23 Δεκεμβρίου 2016

ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΑΛΑΞΑΣ (1906)

Πρός τόν Κρητικόν Λαόν
Τά δεσμά τά οποία έχάλκευσε διά τήν Πατρίδα τό άπαίσιον κίνημα το Θερίσσου έθραύσθησαν...
Στο αρχείο του Ιωάννη Γ. Γαλάνη βρέθηκε αντίγραφο του πρωτοκόλλου του κινήματος της Μαλάξας (Σεπτέμβριος 1906), το οποίο οργανώθηκε αρχικά από πολιτικούς και οπλαρχηγούς του Αποκόρωνα και των Σφακίων υπό τον Μανούσο Κούνδουρο προς αποτροπή της αποχώρησης του αρμοστή πρίγκιπα Γεωργίου από την Κρήτη.
Η επέλαση περίπου 1500 ενόπλων στη Χαλεπά υπό τους Γ. Δασκαλογιάννη, Εμμ. Ξηρά, Λ. Διωνάκη, Γ. Γαλάνη και Γ. Μυλωνογιάννη και η συμπλοκή τους με τα ευρωπαϊκά στρατεύματα κατά την ημέρα αναχώρησης του πρίγκιπα (12/24 Σεπτεμβρίου 1906) δεν εμπόδισαν την αποχώρηση του Γεωργίου,

21 Δεκεμβρίου 2016

Chef insurgé Lionis Λεωνίδας Λιωνάκης

Μια πραγματικά σπάνια φωτογραφία Κρητικού οπλαρχηγού (chef  Lionis) Λεωνίδας Λιωνάκης, όπως την αποθανάτισε ο φωτογράφος της εποχής Γεώργιος Ν. Διαμαντόπουλος (διακρίνεται σημείωση στο κάτω δεξιό άκρο της φωτογραφίας) και χρονολογείται πιθανώς στο 1906  κατά την διάρκεια του κινήματος της Μαλάξας.

Ο Κρητικός επαναστάτης εικονίζεται σε καρτ ποστάλ που εστάλη από Βρετανό στρατιωτικό που υπηρετούσε στην Κρήτη με το εκστρατευτικό σώμα των Royal Inniskilling Fusiliers
με την σημείωση στην οπίσθια όψη, στο ανάλογο πάντα  βρετανικό ύφος : Lionis is a gentleman we should like to meet. he causes more trouble than 20 other chiefs. He is said to be worth £24,000.000. (from plunder. I suppose.)

Δικώνυμος ή Σερβερής Νικόλαος και η Ρίμα του.

Καταγόταν από τον Καλλικράτης Σφακίων και πρώτος από την οικογένεια του κατοίκησε στο Κάτω Βαλσαμόνερο. Ήταν οπλαρχηγός της εποχής εκείνης. Αγωνίστηκε με θάρρος ενάντια στους Τούρκους που δημιουργούσαν προβλήματα στους Χριστιανούς και προσπαθούσαν συνεχώς να τους υποβιβάσουν.
Είχε δημιουργήσει μπαϊράκι από τα Σφακιά, το οποίο έδρασε μαζί με τους Μπίρη, Αποστολάκη και άλλους αγωνιστές και έσφαξαν 11 τούρκους στα σφαγεία Ρεθύμνης ως αντίποινο για τον θάνατο Χριστιανών. Έτσι ονομάστηκε και <<Τουρκοφάγος>>. Χαρακτηριστικά αναφέρει ένα τετράστιχο:
<<Ο Μπίρης, ο Δικώνυμος κι ένα Γερανιωτάκι 
αυτοί εκάναν την τουρκία να στάζει το φαρμάκι>>

17 Δεκεμβρίου 2016

Μια κόρη ναυτικού απαντά στους αγρότες της Κρήτης

Τον Δεκέμβρη του 2016 κι ενώ για σχεδόν μια εβδομάδα oι Έλληνες ναυτεργάτες απεργούν, με μια απαράδεκτη ενέργεια κοινωνικού αυτοματισμού, αγρότες στο λιμάνι του Ηρακλείου, επιτέθηκαν με μένος στους  απεργούς ναυτεργάτες πυρπολώντας ακόμη και τα εκδοτήρια της ΑΝΕΚ. Με αφορμή αυτά τα σοβαρά επεισόδια που δημιούργησαν (κουασιμόδοι και αλλότριοι συμπληρώνω) Κρητικοί αγρότες στο λιμάνι του Ηρακλείου, δημοσιεύεται η ακόλουθη επιστολή απάντηση:
Μια Αιγνουσσιωτίνα κόρη ναυτικού απαντά στους αγρότες της Κρήτης.
Λοιπόν, ο μπαμπάς μου, ήταν αρχιμηχανικός του Εμπορικού Ναυτικού. Ο πλήρης τίτλος ήταν Supervisor τάδε and Head of Technical Department of the... κάτι εντυπωσιακό.

