Κρήτες πρόσφυγες εις την Πελοπόννησον επί Καποδίστρια

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΝΕΑΣ ΚΡΗΤΗΣ (Μεσσηνίας) ΕΝ ΕΤΗ 1836  
Τα Κρητικά της Ελλάδας (Κρήτες πρόσφυγες)

Πότε οι Κρητικοί ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στη Λαχανάδα.

Ο Μεσσήνιος ιστορικός συγγραφέας Δικαίος Β. Βαγιακάκος στη μελέτη του "Κρήτες πρόσφυγες εις την Πελοπόννησον επί Καποδίστρια", που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Μνημοσύνη" (τόμος Α', 1967, σελ. 41-70) υποστηρίζει ότι το 1831 εγκαταστάθηκαν Κρητικοί και στη Λαχανάδα. Γράφει: "Λαχανάδα. Ενταύθα εγκατεστάθησαν οι τελευταίοι Κρήτες πρόσφυγες εξ Αγίου Βασιλείου και Αμαρίου υπό τον στρατηγόν Τσουδερόν και τον Στρατήν Δεληγιαννάκην. Μεταξύ τούτων ήσαν πολλά γυναικόπαιδα, τα οποία μετακινήθησαν κανονικώς δια πλοίων της Ύδρας. Ο διοικητής των Μεσσηνιακών Φρουρίων ανέφερεν ότι θα διανεμηθέντα στρέμματα ήσαν 3.500 αξίας 28.000 φοινίκων, αι δε εγκατασταθείσαι εκεί οικογένειαι κατά την γνώμην της Επιτροπής ήσαν 190".

