Η "Αριάδνη" έντυσε στα λευκά την Κρήτη

Το μετεωρολογικό φαινόμενο του Σιβηρικού αντικυκλώνα ( Βαροµετρικό υψηλό ) , με την ονομασία «Αριάδνη» που εκδηλώθηκε κυρίως στα νότια της χώρας , έντυσε στα λευκά όλη την Κρήτη.
Σπάνιες οι εικόνες που είδαν το πρωί της Κυριακής (8/01/2017) οι κάτοικοι των παραθαλασσίων περιοχών της Κρήτης αντικρίζοντας τα χιονισμένα λιμάνια των κρητικών πόλεων.

Η ιστορική μνήμη δεν είναι πλέον ζωντανή

…Ίσως να μη χρειάζεται παρά μια φευγαλέα ματιά στην ίδια πόλη -…- σε διάστημα τριάντα ετών για να διαπιστώσει κανείς την ταχύτητα και την έκταση του κοινωνικού μετασχηματισμού στο τρίτο τέταρτο του αιώνα μας.

Ο Σταυρός των Θεοφανίων στο Ηράκλειο.

Η ματαίωση της τελετής του Αγιασμού των υδάτων  λόγο των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στο Ενετικό λιμάνι της πόλης του Ηρακλείου, δεν πτόησε τους θαρραλέους κι άξιους αυτούς κολυμβητές, που μέσα σε μια πραγματική  αποθέωση της Κρητικής ψυχής, βούτηξαν στη θάλασσα σχηματίζοντας συμβολικά τον Σταυρό με τα σώματά τους!

ΠΗΓΗ

Φωτογραφίες: image-services

http://www.ekriti.gr/kriti-irakleio/irakleio-epesan-sta-nera-toy-limanioy-kai-eginan-ekeinoi-o-stayros-foto#sthash.b8AUP414.dpbs

Τακτική Καραβίτη

Ιωάννης Καραβίτης κρητικός οπλαρχηγός από την Ανώπολη Χανίων (1883-1949). Έλαβε μέρος στα Κρητικά γεγονότα του 1908 και 1912, και στην απόβαση στην Σάμο, τον Σεπτέμβρη του 1912, αλλά η κύρια δράση του διαδραματίσθηκε στο χώρο της Δυτικής Μακεδονίας κατά την διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα  μαζί με άλλους Κρητικούς οπλαρχηγούς.

Ευθύμιος Καούδης έξοδοι στην Μακεδονία

Η πρώτη του έξοδος στην υποδουλωμένη Μακεδονία, έγινε στις 6 Μαϊου 1903, όταν μαζί με τους Λ. Βρανά, Γ. Δικώνυμο και Γ. Πέρο, ταξιδεύει με πλοίο στη Θεσσαλονίκη. Σκοπός τους, να προωθηθούν στην ενδοχώρα της Δυτικής Μακεδονίας και να εξετάσουν επί τόπου τις δυνατότητες ανάπτυξης μιας ελληνικής οργανωμένης αντίστασης. 
Στις αρχές Ιουνίου 1903, (δεύτερη έξοδος), επικεφαλής ομάδος δέκα ανδρών περνά λαθραία στη περιοχή Φλώρινας – Καστοριάς και για δύο μήνες υπό την καθοδήγηση του μητροπολίτη Καραβαγγέλη, εργάζεται κατά των Βουλγάρων. 
Τον Φεβρουάριο του 1904, (τρίτη έξοδος), ξαναβγαίνει ως υπασπιστής του Κοντούλη και κάθεται μέχρι τον Ιούνιο του 1904. Ήταν η περίοδος που συνεργάσθηκε στενά με τον καπετάν Κώττα και απέκτησε χρήσιμες εμπειρίες.

Η τέταρτη έξοδος:

Οἱ Κρῆτες Μακεδονομάχοι Νικολούδης καὶ Σκαλίδης

 Ὁ Εὐάγγελος Νικολούδης ἦταν ἀπὸ τοὺς Λάκκους Κυδωνίας Χανίων, καὶ εἶχε ἔρθει στὴν Μακεδονία γιὰ πρώτη φορὰ τὸ 1904 ὡς ἀντάρτης στὸ σῶμα τοῦ Παύλου Μελᾶ καὶ εἶχε ἐπανέλθει γιὰ δεύτερη φορὰ ἐπὶ κεφαλῆς δικοῦ του σώματος τὸν Νοέμβριο τοῦ 1905 μαζὶ μὲ τὸν Σκαλίδη, στὴν περιοχὴ τοῦ Μοριχόβου.
Στὴν περιοχὴ Περιστερίου – Μοριχόβου, κατὰ τὴν διάρκεια τοὺ 1906, ἐκτὸς τῶν ὑπολοίπων ἑλληνικῶν σωμάτων ἔδρασαν καὶ τὰ μικρὰ σώματα τοῦ Ὄθωνος Ἔσλιν, τοῦ Γιώτα, τοῦ Γερογιάννη, τοῦ Παύλου Ρακοβίτη, τοῦ Γεωργίου Σκαλίδη, τοῦ Εὐαγγέλου Νικολούδη, τοῦ Παναγιώτη Φιωτάκη, τοῦ Ἰωάννη Καραβίτη καὶ τοῦ Παντελῆ Καρασεβδᾶ.

Τοὺς νεαροὺς Κρητικοὺς ὁπλαρχηγοὺς Σκαλίδη καὶ Νικολούδη, λόγῳ ἀπειθαρχίας, τὸ Κέντρο τοὺς ἀποκήρυξε καὶ τοὺς ἔκοψε τὸ φτωχικό τους ἐπίδομα

ΚΡΗΤΕΣ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΙ

(κάντε κλικ στην εικόνα)

Κρητικοί Μακεδονομάχοι σε ταχυδρομική κάρτα

http://ellinoistorin.gr/?paged=2&cat=69

Σφακιανοί στην επανάσταση του Θερίσου

Η συμμετοχή των Σφακιανών, στην  επανάσταση του Θερίσου, η οποία ουσιαστικά άνοιξε τον δρόμο για την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα δεν ήταν μεγάλη. Και αυτό γιατί οι Σφακιανοί πολιτευτές που είχαν μεγάλη επιρροή στην επαρχία, και συγκεκριμένα οι Χ. Πωλογεωργης, Γ. Δασκαλογιάννης και Γ. Παπαδόπετρος ήταν φιλοπριγκιπικοί και ήταν αντίθετοι προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο.

Παρόλα αυτά, μια ομάδα  Σφακιανων οπαδών του Βενιζέλου συμμετείχαν στην επανάσταση και απαθανατίσθηκαν στην φωτογραφία.

O Eπικήδειος Ιωάννη Κονδυλάκη

Ένα από τα ωραιότερα διηγήματα στη νεοελληνική λογοτεχνία, το οποίο μάλιστα ανθολογήθηκε και σε σχολικό εγχειρίδιο, είναι ο «Επικήδειος» του Ιωάννη Κονδυλάκη. Δημοσιεύθηκε το 1916 στον τόμο «Όταν ήμουν δάσκαλος και άλλα διηγήματα». Αναφέρεται στον «Επικήδειο» που εκφώνησε, ή μάλλον προσπάθησε να εκφωνήσει ο αφηγητής, στην κηδεία του πατέρα ενός φίλου του, πριν τον πάρουν τα γέλια που προσπαθούσε από ώρα να καταπνίξει, και διωχθεί κακήν κακώς από την εκκλησία.Στη ζωή, το θλιβερό συνδέεται συχνά με το αστείο, το τραγικό με το κωμικό. «Γάμος άκλαυτος και κηδεία αγέλαστη δε γίνεται», λέει μια λαϊκή παροιμία.[1]...

O Eπικήδειος

Ήμεθα τότε μια εύθυμη συντροφιά νέων εις τα  Χανιά, που είχαμε κοινήν την αγάπην προς την ιππασίαν. Εις την είσοδον της πόλεως ένας Τούρκος, ο Τζανερίκος, έδιδεν άλογα με νοίκι.

Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΟΔΟΜΗ ΤΗΣ ΚΟΥΖΟΥΛΑΔΑΣ

Μαρκογιώργης*

Στην εφημερίδα «ΑΝΑΤΟΛΗ» (2003 και 2004), έχω δημοσιεύσει, με Αποκριάτικο λόγο και με τίτλο «ΚΟΥΖΟΥΛΟΓΝΩΣΙΑ» , τη λαογραφική ιστορία της κουζουλάδας, αλλά και της διάφορες απόψεις για την ψυχογραφική της πλευρά, μέρος των απόψεων αυτών είναι και τα παρακάτω:

Σύμφωνα με την γνώμη των πολλών,  κουζουλάδα λέγεται η παραγωγική «τρέλα» εφόσον αυτή δεν στοχεύει, κατά κύριο λόγο, σε οικονομικό όφελος.

αλεξητήριον

Οικογένεια: Liliaceae Γένος: Urginea  Είδος: Urginea maritima 
ή Ουργινέα η παράλια, ή ασκελετούρα, ή σκίλλα, ή ασκιλλοκάρα, ή κρομμυδόσκιλλα, ή κρεμμύδα ή ασκέλα ή αγριοκρέμμυδο, ή σκιλλοκρέμμυδο, ή αγιοβασιλίτσα, ή ουργινία,η παραθαλάσσια, ή ασκύλα ή ασκελετούρα, ή σκιλλοκρεμμύδα, ή ασκέλα, ή αγριοκρεμμύδα, ή ασκινοκάρα,ή παπουτσέ, ή κουβαλοσκέρα, ή μπότσικας, ή κουτσούνα, ή Scilla maritima, ή Urginea scilla, ή Drimia maritima, ή Urginea pancration, ή red squill, ή sea squill, ή sea onion, ή ein sit ή ada sogani, η  ...

Το ιστορικό πλαίσιο του Κρητικού ζητήματος

Πρόκειται για την πιο τεκμηριωμένη ιστορική καταγραφή του Κρητικού ζητήματος από το (1978 έως το1897) που έχει υποπέσει στην αντίληψη μου.

Μετά τόν ρωσοτουρκικόν πόλεμον (1876 - 1878) και συνεπεία τών αποφάσεων τοΰ συνεδρίου τοΰ Βερολίνου, τό άρθρο 23 τής συνθήκης του Βερολίνου διεκήρυξε, ότι ή Πύλη ύπεχρεούταν να εφαρμόσει αυστη­ρώς αυστηρά στη Κρήτη τόν όργανικόν νόμον του 1868 με τις αναγκαίες τροποποιήσεις. Κατ έφαρμογή των ως ανω, η Πύλη παρεχώρησε στην Κρήτην τον Όκτώβριο 1878 τόν λεγόμενο «Χάρτη της Χαλέπας». 

Όποιος ποθεί την λευτεριά τηνε κερδίζει - Η Επανάσταση του Θερίσου

Το επαναστατικό κίνημα του Θερίσου (1905)
Στις 10 Μαρτίου 1905, ο Ελευθέριος Βενιζέλος με τους επιφανείς συνεργάτες του, Κων/νο Φούμη και Κων/νο Μάνο και με 400 ένοπλους Κρητικούς αιφνιδιάζοντας τον ύπατο αρμοστή, πρίγκιπα Γεώργιο, θα κηρύξει στο Θέρισο το ομώνυμο επαναστατικό κίνημα.

Η έναρξη της κινητοποίησης συνδέεται με το βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου Θερίσου όπου σύσσωμοι οι Επαναστάτες θα υψώσουν την ελληνική σημαία, θα ζητωκραυγάσουν  “Ζήτω η Ένωση”, “Κάτω ο δεσποτισμός” και θα υπογράψουν το ιστορικό ψήφισμα.

«Ο Κρητικός λαός, συνελθών εις πάνδημον συλλαλητήριον εν Θερίσω της Κυδωνίας σήμερον την 10 Μαρτίου 1905 κηρύττει ενώπιον Θεού και ανθρώπων την πολιτικήν αυτού ένωσιν μετά του Βασιλείου της Ελλάδος, εις μίαν αδιαίρετον, ελευθέραν, συνταγματικήν πολιτείαν».

Εν Θερίσω τη 12 Μαρτίου 1905

Φωτογραφείων Αφών Ν Διαμαντόπουλου

ΑΔΕΛΦΟΙ Ν. ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ.
Η πορεία των αδελφών Διαμαντόπουλων από το ξεκίνημά τους και μέχρι την τελική εγκατάστασή τους στα Χανιά, δεν ήταν μέχρι σήμερα γνωστή. Φημολογείται πως οι δυο αδελφοί εργάστηκαν για κάποιο διάστημα στη Σμύρνη, και πως ο Περικλής σπούδασε την φωτογραφία στο Παρίσι.

ΟΙ ΠΥΡΓΟΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΤΕΔΑΦΙΖΟΝΤΑΙ. Η ΝΗΣΟΣ ΑΛΛΑΖΕΙ ΟΨΙΝ

Εστία, αρ. φύλ. 319, 16.01.1901:

Σπουδαιότατον γεγονὸς διαδραματίζεται σήμερον ἐν Κρήτῃ. 

Ἡ σκαπάνη καὶ τὸ ἄροτρον τῆς εἰρήνης καὶ τῆς εὐνομίας ἐξαλείφει ἐκ τοῦ ὡραίου τῆς Κρήτης ὁρίζοντος τοὺς ἀπαισίας μνήμης πύργους της, οἵτινες μετὰ τῆς περιοχῆς τωνἥδη πωλοῦνται ὡς ἀγροὶ ὑπὸ τοῦ Κρητικοῦ Δημοσίου. 
Ἄλλοι ἀγροὶ αἵματος πρέπει νὰ θεωρῶνται οἱ ἀγροὶ αὐτοί, ἐπὶ τῶν ὁποίων τὸ αἷμα ἄφθονον ἔρρευσε καὶ τοὺς ἐπότισε πλουσίως.

Μεχμέτ Αγά Γενίτσαρης

Στην Κάινα Αποκορώνου ζούσε ένας τρομερός γενίτσαρος που ονομαζόταν Μεχμέτ Αγάς Γενίτσαρης. Καταγόταν από την Τύνιδα της Τυνησίας και ήταν απόγονος κάποιου Αλή, σωματάρχη του τουρκικού στρατού, κατά την απόβαση του στον όρμο της Κύριας Γωνιάς το 1645.

Γεράσιμος Πικράκις, ένας πατέρας του Μπαλιού

H ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ TOY 1866 ΣΤΟ ΜΠΑΛΙ

 O όρμος του Μπαλί ήταν ένας από τα βασικά σημεία ανεφοδιασμού των επαναστατών κατά το 1866 -1869, αλλά και πύλη εισόδου των εθελοντικών σωμάτων που ήρθαν από την ελεύθερη Ελλάδα για να πολεμήσουν στο πλευρό των Κρητών.Στον όρμο του Μπαλί αποβιβάστηκε το 1866 ο Πάνος Κορωναίος και εκεί συγκεντρώνονταν οι άμαχοι περιμένοντας πλοίο να αναχωρήσουν για την Ελλάδα.

Μαλάξα ιστορία και τοπωνύμια

Η ιστορία της Κοινότητας Μαλάξας

Γράφει ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΙΣΤΡΑΚΗΣ*

Η Μαλάξα βρίσκεται υπεράνω της νότιας πλευράς του λιμανιού της Σούδας. Σχηματίζει δύο τραπεζωειδή οροπέδια. Το ψηλότερο, 614 περίπου μέτρα, γεμάτο από αμπέλια, ελαιώνες, βοσκοτόπια κ.λπ., το οποίο ονομάζεται ´Πούπα´ από το λατινικό pouppis, επειδή μοιάζει με πρύμνη πλοίου.
Η  άκρη του συγκεκριμένου ονομάζεται και Ψαρί. Η θέα από το οροπέδιο είναι πανοραμική.

Η νέα σημαία της Κρήτης.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας "San Fransisco Call", στις 14 Αυγούστου του 1896, η «Προσωρινή Κυβέρνηση της Κρήτης» επέλεξε την νέα  σημαία της Κρήτης.

