Η MΑΥΡΗ ΒΙΒΛΟΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ 1941 -1945

 Σύμφωνα µε το υπ’ αριθ. 16/1946 Βούλευµα του Ελληνικού  

Εθνικού Γραφείου Εγκληματιών Πολέμου, οι ναζί εκτέλεσαν  

αμέσως µετά τη Μάχη της Κρήτης 2.000 και πλέον άτομα. 

1941   

 «Εδώ υπήρχε η Κάνδανος».

 Το πρώτο ολοκαύτωμα  Κάνδανος Χανίων.

Οι ναζί εκτελούν 300 κατοίκους και ξεθεμελιώνουν το χωριό

Φεύγοντας, γράφουν:

2 Ιουνίου 19 41 
 Κοντοµάρι 25  εκτελεσθέντες

Στον Αλικιανό Χανίων εκτελούν 42

 από τα χωριά Περιβόλια, Λουτρά, Παγκαλοχώρι, Παλιοχώρα.  άλλους 81

Στο Άδελε Ρεθύµνου 18. 

3 Ιουνίου 

Στο Ηράκλειο Κρήτης εκτελούν 12.

5 Ιουνίου 

Στις Στέρνες Ηρακλείου Κρήτης εκτελούν 19.

14 Ιουνίου 

Στο Ηράκλειο Κρήτης εκτελούν 50.

20 Ιουνίου 

 Στα Περιβόλια Χανίων εκτελούν 32.

1 Αυγούστου

Ολοκαύτωμα Αλικιανού

Στον Αλικιανό Χανίων, στις όχθες του ποταµού Κερίτη, εκτελούν 118 από τα χωριά Αλικιανό, Κουφό, Βατόλακκο, Σκινέ, Μεσκλά, Φουρνέ, Πρασέ, Ν. Ρούµατα, Θρούνι, Καράνο, Σκαφιδάκια.

1942

5 Ιουνίου  

Στο Ηράκλειο Κρήτης  στη θέση Ξηρόκαµπος εκτελούν 12

14 Ιουνίου 

Στο Ηράκλειο Κρήτης  στη θέση Ξηρόκαµπος. εκτελούν 50

                             1943

13 Φεβρουαρίου 

Στα Ανώγεια Κρήτης εκτελούν 12

31 Μαΐου 

 Επιδροµή στα χωριά Σαχτούρια, Μαγαρικάρι, Καµάρες και Λοχρά (Ρεθύµνου και Ηρακλείου). Σύλληψη οµήρων και εκτέλεση άγνωστου αριθµού κατοίκων τους.

 27 Αυγούστου  

 ΒΟΡΙΖΑ

 Οι Γερμανοί τα Βορβαδιζουν με  στουκας !!! και καταστρέφουν ολοκληρωτικά το χωριό εκτελούνται  4 άντρες και μια γυναίκα

28 Αυγούστου 

Στο Μαλάθυρο Κισσάµου Χανίων στη θέση Φαράγγι εκτελούν 61 

5 Σεπτεμβρίου 

 στη θέση Γουρνόλακκο του Ψηλορείτη, εκτελούν 25 και 1 παπά, ενώ έθαβαν 8 χωρικούς, που είχαν εκτελέσει την προηγούμενη μέρα οι ναζί, στο Λιβαδιώτικο βουνό.

14 -16 Σεπτεμβρίου 

Ολοκαυτώματα Βιάννου

 Στις 14, 15 και 16 Σεπτεμβρίου του 1943.  

5.000 στρατιώτες του κατακτητή ζώνουν τα χωριά της Βιάννου και εξοντώνουν 325 άνδρες και άλλους 126 στα χωριά της Επαρχίας Ιεράπετρας. Σε συνέχεια ανατινάζουν τα σπίτια και καίνε τα χωριά. 

Οι χιτλερικοί εκτελούν 451 στην Επαρχία Βιάννου , από τα χωριά Κεφαλόβρυση, Άγιος Βασίλειος, Αµιρά, Άνω Βιάννο, Βαχό, Καλάµι, Κάτω Βιάννο, Κρεββατά, Πεύκο, Κάτω Σύµη, Συκολόγο, Χόνδρο· και στην  Ιεράπετρα, από τα χωριά Γδόχια, Μάλες, Μουρνιές, Μύθοι, Μύρτο, Πάρσα, Ριζά και Χριστό.

30 Σεπτεμβρίου καταστροφή των χωριών Μονής-Λειβαδά και Κουστογεράκου

  Οι Γερμανοί  επιτίθενται αιφνιδιαστικά με πολύ μεγάλο αριθμό στρατιωτών και αεροπορική υποστήριξη στην περιοχή. Στην επιδρομή τους αυτή οι ναζιστές έκαψαν και ισοπέδωσαν τα σπίτια των κατοίκων και στα τρία χωριά, Τα σπίτια πρώτα βομβαρδίστηκαν από τα αεροπλάνα., όσα είχαν μείνει τους έβαλαν φωτιά και τα έκαψαν. 

