Άποψη για τις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα - βιοαέριο στην Κρήτη

Η «απελευθέρωση της Ενέργειας», δηλαδή, η πλήρης ιδιωτικοποίηση της παραγωγής και διαχείρισης της ηλεκτρικής ενέργειας και των κάθε είδους καυσίμων για τις μεταφορές, αλλά και παράλληλα η μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές πετρελαίου, είναι κεντρικός στόχος των ευρωπαϊκών μονοπωλίων και των «θεσμών» τους στο Πρόγραμμα «Ευρώπη 2014 - 2020».

Στην Ελλάδα, ο στόχος αυτός προωθείται, από τη μια, με την παραπέρα ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, του κεντρικού κρατικού φορέα που υπήρχε. Από την άλλη, με την εξαρχής ανάθεση της παραγωγής και διαχείρισης Ενέργειας από νέες πηγές σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, διαφόρων μεγεθών. Που βέβαια μετά τα πρώτα πειραματικά στάδια της παραγωγής, με τη διάχυση του επιχειρηματικού ρίσκου στους μικρούς, παίρνει το δρόμο της συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης κεφαλαίων σε λίγα χέρια.
Στο πλαίσιο αυτό - και όχι από εκδήλωση οικολογικής και περιβαλλοντικής ευαισθησίας - αντιμετωπίζεται και προωθείται η παραγωγή Ενέργειας από εναλλακτικές πηγές, τις λεγόμενες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας - ΑΠΕ: Από τον ήλιο, τον αέρα και από «βιομάζα».
Ιδιωτικές εγκαταστάσεις ή «πάρκα» με φωτοβολταϊκά, ηλιοθερμικά και «αιολικά πάρκα» με ανεμογεννήτριες - με άδεια από τη ΔΕΗ και το κράτος - έχουν «φυτρώσει» σε κάμπους και βουνά σε όλη την Ελλάδα πολύ πριν από το 2010.
Η ιδιωτικοποίηση καθιερώθηκε σ' αυτούς τους τομείς από τη γέννησή τους. Ετσι ώστε να αποδεχτεί εξαρχής η «κοινή γνώμη» ότι πρόκειται για αντικείμενο των ιδιωτικών επιχειρήσεων με επόπτη και εξασφαλισμένο πελάτη το Δημόσιο. Αλλά και για να αποφευχθούν μελλοντικά οι ενοχλητικές για το κεφάλαιο λαϊκές αντιδράσεις στις ιδιωτικοποιήσεις δημόσιας περιουσίας.
Το πλήθος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιήθηκε σε πρώτη φάση, είτε απορροφήθηκαν στην πορεία, είτε βρέθηκαν σε θέση πλήρους εξάρτησης από μονοπωλιακές επιχειρήσεις και τις τράπεζες.
Με τον ίδιο τρόπο, ενεργοποιήθηκαν οι διαδικασίες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα (ή βιοαέριο, ή βιοκαύσιμα, ή βιορευστά κ.λπ.), δηλ., από καύσιμα βιολογικής προέλευσης.
Η Διεύθυνση Διαχείρισης Νησιών του ΔΕΔΔΗΕ (ιδιωτικοποιημένο κομμάτι της ΔΕΗ) ανακοίνωσε την «απελευθέρωση» της παραγωγής 30 MW (στην Κρήτη 15 MW) και κάλεσε να υποβάλουν αιτήσεις οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές για εγκατάσταση Μονάδων Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας από βιομάζα - βιοκαύσιμα, στα νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη.
Ηδη από τις 8-1-2014, ο ΔΕΔΔΗΕ ξεκίνησε να δέχεται αιτήσεις από ενδιαφερόμενους επενδυτές, είτε για σταθμούς που ήδη διαθέτουν άδεια παραγωγής (ισχύος μεγαλύτερης του 1MW) ή είτε για σταθμούς που απαλλάσσονται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής (ισχύος μικρότερης του 1ΜW).
