Γουσταύος Ντουράν

Ο Κρητικολάτρης ευεργέτης.

Επέλεξε τις Αλώνες για τελευταία κατοικία 

Στα νότια του Ρεθύμνου, στον ίσκιο του Κρυονερίτη μας περιμένουν οι Αλώνες. Όνομα που καθιερώθηκε μάλλον από το σχήμα του χωριού με τους φιλόξενους και καλόχαρους ανθρώπους. Είναι πολλές οι ομορφιές που σε τραβάνε να επισκεφθείς τον ευλογημένο τόπο. Κυρίως όμως μετρά η ιστορία του, με συγκλονιστικά κεφάλαια από την Εθνική Αντίσταση και το προνόμιο να το έχει επιλέξει για τελευταία του κατοικία ένας σπουδαίος Κρητικολάτρης. Ο Γουσταύος Ντουράν.

O Kρυονερίτης  ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΛΩΝΩΝ Η Μ Ε Ρ Ο Λ Ο Γ Ι Ο

Ποιος ήταν Ο Γουσταύος Ντουράν γεννήθηκε 14 Νοεμβρίου του 1906 στην Βαρκελώνη της Ισπανίας.
Ήταν απόφοιτος του Πανεπιστημίου της Μαδρίτης. Μετά την επιβολή της δικτατορίας του Φράνκο, εναντίον της οποίας αγωνίστηκε σθεναρά, αυτοεξορίστηκε στις ΗΠΑ. Απέκτησε την Αμερικανική υπηκοότητα και από τότε υπηρέτησε στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, όπου διετέλεσε ειδικός σύμβουλος διαδοχικά στην πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών στην Κούβα, στην Αργεντινή και παρά τω βοηθώ υπουργώ Εξωτερικών για τις υποθέσεις της αμερικανικής Συμπολιτείας στην Ουάσιγκτον. Το 1946 τοποθετήθηκε στην υπηρεσία του ΟΗΕ με αντικείμενο, λόγω της μόρφωσης και των ικανοτήτων του κατ’ αρχήν τον τομέα των κοινωνικών υποθέσεων, τόσον στη Ν. Υόρκη έδρα των Ηνωμένων Εθνών όσον και αλλού. Τον Σεπτέμβριο 1960 διορίστηκε στην αποστολή του ΟΗΕ στο Κογκό και κατά την επιστροφή του στην Νέα Υόρκη μετά από ένα χρόνο, έγινε ειδικός Σύμβουλος επί των πολιτικών υποθέσεων της ίδιας χώρας. Από τον Απρίλιο 1965 διετέλεσε μόνιμος αντιπρόσωπος του ΟΗΕ στην χώρα μας, διευθυντής του εν Ελλάδι προγράμματος τεχνικής βοηθείας του Οργανισμού. Ο Γκουστάβο Ντουράν από τον γάμο του με την γνωστή επίσης εις το Ρέθυμνο, κ. Μπόντε το γένος Κρόμπτον απέκτησε τρεις θυγατέρες. (Εφ. «Κρητική Επιθεώρηση»).

Ένας σπουδαίος Κρητικολάτρης

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή ξεφυλλίζοντας ένα από τα πιο ενδιαφέροντα χρονικά του τόπου μας. Γεγονός που του χάρισε παγκόσμια προβολή.

Όπως είναι γνωστό είχε και πάντα έχει το Ρέθυμνο τους μεγάλους θαυμαστές του. Αυτούς που το λάτρεψαν κι ας μην είχαν καν ελληνική καταγωγή. Όπως για παράδειγμα ο Ισπανός στρατηγός, καλλιτέχνης, διπλωμάτης και ανθρωπιστής Γουσταύος Ντουράν.

Αυτός ιδιαίτερα δέθηκε συναισθηματικά με το χωριό Αλώνες. Και μάλιστα σε βαθμό να ζητήσει σαν τελευταία του επιθυμία να τον θάψουν στο χωριό αυτό. Όπως κι έγινε. Υπάρχει μάλιστα και η προτομή του σε ένδειξη ευγνωμοσύνης των κατοίκων που χάρις σ’ αυτόν ξεδίψασαν.

Μια τυχαία αφορμή

Μια τυχαία αφορμή έφερε τον σημαντικό αυτό άνθρωπο στο μικρό χωριό που διακρίνεται όμως για τους φιλόξενους κατοίκους, οι οποίοι μάλιστα σε χαλεπούς καιρούς κατέπληξαν τους ιστορικούς και με τον ηρωισμό τους. Ας μην ξεχνάμε τον παπα-Νουφράκη και τον παπα-Αλεβυζάκη που έμειναν φωτεινά σύμβολα στο πάνθεον της τοπικής ιστορίας.

Στην περίοδο της γενικής τάσης φυγής στα μεγάλα αστικά κέντρα, προκειμένου να εξασφαλίσει κάθε νέος άνθρωπος το μέλλον του, μια κοπέλα από τις Αλώνες πήρε τη μεγάλη απόφαση, να ζητήσει δουλειά στην Αθήνα.

Για καλή της τύχη ένας διπλωμάτης χρειαζόταν οικιακή βοηθό.

