Ο Τύπος της Κρήτης 1913 - 1944 Μέρος ( Ι Ι )

Συνοπτικό χρονικό της τέταρτης εξουσίας στην Κρήτη . Μια προσπάθεια συνοπτικής παρουσίασης του συνόλου των Κρητικών εφημερίδων από τότε που πρωτοεμφανίστηκαν στην Μεγαλόνησο έως  σήμερα.

Μέρος  ( Ι Ι ) 1913  -  1944

Από την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα  Μαίος 1913 έως το τέλος του Β παγκοσμίου πολέμου κατά χρονολογική σειρά

ΒΗΜΑ Ιανουάριος1915 έως 1995 Εκδότης  Καφφάτος Λυκούργος Ν. Ρέθυμνο  Τον Γενάρη του 1915 ο Λύκούργος Καφφάτος, εκδίδει την εφημερίδα Βήμα, η οποία έμελλε να γίνει η δεύτερη σε μακροβιότητα εφημερίδα του Ρεθύμνου, αφού εκδιδόταν -με μικρές διακοπές- από το 1915 μέχρι το καλοκαίρι του 1995, οπότε ανεστάλη η έκδοσή της. Τη διεύθυνση του Βήματος είχε μέχρι το 1958 ο ιδρυτής του  Λυκούργος Καφφάτος, τον οποίο διαδέχθηκε ο γιος του Βαγγέλης από το 1958 μέχρι το 1995, που δυστυχώς έκλεισε η εφημερίδα ύστερα από ζωή σχεδόν οχτώ δεκαετιών! 
ΑΥΓΗ  1915, έως (άγνωστο)  Εκδότης  Αλέξ. Γ. Τσεβράκης Ρέθυμνο

ΠΡΩΙΑ 1915 έως (άγνωστο)  Εκδότης    Γ. Σμπώκος  Ρέθυμνο 

ΕΜΠΡΟΣ 1915 έως (άγνωστο)  Εκδότης  Νικος Κ. Ανδρουλιδάκης  Ρέθυμνο

ΑΓΩΝ  1916 έως 1917  Εκδότης  Φωτάκης Ευστράτιος          Ρέθυμνο

ΒΗΜΑ   1919 έως (άγνωστο)  Εκδότης  Καφφάτος Λυκούργος Ν.           Ρέθυμνο         

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΛΟΓΟΣ  Απρίλιος 1920 έως 1920 Εκδότης Νικ. Ανδρουλιδάκης Ρέθυμνο

ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ  1920 έως (άγνωστο)  Εκδότης Αποκορωνιώτης  Ιωάννης          Χανιά  

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ 1920 έως 1923 όργανο του Λαϊκού Κόμματος Ρέθυμνο . Επανεκδόθηκε το 1936 για τις ανάγκες του προεκλογικού αγώνα στις εκλογές της 26^ης Ιανουαρίου 1936

ΑΛΗΘΕΙΑ 1921 έως (άγνωστο) Εκδότης Μπριλλάκης Ζαχαρίας   Χανιά

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Σεπτέμβρης 1922 έως (άγνωστο) Εκδότης  Ανδρουλιδάκης Νίκος Ρέθυμνο. Είναι άξιο μνείας το γεγονός ότι η Δημοκρατία ήταν η πρώτη Ρεθεμνιώτικη και πιθανότατα η πρώτη Κρητική εφημερίδα που γραφόταν στη δημοτική γλώσσα.

