Κουζουλάδες : Ο μαζικός εξισλαμισμός των Κρητικών.

9 Μαΐου 2015

Ο μαζικός εξισλαμισμός των Κρητικών.

«οι εξισλαμισμένοι δεν χάθηκαν μόνο για την ορθοδοξία αλλά και για τον ελληνισμό».

Οι Τουρκοκρητικοί είναι εξισλαμισμένοι Κρητικοί, οι Έλληνες Κρήτες που απο χριστιανοί έγιναν μουσουλμάνοι.δηλαδή τούρκεψαν.
O αριθμός των Κρητών που εξισλαμίστηκαν ήταν εντυπωσιακός, ιδιαίτερα κατά την πρώτη περίοδο της τουρκικής κατοχής
.Μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Οθωμανούς το 1669 πλείστοι χριστιανοί αναγκάστηκαν να ασπασθούν τον ισλαμισμό, ώστε να διασώσουν την ζωή την περιουσία αλλά και τις οικογένειες τους . Ο Γάλλος βοτανολόγος και περιηγητήςTournefort που επισκέφθηκε την Κρήτη το 1700 αναφέρει ότι "όλοι οι μουσουλμάνοι κάτοικοι είναι εξωμότες ή τέκνα εξωμοτών".

Οι Τούρκοι ονόμαζαν τους εξωμότες (μπουρμάδες) η τουρκική λέξη "μπουρμά" σημαίνει "αυθάδης, θρασύς", γιατί από τον υπερβάλλοντα ζήλο του νεοφώτιστου φέρονταν χειρότερα προς τους Χριστιανούς απ' ό,τι οι Τούρκοι. Ο Πουκεβίλ εκτιμά ότι περίπου 60.000 άλλαξαν θρήσκευμα μέσα στην πρώτη δεκαετία από την Οθωμανική κατάκτηση. Πολλοί συν τω χρόνο εθίστηκαν στον τρόπο ζωής των Τούρκων και εξισλαμίστηκαν πλήρως. Ολόκληρα χωριά του Σελίνου και Μονοφατσίου, οι κάτοικοι μαζί με τους ιερείς, πήγαιναν στα Χανιά ή το Ηράκλειο και δήλωναν ότι ασπάζονται τον Μωάμεθ. Μερικές φορές η προσέλευση ήταν τόσο μαζική ώστε οι ιμάμηδες δεν προλάβαιναν να τελέσουν τις σχετικές τελετές και αρκούνταν στη φράση: "Άϊντε, Τούρκος" .

«Όταν ξέσπασε στην ηπειρωτική Ελλάδα η επανάσταση του 1821, ο πληθυσμός της Κρήτης ήταν περίπου 290.000, από τους οποίους οι 160.000 ήταν Μουσουλμάνοι και οι 130.000 ήταν Χριστιανοί. Η μέγιστη πλειοψηφία όλων αυτών ήταν ελληνόγλωσσοι.
Οι Μουσουλμάνοι Κρητικοί μπέηδες, με τους γενίτσαρούς τους, είχαν πρακτικά εκμηδενίσει τη δύναμη του Τούρκου βαλή (=κυβερνήτη) και διοικούσαν με έναν άσπλαχνο και αυταρχικό τρόπο τους Χριστιανούς Κρητικούς.»
Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ο χωρισμός ανάμεσα στις διαφορετικές ταυτότητες δε γίνεται με βάση το έθνος, έννοια άγνωστη στο χώρο της καθ ημάς Ανατολής, αλλά με βάση το γένος, το «μιλλετ», τη θρησκευτική πεποίθηση. Οι ορθόδοξοι (Έλληνες, Σέρβοι, Βούλγαροι κλπ) ανήκαν στο μιλλετ των Ρωμιών, οι μουσουλμάνοι (Τούρκοι, Κούρδοι κλπ) στο μωαμεθανικό μιλλετ, οι Αρμένιοι στα αντίστοιχα δικά τους ανάλογα με το δόγμα που πρέσβευαν κλπ. Έτσι, όταν ένας Ρωμιός κάτω από την πίεση της Οθωμανικής κυριαρχίας αποφάσιζε να μουτίσει, να ασπαστεί το Ισλάμ, τότε «Τούρκευε», λογιζόταν Τούρκος (δηλαδή μουσουλμάνος) και σταματούσε να ανήκει πια στο Ορθόδοξο μιλλετ.