16 Δεκεμβρίου 2016

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος μεταφράζει Θουκυδίδη.

"...και οι δυο μας ξέρουμε ότι στις ανθρώπινες σχέσεις το δίκιο λογαριάζεται όταν υπάρχει ίση δύναμη για την επιβολή του, και πως, όταν αυτό δεν συμβαίνει, οι δυνατοί κάνουν όσα τους επιτρέπει η δύναμή τους κι οι αδύναμοι αποδέχονται όσα είναι υποχρεωμένοι να αποδεχτούν"
Θουκυδίδης [Ε', 89].
Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΜΕΤΑΦΡΑΖΕΙ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ

10 Δεκεμβρίου 2016

9η Δεκεμβρίου 1898 η ανάστασις της Κρήτης

Η 9η Δεκεμβρίου 1898 θεωρείται η πρώτη μέρα της απελευθέρωσης της Κρήτης από τους Τούρκους.
Το νησί απελευθερωμένο από τον σχεδόν 230 χρόνων τουρκικό ζυγό και τους 4,5 αιώνες ενετοκρατίας που προηγήθηκαν, αποκτούσε αυτόνομο –τύποις- κράτος, ως ένα ενδιάμεσο καθεστώς μέχρι την ένωση με την Ελλάδα, που θα ερχόταν 15 χρόνια αργότερα, την 1η Δεκεμβρίου 1913.
Λιθογραφία τον 1898, με τίτλο: «Η ανάστασις της Κρήτης». Εικονίζονται από αριστερά: Ο σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ, ο Πρόεδρος του Εκτελεστικού Κρήτης Ιωάννης Σφακιανάκης, ο βασιλιάς Γεώργιος Α ', ο τσάρος της Ρωσίας Νικόλαος Β , η βασίλισσα Βικτωρία της Αγγλίας, η Κρήτη, ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Φέλιξ Φωρ, ο βασιλιάς της Ιταλίας Ουμβέρτος και ο λαός της Κρήτης που συντρίβει τις αλυσίδες της τουρκικής σκλαβιάς. (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)

9 Δεκεμβρίου 2016

Spina nel cuore di Venezia

Αγκάθι στην καρδιά της Βενετίας, Spina nel cuore di Venezia , ήταν το όνομα που έδωσαν οι Ενετοί άρχοντες της Κρήτης στο οροπέδιο του Λασιθίου. Φυσικό απόρθητο φρούριο, αποτέλεσε εστία αλλεπάλληλων επαναστάσεων στους πρώτους αιώνες της Ενετικής κυριαρχίας.
Για το λόγο αυτό, η γαληνοτάτη δημοκρατία διέταξε την ερήμωσή του, εκπληρώνοντας έτσι το ρητό του Τάκιτου 
«ubi solitudinem faciunt, pacem appellant» (ετούτοι φτιάχνουν έρημο και την αποκαλούν ειρήνη)

Η ξανθιά νεράιδα στο Ψυχρό, που μαγνήτισε το 1942 τον Ιταλό ανθρωπολόγο Lidio Cipriani

e-storiesKritis.


(Η ιστορία με κλικ στην εικόνα)

Σχετικά 

Φωτογραφικό αρχείο Lidio Cipriani.«Κρήτη 1942».   

Κρήτη 1942. Η πορεία του Lidio Cipriani

Η Κρήτη και η μεσογειακή προέλευση του πολιτισμού. Lidio Cipriani

8 Δεκεμβρίου 2016

Colonel Émile-Honoré Destelle (1856-1944)

Το αρχείο του Γάλου συνταγματάρχη Émile Honoré Destelle επικεφαλής του δεύτερου Σώματος Στρατού στην Κρήτη το 1897.


(Το αρχείο με κλικ στην εικόνα)


Κρήτες την εποχή των επαναστάσεων

Μερικές επιλεγμένες φωτογραφίες που αποτυπώνουν την διαχρονική λεβεντιά των Κρητικών της ηρωικής  εποχής των αντρών και των αρμάτων.

Η Κρητική Επανάσταση του 1897 πρωτοσέλιδο σε γαλλική εφημερίδα της εποχής

Flirt in kreta

Φλερτ στα γερμανοκρατούμενα αλλά πάντοτε ειδυλλιακά Χανιά.