ΔΡΑΣΙΣ 1923 έως 1925  Εκδότης  Πολύβιος Τσάκωνας  Ρέθυμνο                                                      «Όργανον του Συλλόγου Εφέδρων Αξιωματικών Νομού Ρεθύμνης»

ΑΣΤΡΑΠΗ 1925 έως 1934  Εκδότης  Στέλιος Δρακάκης Ρέθυμνο

 Η ΕΡΕΥΝΑ  1929 έως 1933  Εκδότης  Γιώργος Γεωρβασάκης Ρέθυμνο

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ         1930 έως 1932 Εκδότης Τσάκωνας Πολύβιος Β.      Ρέθυμνο

ΚΡΗΤΙΚΑ ΣΠΟΡ  1930 έως (άγνωστο) Εκδότης  Κ. Παπαδάκης και Κ. Πελτέκης  Ρέθυμνο        αν όχι η πρώτη, μια από τις πρώτες αθλητικές εφημερίδες της Κρήτης.

Ο ΤΥΠΟΣ  1932 έως 1939 Εκδότης  Μάνος Τσάκωνας, Ρέθυμνο ήταν η πρώτη καθημερινή εφημερίδα  με διάρκεια, αφού κάποιες προγενέστερες προσπάθειες άλλων για έκδοση καθημερινού φύλλου, δεν ευδοκίμησαν.

ΑΓΡΟΤΗΣ     1932 έως (άγνωστο)           Εκδότης Αγροτικό Κόμμα (Τμήμα Ρεθύμνης) Ρέθυμνο      

ΑΛΗΘΕΙΑ     1932 έως (άγνωστο)           Εκδότης Δαλέτζας Ιωάννης  Εμμ. Χ. Τσιριμονάκη      Ρέθυμνο    

ΑΝΑΤΟΛΗ   Ιούλιος 1932 – ( η έκδοση συνεχίζεται)   Εκδότης              Α. Νικόλαος Καθημερινή πολιτική εφημερίδα νομού Λασιθίου                                                         
 Ιστοσελίδα     http://www.anatolh.com/

(Ιστορικό της εφημερίδας Ανατολή)


ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΓΝΩΜΗ 1932 έως (άγνωστο) Εκδότης Γιάνναρης Εμμανουήλ Ι. Χανιά         

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ 1933 έως (άγνωστο) Εκδότης Τζανουδάκης Εμμμανουήλ Η. Χανιά

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΛΟΓΟΣ 1936  έως (άγνωστο) Εκδότης Μπότης Γεωρβασάκης  Κώστας Μαυρουλάκης από τον οποίο δεν έχει σωθεί κάποιο φύλλο.

ΕΦΕΔΡΙΚΗ ΣΚΕΨΙΣ 1934 έως (άγνωστο) Εκδότης Κυριακάκης Κυριάκος Α. ”Όργανον των Συμφερόντων των Εφέδρων Πολεμιστών”    Ρέθυμνο        

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ 1935 έως (άγνωστο) Εκδότης Κυριακάκης Κυριάκος Α.     Ρέθυμνο   

ΕΜΠΡΟΣ  1936 έως 1937  Εκδότης Ν. Αθανασιάδης        Ρέθυμνο                                   αντιβενιζελική – φιλοβασιλική εφημερίδα
ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ 1936 έως (άγνωστο) Εκδότης Μαριδάκης Κωνσταντίνος Α  Χανιά      

(Ο) ΤΥΠΟΣ 1936  έως (άγνωστο) Εκδότης Τσάκωνας, Μάνος      Ρέθυμνο

ΦΑΝΟΣ 1939 έως (άγνωστο) Εκδότης Στέλιος Φαρσάτης Ρέθυμνο                                                 σατιρική εφημερίδα με υπότιλο «Επίσημον Όργανον των Απανταχού Φίλων Διογένους του… Φανοκόρου»,.

ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ  1940 έως (άγνωστο)  Εκδότης Γιώργος Γεωρβασάκης είναι η τελευταία που εκδίδεται πριν τον πόλεμο .στο Ρέθυμνο

 «Κρητικός Κήρυξ»  1941  έως 7/10/1944,  Εκδότης Πέτρος Βαβόγλης   Ηράκλειο

Ο κατοχικός«Κρητικός Κήρυξ» κυκλοφορούσε στο Ηράκλειο από τα μέσα του 1941, σχεδόν με την κατάληψη του νησιού από τους Γερμανούς, μέχρι και τις 7 Οκτωβρίου 1944, παραμονή της αποχώρησης των γερμανικών στρατευμάτων. Η θεματολογία του εντύπου ήταν στον απόλυτο έλεγχο των κατοχικών δυνάμεων. Ο ιδιοκτήτης και διευθυντής Πέτρος Βαβόγλης ήταν φίλος των κατακτητών. Αυτή την επιλογή του την πλήρωσε με την ίδια τη ζωή του. Εκτελέστηκε στο χωριό Σάρχος, από μέλη της αντίστασης, την Κυριακή 18 Ιουνίου 1944. Η εφημερίδα του έγραψε τότε ότι «έπεσεν επί των επάλξεων ενός εθνικού αγώνος» Η «ειδησεογραφία» του εντύπου σχετιζόταν με ότι μπορεί να αφορούσε στους κατακτητές: τα διαγγέλματα και τις δραστηριότητες του Χίτλερ και των επιτελών του, τις μάχες και τις νίκες του γερμανικού στρατού, προπαγανδιστικά άρθρα και φωτογραφίες, προκηρύξεις των αρχών κατοχής κ.α. Πολύ συχνά αναδημοσίευε άρθρα του Γκαίμπελ,. ,και του «Υπουργού Γενικού Διοικητού Κρήτης » κυρίου Πασσαδάκη.Στην καθημερινή θεματολογία συμπεριλαμβάνονταν προπαγανδιστικές ακόμη και μη στρατιωτικές «ειδήσεις» για τους συμμάχους (Άγγλους ή Σοβιετικούς), όπως το πόσο άσχημα περνούσαν οι εργάτες τους, πόσο χαμηλού επιπέδου ήταν το βιοτικό ή πολιτισμικό τους επίπεδο κλπ. Φυσικά η δράση του αντιστασιακού κινήματος ήταν στην πρώτη γραμμή του «ενδιαφέροντος», αλλά για να μεταφερθούν «ειδήσεις» του τύπου… «οι αντάρτες του ΕΑΜ βγάζουν τα μάτια των αντιπάλων τους με το κουτάλι» ή «τους τρυπούν το λαιμό και τους πίνουν το αίμα» (!), ενώ τα κηρύγματα μίσους, με βάση τις φυλετικές διακρίσεις, ήταν επίσης κυρίαρχο στοιχείο. Οι σελίδες του «Κρητικού Κήρυκα» αποτελούν φυσικά σήμερα πολύτιμο αρχειακό υλικό της περιόδου.

ΠΗΓΗhttp://www.patris.gr/articles/221220/148530?PHPSESSID=or5k758v228cj82riqo05urr36

MITTEILUNGSBLATT  FUR KRETA  1941  Εκδότης  Ζαμαρίας Γ.  Χανιά

VESTE KRETA  Γερμανική στρατιωτική εφημερίδα στην  Κρήτη, πρώτη έκδοση Μάιος 1942.
LA FORTEZZA DI CRETA 1943, Giornale militare italiano Edito dalla Propaganda Zug Kreta

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ 1943  έως (άγνωστο) Εκδότης Ζαμαρίας Γ. Μ.  Χανιά        

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΩΝΗ 1944 έως (άγνωστο) Εκδότης                     Κρήτη           