Η άποψη αυτή πιστεύω ότι δεν είναι σωστή. Πρόκειται για λάθος. Συγκεκριμένα: Ο Βαγιακάκος παραπέμπει στην "Ιστορία της Κρήτης" του Μουρέλλου (σελ.1228). Όμως ο Μουρέλλος δεν αναφέρει εγκατάσταση Κρητικών στη Λαχανάδα. Παραπέμπει επίσης, ο Βαγιακάκος στην αναφορά, με ημερομηνία 9 Σεπτεμβρίου 1831, που έστειλε από το Ναύπλιο προς τον Καποδίστρια "Η επί των Κρητών Επιτροπή" (Φεκ. Αρχεία του Κράτους, Γεν. Γραμματεία, φακ. 275). Στο έγγραφο αυτό, που το παραθέτει ο Βαγιακάκος στον δεύτερο τόμο της "Μνημοσύνης" (1968-1969, σελ. 157-159), δε γίνεται λόγος για εγκατάσταση προσφύγων Κρητικών στη Λαχανάδα. Αναφέρει, βέβαια, για 3.500 διανεμηθέντα στρέμματα και για190 εγκατασταθείσες οικογένειες, όχι όμως στη Λαχανάδα, αλλά "εις τους κατά Μονεμβασίαν και Μοθωκόρωνα". Είναι γεγονός ότι η Κυβέρνηση Καποδίστρια είχε αποφασίσει να εγκαταστήσει Κρητικούς, εκτός των άλλων περιοχών (Κορώνη κλ.), και στη Μεθώνη. Μάλιστα, ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας, ευρισκόμενος το Πάσχα του 1831στη Μεθώνη, έλαβε απάντηση από τους δημογέροντες της επαρχίας Μεθώνης ότι όχι μόνο συμπαρίστανται στην προσπάθειά του να περιθάλψει τους πρόσφυγες Κρητικούς αλλά και "εκφράζουν την χαρά των, διότι ο Κυβερνήτης ηυδόκησε να αποκατασταθώσι και τινες εκ των προσφύγων Κρητών εις την επαρχίαν του΄των" (Γεν. Εφημερίς της Ελλάδος, φ. 30, 25 Απριλίου 1831. Δ.Β. Βαγιακάκου, βλέπε πιο πάνω, σελ. 63). Παρά τη διάθεση των Μεθωναίων να τους δεχτούν, φαίνεται ότι οι Κρητικοί δεν ήρθαν στη Μεθώνη το 1831. Ενώ βρίσκονταν στο Μαραθονήσι (Γύθειο), δεν θέλησαν να πάνε στη Μεθώνη, όπου είχε οριστεί να εγκατασταθούν, αλλά έφυγαν πάλι για την Κρήτη. Τούτο διαπιστώνεται από δύο επίσημα έγγραφα (Δ.Β. Βαγιακάκου: "Έγγραφα περί των Κρητικών προσφύγων εις την Πελοπόννησον επί Καποδίστρια", περ. "Μνημοσύνη", τόμος Β', 1968-1969, σελ. 102-173). Το πρώτο έγγραφο: Ο υπαστυνόμος Μαραθονησίου (Γυθείου) Γ. Καλκαντής σε αναφορά του, με ημερομηνία 7 Μαΐου 1831, "προς τον κατά την Σπάρτην Διοικητήν" γράφει ότι παρουσιάστηκαν όλοι οι Κρήτες πρόσφυγες στην Υπαστυνομία και "ομολόγησαν ομοφώνως, ότι ουδείς εξ αυτών ευχαριστήθη να απέλθη εις το μέρος όπου η Σ. Κυβέρνησις απόβλεπε εις το να τους δώσει χρηματική βοήθειαν μόνον. Μη ευχαριστημένοι δε εις το να απελθώσιν εις Μεθώνην, σήμερον, παρουσιασθέντες εις την υπαστυνομίαν, εζήτησαν άδειαν και ανεχώρησαν δια την πατρίδα των Κρήτην (...). Οι αναχωρήσαντες είναι τον αριθμόν 20. Πάλιν δε όσοι αναχωρήσουν θέλομεν ιδεάσει το Διοικητήριον" (ΓΑΚ, Γεν. Γραμματεία, φακ. 266). Το δεύτερο: 'Έπειτα από την προηγούμενη αναφορά του υπαστυνόμου Μαραθονησίου, ο Διοικητής της Σπάρτης Ευγενίδης, σε αναφορά του "Προς την Γραμματέιαν της Επικρατείας", με ημερομηνία 8 Μαΐου 1831, επιβεβαιώνει, επισυνάπτοντας και την αναφορά του υπαστυνόμου, ότι ο σκοπός της αιτήσεως των Κρητικών "απέβλεπε μόνον εις χρηματικήν βοήθειαν δια να αποπλεύσωσιν εντεύθεν δια την πατρίδα των Κρήτην, καθότι και το απέδειξαν αναχωρήσαντες χθες" (ΓΑΚ, Γεν. Γραμματεία, φακ. 266). Πέρα απ' όσα σημειώσαμε προηγουμένως, υπάρχει η τοπική παράδοση και οι ενθυμήσεις των παλαιοτέρων κατοίκων, που δέχονται ότι οι Κρητικοί εγκαταστάθηκαν στη Λαχανάδα επί Όθωνα (το 1835) και όχι επί Καποδίστρια (1831). Η τότε "Βασιλική Κυβέρνησις" του Όθωνα (1833-1862) αποφάσισε να εγκαταστήσει ένα μέρος από τους Κρητικούς που έφυγαν από το νησί τους, στην περιοχή της Μεθώνης. Για το σκοπό αυτό ήρθαν τέσσερις απεσταλμένοι τους και επικοινώνησαν με τον έπαρχο της Μεθώνης. Ως πλέον κατάλληλη τοποθεσία για την εγκατάστασή τους βρήκαν τη θέση Ζύγια, λίγο έξω από τη Μεθώνη, "μόλις εν τέταρτον της ώρας". Οι δημογέροντες όμως "της πόλεως και των χωρίων της Μεθώνης", με την από 28-8-1834 αναφορά στους "Προς τον Πληρεξούσιον Αυλικόν Επίτροπον", έφεραν αντιρρήσεις για τη μόνιμη εγκατάσταση των Κρητικών στη θέση Ζύγια, γιατί, όπως γράφουν, "είναι γη καλλιεργήσιμος σπειρωμένη κατ' έτος από τους πολίτας Μεθώνης". Δεν δέχονται, επίσης, την απαίτηση των Κρητικών "να σχηματίσωσι και ιδιαιτέραν εδικήν των Κοινότητα, με ιδιαίτερον Δήμαρχον και Δημαρχιακόν Συμβούλιον". Προτείνουν να χτίσουν οι Κρητικοί τις κατοικίες τους "αντάμα με τας ιδικάς μας εις την πόλιν της Μεθώνης και να συζήσωμεν εις μίαν και την αυτήν Κοινότητα".