 Στο χωριό Λειβαδάς οι Γερμανοί συνέλαβαν πολλά γυναικόπαιδα τα οποία οδήγησαν στις φυλακές Αγιάς

Στο χωριό Μονή οι Γερμανοί στρατιώτες κατέκλυσαν το χωριό,  άρχισαν να καίνε τα σπίτια και εκτέλεσαν 6 κατοίκους

Στο Κουστογέρακο συγκέντρωσαν όσα γυναικόπαιδα βρήκαν και αφού τα έστησαν στην γραμμή άρχισαν να τα εκτελούν δια πολυβόλου. Τότε επενέβησαν οι αντάρτες, που από την κορυφή ενός γειτονικού λόφου έβλεπαν τα παιδιά τους και τις γυναίκες τους να είναι στημένα σε  γραμμή στην πλατεία του χωριού  και να αρχίζει η εκτέλεση τους. Έτσι πυροβολώντας από εκεί, την στιγμή που άρχισε η εκτέλεση,  σκότωσαν τον πολυβολητή, και τα γυναικόπαιδα κατόρθωσαν να διαφύγουν εκτός από λίγα που ήδη είχαν εκτελεστεί.

 6 Οκτωβρίου 

Στο Ρέθυμνο  στο χωριό Καλή Συκιά βασάνισαν, εκτέλεσαν και έκαψαν 12 γυναίκες και 2 γέροντες

11 Δεκεμβρίου 

Στη Σύµη Λασιθίου Κρήτης εκτελούν 20

14 Δεκεμβρίου  

Στα Χανιά εκτελούν 32 ομήρους

1944

13 Φεβρουαρίου  

Στα Ανώγεια της Κρήτης εκτελούν 12

3 Μαΐου 1944  

καταστρέφουν τα χωριά Μαγαρικάρι, Βορίζια, Καμάρες 

3 Μαΐου 1944 

Γερμανικά στρατεύματα περικύκλωσαν το χωριό Λοχριά και με δυναμίτες και φωτιά το ισοπεδώνουν.

Μάζεψαν τους  άνδρες και  τους πήγαν στις Μοίρες. (2)  Σκότωσαν εντός του χωριού  (9) κράτησαν ομήρους και τους έπνιξαν στην θάλασσα

5 Μαίου 

καταστρέφουν τα Σταχτούρια  και μεταφέρουν τους κατοίκους στις φυλακές της Αγιάς

2 Ιουνίου 

Από το χωριό Κοντοµαρί Κυδωνίας των Χανίων εκτελούν 22.

3 Ιουνίου 

στο Ηράκλειο Κρήτη εκτελούνται 9

8 Ιουνίου 

Βύθιση του πλοίου «Δανάη» κοντά στη Μήλο, στα αμπάρια του μετέφερε 600  ομ ήρους από την Κρήτη , στα κολαστήρια του ναζισμού . 

Αύγουστος ο πολυματωμένος μήνας του 1944

13 Αυγούστου  

Ισοπεδώνουν ολοκληρωτικά τα Ανώγεια µε πυροβολικό και αεροπορία και σφάζουν 24 γέροντες. 

Οι περισσότεροι κάτοικοί  πρόλαβαν ν’ αποτραβηχτούν  προς τα ορεινά καταφύγια τους την τελευταία  στιγμή

Οι νεκροί της κατοχής στα Ανώγεια ανέρχονται σε 122.

13ΑυγούστουΣάρχος

Ύστερα από τηναπαγωγή του στρατηγούΚράϊπε και με την προοπτική της αποχώρησής τους, οι Γερμανοί ρήμαζαν την Κρήτη  στο πέρασμα τους από το Σάρχο. μαζεύουν τους άνδρες του χωριού, στην εκκλησία, διαλέγουν είκοσι (20) και τους εκτελούν μέσα στο χωριό, κάτω από τα βλέμματα των δικών τους. Φεύγοντας  πήραν και άλλους δεκαπέντε (15) Σαρχιανούς, για να τους κάνουν αρχικά υποζύγια και ομήρους στην επιδρομή που βρισκόταν σε εξέλιξη στα Ανώγεια για να μεταφέρουν ότι άρπαζαν και έκλεβαν ως τις 22 Αυγούστου, όπου για να τους κλείσουν το στόμα για όσα είδαν και άκουσαν, τους εκτελούν στα Σίσαρχα, στην άκρη μιας απότομης μικρής ρεματιάς.