ΠΑΤΡΙΣ 1944 έως (άγνωστο) Εκδότης Εθνική Οργάνωσις Κρήτης    Κρήτη

 * * *

Αυτή την περίοδο παρατηρούνται μερικοί εξαιρετικής εμπνεύσεως τίτλοι όπως π.χ   ο  αυτός της  ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ  ο σατυρικός  ΦΑΝΟΣ  τα ΚΡΗΤΙΚΑ ΣΠΟΡ  κλπ, που σηματοδοτούν  την πλούσια εκδοτική  δραστηριότητα  στα αστικά κέντρα   Ρέθυμνου και Χανίων , σε αντιδιαστολή με την παντελή εκλείψει νέων τίτλων την ίδια περίοδο στο Ηράκλειο, αλλά και  την επιτυχημένη έκδοση της Λασιθιότικης εφημερίδας ΑΝΑΤΟΛΗ στον Α .Νικόλαο  από τον Ιούλιο του1932 έως και σήμερα .Επίσης την περίοδο της  κατοχής είναι άξιο προσοχής  οι γερμανοιταλικες εφημερίδες LA FORTEZZA DI CRETA 1943 MITTEILUNGSBLATT  FUR KRETA  1941  προφανώς για τους φαντάρους του άξονα  στην Κρήτη.

* * * 

(Σχετικά με το Ρέθυμνο) Κατά την περίοδο της Κατοχής δεν κυκλοφορούσαν εφημερίδες, εκτός από κάποια παράνομα αντιστασιακά φύλλα που τυπώνονταν σε πολύγραφο, όπως η Νίκη, η Φιλική Φωνή, η Ελληνική Φωνή, η Πατρίς κ.ά. Με τη λήξη της Κατοχής επανακυκλοφορούν η Κρητική Επιθεώρησις και το Βήμα, αλλά εκδίδονται και κάποια άλλα φύλλα, κυρίως κομματικού χαρακτήρα. Συγκεκριμένα το 1945 κυκλοφόρησαν: Η Νίκη Όργανο των Κομμάτων του ΕΑΜ, η οποία είναι συνέχεια του ομώνυμου αντιστασιακού φύλλου που είχε ιδρύσει το 1942 ο Γιάννης Μαθιουδάκης και η Εθνική Φωνή, Όργανον της Ε.Ο.Ρεθύμνης, που και αυτή έχει τις ρίζες της στην Κατοχή. 

(Απόσπασμα απο το πολύ καλό ιστολόγιο Άγονη γραμμή Το χρονικό του Ρεθεμνιώτικου Τύπου 1881-2011)

 Όλες οι παραπάνω αναφορές και οι ημερομηνίες αναφέρονται με κάθε επιφύλαξη  καθώς οι πληροφορίες έχουν μεταφερθεί από σχετικές ιστοσελίδες  άλλες επίσημες και άλλες όχι, ενώ τα στοιχειά και οι ημερομηνίες που παραθέτονται πολλές φορές είναι διαφορετικά και αντικρουόμενα .  Μην έχοντας την δυνατότητα να διασταυρώνω και να ελέγχω της ακριβές πληροφορίες  για το κάθε έντυπο ,αλλά και λόγο αντικειμενικότητας οφείλω  να  αναφέρω της επιφυλάξεις μου. Επίσης παρακαλώ όποιον γνωρίζει οτιδήποτε σχετικά με κάποιο από τα παραπάνω  έντυπα η αντιληφτεί  κάποιο λάθος, η παράληψη ,η θέλει να συμπληρώσει κάτι , να ενημέρωση σχετικά.

 ΠΗΓΗ
http://www.perifereianews.gr/portal/page?_pageid=134,201156&_dad=portal&_schema=PORTAL

http://www.libret.gr/silogi.html

http://www.typography-museum.gr/typography.php#6

 http://sitianews.blogspot.gr/2008/10/blog-post_5904.html

http://www.kairatos.com.gr/bikelaia/efimerides.htm

 http://agonigrammi.wordpress.com/2012/03/29/%CF%84%CE%BF-%CF%87%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%81%CE%B5%CE%B8%CE%B5%CE%BC%CE%BD%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85-%CF%84%CF%8D%CF%80%CE%BF%CF%85-1881-2011/

 

Μέρος  ( Ι )  1831 -1913  ΕΔΩ                                                                                            

Συνεχίζεται  πατήστε εδώ για το Μέρος  ( ΙΙΙ )