Τέτοιοι εξισλαμισμοί είναι αθρόοι σ’όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και σ’όλες τις περιοχές όπου ζούσε ελληνισμός. Το αποτέλεσμα τους στην Κρήτη είναι οι Τουρκοκρητικοί, οι οποίοι αγνοούν τα
Τουρκικά, μιλούν «ρωμεϊκα» όπως κι οι ίδιοι σήμερα λένε και αγαπούν ακόμα την Κρήτη.
Οι αντιθέσεις και οι συγκρούσεις στην Κρήτη κατά την Τουρκοκρατία είναι κυρίως με τους Τουρκοκρητικούς, δηλαδή είναι συγκρούσεις ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ και ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, μόνο ως προς την καταγωγή όμως. Ο εξισλαμισμός τους έκαμε συνειδητούς Τούρκους, γιαυτό και ήταν εχθρικοί σε κάθε τι ελληνικό. Αυτούς που είχαν φύγει πριν την ανταλλαγή, ο Κεμάλ τους χρησιμοποίησε για κατασκόπους κατά του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία.
Οι Τουρκοκρητικοί άρχισαν να εγκαταλείπουν σιγά σιγά την Κρήτη όσο επικρατούσαν οι Ρωμιοί, για να φύγουν οριστικά με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1924.
Εγκαταστάθηκαν στα δυτικά παραλία της Μικράς Ασίας και συνέχισαν ν’ αγαπούν και να νοσταλγούν την Κρήτη.

«Κρήτη μου όμορφο νησι στολίδι του Λεβαντη

το χώμα σου είναι όνειρο οι πέτρες σου διαμάντι»

Είναι μια από τις μαντινάδες που τραγούδησε την αγαπη τους για τον τόπο τους στις νέες εστίες τους. Οι Τουρκοκρητικοί, μαζί με τους Πόντιους που ζουν ακόμα στον ιστορικό Πόντο, τους Μακεδόνες Βαλαάδες που ζουν στην Καππαδοκία και τους Τουρκοκύπριους της Αττάλειας είναι τέσσερις εξισλαμισμένες ελληνόφωνες ομάδες της σημερινής Τουρκίας.

… από το βιβλίο της Λιλής Μακράκη
«Ελευθέριος Βενιζέλος 1846-1910. Η διάπλαση ενός εθνικού ηγέτη.»
( Έκδοση Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης 1992 ) σ.61-63 :

[ … ] γνωρίζουμε ότι την κατάκτηση της Κρήτης [ από τους Τούρκους ] συνόδευσαν βίαιες ανακατατάξεις στις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές δομές του τόπου. Πιο ραγδαίες και συνταρακτικές για εκείνη την εποχή ήταν οι εξελίξεις στον θρησκευτικό τομέα. Τις μέχρι τότε σποραδικές περιπτώσεις προσηλυτισμού στον καθολικισμό τις διαδέχτηκε ο μαζικός εξισλαμισμός των Κρητικών σε μεγάλη κλίμακα, είτε με το ήπιο δέλεαρ της παροχής οικονομικών πλεονεκτημάτων, είτε με την ωμή βία. [ … ]

Δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα καμία συστηματική μελέτη σχετικά με τον εξισλαμισμό των Κρητικών. Β. Σφυρόερας, Επισκόπηση οικονομική και δημογραφική του τουρκοκρατούμενου ελληνικού χώρου ( 1669-1821 ),Αθήνα 1979 ], «οι εξισλαμισμένοι δεν χάθηκαν μόνο για την ορθοδοξία αλλά και για τον ελληνισμό».*

