Σε έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Πυρφόρος το 1982 καταγράφονται συνολικά ογδόντα τέσσερα μέλη της Φιλικής Εταιρείας στην Κρήτη. 'Οπως ο Μανόλης Καλλικράτης, δάσκαλος, ο Ιωάννης Χάλης (προεστός από το Θέρισο, που πέθανε το 1828 στην Ίμβρο, σε ηλικία 38 χρονών), ο Αντώνης Μελιδώνης (σκοτώθηκε σε φιλονικία από τον Ρούσο Βουρδουμπά κατά τη διάρκεια του αγώνα, γεγονός που δίχασε τους χριστιανούς και παραλίγο να καταλήξει σε εμφύλιο πόλεμο), και ο Γ. Κελαϊδής ή Μουριώτης (σκοτώθηκε μαχόμενος κατά την εισβολή του Χουσεΐν στα Σφακιά το 1824, μεταξύ των χωριών Αράδαινας και Άι Γιάννη, για να διαφύγει ο άμαχος πληθυσμός προς το Φαράγγι της Σαμαριάς).
Τον Οκτώβριο του 1820, οκτώ περίπου μήνες πριν την έναρξη της επανάστασης, έρχεται στη Θυμιανή Παναγία, στην οποία λειτουργούσε το Ελληνικό Σχολείο Σφακίων, ο Ζαχαρίας Τσιριγιώτης ή Πρακτικίδης, από το Ηράκλειο, μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Από αυτόν ίσως μυήθηκαν οι καπετάνιοι Ρούσος Βουρδουμπάς (Χώρα Σφακίων), Χ”Μιχελής Χιονιάς (Χώρα Σφακίων), Αναγνώστης Πρωτοπαπαδάκης (Ασκύφου) και Ανδρέας Κριαράς (Ανώπολη). Επίσης είχαν μυηθεί ο Νικόλαος Βενιέρης από τα Παλαιά Ρούματα, γιατρός στα Χανιά, ο Νικόλαος Φουράκης, δάσκαλος στο Ελληνικό Σχολείο Χανίων, ο Ιωσήφ Κωνσταντουδάκης ή Σήφακας, οπλαρχηγός από το Μελιδώνι Αποκορώνου, ο διάσημος κρυπτοχριστιανός Μιχαήλ Χουσεϊν Κουρμούλης, και ο αδελφός του Γεώργιος από τη Μεσαρά και άλλοι.Ο Β. Ψιλλάκης διασώζει τον φοβερό, όπως τον ονομάζει, όρκο του Αναγνώστη Μανουσογιαννάκη, που τελειώνει ως εξής:
«…Ευχαριστούμαι να δοκιμάσω και να υπομείνω τον σκληρότερο θάνατο εάν λείψω εξ όλων των άνωθεν υποσχέσεών μου ή εάν γίνω επίορκος ή προδότης ή επίβουλος κατά των ομογενών μου και των εταίρων της πατρίδας. Αμήν».
Το παρακάτω ριζίτικο τραγούδι αναφέρεται στην ιερή στιγμή που ο Κρητικός ορκίζεται στη Φιλική Εταιρεία. Η ξανθή κόρη είναι η Λευτεριά.
«…Ευχαριστούμαι να δοκιμάσω και να υπομείνω τον σκληρότερο θάνατο εάν λείψω εξ όλων των άνωθεν υποσχέσεών μου ή εάν γίνω επίορκος ή προδότης ή επίβουλος κατά των ομογενών μου και των εταίρων της πατρίδας. Αμήν».
Το παρακάτω ριζίτικο τραγούδι αναφέρεται στην ιερή στιγμή που ο Κρητικός ορκίζεται στη Φιλική Εταιρεία. Η ξανθή κόρη είναι η Λευτεριά.
Σ’ εκκλησισάκι ολάργυρο
μολυβοσκεπασμένο,
εκειά μ’εβάλαν κι’ έμνωξα
κόρη ξανθή για σένα,
κι’από τον όρκο το βαρύ
και τον αναγιασμένο,
εγείραν τα κονίσματα
κι’ εσπάσαν τα καντήλια,
κι’ ερράγισεν η εκκλησιά.
εκειά μ’εβάλαν κι’ έμνωξα
κόρη ξανθή για σένα,
κι’από τον όρκο το βαρύ
και τον αναγιασμένο,
εγείραν τα κονίσματα
κι’ εσπάσαν τα καντήλια,
κι’ ερράγισεν η εκκλησιά.
Οι τελευταίοι στοίχοι δείχνουν ότι το πάθος και η ψυχή του Έλληνα ήταν αυτά που άλλαξαν τις ισορροπίες και αντιστάθμισαν την υλική υπεροχή του εχθρού.
ΠΗΓΗ
https://ardin-rixi.gr/archives/216696
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Μην πυροβολείτε ασκόπως