Στο τέλος της αναφοράς τους οι δημογέροντες της Μεθώνης υποδεικνύουν, αν οι Κρητικοί "θέλουν να κατοικήσωσιν ιδιαιτέρως", να πάνε σε "άλλα μέρη ανάλογα δια κατοικίας καθώς οι Λαχανάδες κλπ. και να κάμουν εκεί τας κατοικίας των". Από την αναφορά αυτή πληροφορούμεθα ότι οι οικογένειες των Κρητικών, που επρόκειτο να εγκατασταθούν στην περιοχή της Μεθώνης, δεν υπερέβαιναν τις 150. Καταχωρούμε στη συνέχεια το πολύτιμο αυτό έγγραφο, το οποίο βρήκαμε δημοσιευμένο στο περιοδικό "Τριφυλιακή Εστία", τέυχος 74 του 1987, στην ιστορική μελέτη του Χρ. Κ. Ρέππα: "Η Μεσσηνιακή επανάσταση του 1834". Είναι από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, 'Οθωνος Αρχείο-Υπουργείο Εσωτερικών, φ. 163:

Προς τον Πληρεξούσιον Αυλικόν Επίτροπον

Η Βασιλική Κυβέρνησις διέταξεν, ως ηκούσαμεν, δια να αποικίση εν μέρος Κρητών και εις την επαρχίαν της Μεθώνης, και των οποίων τέσσαρες απεσταλμένοι ήλθον προ ολίγου καιρού συστημένοι εις τον Έπαρχον δια να παρατηρήσουν τον τόπον εις τον οποίον συμφέρει δια να κάμουν τας κατοικίας των. Επληροφορήθημεν μετά την αναχώρησιν αυτών ότι αρεσ΄τος τόπος απο το έξω του φρουρίου της Μεθώνης, όπου είναι όλων των πολιτών τα κατοικήματα, μόλις εν τέταρτον της ώρας. Παρασιωπώμεν κατά πόσον είναι και θέλει είναι προσβλητική διά πολλούς λόγους η ιδιαιτέρως από το μέρος της πόλεως κατοικία των Κρητών και ερχόμεθα να φανερώσωμεν ότι η θέσις επί των Ζυγίων είναι γη καλλιεργήσιμμος σπειρόμενη κατ' έτος από τους πολίτας Μεθώνης. Επομένως οι Κρήτες απαιτούν αφ' ου κατοικήσωσιν ούτω πλησίον της πόλεως, να σχηματίσωσι και ιδιαιτέραν ειδικήν των Κοινότητα, με ιδιαίτερον Δήμαρχον και Δημαρχιακόν Συμβούλιον, ενώ το ποσόν των οικογενειών αυτών δεν υπερβαίνει τας εκατόν πενήντα. Οι υποφαινόμενοι επιθυμούντες και η πόλις της Μεθώνης να κατασθή πολυανθρωποτέρα και εις τους συναγωνιστάς μας τούτους να επιδείξωμεν την χρεωστούμενην υποδοχήν και την οποίαν τρέφομεν δι' αυτούς αδελφικήν εύνοιαν, έχομεν πλήρη ευχαρίστησινδια να κάμωσιν αντάμα με τας εδικάς μας εις την πόλιν της Μεθώνης τας κατοικίας των και να συζήσωμεν εις μίαν και την αυτήν Κοινότητα. Αν όμως και οι Κρήτες θέλουν να κατοικήσωσιν ιδιαιτέρως, δεν είναι δίκαιον να μας υστερήσουν της καλλιεργημένης γης, αλλά είναι άλλα μέρη ανάλογα δια κατοικίας καθώς οι Λαχανάδες κλπ. και ας κάμουν εκεί τας κατοικίας των. Την αίτησίν μας ταύτην παρακαλούμεν οι υποφαινόμενοι δημογέροντες να συστήσετε όπου ανήκει και να εύρη τον πρέποντα τόπον και δίκαιον, δια να μη υποφέρωμεν επιζημίους παρενοχλήσεις αν συγχωρηθή δια να κάμωσιν οι Κρήτες εις τα Ζύγια τας κατοικίας των.

