Η απόβαση του Ελληνικού στρατού στην Κρήτη, και η διεθνής κατοχή (1897)

Προκήρυξης προς τον λαόν της Κρήτης.

Τα δεινά τα οποία υπέστητε από μακρών ήδη χρόνων και τα οποίαν υφίστασθε έτι Εκ τις επικρατούσης πλήρους αναρχίας , αι καταστροφαί των οικογενειών και παρουσιών σας, ευρισκόμενων εις την διάθεσην αχαλίνωτου φανατισμού , και την διαρπαγήν βαρβάρου όχλου , εξήγειραν το εθνικόν αίσθημα και συνεκίνησαν ολόκληρον το Ελληνικόν.Η αξιοθρήνητος αυτή κατάστασις λαού ομοφύλου, ομοθρήσκου και κοινά έχοντος μεθ΄ημών τας τύχας και την ιστορίαν, δεν υδήνατο να είναι επι πλέον ανεκτή.Η Α.Μ. ο Βασιλεύς των Ελλήνων και Υψηλός  Μου  Κύριος , απεφάσησεν να θέση τέρμα  εις την κατάστασιν τάυτην , δια τις στρατιωτικής καταλήψεως της Νήσου.

Εν ονόματι της Α.Μ. του Βασιλέως  των Ελλήνων Γεωργίου του Α΄ καταλαμβάνω την νήσων Κρήτην, και κηρύσσων τούτο προς τους κατοίκους της , άνευ διακρίσεως θρησκεύματος  η εθνικότητος, υπόσχομαι εν ονόματι τις Μεγαλοιότητός  Του , ότι θα προστατεύσω την τιμήν, την ζωήν την περιουσίαν ,  και θα σεβαστώ τας θρησκευτικάς πεποιθήσεις των κατοίκων της , φέρων προς αυτούς ειρήνην και ισοπολιτείαν .

Εξεδόθη εκ της Μονής Γωνιάς της Κρήτης.

Την 2αν Φεβρουαρίου 1897

Ο Αρχηγός του στρατού της κατοχής της Κρήτης

Συνταγματάρχης Τ Βάσσος.

Στις 24 Ιανουαρίου 1897 οι μουσουλμάνοι της Κρήτης προέβησαν σε εκτεταμένα επεισόδια, με εμπρησμούς λεηλασίες και σφαγές των χριστιανών στα Χανιά. Τότε μια μικρή ομάδα χριστιανών επαναστατών συγκεντρώθηκε  στο ακρωτήρι Χανίων απαιτώντας πάση θυσία την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Με ψήφισμα τους στις 25 Ιανουαρίου 1897

Η πεδινή πυροβολαρχία 

επιβιβάζεται στο πλοίο που 
Θα την μετέφερε στην Κρήτη 

(Γεννάδειος Βιβλιοθήκη).

οι επαναστάτες κήρυτταν την κατάλυση της τουρκικής κατοχής στην Κρήτη ,ύψωσαν την ελληνική σημαία, και καλούσαν τον βασιλιά να την καταλάβει.

Οι  μεγάλες δυνάμεις (Αγγλία, Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Ρωσία) δεν αποδέχονται τα αιτήματα των επαναστατών και αποφασίζουν να θέσουν την Κρήτη υπό διεθνή κατοχή.

Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε έντονες λαϊκές αντιδράσεις προς τον βασιλιά Γεώργιο Α΄ και την κυβέρνηση του Θεόδωρου Δηληγιάννη,

οι οποίοι κάτω από την πίεση των γεγονότων αναγκάστηκαν  να στείλουν στρατιωτικές δυνάμεις στην Κρήτη. Η Ελληνική στρατιωτική επέμβαση στην τουρκοκρατούμενη τότε Κρήτη πραγματοποιήθηκε, στις 2 Φεβρουαρίου 1897 .

Στις 7 Φεβρουαρίου 1897 ο Ελληνικός

στρατός  με την συνδρομή ένοπλων

Κρητών έδωσε την πρώτη μάχη 
με τους Τούρκους, καταλαμβάνοντας 

το φρούριο Βουκολιών. 

