσίου το 1577 από τον Fr. Barozzi και το 1583 από τα Βασιλικάτα. Το φράγμα βρίσκεται καλά κρυμμένο στην κοιλάδα του ποταμού Αναποδάρη. Προγραμματίζεται η κατασκευή ενός μεγαλύτερου σε μια βαθύτερη θέση. Τα πουλιά ελκύονται από τον ποταμό και τους καλαμιώνες που τροφοδοτούν το φράγμα. Ιδιαίτερα καλή θέση είναι αυτή κατάντη του φράγματος. Από τον χωματόδρομο είναι αρκετά εύκολη η παρατήρηση στην περιοχή χωρίς ιδιαίτερη όχληση.

ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ: Μεγάλη ποικιλία. Φωλιάζοντα είδη: νερόκοτα, ωχροστριτσίδα, ψευταηδόνι, κοκκινοκεφαλάς, βραχοκιρκίνεζο, γερακίνα, γαλαζοκότσυφας. Διαχειμάζοντα: μπεκατσίνι, φαλαρίδα, σταυραετός, καλαμόκιρκος, τσίχλα. Μεταναστευτικά: ήταυρος, πορφυροτσκνιάς, λιβαδόκιρκος, σαρδέλα.

ΛΟΙΠΗ ΠΑΝΙΔΑ: Μέσα και κοντά στο νερό: Κρητικός βάτραχος (Rana cretensis), δενδροβάτραχος (Hyla arborea), φρύνος (Bufo viridis), νεροχελώνα (Mauremys rivulata), ), νερόφιδο (Natrix tessellata). Στη γύρω περιοχή μεταξύ άλλων: μαυριτανικό σαμιαμίθι (Tarentola mauritanica), σπιτικό σαμιαμίθι (Hemidactylus turcicus), τρανόσαυρα (Lacerta trillineata),

λιακόνι (Chalcides occelatus), δεντρογαλιά (Coluber gemonensis), άρκαλος (Meles meles), καλλιγιαννού (Mustela nivalis), ζουρίδα (Martes foina), σκαντζόχοιρος (Erinaceus concolor), μυγαλή (Crocidura suaveolens), νανομυγαλή (Suncus etruscus), λαγός (Lepus europaeus).

ΧΛΩΡΙΔΑ:Υδρόφιλη βλάστηση κοντά στο φράγμα .Μέσα στο νερό κοντά στο φράγμα τα χαρόφυτα (Chara spp.) εμφανίζονται σε αβαθείς λασπώδεις περιοχές σε βάθος μέχρι 40 cm. ‘Όταν υποχωρούν τα νερά, εμφανίζονται ετήσια είδη όπως : Ακονυζές Dittrichia viscosa, Ηλιοτρόπιο Heliotropiun supinun, Αγριάδα Cynodon, dactylon, Βλήτα Amaranthus retroflexus.

Υδρόφιλη βλάστηση έξω από το φράγμα. Σε μικρά τέλματα και σε βάθος μικρότερο του 1 μέτρου κοντά στις όχθες του ποταμού εμφανίζεται μία μικρή ‘πλέουσα’ φυτοκοινωνία με το εφυδατικό Potamogeton nodosus. Η μικρή αυτή φυτοκοινωνία που δεν καλύπτει περισσότερο από 4 m2 κινδυνεύει από τις έντονες ανθρώπινες δραστηριότητες στην περιοχή

Κοντά στις ακτές. Γύρω από τον ταμιευτήρα συναντάμε πολύ πυκνές συστάδες με καλαμιώνες (Arundo donax) Phragmites australis), (Arundo plniiana), μυρτιές ( Myrtus communis), και βάτα (Rubus sanctus). Κοντά ή γειτονικά στις συστάδες αυτές φυτρώνουν πεντάνευρα Plantago major, λύθρα Lythrun junceum, φλισκούνι Mentha pulegium, Pulicaria dysenterica και το αγρωστώδες Lolium perenne. Η βλάστηση αυτή σχετίζεται με τις ανθρώπινες δραστηριότητες (μονοπάτια ,δρομάκια κλπ) στην περιοχή. Σε περισσότερο ανοικτές εκτάσεις εμφανίζονται τα είδη Δορίκνιο Dorycniun rectun, Πεντάνευρο Plantago lanceolata, Λάπαθο Rumex pulcher, και Ιππουρίδες Equistem arvense.

