Αφήγησις παράξενος του ταπεινού Σαχλίκη

Ποίημα του Κρητικού ποιητή του 14ου αιώνα Στέφανου Σαχλίκη. 
Πολλὰ ἐχαροκόπησα ἐγὼ καὶ ἐκείνη ἀντάμα·
ἦταν αὐθέντρια καὶ κυρὰ καὶ δέσποινα καὶ ντάμα.
Πολλὰ παραδιαβάσαμεν ἀντάμα ἐμεῖς οἱ δύο:
ἀκόμη ὡς καὶ τὴν σήμερον τὰ γένια μου μαδίω.
Διὰ ἐκείνην τὴν πολιτικὴν στὴν φυλακὴν μ' ἐβάλαν
καὶ ἀπείτις μ' ἐρημάξασιν, τότε κοντὰ μ' ἐβγάλαν.
Καὶ τά 'γραψα εἰς τὴν φυλακὴν διὰ τὲς ἀρχιμαυλίστρες
καὶ τὰ παιδία τοῦ σκολειοῦ πολλὰ τὰ τραγουδοῦσαν.
Καὶ ἀπεὶν ἐλευθερώθηκαν, ἡ Τύχη μου ἡ καμένη,
ὡς ἦτον νὰ μὲ πολεμᾶ πάντοτε μαθημένη,
λέγει μου:«Ἀγώμε εἰς τὸ χωριόν, νὰ κάμης τὲς δουλειὲς σου,
καὶ ἄφες τοῦ Κάστρου τὰ στενά, ἄφες τὲς πελελιές σου».
Ἀφήγησις παράξενος, στ. 105-116 
Αυτοβιογραφικό ποίημα σε δεκαπεντασύλλαβο ομοιοκατάληκτο στίχο, όπου ο ποιητής αποδίδει στην Τύχη τα δεινά της ζωής του. Αναφέρεται στις άσχημες πλευρές της ζωής του, όπως στο γεγονός ότι αμέλησε το σχολείο για να μπλέξει με τις πολιτικές, μαθήτευσε στα πολιτικαρεία από δεκατεσσάρων χρονών, μυήθηκε σε διάφορες άλλες νυχτερινές διασκεδάσεις, έφτασε στον οικονομικό ξεπεσμό του εξαιτίας της κατασπατάλησης της περιουσίας του, κατέφυγε στο χωριό Πενταμόδι, για να μισήσει πολύ γρήγορα τη ζωή του εκεί, ανέλαβε την άσκηση της δικηγορίας, που την εγκατέλειψε κι αυτή γιατί έβλεπε την ανεντιμότητα των δικηγόρων, κατέληξε στη φυλακή εξαιτίας της καταγγελίας μιας πολιτικής, της Κουταγιώτενας, της πομπεμένης χήρας (102): ήτον αυθέντρια και κυρά και δέσποινα και ντάμα / πολλά παραδιαβάσαμεν αντάμα εμείς οι δύο, / ακόμη ώς και την σήμερον τα γένειά μου μαδίω (106-108). Η Σ.Σταυρακοπούλου χαρακτηρίζει εύστοχα τον ποιητή “προδρομικό flâneur”.1 

...Πέρα από τις διάφορες ιστορικές πηγές, η λογοτεχνία παίζει τον δικό της σημαντικό ρόλο και έτσι, μέσα από τα ποιήματα του Σαχλίκη, παρέχονται στοιχεία για την πορνεία κατά την εποχή του που «[…] αποτελούν την πιο σημαντική πηγή για την όψη αυτή της κοινωνικής ιστορίας της Κρήτης κατά το 14ο αιώνα και συμπληρώνουν τα ελάχιστα επίσημα δεδομένα», σύμφωνα με τον A.V.Gemert.2 Κατά την εποχή του ποιητή, οι οίκοι ανοχής συγκεντρώνονταν στην περιοχή Ξώπορτο. Σε ό,τι αφορά την Κουταγιώτενα, η στάση του ποιητή απέναντί της είναι η εξής: από τη μία χαίρεται την παρέα της και απολαμβάνει τη ζωή μαζί της, από την άλλη η γυναίκα αυτή καταλήγει να γίνει εχθρός του, αφού μια καταγγελία της για βίαιη συμπεριφορά πάνω της τον φέρνει στη φυλακή…

1.«Η ζωή στους δρόμους της πόλης και, γενικά, η νυχτερινή ζωή της αμαρτίας είναι θέματα των κειμένων του Σαχλίκη που θα βρουν την πλήρη ανάπτυξή τους πολύ αργότερα, σε συγγραφείς του αισθητισμού. Ο ίδιος ο ποιητής παρουσιάζεται στην “Aυτοβιογραφία” του

[…] ως ένας πρόδρομος των πλάνητων διανοούμενων αστών (ως ένας flâneur)», Σ.Σταυρακοπούλου, «Ελληνικός σατιρικός διδακτισμός και δυτικοευρωπαϊκή ερωτογραφία: τρεις ποιητές του «μεταίχμιου» (14ος – 15ος αι.)», Ελληνικά 58.1 (2008) 100-101.

2.A.V.Gemert, Ο Στέφανος Σαχλίκης και η εποχή του, ό.π., σ.63.

ΠΗΓΗ

Αποσπάσματος από το ποίημα

Ἀφήγησις παράξενος, στ. 105-116

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%AD%CF%86%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CE%A3%CE%B1%CF%87%CE%BB%CE%AF%CE%BA%CE%B7%CF%82

Αναδημοσίευση αποσπάσματος :

Eικόνες γυναικών στην πρώιμη κρητική ποίηση

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

BΟΥΛΓΑΡΙΔΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ

Αποσπάσματος από το ποίημα

Ἀφήγησις παράξενος, στ. 105-116

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%AD%CF%86%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CE%A3%CE%B1%CF%87%CE%BB%CE%AF%CE%BA%CE%B7%CF%82