Υποσημειούμεθα με το προσήκον και βαθύτατον σέβας.
Εν Κυπαρισσία την 28 Αυγούστου 1834
Οι δημογέροντες της πόλεως και των χωρίων Μεθώνης
Κ. Μιχαλακόπουλος Α. Τζαγκάρης Αντριάς Σαρατζιώτης Θεοδωρής Γιάνναρης 
Το αίτημα των δημογερόντων της Μεθώνης δεν έγινε δεκτό από την Κυβέρνηση και οι Κρητικοί ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στην τοποθεσία Ζύγια, που είχαν επιλέξει. Αυτό θα πρέπει να έγινε, με βάση την πιο πάνω αναφορά, στα τέλη του 1834, ή τις αρχές του 1835. Ανήρθαν και οι 150 οικογένειες, που αναφέρονται, ή ήρθαν λιγότερες, δεν γνωρίζουμε. Η περιοχή Ζύγα, τα λεγόμενα σήμερα Κρητικά, όπου εγκαταστάθηκαν, ονομάστηκε Νέα Κρήτη. Το Κράτος ανεγνώρισε την Κοινότητά τους το 1836 ως Δήμο Νέας Κρήτης. (ΦΕΚ, φυλ. 80, 28 Δεκεμβρίου 1836, σελ. 20). Περιελάμβανε και τα χωριά: Αγατζίκι, Κρυβοτσά (Γριβιτσά), Γιαπακιά (γιαπαπί),