[… ] Περίπλοκα είναι τα ερωτήματα που παραμένουν ακόμη αναπάντητα : Ποιοι ήταν εκείνοι που καλωσόρισαν το Ισλάμ; Οι εύποροι γαιοκτήμονες, οι παλιοί καθολικοί ευγενείς, ο χριστιανικός πληθυσμός της υπαίθρου; Με τη βία επέβαλαν οι Οθωμανοί τον εξισλαμισμό; Ή έδειξαν ανοχή στο θέμα της θρησκείας του τοπικού πληθυσμού; Και, σε τέτοια περίπτωση, πού πρέπει να αποδοθεί η ταχύτητα και η έκταση του εξισλαμισμού της Κρήτης; […] Βέβαιο είναι ότι οι απαντήσεις σε όλα αυτά τα ερωτήματα βρίσκονται στο σκοτάδι, και εκεί θα μάλλον θα παραμείνουν, ωσότου γίνει συστηματική δημοσίευση του σχετικού ανέκδοτου υλικού. Αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι, όπως παρατηρεί ο Σφυρόερας [
Σε υποσημείωση :

Υπάρχει πλούτος πληροφοριών στα τουρκικά αρχεία του Ηρακλείου. Από όσα γνωρίζω, οι μόνοι μελετητές που τα έχουν συμβουλευτεί είναι ο Νικόλαος Σταυρινίδης και ο Παύλος Χυδίρογλου. […]
Λίγοι από τους μωαμεθανούς Κρήτες είχαν καθαρά ανατολίτικη προέλευση. Η πλειονότητα απαρτιζόταν από προσηλυτισμένους Έλληνες, τους Μπουρμάκους, οι οποίοι εξακολουθούσαν να μιλούν τη μητρική τους γλώσσα ( χρησιμοποιούσαν την αραβική γραφή, σε αντίθεση με τους Καραμανλήδες της Μικράς Ασίας ), να πίνουν κρασί παρά τη σχετική θρησκευτική απαγόρευση και να διατηρούν τα ήθη και τα έθιμα των πατέρων τους.
Σε υποσημείωση :
Για να μπορέσει κανείς να βοηθήσει στην επίλυση του προβλήματος του εκτεταμένου εξισλαμισμού στην Κρήτη, πρέπει να συγκρίνει το θέμα με τον εξίσου ανεξήγητο εξισλαμισμό στην περιοχή της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. […]

Για τη δημογραφική εξέλιξη της Κρήτης (σ. 50) :
Στα μέσα του 18ου αιώνα, όταν οι κάτοικοι της Κρήτης ανέρχονταν περίπου σε 260000, οι περισσότεροι ήταν μουσουλμάνοι, ενώ, στο τέλος του, χάρη στις βελτιωμένες συνθήκες ζωής των χριστιανών, η αναλογία ήταν σχεδόν ένα προς ένα, σύμφωνα με τον Olivier [ G. A. Olivier, Voyage dans l’ Empire Ottoman, 6 τόμοι, Παρίσι 1801-1807 ].

Μετά το 1821 στη διάρκεια της μάλλον ήπιας αιγυπτιακής κατοχής, οι χριστιανοί αυξήθηκαν- σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Pashley το 1834 [ Robert Pashley, Travels in Crete, 2 τόμοι, Λονδίνο 1837 ]- και αποτέλεσαν την πλειονότητα το 1858, όταν 60000 μουσουλμάνοι αντιστοιχούσαν σε 220000 χριστιανούς [ και 907 εβραίους ]. Αυτή η υπεροχή των χριστιανών αύξήθηκε κι άλλο στις αρχές του 20ου αιώνα: 303000 χριστιανοί έναντι 34000 μουσουλμάνων, που με τη σειρά τους υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν το νησί το 1923, όταν άρχισε να ισχύει το πρόγραμμα ανταλλαγής πληθυσμών της συνθήκης της Λωζάννης.