John Ρendlebury ο Λόρενς της Κρήτης

Τον Ιούνιο του 1940, τέσσερις μήνες πριν την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου, έφτασε στο Ηράκλειο ο Άγγλος Τζων Πέντλμπερι (John Ρendlebury) και ανέλαβε Γενικός Πρόξενος της Αγγλίας στην Κρήτη.

Ο Τζον Πέντλμπερι (δεξιά) με την παραδοσιακή κρητική φορεσιά.

Ο Πέντλμπερι ήταν αρχαιολόγος, διάδοχος του Άρθουρ Έβανς στην Κνωσό, στον οποίο το υπουργείο Πολέμου της Βρετανίας ανέθεσε την προπαρασκευή της αντίστασης εναντίον των Γερμανών, σε περίπτωση που εκείνοι επιτίθονταν στην Κρήτη. Όσο ζούσε ήταν ένας μύθος για ολόκληρο το νησί. Γνώριζε καλά τους Κρητικούς, ήταν αγαπητός, μιλούσε άπταιστα την ελληνική γλώσσα και το κρητικό ιδίωμα και ήξερε την κάθε πέτρα και το κάθε μονοπάτι στα βουνά της Κρήτης.

Βρισκόταν στην Κνωσό από τις αρχές της δεκαετίας του 1930. Με κάθε ευκαιρία ο Πέντλμπερι έφευγε σε αναζήτηση νέων θέσεων προς ανασκαφή, πράγμα που σήμαινε πολύωρη πεζοπορία στα βουνά της Κρήτης και νέες φιλίες με τους ντόπιους σε κάθε σταθμό…

Γύρω από τον Πέντλμπερι, λοιπόν, ξεκίνησε σιγά-σιγά να οργανώνεται η Κρητική Αντίσταση και με άλλους οπλαρχηγούς από διάφορες περιοχές της Κρήτης, ενώ το Αγγλικό Προξενείο αποτελούσε το στρατηγείο των ενεργειών και την καρδιά των επιχειρήσεων. Η αποστολή του Πέντλμπερι ήταν μυστική, γι’ αυτό κάθε φορά που επικοινωνούσε τηλεφωνικώς με τις διάφορες υπηρεσίες στο Λονδίνο, για λόγους ασφαλείας, μιλούσε μονάχα με κρητική προφορά. Η συνεισφορά του Πέντλμπερι και του Αγγλικού Προξενείου στην οργάνωση της αντίστασης ήταν καίριας σημασίας, αφού κατάφερε να ενώσει όλες τις μη κομμουνιστικές αντιστασιακές οργανώσεις του νησιού σε μια απρόσμενα αποτελεσματική συμμαχία, γλιτώνοντας έτσι σε βάθος χρόνου την Κρήτη από εκτεταμένες εμφύλιες συγκρούσεις σαν αυτές που ταλάνισαν την ηπειρωτική Ελλάδα. Δεν επετράπη, έτσι στις δυνάμεις του ΕΑΜ / ΕΛΑΣ να εξουδετερώσουν τον ένα αντάρτικο σχηματισμό μετά τον άλλο, είτε αφομοιώνοντάς τον, είτε διαλύοντάς τον με την απειλή των όπλων.

Οι Γερμανοί είχαν ονομάσει τον Πέντλμπερι «Λόρενς της Κρήτης» και τον έψαχναν από την πρώτη στιγμή της εισβολής τους στο νησί. Τον σκότωσαν χωρίς να ξέρουν ποιος ήταν, όταν τον βρήκαν βαριά τραυματισμένο στο δωμάτιο ενός σπιτιού στο Ηράκλειο.

Ηταν λίγες ημέρες μετά τη Μάχη της Κρήτης που ο ουρανός «έβρεξε» χιλιάδες γερμανούς αλεξιπτωτιστές. Ο Πέντλμπερι ήταν εκεί, πολέμησε γενναία πλάι με τους Κρητικούς και τραυματίστηκε. Γερμανοί στρατιώτες τον βρήκαν αργότερα βαριά τραυματισμένο στο σπίτι της Αριστέας Δροσουλάκη, που ήταν η σύζυγος ενός από τους άντρες της πολιτοφυλακής που είχε οργανώσει αποκλειστικά από Κρήτες εθελοντές πατριώτες. Τον σήκωσαν, τον έστησαν στον τοίχο και όταν εκείνος δεν απάντησε στις επίμονες ερωτήσεις τους, τον εκτέλεσαν εν ψυχρώ. Ήταν μόλις 35 ετών και τη στιγμή του θανάτου του φορούσε την παραδοσιακή κρητική ενδυμασία. Άσπρα στιβάνια, βράκα, μακρύ γιλέκι, κάπα και την απαραίτητη κρητική μαχαίρα, περασμένη στη μέση.

Αναδημοσίευση αποσπάσματος από άρθρο που έγραψε ο 
Μάρκος Δοντάς*

*Πολιτικός Επιστήμονας – Ιστορικός Ερευνητής MSc. European & International Studies 

ΠΗΓΗ

http://ellaspost.com/selides-istorias-omada-satanas/