ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΑΛΑΞΑΣ (1906)

Πρός τόν Κρητικόν Λαόν

Τά δεσμά τά οποία έχάλκευσε διά τήν Πατρίδα τό άπαίσιον κίνημα τοῦ Θερίσσου έθραύσθησαν...
Στο αρχείο του Ιωάννη Γ. Γαλάνη βρέθηκε αντίγραφο του πρωτοκόλλου του κινήματος της Μαλάξας (Σεπτέμβριος 1906), το οποίο οργανώθηκε αρχικά από πολιτικούς και οπλαρχηγούς του Αποκόρωνα και των Σφακίων υπό τον Μανούσο Κούνδουρο προς αποτροπή της αποχώρησης του αρμοστή πρίγκιπα Γεωργίου από την Κρήτη.

Η επέλαση περίπου 1500 ενόπλων στη Χαλεπά υπό τους Γ. Δασκαλογιάννη, Εμμ. Ξηρά, Λ. Διωνάκη, Γ. Γαλάνη και Γ. Μυλωνογιάννη και η συμπλοκή τους με τα ευρωπαϊκά στρατεύματα κατά την ημέρα αναχώρησης του πρίγκιπα (12/24 Σεπτεμβρίου 1906) δεν εμπόδισαν την αποχώρηση του Γεωργίου,
ενώ οι πρωτεργάτες του κινήματος εξορίστηκαν στην Αθήνα μετά την καταστολή του. Ο αντιγραφέας του πρωτοκόλλου, Γεώργιος Δ. Γαλάνης, προφανώς επιφορτισμένος με την τήρηση του πρωτοτύπου, μπόρεσε να διασώσει στο προσωπικό του αρχείο το χρονικό αυτού του κινήματος, που συντίθεται μέσω των επιστολών προς οπλαρχηγούς και πολιτικούς, αλλά και προς τους συναθροισμένους ενόπλους. Όταν το αυτόγραφο πρωτόκολλο πέρασε στην κατοχή του Γεωργίου Δασκαλογιάννη, ο Γαλάνης αποφάσισε να συμπληρώσει το αντιγραμμένο πρωτόκολλο με εγκύκλιες επιστολές της οργανωτικής επιτροπής προς τους Κρητικούς, τους ενόπλους που συμμετείχαν στο κίνημα, και το σώμα της κρητικής Χωροφυλακής.

Ο Γεώργιος Δ. Γαλάνης (Βάμος Αποκορώνου 1863-1941), δικηγόρος με έδρα τον Βάμο της επαρχίας Αποκορώνου του νομού Χανίων, είχε συμμετάσχει ως πληρεξούσιος της πολεμικής Συνέλευσης υπό τον Μανούσο Κούνδουρο στις συζητήσεις για τους όρους αποδοχής της Αυτονομίας (1897) και της εφαρμογής της προσωρινής Διοίκησης στην Κρήτη (1898)1. 

Κατά τη διάρκεια της Αυτονομίας, αλλά και μετά την Ένωση, παρέμεινε πολιτικά ενεργός και διετέλεσε μεταξύ άλλων νομάρχης Σφακίων και Ρεθύμνου, βουλευτής και υπουργός της αυτόνομης Κρητικής πολιτείας, καθώς και βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος στο ελληνικό κοινοβούλιο (1915-1917).

Το πρωτόκολλο έχει αντιγραφεί σε τετράδιο γραμμωτό με σκληρό εξώφυλλο, 21›‹3,5 εκ., και καταλαμβάνει τις 20 πρώτες σελίδες του τετραδίου. Στη μεταγραφή διατήρησα τις συντομογραφίες, την ορθογραφία και τη στίξη του κειμένου.

1. Μανούσος Ρ. Κούνδουρος, Ημερολόγιον. Ιστορικαί και διπλωματικά! αποκαλύψεις. Η

απελευθερωτική Επανάστασις της Κρήτης και η Αρμοστειρι αυτής, Αθήνα 1921, σσ. 230,252.

 ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΑΛΑΞΑΣ (1906)

ΙΩΑΝΝΑ ΜΎΛΩΝΑΚΗ

Πανεπιστήμιο Κολωνίας

ΠΗΓΗ ΦΟΤΟ

https://britishinterventionincrete.wordpress.com/2016/12/02/inniskillings-crete-1907/