Οργανικός Νόμος (1868) Η Κρητική ιδιαιτερότητα

Οργανικός Νόμος - 3 Φεβρουαρίου 1868

Η Κρήτη παρά τις πολεμικές επιτυχίες κατά την Επανάσταση έμεινε τελικά εκτός των ορίων του ελληνικού κράτους. Παρόλα αυτά δεν αποτέλεσε μια επαρχία κανονικά ενταγμένη στο οθωμανικό κράτος, αλλά γνώρισε ποικίλες διοικητικές και διπλωματικές ρυθμίσεις, ως συνέπεια της στρατηγικής της θέσης και των συχνών εξεγέρσεων των κατοίκων της.

Η υπαγωγή του νησιού στο Μεχμέτ Αλή της Αιγύπτου δεν ικανοποίησε τους Κρητικούς, οι οποίοι μετά το αποτυχημένο κίνημα των Μουρνιών ζητούσαν με εκκλήσεις τους στην Αγγλία το 1838 και το 1839 την ανακήρυξή του σε αγγλικό προτεκτοράτο. Στις 3 Ιουλίου1840 με τη συνθήκη του Λονδίνου η Κρήτη επιστρέφει στην κυριαρχία του σουλτάνου, με πρωτεύουσα από το 1851 τα Χανιά.

Από το 1856 το νησί μπαίνει στην περίοδο των μεταρρυθμίσεων, ακολουθώντας τη γενικότερη εξέλιξη της Αυτοκρατορίας. Με το φιρμάνι της 7ης Ιουλίου 1858 κατοχυρώνονται κάποιες ευνοϊκές ρυθμίσεις για τους χριστιανούς του νησιού με σημαντικότερη την ίδρυση των δημογεροντιών, όπως και για τους μουσουλμάνους, στις έδρες των τριών διαμερισμάτων: των Χανίων, του Ρεθύμνου και του Ηρακλείου.

Εκτός από την αξία της αναγνώρισης για το νησί ενός ιδιαίτερου καταστατικού χάρτη, μεγάλη σημασία είχαν η πρόβλεψη για διορισμό και χριστιανών διοικητικών υπαλλήλων και η ίδρυση μεικτών δικαστηρίων με τη συμμετοχή χριστιανών και μουσουλμάνων. Στο κεντρικό συμβούλιο θα μετείχαν εκλεγμένοι σύμβουλοι και από τις δύο κοινότητες, ενώ ορίζονταν ως ισότιμες στη διοίκηση η ελληνική και η τουρκική γλώσσα.
Ο Οργανικός Νόμος τέθηκε σε εφαρμογή στις 3 Φεβρουαρίου 1868 και περιελάμβανε τις εξής διατάξεις:
1) Η Κρήτη αποτελούσε ένα βιλαέτι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, διοικούμενο από τον Γενικό Διοικητή (βαλή) μουσουλμάνο, τον οποίο διόριζε ο σουλτάνος.   
2) Το νησί διαιρέθηκε σε πέντε διοικήσεις και είκοσι επαρχίες. 3) Στην κεντρική και στις επαρχιακές διοικήσεις θα μπορούσαν να διορίζονται και χριστιανοί και μουσουλμάνοι. 
4) Αναγνωρίστηκε η ισοτιμία των δύο γλωσσών. 
5) Θεσμοθετήθηκαν διάφορες φορολογικές ελαφρύνσεις. 
6) Στη σύνθεση των δικαστηρίων μετείχαν χριστιανοί και μουσουλμάνοι.
ΠΗΓΗ
http://www.ime.gr/chronos/12/gr/1833_1897/foreign_policy/choros/04.html
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%AE%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%82:Xristina_mili