Λαχανάδες, Κυνουρία (;) και τα νησιά Αγίας Μαρίνας και Σχίζας. Ο Δήμος της Νέας Κρήτης διατηρήθηκε από το 1836 μέχρι το 1840, οπότε προσαρτήθηκε στο Δήμο Μεθώνης (Μιχ. Χουλιαράκη: "Γεωγραφική, Διοικητική και πληθυσμιακή εξέλιξις της Ελλάδος 1821-1971", τόμος Α', Αθήναι 1973). Το 1837 Δήμαρχος ήταν ο Στεφανάκης και εισπράκτορας ο Α. Κατσελίδης (Επετηρίς του Βασιλείου της Ελλάδος δια το έτος 1837, παρά του ιατρού Α.Ι. Κλάδου, Εν Αθήναις 1837).Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις που δόθηκαν στους Κρητικούς στη Μεθώνη, δεν επαρκούσαν για τη συντήρησή τους. Έπειτα, είχαν και συνεχείς διενέξεις με τους ντόπιους, οι οποίοι δεν τους έβλεπαν φιλικά αλλά μάλλον με εχθρότητα, αφού είχαν καταλάβει κτήματα δικά τους. Η προβληματική αυτή κατάσταση στις σχέσεις ανάμεσα στους ντόπιους και τους πρόσφυγες οδήγησε μερικούς Κρητικούς, είτε από διάθεση προσαρμογής είτε από φόβο, να αλλάξουν το επώνυμό τους, αφαιρώντας την κατάληξη -ακης, που ήταν δηλωτική της κρητικής καταγωγής τους. Έτσι ο Κουτρικάκης έγινε Κούτρικας, ο Κουρουπάκης Κουρούπας κλ. Για τους λόγους αυτούς, μερικές οικογένειες έφυγαν για άλλα μέρη, όπως η Πύλος, η Κορώνη, οι Λαχανάδες, το Μισοχώρι κ.ά. Τοιουτοτρόπως, ο πληθυσμός του Δήμου της Νέας Κρήτης μειωνόταν συνεχώς με αποτέλεσμα το 1846 να έχει 42 κατοίκους και το 1879 μόνο 31, ενώ το 1889 δεν αναφέρεται χωριστά ο πληθυσμός της Νέας Κρήτης. Απόδειξη ότι παύει να υπάρχει. (ι. Δ. Σταματάκη: "Χωρογραφικός πίναξ Ελλάδος", σελ. 45-46, Παρά Μ. Φερέτου: "Μεσσηνιακά". Β' τόμος, 1969-1970. Βλέπε και Μιχ. Χουλιαράκη, σελ 99).Σύμφωνα λοιπόν με την τοπική παράδοση και τις ενθυμήσεις των παλαιότερων κατοίκων της Λαχανάδας και της Φοινικούντας, 50 περίπου οικογένειες από τους Κρητικούς της Μεθώνης ήρθαν και εγκαταστάθηκαν σ' ένα από τα δύο χωριά των Λαχανάδων, όπου υπήρχαν ερειπωμένα από τους Τούρκους σπίτια. Η περιοχή ήταν σχεδόν ακατοίκητη και μόνο μερικοί κτηνοτρόφοι, παραχειμάζοντες από την Αρκαδία (Χρυσοβίτσι, Αρκουδόρεμα, Λιμποβίσι), έμεναν εδώ κι εκεί. Πότε ήρθαν στις Λαχανάδες; Αφού στη Μεθώνη εγκαταστάθηκαν κατά τα τέλη του 1834, στις Λαχανάδες πρέπει να πήγαν το 1835. Ήταν κυρίως από το Ρέθυμνο αλλά και από τα Χανιά και το Ηράκλειο. Οι Κρητικοί επέλεξαν να μείνουν στο ανατολικό χωριό των Λαχανάδων. Εκεί υπήρχαν τα ερείπια δύο εκκλησιών, του Αγίου Αθανασίου και της Αγίας Ελένης. Εκεί είναι και τα ερείπια ενός πύργου, που λεγόταν "Πύργος του Αγά" και μια βρύση, ερειπωμένη σήμερα, χωρίς νερό. Το μέρος αυτό το λένε σήμερα "Το περιβόλι του Αγά". Σ' αυτή την τοποθεσία οι Κρητικοί δεν έμειναν για πολύ, γιατί είχε λίγο νερό. Μετακόμισαν δύο χιλιόμετρα ανατολικά κι έχτισαν τα σπίτια τους (χαμόσπιτα) εκεί που είναι το σημερινό χωριό Λαχανάδα. Εμπνευστές και συμβούλους στην εγκατάστασή τους είχαν τον παπα-Ζαχαρία Ρομπάκη και τον δάσκαλο Ψαρουδάκη ή Ψαρούδη. Ανάμεσα στους Κρητικούς που ξεχώριζαν, ήταν οι οπλαρχηγοί Γιάννης Μαρκάκης (είχε δύο γιους, τον Σπύρο και τον Νίκο), Μιχαήλ Κόρακας (είχε μια κόρη), Κων. Μαυριτσάκης, ή Καλαντζής, Δημ. Κουτρικάκης ή Κούτρικας, Π. Σταυρουλάκης (Αρχείο Φερέτου και αφήγηση Δημ. Μαυριτσάκη (Καλατζοδημήτρη).