14 Αυγούστου 

 Στο χωριό  Σκούρβουλα, μαζεύουν 24 ανθρώπους,και με ιδιαίτερη αγριότητα τους εκτελούν από τους οποίους οι οι περισσότερες ήταν γυναίκες 

 14 Αυγούστου

 44 Παραμονή της Παναγίας 

 εκτελούνται στη Γέργερη Ηρακλείου 25 

 14 Αυύστου 

στο Μαγαρικάρι σκότωσαν 2 άνδρες και 

2 γυναίκες

 14 Αυγούστου 

στη Νύβριτο εκτελέστηκαν 4 άνδρες

 15 Αυγούστου

Στα Χανιά εκτελούν όλους τους άνδρες στα Παλιά  Ρούµατα Κισσάµου

17 Αυγούστου 

 Στο Ηράκλειο Κρήτης εκτελούνται από το χωριό Σοκαρά στη 27 κάτοικοι

21 Αυγούστου 

 Στη Δαµάστα και στο Μάραθος Ηράκλειου Κρήτης εκτελούν 45

22 Αυγούστου 

Ολοκαύτωμα του Αμαρίου   

Οι βάρβαροι καταχτητές της Κρήτης περικύκλωσαν τ’ Αμαριώτικα χωριά: Γουργούθοι – Γερακάρι – Βρύσες – Σμιλές – Άνω Μέρος  – Δρυγιές – Καρδάκι και Κρύα Βρύση Αγίου Βασιλείου, εκτέλεσαν 164 αθώες ψυχές, έκαψαν τα άψυχα κορμιά τους ,ανατίναξαν με δυναμίτες όλα ανεξαιρέτως τα κτίσματα. και πυρπόλησαν ότι απέμεινε

22 Αυγούστου 

 εκτελούν στα Σίσαρχα, τους δεκαπέντε (15) Σαρχιανούς ομήρους  

28 Αυγούστου

  Στα Χανιά εκτελούνται 25 όμηροι.

29 Αυγούστου  

Στα Τοπόλια Κισσάµου των Χανίων εκτελούν 110 και βομβαρδίζουν το Συρικάρι

15 Σεπτεμβρίου 

 Στην Κρήτη εκτελούν 45 και ένα βρέφος 6 μηνών στα Γδόχια.

16 Σεπτεμβρίου

  Στη φυλακή Αγυιάς Χανίων εκτελούν 54 ομήρους  

Νοέμβριος-Δεκέμβριος 

Στο Φρούριο της Κρήτης (Σούδα), που εξακολουθούσε να κατέχεται από τους ναζί, εκτελούνται 2 στις 14, ένας στις 18,  2 (µάνα και γιος) στις 30 Νοεμβρίου, ένας στις 4 και ένας στις 11 Δεκεμβρίου 1944.

Είναι καταγεγραμμένες 3.471 εκτελέσεις, ανδρών και γυναικών μα και παιδιών, κατά τη διάρκεια της κατοχής στην Κρήτη.

Έκθεσις της Κεντρικής Επιτροπής Διαπιστώσεως Ωμοτήτων εν Κρήτη. Σύνταξις 29/6 - 6/8/1945. 

Η μαρτυρία ενός των δημίων της Κρήτης, του στρατηγού Αντρέ, που φαίνεται ότι αρεσκόταν στο να παρακολουθεί, μετά “άρτου και οίνου”, τις εκτελέσεις που έκαναν τα όργανα του, δείχνει πως αντιμετώπισαν τον θάνατο οι εκτελεσμένοι:

“Οι Κρητικοί όταν βρίσκονται μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα έχουν πάνω τους κάτι το μυθώδες. Φαντάζουν σαν τους μυθικούς ήρωες. Είναι τόσο υπερήφανοι την τραγική ώρα του θανάτου που όποιος τους δει, είναι αδύνατο να μην τους θαυμάσει. Πολλές φορές, όταν επρόκειτο να γίνουν εκτελέσεις, άφησα το γραφείο μου και βγήκα στο μπαλκόνι, μόνο για να τους θαυμάσω. Σε κανένα άλλο λαό, δεν είδα τέτοια περιφρόνηση προς το θάνατο και τόση αγάπη προς την ελευθερία .”

Στον κατάλογο του Μαρτυρολογίου  αναφέρονται µόνο οι ομαδικές εκτελέσεις και τα ολοκαυτώματα, µε βάση τα στοιχεία που διαθέτουμε ως σήμερα. Δεν αναφέρονται οι νεκροί από τις μάχες ανάμεσα στις οργανώσεις της Αντίστασης και τις δυνάμεις Κατοχής, ούτε, δυστυχώς, οι ατομικές εκτελέσεις.

Απόσπασμα από την β´ έκδοση της «ΜΑΥΡΗΣ ΒΙΒΛΟΥ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ»

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ Β´ ΕΚ∆ΟΣΗΣ: Μανώλης Γλέζος Copyright © Αθήνα 2006, Εθνικό Συμβούλιο για τη διεκδίκηση των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα