7 Αυγούστου 2015

"Κρήτη - Σύρος: ο ρόλος της Ερμούπολης κατά τη διάρκεια των Κρητικών Επαναστάσεων του 19ου αιώνα

Στις 29 Iουλίου, συγκροτήθηκε στην Aθήνα η "Kεντρική υπέρ

των Kρητών Eπιτροπή", με πρωτοβουλία του Kρητικού στην καταγωγή, νομομαθούς και υποδιοικητή της Eθνικής Tράπεζας, Mάρκου Pενιέρη. Aποστολή της ήταν η συγκέντρωση χρημάτων με εράνους για την ενίσχυση του κρητικού αγώνα, καθώς και η αποστολή τροφίμων, πολεμοφοδίων και εθελοντών στο νησί.

Στις 3 Aυγούστου, δημιουργήθηκε στη Σύρο η "Eιδική επί των Aποστολών Eπιτροπή", με υπεύθυνο τον επίσης κρητικής καταγωγής Mίνωα Mπογιατζόγλου, που ανέλαβε το δύσκολο έργο της αποστολής των εφοδίων στην Kρήτη. Aπό τον Σεπτέμβριο του 1866, η επιτροπή απέκτησε δύο μικρά ατμόπλοια, την "Yδρα" και το "Πανελλήνιον", τα οποία πραγματοποίησαν, συνολικά, 11 ταξίδια προς την Kρήτη. Aργότερα, τα πλοία αυτά αντικαταστάθηκαν με το "Aρκάδι" (1867, 23 ταξίδια), την "Kρήτη" (1867-1868, 10 ταξίδια) και την "Eνωση" (1867-1868, 10 ταξίδια).

"Κρήτη - Σύρος: ο ρόλος της Ερμούπολης κατά τη διάρκεια των Κρητικών Επαναστάσεων του 19ου αιώνα [Crete – Syros: the role of Hermoupolis during the Cretan Revolutions of the 19th century]",

«[…] Στη Σύρα, οι πατριώτες του Κομιτάτου είχαν ανασκουμπωθεί να συντρέξουνε τ’αδέρφια της Κρήτης . Οι μύλοι αλέθανε νύχτα μέρα το σιτάρι, οι ψωμάδες φουρνοπολεμούσανε, στα τουφεξήδικα δένανε φουσέκια, οι τσαγκαράδες μαστορεύανε στιβάνια, οι τερζήδες1 βράκες και μεϊντάνια.2 Όλους τούτους τους ζαερέδες3 και τα μπαρουτότουβλα, το Κομιτάτο τα παράδινε λίγα – λίγα στο αδερφάτο των χαμάληδων, κι αυτοί τα στοιβάζανε στις μαούνες και τα βαστούσανε σκεπασμένα στη φύλαξή τους. Από κει, τη διορισμένη νύχτα, χωρίς να τους χαμπαρίσει κανείς, τα φορτώνανε μάνι – μάνι στο πυρόσκαφο, κι αυτό σαλπάριζε με σβησμένα φανάρια, στ’όνομα του Χριστού, και πήγαινε να σπάσει το μπλόκο της Κρήτης […] το κουρσάρικο […] φουντάριζε χωρίς να σβήσει τα καζάνια, και με το τσούρμο βουτημένο ως τη μέση στο νερό, ξεφόρτωνε χέρι – χέρι την πραμάτεια […] Δεν άργιε ν’ακουστούνε τα πέταλα των μουλαριών, που κατεβαίνανε μονοσκοίνι το σύρμα να σηκώσουνε τα προυκιά. Φορές – φορές ζύγωνε κι ο Τούρκος με τον ξεκατινιάρη του [πρόκειται για το θωρηκτό Ιτζεδίν] κι αρχίνιζε τα σμπάρα και τις ψευτοφωτιές […]. Μας φέγγουνε, να μη σκοντάψουμε, πάτησε κάποτε φωνή ο Σουρμελής, κ’ οι βράχοι χαχαρίσανε με το χωρατό. Το κουρσάρικο χτυπούσε τότες τις ρόδες του και ξέφευγε ακρίζοντας τη στεριά, όπου οι ξέρες και τα ρηχά κάναν ανεβολετά τ’αρμενίσματα για τις φρεγάδες. […] Από τις σπηλιές και τα βράχια ακούγονταν καμιά φορά το φωνοκλήσι της προσφυγιάς που καρτερούσε να την πάρουνε στην Ελλάδα..

Σημειώσεις

1 Πρόκειται για τους ράφτες (Πυτικάκης 2001: 1074).

2 Πρόκειται για κοντό εφαρμοστό επενδυτή που φοριόταν πάνω από το γιλέκο, εξάρτημα της κρητικής φορεσιάς (Πυτικάκης 2001: 609).

3 Πρόκειται για τη σοδειά σε σιτηρά και κατ’ επέκταση τα τρόφιμα (Πυτικάκης 2001: 331).