Η Γραμβούσα έγραψε ένα πολύ
σημαντικό ρόλο στην Ιστορία της Κρήτης, εξ αιτίας του ασφαλούς αγκυροβολίου που
της πρόσφεραν τα ψηλά και απόκρυμνα βράχια της βορειοδυτικής πλευράς της, στα
πλοία που πρωτοπλησίαζαν την Κρήτη, ζητώντας καταφύγιο από τα μπουρίνια και τις
άγριες θάλασσες. Επι πλέον είχε το πλεονέκτημα να παρέχει προμήθειες νερού. Το
1579 ο Σοφιανός Ευδαιμογιάννης, Μονεβασιώτης στρατιωτικός στην υπηρεσία της
Βενετίας, προώθησε την ιδέα να οχυρωθεί το νησί της ήμερης Γραμβούσας. Η
Δημοκρατία της Βενετίας οχύρωσε το νησί και το κάστρο της Γραμβούσας έγινε από
τα ισχυρότερα της Μεσογείου. Το φρούριο ήταν δυσπρόσιτο και απόρθητο, επειδή
βρισκόταν σε απόκρημνη και ανεμοδαρμένη θέση χωρίς καλό λιμάνι.
Το καλοκαίρι του 1692 κατά τη διάρκεια του Πόλεμου του Μοριά ο Ναπολιτάνος η
Καλαβρέζος κατά άλλους, αξιωματικός καπετάν
Λουκά Ντελλά Τζόκα, Luca de la Giocca η αλλιώς Luca Della Rocca ηγήθηκε στάσης,
συνέλαβε τον Ενετό διοικητή της φρουράς του κάστρου και την επομένη το
παρέδωσε στους Τούρκους, οι οποίοι με την σειρά τους για την γενναιόδωρη
δωροδοκία, του έδωσαν κάποια αξιώματα. Ο
πραξικοπηματίας αυτός, έζησε την υπόλοιπη ζωή του στην Κωνσταντινούπολη, γνωστός με τον ειρωνικό τίτλο
«Καπετάν Grambousas».
Οι Τούρκοι επάνδρωσαν αμέσως
το Κάστρο, από φανατικούς Κρήτες Γενιτσάρους. Στις 19 Νοεμβρίου 1823, ο Υδραίος
Ναύαρχος Εμμ. Τομπάζης ζήτησε από τους Κρητικούς την κατάληψη της νήσου
Γραμβούσας, για να χρησιμοποιηθεί ως προπύργιο της Κρητικής επανάστασης,
Διάλεξαν πεντακόσια παλικάρια και από αυτά εκατό πενήντα είχαν ορισθεί για το
πρώτο ανέβασμα στο φρούριο της Γραμβούσας, με σκοπό να ανοίξουν την πόρτα.
Ανάμεσά τους και ο Ξενοθοδωρής. Στις 11 Δεκεμβρίου 1823 με βάρκες την νύκτα
τράβηξαν για την Γραμβούσα, ανέβηκαν στο Φρούριο, σκότωσαν τον σκοπό αλλά
έγιναν αντιληπτοί από την φρουρά και άρχισε σκληρή μάχη που κράτησε όλη την
νύκτα μέχρι το πρωί. Η προσπάθεια των Κρητικών να ανοίξουν την πόρτα του
Φρουρίου απέτυχε. Από τους εκατό πενήντα γλίτωσαν εξήντα και ανάμεσά τους
τραυματισμένος ο Μαυροθοδωρής. Από τους Τούρκους σκοτώθηκαν είκοσι πέντε.
Στις 2 Αυγούστου 1825, οι
Χριστιανοί Κρήτες κυριεύουν με τέχνασμα, το Φρούριο της Γραμπούσας το
ισχυρότερο φρούριο της Μεσογείου, με το ασφαλέστερο λιμάνι, μετά το Φρούριο της
Μονεμβασιάς
Τη νύχτα 1-ης προς 2-ας
Αυγούστου, ομάδα Κρητών επαναστατών γνωρίζοντας ότι απουσίαζε η φρουρά του
Κάστρου, φορούν επτά φορεσιές Τούρκων στρατιωτικών και πάνε σαν φρουρά του
Κάστρου. Με το απλό αυτό σχέδιο κατελήφθη το Κάστρο, ένα Κάστρο απόρθητο και
δυνατό όσο το Κάστρο της Μονεμβασιάς. Το γεγονός της κατάληψης, μαθεύτηκε
γρήγορα και γιορτάστηκε σ’ όλη την Κρήτη, που ξαναζωντάνεψε την ελπίδα για την
συνέχιση του αγώνα και στην υπόλοιπη αγωνιζόμενη Ελλάδα. Παρά τις δυσκολίες, το
φρούριο της Γραμβούσας οργανώθηκε και ενισχύθηκε, ενώ από όλα τα μέρη άρχισαν
να συρρέουν εκπατρισθέντες ή φυγόδικοι επαναστάτες. Έτσι σύντομα η Γραμβούσα
γίνεται γνωστή στο χώρο των παρανόμων, σαν ένα καλό πόστο μεταπειρατικών
συναλλαγών, απόμακρο από τον νόμο. Μέχρι τον Σεπτέμβρη του 1827, ανθεί η
παρανομία στην ακτή της Γραμβούσας. Έως ότου το Νοέμβρη του 1830, η Ελληνική
φρουρά παραδίδει το Κάστρο στην δύναμη των τριών μεγάλων δυνάμεων Αγγλίας,
Γαλλίας, Ρωσίας.
Όταν η Γραμβούσα πέρασε στα
χέρια των συμμαχικών Δυνάμεων, Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας, τους τελευταίους μήνες
του 1830 τα ελληνικά πλοιάρια που βρισκόντουσαν στο λιμάνι της Γραμβούσας, με
την κατηγορία της πειρατείας, ένοχα και μη, επυρπολούντο από τα ευρωπαϊκά
πολεμικά. Μεταξύ των δέκα επτά καταζητούμενων Γραμβουσιανών πειρατών από τους
Άγγλους ήσαν ο Ιάκ. Κουμής και ο Γρ. Δαμινός .
Στη συνέχεια η Αγγλία και η
Γαλία, παραδίδει το Κάστρο στη Ρωσία, όσπου τελικά η Ρωσία το παραδίδει στον
αντιβασιλέα της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή. Ο τελευταίος με τη σειρά του στις 21
Ιανουαρίου 1832 το παραδίδει στους Τούρκους, για να επανέλθει εν τέλει στους
Έλληνες, με την απελευθέρωση της Κρήτης .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Μην πυροβολείτε ασκόπως