Η αποστολή του Ελληνικού  εκστρατευτικού σώματος είχε συνολική δύναμη 1.500 ανδρών ,που συγκροτούνταν από δύο Τάγματα Πεζικού, ένα Τάγμα Μηχανικού, ένα Λόχο Ευζώνων και μία ορειβατική Πυροβολαρχία,με επικεφαλής τον υπασπιστή του βασιλιά, συνταγματάρχη πεζικού  Τιμολέων Βάσσο, με εντολή να καταλάβει την Κρήτη εν ονόματι του Βασιλιά Γεωργίου Α’. Η αποβίβαση των Ελλήνων στρατιωτών πραγματοποιήθηκε στην ακτή του Κολυμπαρίου στον κόλπο των Χανίων μέσα σε παραλήρημα χαράς ,και ενθουσιασμού, των χριστιανών κατοίκων που συγκεντρώθηκαν για να καλωσορίσουν των ελληνικό στρατό στην Κρήτη.

Ο Βάσσος ορίσθηκε ως Γενικός Αρχηγός Κατοχής της Κρήτης και εκπρόσωπος του βασιλιά της Ελλάδας Γεώργιο Α΄.

Έτσι μετά την αποβίβασή του 24 χλμ. δυτικά των Χανίων, στον όρμο Κολυμπάρι, εξέδωσε προκήρυξη "εν ονόματι του Βασιλέως των Ελλήνων" . Κινούμενος όμως προς Χανιά οι Μ. Δυνάμεις διέταξαν την καθήλωση του και την αποχή από κάθε πολεμική ενέργεια. Παρά ταύτα ακολούθησαν δύο μάχες, η μάχη των Βουκολιών και η μάχη τωνΛειβαδιών.

Αυτή η τροπή των πραγμάτων εξόργισε τις Μ. Δυνάμεις, οι οποίες έσπευσαν να αποκλείσουν τα κρητικά παράλια και να αποβιβάσουν στρατιωτικά αγήματα στα Χανιά.
Το πρωί της επομένης (3 Φεβρουαρίου) με έγκριση της Τουρκίας, οι στόλοι των Μεγάλων Δυνάμεων αποβιβάζουν 100 ναύτες από κάθε κράτος (εκτός από τη Γερμανία που δεν έχει στείλει ακόμα πλοίο στην Κρήτη) και κάνουν μικτή κατοχή στα Χανιά. 

Τα γεγονότα της Κρήτης από γαλλική εικονογραφημένη εφημερίδα. ( Αρχείο Ναυτικής Επιθεώρησης)Τις επόμενες ημέρες, η διεθνής κατοχή επεκτάθηκε και στις άλλες μεγάλες πόλεις. Η Κρήτη τέθηκε για πρώτη φορά επίσημα υπό διεθνή προστασία. Η στάση των ξένων Ναυάρχων συνεχώς σκληραίνει. Με τον Μοίραρχο Ράϊνεκ, στέλνουν μήνυμα στον Βάσσο ότι θα προσβάλλουν τα Ελληνικά πλοία, εάν πλησιάσει την πόλη των Χανίων κοντύτερα από 6 χιλ. και ακόμα ότι δεν θα επιτρέψουν άλλη ενίσχυση στους επαναστατημένους Κρητικούς. Στις 9 Φεβρ. μετά από τον κατάπλου Γερμανικού πλοίου,

