Πάτρικ Λη Φέρμορ (ένα τραγικό περιστατικό στον Ψηλορείτη)

Πάτρικ Λη Φέρμορ  – Γιατί επέλεξε να ζήσει στη Μάνη

Μοναδική φωτογραφία τραβηγμένη στο όρος Κέδρος. Θύτης και θύμα μαζί. (Από αριστερά): όρθιοι οι Μάθιου Γουάιτ ή Μαθιός, ο Γιώργος Τυράκης (με τα κιάλια), ο Πάτρικ Λη Φέρμορ, ο Νίκος Σουρής και πίσω του ο Μπιλ Λέτζεργουντ, ενώ καθιστοί είναι οι Αριστείδης Παραδεισιανός και Γιάννης Τσαγκαράκης.

Γιατί ο Πάτρικ Λη Φέρμορ, μετά το πέρας του πολέμου δεν έμεινε στην Κρήτη που τόσο λάτρεψε και για την οποία έπαιξε κορόνα-γράμματα τη ζωή του για να την απελευθερώσει?  Γιατί όποτε επισκεπτόταν την Κρήτη το έκανε βιαστικά, συχνά για μια βραδιά μόνο; Γιατί προτίμησε την Καρδαμύλη της Μάνης, μόνο και μόνο επειδή το βραχώδες τοπίο της του θύμιζε το αγαπημένο του Νησί;

Ο ίδιος σε ένα γράμμα προς την βαφτιστήρα του, Αγγλία Δραμουντάνη – Παπαδάκη αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η Κρήτη ήταν πάντα η πρώτη μου αγάπη. Και οι πρώτες αγάπες έχουν πάντα ξεχωριστή θέση στις καρδιές μας».

Για την ζωή και τη δράση του Πάτρικ Λη Φέρμορ, ή Μιχάλη ή Φιλεντέμ  στην Κρήτη κατά  την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου έχουν γραφεί πολλά και δεν έχω τίποτα να προσθέσω εκτός ίσως από την προσωπική μαρτυρία του πατέρα μου που αν και ήταν μέλος της άλλης ανταρτικής ομάδας (του ΕΛΑΣ)  που δρούσε στον Ψηλορείτη, ήξερε να εκτιμά την τόλμη και την παλικαριά. Άντρας, όχι ψεφιές! Μου απαντάει δωρικά, όταν τον ρωτάω για τον άγγλο αξιωματικό.

Ο λόγος που γράφω τις γραμμές αυτές είναι να φωτίσω ένα γεγονός άγνωστο στο ευρύ κοινό και έχει να κάνει με μια άτυχη στιγμή του σπουδαίου αυτού παλικαριού που αγάπησε την Ελλάδα και ιδιαίτερα την Κρήτη και τους ανθρώπους της. Του ανθρώπου που ταπείνωσε τον Γερμανικό Στρατό με το να απαγάγει τον στρατηγό Κράιπε.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Κρήτη, ο Πάτρικ Λη Φέρμορ έμενε στις σπηλιές και τα μιτάτα του Ψηλορείτη, κυρίως στο ανωγειανό αόρι μιας και με τους κατοίκους του χωριού εκείνου είχε δεθεί περισσότερο έχοντας βαφτίσει μάλιστα και την κόρη του Γιάννη Δραμουντάνη ή  Στεφανογιάννη (την οποία ονόμασε Αγγλία), Αρχηγού  Ανωγείων και Άνω Μυλοποτάμου από το1941 μέχρι τις 13 Φεβρουαρίου του 1944 που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς.

Μια μέρα λοιπόν (από διάφορα γεγονότα εκτιμώ το φθινόπωρο του 1943) ενώ βρίσκονταν με  την Ομάδα στο μιτάτο του Καραίσκο, κοντά στην Κορακόπετρα που βρίσκεται στην ευρύτερη δασωμένη περιοχή στα Βρουλίδια του Ψηλορείτη, δόθηκε λάθος συναγερμός, ότι πλησίαζε δηλ. γερμανικό απόσπασμα, πράγμα όχι σπάνιο. Τότε συνέβη το μοιραίο! Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ προσπάθησε να οπλίσει το πιστόλι του, το όπλο εκπυρσοκρότησε και η σφαίρα βρήκε στο πόδι, στην κεντρική αρτηρία τον Γιάννη Τσαγκαράκη ένα παλικάρι από τα Νότια του Ρεθύμνου και συγκεκριμένα από το χωριό Αγία Φωτεινή. Ο συναγερμός έληξε, ειδοποιήθηκε ο ανωγειανός γιατρός Μανούσος ο οποίος δυστυχώς δεν μπόρεσε να προσφέρει καμιά ουσιαστική βοήθεια και το παλικάρι πέθανε σε λίγη ώρα. Θάφτηκε εκεί, κοντά στο μιτάτο. Οι στενοί συγγενείς του Τσαγκαράκη, ποτέ δεν πείστηκαν ότι ήταν ατύχημα. Δυο φορές σύμφωνα με δηλώσεις του ανθρώπου που μου έδωσε όλες αυτές τις πληροφορίες  και που δεν αμφισβητούντα, έκαναν απόπειρα να σκοτώσουν τον Πάτρικ Λη Φέρμορ και έτσι το αίμα να πληρωθεί με αίμα σύμφωνα με τους αρχαίους κώδικες τιμής του νησιού. Η Κρήτη δεν μπορούσε λοιπόν να φιλοξενήσει μετά την απελευθέρωση τον μαχητή και εραστή του κινδύνου Πάτρικ Λη Φέρμορ. Επέλεξε να ζήσει στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Καρδαμύλη της Μάνης, που το ξερό και βραχώδες τοπίο της, τόσο πολύ του θύμιζε την ορεινή Κρήτη που αγάπησε.

Έχει ενδιαφέρον όμως να δούμε πώς απαντάει ο ίδιος σε σχετική ερώτηση στον δημοσιογράφο Γιάννη  Φασουλά, στον οποίο έδωσε και την τελευταία εξ όσων γνωρίζω συνέντευξη για την εφημερίδα ΑΝΩΓΗ.

Γιατί επιλέξατε τη Μάνη και όχι…την Κρήτη για να ζήσετε, που τόσο σας αγαπούν και σας εκτιμούν;

«Ο λόγος που εγκαταστάθηκα στη Μάνη είναι γιατί ήθελα να γράψω μερικά βιβλία. Ήμουν τότε αρκετά γλεντζές. Είχα τόσους πολλούς φίλους στην Κρήτη, που όλοι τους ήταν γλεντζέδες και χουβαρντάδες και ΄γω ήξερα πως δεν αντέχω στον πειρασμό. Εάν είχα εγκατασταθεί στην Κρήτη τότε, θα ήμουν… σήμερα νεκρός και θαμμένος από πολλά χρόνια. Όμως, πηγαίνω στην Κρήτη όσο πιο συχνά μπορώ και θα συνεχίζω να πηγαίνω όποτε μου δίνεται η ευκαιρία»

Του Γιώργη Ελ. Αεράκη

Πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητών (www.pask.edc.uoc.gr) και Αντιδήμαρχος Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Δήμου Ηρακλείου Κρήτης.

ΠΗΓΗ

http://www.anogi.gr/archives/3413