Φώτο αρχείου Δ. Σκαρτσιλάκη

John Ρendlebury ο Λόρενς της Κρήτης

Τον Ιούνιο του 1940, τέσσερις μήνες πριν την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου, έφτασε στο Ηράκλειο ο Άγγλος Τζων Πέντλμπερι (John Ρendlebury) και ανέλαβε Γενικός Πρόξενος της Αγγλίας στην Κρήτη.

Ο Τζον Πέντλμπερι (δεξιά) με την παραδοσιακή κρητική φορεσιά.
Ο Πέντλμπερι ήταν αρχαιολόγος, διάδοχος του Άρθουρ Έβανς στην Κνωσό, στον οποίο το υπουργείο Πολέμου της Βρετανίας ανέθεσε την προπαρασκευή της αντίστασης εναντίον των Γερμανών, σε περίπτωση που εκείνοι επιτίθονταν στην Κρήτη. Όσο ζούσε ήταν ένας μύθος για ολόκληρο το νησί. Γνώριζε καλά τους Κρητικούς, ήταν αγαπητός, μιλούσε άπταιστα την ελληνική γλώσσα και το κρητικό ιδίωμα και ήξερε την κάθε πέτρα και το κάθε μονοπάτι στα βουνά της Κρήτης.

Η αποξήλωση της ναζιστικής σβάστικας από τον Ψηλορείτη.

Ο Αντώνης Κατσιάς από το χωριό Φουρφουράς Αμαρίου του νομού Ρεθύμνης. Ήταν από τους ήρωες πολίτες που πολέμησαν γενναία προ των πυλών του Ρεθύμνου και απέτρεψαν την κατάληψή του από τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές το απόγευμα της 20ης Μαΐου του 1941. Στις 20 Ιουνίου του ίδιου έτους ανέβηκε στην κορυφή του Ψηλορείτη κατέβασε και κατέστρεψε τη Γερμανική σημαία που είχαν υψώσει πριν λίγες μέρες οι κατακτητές.


ΠΗΓΗ

17 Νοεμβρίου 2016

Υπεράκτιες εταιρείες και στο βάθος αυτονομίες*

Eric John Hobsbawm
...Ο όρος «offshore» μπήκε στο λεξιλόγιο του δημόσιου βίου κάπου στη δεκαετία του '60 για να περιγράψει μια συγκεκριμένη πρακτική των εταιρειών: οι εταιρείες εγγράφονταν στα μητρώα μικρών, ενίοτε μικροσκοπικών κρατών, έχοντας επομένως εκεί τη νόμιμη έδρα τους. Τα κράτη αυτά παρείχαν γενναιόδωρα πλεονεκτήματα από δημοσιονομική άποψη, επιτρέποντας στους επιχειρηματίες να αποφεύγουν τους φόρους και άλλους περιορισμούς που τους επιβάλλονταν στις χώρες τους. Διότι κάθε σοβαρό κράτος, όσο προσηλωμένο κι αν ήταν στην ελευθερία της κερδοφορίας των επιχειρήσεων περί τα μέσα του αιώνα μας, είχε πλέον θεσπίσει ορισμένους ελέγχους και περιορισμούς στη δράση των επιχειρήσεων που λειτουργούσαν νόμιμα, για να προστατεύει τα συμφέροντα του λαού του.

Σκαλιώτικα παλικάρια

Το χωριό Σκαλιά βρίσκεται μεταξύ των χωριών της Ζάκρου και Ζήρου .
Στην ιστορία οι κάτοικοι του χωριού Σκαλιά έχουν μείνει, για την αντιστασιακή τους δράση κατά το 18ο αιώνα κατά του Τουρκικού ζυγού, αλλά και για το μαρτυρικό τους θάνατο.
Το τραγικό τέλος στους Σκαλιώτες το δίνει ο προδότης παπάς του χωριού της Ζήρου.

Σταυροί και μισοφέγγαρα στην Κρήτη.

Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι στην Κρήτη 1821-1924: ένας αιώνας συνεχούς αναμέτρησης εντός και εκτός του πεδίου της μάχης.
ΝIΚΟΣ AΝΔPIΩΤНΣ
«σταυρóς και μισοφέγγαρο κολλημένα, και πóτε ομονοούσαν και καλοπορεύονταν, πóτε τους έπιανε το κρητικó μπουρίνι, που λένε, ένα είδος λύσσα, και χιμούσαν, και κάρφωναν τα δóντια τους ο ένας στο σβέρκο του άλλου και του κοβαν μια μπουκιά κρέας και τó «τρωγαν»
Ν. Καζαντζάκης

Κατά την περίοδο αυτή, 1895-1898, μπορεί το κέντρο των πολιτικών εξελίξεων να βρισκóταν στην πóλη των Χανίων, γύρω απó την οποία διαδραματίστηκαν και σημαντικά πολεμικά γεγονóτα μεταξύ Τούρκων, Eλλήνων και Eυρωπαίων, το μεγαλύτερο óμως μέρος των απωλειών μεταξύ των αμάχων και κυρίως των υλικών ζημιών εντοπίζεται στην ανατολική Κρήτη. Ο συστηματικóς χαρακτήρας των καταστροφών σπιτιών και καλλιεργειών, κυρίως στην περιφέρεια του Hρακλείου, αλλά και στη μέχρι τóτε απρóσβλητη απó παρóμοιες ενέργειες Σητεία, θα οδηγήσει στην εκδίωξη των Μουσουλμάνων απó την ύπαιθρο.
Το καλοκαίρι του 1896 σημειώθηκαν σοβαρά επεισóδια στην ύπαιθρο της διοίκησης Hρακλείου. Έξι μήνες αργóτερα έλαβε χώρα και η μαζική σφαγή Μουσουλμάνων στην επαρχία της Σητείας.

16 Νοεμβρίου 2016

Αι Σφαγαί Σητείας 1897

Οι σφαγές του Λασιθίου το 1897 ήταν μια σφαγή των Μουσουλμάνων πολιτών το 1897 στο νομό Λασίθιου της ανατολικής Κρήτης. Πάνω από 850 ή περίπου 1.000 άτομα δολοφονήθηκαν.

Αι Σφαγαί Σητείας 1897

Οπού το αίμα ταλλουνού χύνει και δε δειλίαται
Και των παιδιών του θα χυθεί και μη παραπονάται,
Θεού βουλή εγίνηκε, θεού δικαιοσύνη’
εί δε κ’ εγίνη άδικο, Εκείνος θα το κρίνει,
Πρόκειται για μικρό σε μέγεθος βιβλίο και στην ουσία του είναι η δημοσίευση ενός ποιήματος από άγνωστο συγγραφέα, με μόνα γνωστά στοιχεία του το μονόγραμμά του Χ.Χ. και την πληροφορία ότι ο ποιητής ήταν από τη Σητεία. Τα στοιχεία αυτά λαμβάνουμε από τον τίτλο, όμως το όνομα του ποιητή μας το ομολογεί μετά από αρκετό καιρό ο Εμμανουήλ Αγγελάκις στο δεύτερο τόμο των Σητειακών όπου αναφέρει την αποστολή όλων των στοιχείων για την επανάσταση στον Νικόλαο Παπαδάκη.

Η σφαγή 851 Μουσουλμάνων από Χριστιανούς στη Σητεία 1897

Η μαρτυρία του Βρετανού Πρόξενου της Κρήτης.
Σητεία 1897: Η σφαγή 851 Μουσουλμάνων από Χριστιανούς.

Το Φεβρουάριο του 1897 οι φήμες άρχισαν να κυκλοφορούν για ένα ξέσπασμα βίας στη Σητεία. Σαν αποτέλεσμα, στις 18 Φεβρουαρίου ένας ισχυρισμός της σφαγής 300 μουσουλμάνων τέθηκε στη Βουλή των Κοινοτήτων, μαζί με τη φήμη ότι έξι χριστιανοί ρίχτηκαν ζωντανοί σε έναν φούρνο αρτοποιείου στα Χανιά [1]. Ο Βρετανός πρόξενος στην Κρήτη, ο Sir AlfredBiliotti, επιβεβαίωσε πως κάτι τέτοιο συνέβη αλλά τότε, το Φεβρουάριο του 1897, δεν ήταν σε θέση να παρέχει οποιεσδήποτε λεπτομέρειες.

Κρίση του Σουέζ (1956)

Η κρίση στο Σουέζ σηματοδότησε την κατάρρευση του προπολεμικού αποικιοκρατικού συστήματος και το τέλος της πολιτικής και οικονομικής κυριαρχίας των ευρωπαϊκών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή.


ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΑΚΚΑΣ*
Η κρίση στο Σουέζ το 1956 αποτελεί καμπή στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της Μέσης Ανατολής. Δύο ισχυρές αποικιοκρατικές ευρωπαϊκές δυνάμεις, η Βρετανία και η Γαλλία, σε συνεργασία με το Ισραήλ, επενέβησαν στρατιωτικά στην Αίγυπτο με σκοπό να ανατρέψουν τον νέο πρόεδρο της χώρας, Τζαμάλ Αμπντ αλ Νάσερ. Η κρίση γρήγορα έλαβε διεθνείς διαστάσεις και απείλησε την παγκόσμια ειρήνη. Τελικά υπό την πίεση των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ενωσης οι εισβολείς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το εγχείρημά τους και να αποσυρθούν βαθιά ταπεινωμένοι.

Η κρίση του Σουέζ και η Ελλάδα -1956



Μάλτα, 1956. Συνωστισμένα θωρηκτά του βρετανικού βασιλικού ναυτικού «περιμένουν» στο λιμάνι της πόλης Σλιέμα κατά τη διάρκεια της κρίσης του Σουέζ.
ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΚΟΥΡΚΟΥΒΕΛΑΣ*
Η «αδέσμευτη» πολιτική του Νάσερ, που στόχευε στην εκμετάλλευση της αμερικανοσοβιετικής αντιπαλότητας, αποτέλεσε το υπόβαθρο της κρίσης του Σουέζ, του φθινοπώρου του 1956, μιας εκ των σοβαρότερων διεθνών κρίσεων κατά την πρώτη φάση του Ψυχρού Πολέμου. Η απόφαση της κυβέρνησης Αϊζενχάουερ να μη χρηματοδοτήσει την κατασκευή του φράγματος του Ασουάν όπως είχε υποσχεθεί, ως αντίδραση στην επίσημη αναγνώριση από την Αίγυπτο του κομμουνιστικού καθεστώτος της Κίνας και στην απόφαση του Νάσερ να προμηθευθεί όπλα από τον ανατολικό συνασπισμό, αποτέλεσε την άμεση αφορμή για την εκδήλωση της κρίσης. Τον Ιούλιο 1956 ο Νάσερ εξήγγειλε την εθνικοποίηση της εταιρείας της διώρυγας του Σουέζ, η οποία ελεγχόταν από βρετανικά κυρίως συμφέροντα και ήταν στρατηγικής σημασίας για τον δυτικό κόσμο. Με τη Βρετανία, η οποία εξέλαβε την εθνικοποίηση της διώρυγας ως ευθεία αμφισβήτηση της θέσης της στη Μέση Ανατολή, συντάχθηκαν η Γαλλία και το Ισραήλ, που από το 1954 είχαν αναπτύξει μία ιδιαίτερη στρατιωτική σχέση, κυρίως με τη μορφή αυξημένης στρατιωτικής ενίσχυσης από την πλευρά της Γαλλίας προς το Ισραήλ.

25 Οκτωβρίου 2016

Η Λεκάνη Λεβαντίνη και το Ισραήλ

Η εξόρμηση προς το φυσικό αέριο στη Μεσόγειο (Μέρος 1ο ) 
Η Λεκάνη Λεβαντίνη και το Ισραήλ - μια νέα γεωπολιτική κατάσταση;
του F. William Engdahl
Η πρόσφατη ανακάλυψη μεγάλων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο άλλαξε ριζικά τη γεωπολιτική εξίσωση στην περιοχή και πέραν αυτής. Πράγματι, είναι μια ευκαιρία για το Ισραήλ να περάσει από την ενεργειακή εξάρτηση στην ενεργειακή κυριαρχία, ενώ ο Λίβανος διεκδικεί, με την υποστήριξη της Ουάσινγκτον, μέρος αυτού του αερίου που βρίσκεται στα χωρικά ύδατα του. Ο William Engdahl εξερευνά τις συνέπειες αυτής της κλείδας εξέλιξης, η οποία είναι ένας από τους κύριους λόγους για την αποσταθεροποίηση της Συρίας από το Κατάρ και τη Δύση.
Εκμετάλλευση του κοιτάσματος φυσικού αερίου Ταμάρ.
Οι πρόσφατες ανακαλύψεις κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, όχι απλώς σημαντικά αλλά τεράστια, τα οποία βρίσκονται σε ένα σχετικά ανεξερεύνητο μέρος της Μεσογείου Θάλασσας (ανάμεσα στην Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρο, Ισραήλ, Συρία και Λίβανο), δείχνουν ότι η περιοχή θα μπορούσε να γίνει ένας «νέος Περσικός Κόλπος». Όπως ήταν η περίπτωση για τον «άλλο» Περσικό Κόλπο, η ανακάλυψη αυτού του πλούτου σε υδρογονάνθρακες θα μπορούσε όντως να γίνει συνώνυμος μιας φοβερής γεωπολιτικής κατάρας για την περιοχή.