Η ΚΡΗΤΗ ΤΗΝ ΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ 69 π.Χ.-330 μ.Χ.

Η Ρωμαϊκή περίοδος στην Κρήτη (69π.Χ. - 395 μ.Χ.)

Κατά τη κλασσική και ελληνιστική περίοδο (500 – 67 π.Χ.) οι πόλεις-κράτη, της Κρήτης όπως η Λατώ, η Γόρτυνα, η Πραισός, η Κυδωνία, και τα Άπτερα, βρισκόντουσαν σε συνεχείς διαμάχες και έτσι το νησί συνεχώς μαστιζόταν από εμφύλιο πόλεμο. Κατά τη περίοδο αυτή δημιουργήθηκε ο θεσμός του « Κοινού των Κρητών » με χαλαρή σχέση των πόλεων του και όταν ο ξένος εχθρός απειλούσε το νησί, οι κάτοικοί του αντιστεκόντουσαν ενωμένοι. 

 Κρήτη βρίσκεται στην αφάνεια και είναι αποκομμένη από τις ελληνικές πόλεις-κράτη. Χαρακτηριστικό είναι πως δεν πήρε μέρος στους πανελλήνιους πολέμους κατά των Περσών, αφού υποτίθεται πως κωλύονταν από κάποιο χρησμό του μαντείου των Δελφών. Μόνο πολύ αργότερα λαμβάνει μέρος στην εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου με τα πλοία της. Όσο περνούν τα χρόνια οι εσωτερικές διαμάχες στο νησί εντείνονται και επικρατεί αναρχία μέχρι που κατά το 200 π.Χ. η Κρήτη γίνεται άντρο πειρατών από τη Κιλικία, οι οποίοι το χρησιμοποιούν σα βάση για επιδρομές και λεηλασίες στις γειτονικές ρωμαϊκές επαρχίες.

Οι μεγάλες πόλεις- κράτη της Κρήτης  Κνωσός, Γόρτυνα και Κυδωνία ανταγωνίζονταν σκληρά για τη κυριαρχία πάνω στο νησί και για το ποια θα είχε τον έλεγχο του «κοινού των Κρηταίων». Κνωσός και Γόρτυνα βρισκόντουσαν συνεχώς σε εμπόλεμη κατάσταση, ενώ η Κυδωνία συμμαχούσε πότε με τη μία και πότε με την άλλη. Εξωτερικές δυνάμεις εκμεταλλευόμενες την κατάσταση αυτή προσπαθούσαν να αποκτήσουν ερείσματα στο νησί. Πρώτη η Αίγυπτος κατά τον 3ο π.Χ. αιώνα απέκτησε βάση πάνω στη Κρήτη, στην πόλη Ίτανο στο ανατολικό της άκρο, στη σημερινή Ερημούπολη. Με το καιρό το ίδιο πέτυχαν και οι Μακεδόνες συμμαχώντας με τη Γόρτυνα, όπως αργότερα και οι Σπαρτιάτες.

Η μισθοφορία και η πειρατεία σταδιακά εξαχρείωνε το χαρακτήρα των κατοίκων του νησιού. Πολλές κρητικές πόλεις συνεργαζόμενες και με άλλες πόλεις εκτός Κρήτης επιδίδονταν συστηματικά στη πειρατεία. Το γεγονός αυτό ενόχλησε τη μεγάλη δύναμη της εποχής, τη Ρώμη, η οποία βρήκε αφορμή και ευκαιρία να αποκτήσει πρόσβαση στο νησί.

Έτσι το 74 π.Χ. ο Μάρκος Αντώνιος ξεκινά εκστρατεία κατά του νησιού. Η Κρητικοί το πληροφορήθηκαν εγκαίρως και καταναυμάχησαν το στόλο του Αντωνίου πριν φθάσει στην Κρήτη, αιχμαλωτίζοντας πολλά πλοία. Με τις αλυσίδες που έφερε μαζί του ο Αντώνιος για να δέσει τους Κρητικούς κρέμασαν πολλούς αιχμαλώτους στα κατάρτια των πλοίων τους. Ο ίδιος ο Αντώνιος μόλις κατόρθωσε να διαφύγει, αφού υπόγραψε συνθήκη με τους Κρητικούς, ατιμωτική για τη Ρώμη.

Οι Ρωμαίοι όμως δε πτοούνται και το 69 π.Χ. ο ύπατος Μέτελλος με τις ρωμαϊκές του λεγεώνες αποβιβάζεται στη δυτική Κρήτη. Το κοινό των Κρητών επιτέλους ενωμένο αντιτάσσει 26.000 άνδρες υπό τους στρατηγούς Πανάρη και Λασθένη. Παρ’ όλη την ηρωική προσπάθεια οι ρωμαϊκές λεγεώνες καλύτερα εκπαιδευμένες και άρτια οργανωμένες και εξοπλισμένες προελαύνουν σιγά σιγά στο νησί. Την οριστική κατάληψη του νησιού σηματοδοτεί η κατάληψη της Ιεράπυτνας (Ιεράπετρα) το 67 π.Χ. από τους Ρωμαίους.

Η επιλογή της Γόρτυνας, που είναι σε μεσόγεια θέση, ως πρωτεύουσας δείχνει την ειρήνη που επέβαλαν οι Ρωμαίοι, αφού εκκαθάρισαν τη θάλασσα από τους πειρατές. Η παρουσία των Ρωμαίων δεν επηρέασε ουσιαστικά την καθημερινότητα των κατοίκων, οι οποίοι διατήρησαν τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα τους. Παράλληλα, το Κοινόν των Κρητών διατήρησε την ελεύθερη λειτουργία του μέχρι τον 4ο αι. μ.Χ.. Άλλες πόλεις που γνώρισαν ακμή στα χρόνια αυτά είναι η Κυδωνιά, η Πολυρρήνια, η Άπτερα, η Ελεύθερνα, η Αξός, η Χερσόνησος, η Ίτανος, η Ιεράπυτνα κ.ά. Στη Λεβήνα ακμάζει το ιερό του Ασκληπιού. Αντίθετα η Κνωσός υπό ρωμαϊκή κυριαρχία έπαθε μεγάλες καταστροφές και ξέπεσε σε δευτερεύοντα ρόλο.
Από το 66 π.Χ. η Κρήτη έγινε ρωμαϊκή επαρχία. Οι νέοι κατακτητές ένωσαν την Κρήτη διοικητικά με την Κυρηναϊκή και ανοικοδόμησαν ή εκόσμησαν όλες τις πόλεις που είχαν καταστρέψει πλην της Κνωσού και της Κυδωνίας.
Ο λόγος της διάκρισης αυτής ήταν, όπως είναι προφανές, η σθεναρή αντίσταση που προέβαλαν οι δυο αυτές πόλεις κατά των εισβολέων.
Αυτή ήταν η αρχή του τέλους των δυο αυτών λαμπρών και πανάρχαιων πόλεων της Κρήτης. 

 ΠΗΓΗ

http://www.destinationcrete.gr/el/archaoi-chronoi/ancient-times