Η κοπέλα διέθετε εκτός από δίψα για δουλειά και θάρρος επειδή είχε επίγνωση των δυνατοτήτων της και πίστη στον εαυτό της. Παραμερίζοντας λοιπόν το δέος, για το ποιους θα πήγαινε να συναντήσει, χτύπησε με θάρρος την πόρτα του επιβλητικού αρχοντικού.

Με την πρώτη ματιά κέρδισε την εμπιστοσύνη των ανθρώπων που αντίκριζε πρώτη φορά. Και τους έγινε απαραίτητη με τη νοικοκυροσύνη, τη συνέπεια και την εντιμότητά της.

Έτσι γνωρίστηκε με τον Γουσταύο Ντουράν εκπρόσωπο του ΟΗΕ στην Ελλάδα στα προγράμματα Τεχνικής και Κοινωνικής βοήθειας, καλλιτέχνη, που τον έχουν εκθειάσει στο παρελθόν ευπατρίδες του τόπου μας, όπως ο Λεωνίδας Καούνης ο αξέχαστος Γιάννης Χαντουμάκης, ο Αντώνης Πλυμάκης και ο δάσκαλος Χρίστος Κωνσταντουδάκης, ενώ τον ύμνησε η ποιητική πένα του αείμνηστου επίσης Μανόλη Κουτσουράκη.

Ο Έρνεστ Χέμινγουέι εξάλλου προσωπικός του φίλος τον αναφέρει επώνυμα στο βιβλίο του «Για ποιον χτυπά η καμπάνα».

Ο Ντουράν συνέβαλε στην ίδρυση της Παγκόσμιας Κοινωνικής Αναφοράς, στο πρόγραμμα για την κοινοτική ανάπτυξη και την ενσωμάτωση των παραγόντων της οικονομίας και της κοινωνικής ευημερίας στην ανάπτυξη. Ήταν ο πρωτοπόρος στην εισαγωγή της κοινωνικής ανάπτυξης στο πρόγραμμα ECLA. Τρία χρόνια από τη ζωή του διέθεσε με την οικογένειά του για την ίδρυση και στήριξη του Τμήματος Κοινωνικών Υποθέσεων στο Santiago.

Επίσκεψη μετ’ εμποδίων

Περνούσε ο καιρός και η Μαρία Ευαγ. Αλεβυζάκη ευλογούσε την καλή της μοίρα. Ένοιωθε σαν στο σπίτι της πλάι σε ανθρώπους όπως ο Ντουράν και η οικογένειά του.

Η νοσταλγία όμως τη βασάνιζε. Και τελειώνοντας ο Σεπτέμβρης του 1965 ζήτησε άδεια για να προλάβει το πανηγύρι στο χωριό της.

Τότε μόνο έμαθε ο Γουσταύος ότι η Μαρία ήταν από τις Αλώνες, που ο ίδιος γνώριζε από τον ηρωικό παπα-Αλεβυζάκη.

Και η έκπληξή του έγινε μεγαλύτερη όταν άκουσε από τη Μαρία πως η μεγάλη αυτή μορφή, που θαύμαζε ήταν θείος της.

Ήταν φυσικό και η κοπέλα να απορήσει. Πως ήξερε ο σημαντικός αυτός άνθρωπος το θείο και το χωριό της.

– Από τα βιβλία που γράφουν για την αντίσταση της απάντησε. Και ζήτησε να τη συνοδεύσει. Η Μαρία δεν είχε αντίρρηση, αφού ο ευγενικός εργοδότης της δεν θα είχε κανένα πρόβλημα να ταξιδέψει γνωρίζοντας τα προβλήματα που θα συναντούσε. Πού να βρεθεί δρόμος εκείνα τα χρόνια για να μπορεί κανένας να πλησιάσει με άνεση στο χωριό; Και ο Ντουράν με τη συντροφιά του έφθασε στις Αλώνες με γαϊδουράκι μέσω Βιλανδρέδο.

Η κούραση όμως δεν μετρίασε τον ενθουσιασμό του. Κι ενώ πήγε για μερικές ώρες έμεινε τρία μερόνυχτα. Τόσο αγάπησε ανθρώπους και συνήθειες. Απόλαυσε φαγητό, ήπιε το παραδοσιακό μας ποτό, διασκέδασε με τα παραδοσιακά μας ακούσματα, γιατί οι κάτοικοι στις Αλώνες έχουν και καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα.

Όπως μου είχε διηγηθεί η κ. Αθηνά Καβάλου ο Γουσταύος είχε την ευκαιρία να συζητήσει αρκετά με τον παππού της τον παπα-Αλεβυζάκη και να ανταλλάσουν εμπειρίες και μνήμες από την Αντίσταση. Ο ίδιος ο Ντουράν είχε ταλαιπωρηθεί αρκετά από τον δικτάτορα Φράνκο, είχε κυνηγηθεί και ήξερε τι σήμαινε φασισμός. Λάτρευε την Κρήτη για τα αγωνιστικά της φρονήματα, διάβαζε με πάθος ό,τι αφορούσε την ιστορία της στην Αντίσταση κι έτσι γνώρισε και εκτίμησε τους αγωνιστές στις Αλώνες.