Το κράτος, στο οποίο ανήκε, μετά την απομάκρυνση των Τούρκων, όλη η καλλιεργήσιμη γη, η οποία λεγόταν εθνική, έδωσε σε κάθε οικογένεια παραχωρητήριο, δη. τίτλο ιδιοκτησίας, ο οποίος ανέγραφε την παραχωρούμενη έκταση με τα όριά της. Οι τίτλοι ιδιοκτησίας δόθηκαν κατά τα έτη 1835-1841. Ο αριθμός των στρεμμάτων, που θα έπαιρνε η κάθε οικογένεια, είχε καθοριστεί από το ΚΔ' ψήφισμα της Ελληνικής Πολιτείας, το οποίο είχε υπογραφεί από τον Ιωάννη Καποδίστρια (Ναύπλιο, 13 ΜΑρτίου 1831). Σύμφωνα με αυτό: "Εις οικογένειαν γεωργού και τεχνίτου στρέμματα 15, εάν δε της τοιαύτης οικογενείας ο αρχηγός δεν υπάρχει και υπάρχουν η χήρα και τα ορφανά, προσδιορίζονται δι΄αυτά στρέμματα είκοσι". Στις οικογένειες των αξιωματικών και των προκρίτων παρεχωρούντο περισσότερα στρέμματα. (Δικαίου Β. Βαγιακάκου: "Έγγραφα περί των Κρητών προσφύγων εις την Πελοπόννησον επί ΚΑποδίστρια", περ. "Μνημοσύνη", τόμος Φ', 1968-1969, σελ. 102)Μερικές από τις εκτάσεις αυτές τις έχαν καταλάβει οι λεγόμενοι "Ανεβοκατεβάτες", δηλ. τσοπαναραίοι από την Αρκαδία, που είχαν τις στάνες τους εκεί και δεν έφευγαν. Τέτοιες οικογένειες Αρκάδων ήταν των Τσώνη, Καρβέλα, Ψυχάρη, Τομαρά κ.ά. Από την εποχή εκείνη είναι οι σημερινές ονομασίες των τοποθεσιών Καρβέλα στάνη, Χουντάλα, Μπεναρδή. Όπως γράφει ο Αναστάσιος Νικ. Ρομπάκης, Δικηγόρος, σε σημείωμά του για το ιστορικό της οικογένειας Ρομπάκη και το οποίο έθεσε στη διάθεσή μου ο Μίμης Ζαχ. Ρομπάκης, η τότε Κυβέρνηση, επειδή δεν είχε τη δυνατότητα να απομακρύνει εκείνους που είχαν καταλάβει αυθαίρετα τις καλλιεργούμενες εκτάσεις, είπε στους νέους ιδιοκτήτες να τους διώξουν οι ίδιοι. Οι Κρητικοί δεν είχαν όπλα και τους έδιωξαν με χουρχούτες (ξύλα με καρφιά). Αυτά συνέβαιναν την εποχή του Όθωνα (1833-1862)Μερικοί όμως πούλησαν τις παραχωρηθείσες εκτάσεις και πήγαν πάλι στην Κρήτη ή έφυγαν για τις πόλεις. Σύμφωνα με τη γνώμη του Αναστ. Νικ. Ρομπάκη, στη Λαχανάδα έμειναν περί τις 20 ή 30 οικογένειες. Οι Κρητικοί της Λαχανάδας και της Φοινικούντας συνέχισαν, τα πρώτα χρόνια, να ντύνονται, όπως και στην Κρήτη. Φορούσαν τις κρητικές βράκες με το κόκκινο φέσι. Στις γιορτές και τα πανηγύρια, ιδίως οι οπλαρχηγοί, έβαναν τη στολή τους και τα όπλα τους. Μιλούσαν την κρητική διάλεκτο, υπολείμματα της οποίας ακούγονται και σήμερα. Κάποιοι από τους Κρητικούς πήγαιναν μερικές φορές στην Κρήτη για επίσκεψη συγγενών τους ή για εμπορικές δουλειές. Ο μακαρίτης Χρήστος Δημ. Πετρουλάκης (1892-1985) μου είχε πει το εξής περιστατικό: Ο Τζέμης έφερνε από την Κρήτη και πουλούσε άλογα, τα ονομαστά κρητικά άλογα. Μια φορά που πήγε, έφερε κι ένα τάληρο ασημένιο. Το έδειξε στον Ψαρουδάκη. -Έφερα από την πατρίδα σου τάληρο, του είπε. Ο Ψαρουδάκης μέσα του πειράχτηκε. Έπειτα από λίγο καιρό πήγε στην Κρήτη και έφερε μια λίρα. -Εσύ, του λέει, είσαι ταληράς, εγώ είμαι λιράς! Για πρώτη φορά, έπειτα από 150 και πλέον χρόνια, επισκέφθηκαν ομαδικά την Κρήτη 50 Κρητικοί της Λαχανάδας, απόγονοι των ξεριζωμένων ηρωικών Κρητικών. Η επίσκεψη -προσκύνημα πραγματοποιήθηκε από τις 29 Ιουλίου ως τις 4 Αυγούστου 1988 και την είχε οργανώσει ο Σύλλογος Βρυσιανών Αποκορώνου "Η Μεταμόρφωση", με πρωτοβουλία του προέδρου του δημοσιογράφου Σπ. Δασκαλάκη. Οι Λαχαναδαίοι Κρητικοί επισκέφθηκαν όλους τους χώρους κλπ. και έτυχαν θερμής φιλοξενίας από τον Μητροπολίτη Κισσάμου (Χανίων), νομάρχες, δημάρχους, κοινοτάρχες και άλλους Κρητικούς (Πέτρου Τσώνη, ρεπορτάζ στην Εφημ. "Ελευθερία", Καλαμάτα, 16-8-1988.

Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΦΟΙΝΙΚΟΥΝΤΑΣ

Μερικοί από τους Κρητικούς της Λαχανάδας, φιλοπροόδοι και εργατικοί καθώς ήταν, είδαν την πλεονεκτική θέση που είχε η παραλιακή περιοχή και ήρθαν να εγκατασταθούν εδώ. Ήταν φυσικό να επιζητήσουν την κάθοδό τους σε παραθαλάσσια μέρη, αφού είχαν γεννηθεί σε νησί και η θάλασσα ήταν μέσα στην ψυχή τους. Άλλωστε, βλέποντας απέναντι το νησί της Σχίζας, θυμούνταν το δικό τους νησί, την πατρίδα τους την Κρήτη, που πάντα νοσταλγούσαν. Πότε οι Κρητικοί της Λαχανάδας κατέβηκαν στη Φοινικούντα, δεν γνωρίζουμε. Υπολογίζουμε ότι αυτό πρέπει να συνέβη μετά το 1840.Οι πρώτοι που ήρθαν, όπως λέει η παράδοση, ήταν ο Παναγιώτης και Θεόδωρος Βουρλιώτης, οι οποίοι βρήκαν τον πρώτο κάτοικο, τον Παναγόπουλο ή Μπαγάσα, που διατηρούσε ταβέρνα. Από τους πρώτους Κρητικούς της Λαχανάδας που εγκαταστάθηκαν στη Φοινικούντα, ήταν οι: Κουτρικάκης ή Κούτρικας, Πρεβελάκης ή Πρέβελος, Τεριζάκης, Κορακάκης, Σαββάκης, Πετρουλάκης, Κουτράκης, Μαυριτσάκης. Ο Γ. Μαυριτσάκης ή Καλαντζής, πατέρας του Δημήτρη Μαυριτσάκη (Καλαντζοδημήτρη), κατοίκησε δυτικά του χωριού, στην περιοχή Σαλαντή. Στα παλαιά Μητρώα της Κοινότητας Λαχανάδας είναι δηλωμένος, ο πρώτος χρονολογικά ότι γεννήθηκε στη Φοινικούντα, ο Ανδρέας Ιωάννου Τερζάκης με έτος γεννήσεως το 1841. Ακολουθούν οι Γεώργιος Νικ. Σαββάκης (1847), Ανδρέας Ιωάν. Ψαρουδάκης (1847), Νικόλαος Κων. Παναγόπουλος (1849), Δημήτριος Κων. Πετρουλάκης (1852) κλπ.

Πηγή : Απόσπασμα από το βιβλίο του Γ. Δ. Κούβελα, Φοινικούντα : Ιστορία και Ζωή, Καλαμάτα, 1997.

 ΠΗΓΗ

Αναδημοσίευση αποσπάσματος από το ιστολόγιο : ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

 http://kato-minagia.blogspot.gr/2009/05/1836.html