Τα γεγονότα διαδραματίσθηκαν στης αρχές του καλοκαιριού του 1897 καθώς στο Βάμο οργανώθηκε η Μεταπολιτευτική Επανάσταση, η οποία άρχισε ουσιαστικά με την υπογραφή ενός Υπομνήματος στις Μεγάλες Δυνάμεις και κατέληξε σε πολεμικές επιχειρήσεις, που, αν και δεν είχαν θετικό αποτέλεσμα, οδήγησαν όμως στη συγκρότηση της «Γενικής Επαναστατικής Συνέλευσης των Κρητών», που διαδέχτηκε την «Κεντρική Επιτροπή της Μεταπολίτευσης της Κρήτης», η οποία κατηύθυνε τις ενέργειες των Κρητικών από το φθινόπωρο του 1895 ως τις αρχές του 1896.

ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΑΛΑΞΑΣ (1906)

Πρός τόν Κρητικόν Λαόν

Τά δεσμά τά οποία έχάλκευσε διά τήν Πατρίδα τό άπαίσιον κίνημα τοῦ Θερίσσου έθραύσθησαν...
Στο αρχείο του Ιωάννη Γ. Γαλάνη βρέθηκε αντίγραφο του πρωτοκόλλου του κινήματος της Μαλάξας (Σεπτέμβριος 1906), το οποίο οργανώθηκε αρχικά από πολιτικούς και οπλαρχηγούς του Αποκόρωνα και των Σφακίων υπό τον Μανούσο Κούνδουρο προς αποτροπή της αποχώρησης του αρμοστή πρίγκιπα Γεωργίου από την Κρήτη.

Η επέλαση περίπου 1500 ενόπλων στη Χαλεπά υπό τους Γ. Δασκαλογιάννη, Εμμ. Ξηρά, Λ. Διωνάκη, Γ. Γαλάνη και Γ. Μυλωνογιάννη και η συμπλοκή τους με τα ευρωπαϊκά στρατεύματα κατά την ημέρα αναχώρησης του πρίγκιπα (12/24 Σεπτεμβρίου 1906) δεν εμπόδισαν την αποχώρηση του Γεωργίου,

Chef insurgé Lionis Λεωνίδας Λιωνάκης

Μια πραγματικά σπάνια φωτογραφία Κρητικού οπλαρχηγού (chef  Lionis) Λεωνίδας Λιωνάκης, όπως την αποθανάτισε ο φωτογράφος της εποχής Γεώργιος Ν. Διαμαντόπουλος (διακρίνεται σημείωση στο κάτω δεξιό άκρο της φωτογραφίας) και χρονολογείται πιθανώς στο 1906  κατά την διάρκεια του κινήματος της Μαλάξας.

Ο Κρητικός επαναστάτης εικονίζεται σε καρτ ποστάλ που εστάλη από Βρετανό στρατιωτικό που υπηρετούσε στην Κρήτη με το εκστρατευτικό σώμα των Royal Inniskilling Fusiliers
με την σημείωση στην οπίσθια όψη, στο ανάλογο πάντα  βρετανικό ύφος : Lionis is a gentleman we should like to meet. he causes more trouble than 20 other chiefs. He is said to be worth £24,000.000. (from plunder. I suppose.)

Δικώνυμος ή Σερβερής Νικόλαος και η Ρίμα του.

Καταγόταν από τον Καλλικράτης Σφακίων και πρώτος από την οικογένεια του κατοίκησε στο Κάτω Βαλσαμόνερο. Ήταν οπλαρχηγός της εποχής εκείνης. Αγωνίστηκε με θάρρος ενάντια στους Τούρκους που δημιουργούσαν προβλήματα στους Χριστιανούς και προσπαθούσαν συνεχώς να τους υποβιβάσουν.

Είχε δημιουργήσει μπαϊράκι από τα Σφακιά, το οποίο έδρασε μαζί με τους Μπίρη, Αποστολάκη και άλλους αγωνιστές και έσφαξαν 11 τούρκους στα σφαγεία Ρεθύμνης ως αντίποινο για τον θάνατο Χριστιανών. Έτσι ονομάστηκε και <<Τουρκοφάγος>>. Χαρακτηριστικά αναφέρει ένα τετράστιχο:

<<Ο Μπίρης, ο Δικώνυμος κι ένα Γερανιωτάκι 

αυτοί εκάναν την τουρκία να στάζει το φαρμάκι>>