Ήταν μεγάλος ανθρωπιστής ο Ντουράν εκτός από μουσικοσυνθέτης, επαναστάτης, διηγηματογράφος, διπλωμάτης και αγωνιστής της ελευθερίας. Γι’ αυτό και για ένα διάστημα θυσίασε τις ανέσεις του, αφού δεν άντεχε να συμβιβάζεται με ένα καθεστώς που εξευτέλιζε τον άνθρωπο.

Ένα πολύτιμο δώρο

Η παρουσία του Ισπανού ευπατρίδη ωφέλησε τα μέγιστα το χωριό. Γιατί το πρώτο δώρο που τους έκανε ήταν η ύδρευση για την οποία συνέβαλαν και άλλοι τόσο στην Ελληνική Πολιτεία όσο και από το εξωτερικό.

Ο Ντουράν έγινε ο καλύτερος πρέσβης των αρετών του χωριού. Μεγάλες προσωπικότητες έφθαναν στο χωριό πριν ακόμα αναπτυχθεί τουρισμός στην πόλη. Οι κάτοικοι έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους. Και τίμησαν το χωριό στο έπακρον αλλά και την αγάπη του Ισπανού φίλου τους.

Φορούσε με καμάρι το κρουσομάντηλο

Σιγά σιγά έγινε «Κρητικός». Έλεγε μαντινάδες, γλεντούσε αλά Κρητικά, φορούσε με καμάρι το κρουσομάντηλο και τραγουδούσε ριζίτικα όπως οι ντόπιοι.

Με τον καιρό δέθηκε περισσότερο με το χωριό. Ήξερε κάθε οικογένεια με τα προβλήματα, τις χαρές και τις λύπες της. Γνώριζε ποια φάρμακα χρειάζονταν οι φιλάσθενοι, φρόντιζε για το ρουχισμό και το φαγητό των παιδιών.

Αγάπησε την Κρήτη και ευεργέτησε μεταξύ άλλων το Νοσοκομείο μας και την Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης. Η φιλία του επίσης με την κ. Βιργινία Τσουδερού συνέβαλε και στην μεγάλη ενίσχυση του Κέντρου Νεότητας στον Τίμιο Σταυρό, που η μεγάλη πολιτικός είχε υιοθετήσει με τόση θέρμη.

Ο Γουσταύος Ντουράν όπως ήταν και η τελευταία του επιθυμία αναπαύεται στις Αλώνες στον ίσκιο του δέντρου που του χάριζε πάντα τη δροσιά του....

...Η Βιργινία Τσουδερού είχε εύστοχα χαρακτηρίσει την προσωπικότητα του Ντουράν αναφέροντας σχετικά:

«Ο Γουσταύος Ντουράν ήταν Ισπανός πατριώτης. Αμερικανός διπλωμάτης, υπηρέτης στην υπηρεσία της Παγκόσμιας Ειρήνης και Φιλέλλην. Πάνω απ’ όλα όμως ήταν ανθρωπιστής.

Αγαπούσε τους ανθρώπους και ήξερε ν’ αγαπά.

Σεβόταν βαθύτατα κάθε αληθινό άνθρωπο. Συμβιβασμό με τη συνείδησή του δεν έκανε ποτέ, ούτε για να κερδίσει δόξες, ούτε υλικά οφέλη. Γι’ αυτό και αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί από τη γενέτειρά του, αφού πολέμησε για την ιδέα της Ελευθερίας. Θυσίασε την άνετη ζωή που είχε εξασφαλισμένη στη χώρα του, γιατί δεν μπορούσε να ζήσει κάτω από τυραννικό ζυγό σε καθεστώς που εξευτέλιζε τον άνθρωπο. Κάθε είδος εξαναγκασμού και βίας ήταν γι’ αυτόν ύβρις.

Εξέλεξε τον Κρυονερίτη για τελευταία του κατοικία ως τελευταία χειρονομία ανεξαρτησίας κατά της συμβατικής και άδειας ζωής.

Ο Γουσταύος ήταν άνθρωπος με μεγάλη καρδιά και πλούσιο πνεύμα…».


ΠΗΓΕΣ: Εύας Λαδιά: Αλώνες Εκεί που έπαλε η καρδιά της Αντίστασης 

Ημερολόγιο Πολιτιστικού Συλλόγου «Ο Κρυονερίτης»

Εύας Λαδιά: Ο ανθρωπιστής Ντουράν

Εφημερίδες: Κρητική Επιθεώρηση και Βήμα

Εύας Λαδιά: Οδοιπορικό μνήμης στις Αλώνες
 

ΠΗΓΗ Αναδημοσίευση από εφημερίδα Ρεθεμνιώτικα Νέα
Εύα Λαδιά

http://rethnea.gr/%CE%B3%CE%BF%CF%85%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%8D%CE%BF%CF%82-%CE%BD%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%AC%CE%BD-%CE%BF-%CE%BA%CF%81%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%AC%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CF%85/

Αναφορές στον  Γουστάβο  Ντουράν