Προηγούμενα, το 2012, είχε δοθεί άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαέριο στη γνωστή CRETAFARMS.
Το θεσμικό πλαίσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από εναλλακτικές πηγές (Ανανεώσιμες Πηγές - ΑΠΕ και από βιομάζα) υπήρχε στην ΕΕ από το 2001, στο πλαίσιο του στόχου μείωσης της εξάρτησης από τις εισαγωγές πετρελαίου (Οδηγίες 2001/77/ΕΚ και 2003/30/ΕΚ).
Ο στόχος αρχικά ήταν να φτάσει το 2010 το ποσοστό της παραγόμενης Ενέργειας στην ΕΕ από εναλλακτικές πηγές στο 5,75% του συνόλου, από 2% το 2005.
Στους ρυθμούς προώθησης αυτού του στόχου επιδρά σημαντικά τόσο η καπιταλιστική κρίση γενικά, όσο και τα πολιτικά - στρατιωτικά παιγνίδια με τους δρόμους μεταφοράς καυσίμων και Ενέργειας στην περιοχή μας και οι αυξομειώσεις της τιμής του πετρελαίου.
Οι εξελίξεις στην Κρήτη
Για την Κρήτη, υποβλήθηκαν αρχικά στον ΔΕΔΔΗΕ 120 αιτήσεις για παραγωγή 65MW. Από αυτές οι περισσότερες εταιρείες δεν έδωσαν συνέχεια στην αρχική τους αίτηση.
Προϋπόθεση για κάθε άδεια είναι η έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, μετά από γνωμοδότηση της αιρετής Περιφέρειας.
Πόσο προχώρησε αυτή η διαδικασία μέχρι σήμερα;
Στην Περιφέρεια Κρήτης (αποκεντρωμένη και αιρετή) υποβλήθηκαν μέσα στο 2014 μόνο 18 ΜΠΕ (16 για Ηράκλειο και 2 για Λασίθι - Σητεία) για μονάδες παραγωγής 12,9MW. Από τις 18 αιτήσεις οι 6 προέρχονται από 1 εταιρεία και οι 4 από άλλες 2 εταιρείες.
Οι υπόλοιποι υποψήφιοι επενδυτές δεν συνέχισαν (προς το παρόν;) για διάφορους λόγους. Δεν υποβλήθηκαν αιτήσεις από Χανιά - Ρέθυμνο.
Το 2015, μέχρι τώρα, έχουν υποβληθεί επτά (7) ΜΠΕ κυρίως από τα Χανιά.
Η αιρετή Περιφέρεια έδωσε σε όλες αρνητική γνωμοδότηση με πρόσχημα τις διάφορες ελλείψεις δικαιολογητικών. Αντιδράσεις υπήρχαν και από δημοτικούς παράγοντες. Αυτή η στάση δεν πρέπει να ερμηνευτεί ως πολιτική διαφωνία ουσίας. Απλά η πολιτική ηγεσία της Περιφερειακής και Τοπικής Διοίκησης κρατά αποστάσεις για λόγους τακτικής (αποφυγή πολιτικού κόστους ή επιδίωξη ανταλλαγμάτων).
Η αποκεντρωμένη Διοίκηση έδωσε περιβαλλοντική έγκριση μέχρι τώρα σε εννιά (9) ΜΠΕ, πριν και μετά τις βουλευτικές εκλογές. Οι αιτήσεις αυτές πήγαν μετά στον ΔΕΔΔΗΕ που είναι τώρα στο στάδιο να δώσει τις τελικές άδειες εγκατάστασης.
Για τη βιομάζα - βιοαέριο κ.λπ.
Στις μέρες μας, η αύξηση των ενεργειακών αναγκών διασταυρώνεται με την τεράστια αύξηση που έχουν σε όγκο τα υπολείμματα ή παραπροϊόντα βιολογικής προέλευσης από διάφορους κλάδους της παραγωγής (στο εξής τα ονομάζουμε «πρώτη ύλη»). Γι' αυτά υπάρχει πρόβλημα διαχείρισης και διάθεσης. Τόσο με τα αστικά, βιομηχανικά κ.λπ., όσο με τα αγροτικά απόβλητα και απορρίμματα.