Παρόχθια βλάστηση. Κάτω από το φράγμα εμφανίζονται πλατάνια (Platanus orientalis) και σε μικρές υγρές αμμώδεις περιοχές. στις όχθες του ποταμού παρατηρούνται βούρλα Juncus articulatus, J. bufonius J.subulatus, Λύθρα Lytrum hyssopofila, Ιππουρίδες Equisetun arvense και άλλα είδη όπως, Doricniun rectun, Pitatherun miliaceum.

Πριν και μετά το φράγμα στην παραποτάμια βλάστηση κυριαρχούν. πικροδάφνες Neriun oleander, Αλμυρίκια Tamarix parviflora, Λυγαριές Vitex agnus-cactus, Λάπαθα Rumex pulcher, Pulicaria dysenterica, Βάτα Rubus sanctus καθώς και παρόχθιες κοινωνίες καλαμιώνων Arundo donax και Phragmites australis.

Ακόμη στο ποτάμι πάνω από το φράγμα στην Δυτική όχθη συναντάμε κοινωνίες με το καλάμι (Saccharun ravenae) του οποίου οι πληθυσμοί είναι γνωστοί μόνο από την ανατολική Κρήτη.

Νοτιοανατολικά του φράγματος υπάρχει μια περιοχή με φρύγανα που διατηρεί μεγάλη βιοποικιλότητα ξυλωδών φυτών. Πολύ κοινός το πλουμί (Ebenus cretica), ενδημικό φυτό της Κρήτης.

Αξιόλογη παρυδάτια και παραποτάμια βλάστηση εντοπίζεται στο τμήμα νότια (κατάντη) του φράγματος. Ιτιές, πλατάνια, πικροδάφνες, μυρτιές, βούρλα, αλμυρίκια, μέντες και άλλα είδη. Νοτιοανατολικά του φράγματος υπάρχει μια περιοχή με φρύγανα που διατηρεί μεγάλη βιοποικιλότητα ξυλωδών φυτών. Πολύ κοινός ο κρητικός έβενος, ενδημικό φυτό της Κρήτης.

ΕΠΟΧΗ: Όλες οι εποχές είναι κατάλληλες για επίσκεψη αλλά νωρίς την άνοιξη και το φθινόπωρο παρατηρούνται τα περισσότερα είδη μεταναστευτικών πουλιών.

ΠΗΓΗ

ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΚΥΡΙΩΝΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΚΡΗΤΗΣ

ΦΩΤΟ

https://www.google.gr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=0ahUKEwjBv9rAo-DLAhWDVxQKHXtWA5UQjhwIBQ&url=http%3A%2F%2Fwww.oikoskopio.gr%2Fygrotopio%2Fgallery%2Fview-gallery.php%3Faction%3Dview_images%26alb_category_id%3D46%26alb_album_title%3DKRI091-%25CE%2595%25CE%25BA%25CE%25B2%25CE%25BF%25CE%25BB%25CE%25AE%2520%25CE%2591%25CE%25BD%25CE%25B1%25CF%2580%25CE%25BF%25CE%25B4%25CE%25AC%25CF%2581%25CE%25B7%2FAnapodaris%2520estuary%2520%26alb_album_id%3D734%26lang%3Del&bvm=bv.117868183,d.d24&psig=AFQjCNG7bH9EKm3bQrchHg9_QxWVM_pEOQ&ust=1459147740290223&cad=rjt