τις απογευματινές ώρες, τα πλοία των Μ. Δυνάμεων βομβαρδίζουν επί 20 λεπτά το στρατόπεδο των ανταρτών στο Ακρωτήρι των Χανίων.Δύο ακόμα βομβαρδισμούς εκτελούν οι Μ. Δυνάμεις, στις 22 Φεβρ. στην Ιεράπετρα, και στις 15 Μαρτίου στη Μαλάξα.Το γεγονός ξεσήκωσε κύμα διαμαρτυρίας σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ο οπλαρχηγός Δ. Καλορρίζικος ανορθώνει την ελληνική σημαία που είχε καταρριφθεί από οβίδα ρωσικού πολεμικού (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο). Οι πρώτες στρατιωτικές επιτυχίες των Ελλήνων και των επαναστατών ανάγκασαν τις Μ. Δυνάμεις να επέμβουν, προτείνοντας για πρώτη φορά επίσημα τη λύση της αυτονομίας (17 Φεβρουαρίου 1897). Όμως, τόσο οι Κρήτες πολιτικοί και στρατιωτικοί αρχηγοί, όσο και η ελληνική κυβέρνηση την απέρριψαν κατηγορηματικά.

 Υστερα από συμβιβασμό οι Δυνάμεις αποφάσισαν η Κρήτη να μην προσαρτηθεί στην Ελλάδα, αλλά να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις που θα οδηγούσαν στην αυτονομία. Ακόμη, ότι οι Ελληνες έπρεπε να αποσύρουν το στρατό τους, ενώ τα τουρκικά στρατεύματα έπρεπε να μειωθούν και να συγκεντρωθούν στα φρούρια. Οι ταυτόσημες διακοινώσεις στην Ελλάδα και την Τουρκία δόθηκαν στις 18 Φεβρουαρίου/2 Μαρτίου.

Ο Τιμ. Βάσσος με επιτελείς του και Κρήτες επαναστάτες στον Αλικιανο, όπου μετέφερε το στρατόπεδο του μετά τον βομβαρδισμό του Ακρωτηρίου (Γεννάδειος Βιβλιοθήκη).

Η απάντηση της Τουρκίας στη διακοίνωση των Δυνάμεων θεωρήθηκε ως ικανοποιητική ενώ της Ελλάδος, όπως είχαν προβλέψει, περιείχε τις αξιώσεις ενός δημοψηφίσματος στην Κρήτη και τη διατήρηση των ελληνικών δυνάμεων εκεί, ως ειρηνευτικού σώματος. Οι απαντήσεις που στάλθηκαν στις 22/6 και 24/8 Μαρτίου δημιούργησαν μια γενική απαίτηση για λήψη μέτρων εναντίον της Ελλάδος. Οι ναύαρχοι είχαν συμβουλεύσει τον αποκλεισμό της Κρήτης και του Πειραιά, σχέδιο που η Γερμανία ανυπομονούσε νά τεθεί σε εφαρμογή.

Το Μάρτιο του 1897 οι Κρήτες έκαναν δημοψήφισμα κατά της αυτονομίας, απαιτώντας την ένωση με την Ελλάδα, αλλά οι Δυνάμεις προχώρησαν στην αποστολή διεθνούς στρατού, ολοκληρώνοντας την κατάληψη του νησιού

Οι διοικητές του ευρωπαϊκού στόλου στη γέφυρα της ιταλικής ναυαρχίδας (φωτ.: Αρχείο Κ. Ανδρουλιδάκη).

Οι Δυνάμεις τελικά περιορίστηκαν σε μια διακήρυξη αποκλεισμού της Κρήτης, σαν προάγγελο παραχωρήσεως αυτονομίας και την αποστολή 600 ανδρών από κάθε Δύναμη, εκτός από τη Γερμανία και την Αυστρία, που δεν έστειλαν. Αργότερα, στις 6 Μαρτίου, οι ναύαρχοι πήραν εντολή να κηρύξουν τον αποκλεισμό και την αυτονομία συγχρόνως. Οι Κρήτες όμως δεν δέχθηκαν την αυτονομία, αλλά απαιτούσαν την ένωση, ενώ οι ναύαρχοι ζητούσαν την άμεση εξεύρεση ενός διοικητή για την Κρήτη.

ΠΗΓΗ

http://ellinoistorin.gr/?p=15506

http://anemourion.blogspot.gr/2014/06/blog-post_6379.html

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B9%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%AD%CF%89%CE%BD_%CE%92%CE%AC%CF%83%CF%83%CE%BF%CF%82