Είναι οξύ το θέμα - αλλά έχει και οικονομικό ενδιαφέρον για το κεφάλαιο - της ανάκτησης της μεγαλύτερης δυνατής ποσότητας υλικών κατάλληλων για άλλες χρήσεις - μία απ' αυτές είναι η παραγωγή Ενέργειας - με τη μεγαλύτερη δυνατή μείωση των τελικών υπολειμμάτων που θα πάνε για υγειονομική ταφή.
Λόγω της μεγάλης ποικιλίας και διαφορετικότητας στη σύνθεση της «πρώτης ύλης», υπάρχουν σήμερα αρκετές τεχνολογίες και τεχνικές επεξεργασίας. Αυτές ποικίλλουν στις επιπτώσεις που έχουν στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Ποικίλλουν, επίσης, στο κόστος και στη σχέση κόστους - ενεργειακής απόδοσης, σε σύγκριση με τα κλασικά καύσιμα.
Για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα και βιοαέριο (δηλ., υπολείμματα ή παραπροϊόντα της αγροτικής παραγωγής κ.λπ.) το θεσμικό πλαίσιο στη χώρα μας στηρίχτηκε στους Ν. 3423/2005, Ν. 3653/2008, Ν. 3769/2009, που βέβαια κατοχυρώνουν και ενισχύουν την παραγωγή από ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Η σχέση με την αγροτική παραγωγή
Επιστημονικά, τεχνικά αλλά και οικονομικά έχει πολύ ενδιαφέρον η ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων ή παραπροϊόντων της αγροτικής παραγωγής. Είναι αντίστοιχο με την αξιοποίηση των αστικών αποβλήτων και απορριμμάτων για την ανακύκλωση και την παραγωγή Ενέργειας από το βιοαέριο.
Για τον αγροτικό χώρο, ιδιαίτερα στην Κρήτη, έχει μεγάλη σημασία η επεξεργασία του κατσίγαρου των ελαιουργείων που είναι εξαιρετικά ρυπογόνος, η επεξεργασία κλαδιών, φύλλων, καλαμιών που σήμερα οδηγούνται σε καύση, κ.ά.
Σημειώνουμε πως σε αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, εμφανίστηκαν καλλιέργειες ποικιλιών αγροτικών προϊόντων (π.χ. καλαμπόκι κ.ά.) που προορίζονται απ' ευθείας για βιοκαύσιμα.
Εμφανίστηκαν εταιρείες που προτείνουν ως πρώτη ύλη εισαγόμενα «βιορευστά», όπως τηγανόλαδα κ.ά.
Τεχνικές και τεχνολογίες που αυξάνουν την ενεργειακή απόδοση, περιορίζοντας αποτελεσματικά τη ρύπανση και τον όγκο των υπολειμμάτων, έχουν αναπτυχθεί αρκετές τα τελευταία χρόνια. Την εφαρμογή τους όμως καθόλου δεν μπορεί να την εγγυηθεί ούτε ο κάθε επιχειρηματίας ούτε το καπιταλιστικό κράτος, παρά την υποτιθέμενη αυστηρότητα των όρων περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Ετσι κι αλλιώς, αυτό που κυριαρχεί κατά την αδειοδότηση είναι ότι «πρέπει να βλέπουμε ευνοϊκά τις επενδύσεις», ενώ μετά την αδειοδότηση είναι ανύπαρκτοι οι έλεγχοι για την τήρηση των όρων που έχουν τεθεί.
ΠΗΓΗ


Απόσπασμα δημοσίευσης από άρθρο του Στέλιου Ορφανού, στην εφημερίδα Ριζοσπάστης
Στέλιος Ορφανός - μέλος της Επιτροπής Περιοχής της ΚΟ Κρήτης του ΚΚΕ
http://www.rizospastis.gr/story.do?id=8471815